Η επικείμενη εμφάνιση ηλεκτρικών αστικών λεωφορείων σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη έχει προκαλέσει συζητήσεις, με κομμάτι αυτών να βασίζεται σε ανακριβή στοιχεία. Συγκεκριμένα, κυκλοφορεί ο ισχυρισμός πως το κόστος αγοράς για 110 λεωφορεία για τον στόλο του ΟΑΣΘ έφτασε τα 120 εκατομμύρια ευρώ, δηλαδή πάνω από ένα εκατομμύριο ευρώ ανά όχημα. Το ποσό αυτό όμως εξασφάλισε αρκετά περισσότερα από 110 λεωφορεία.
Ο ισχυρισμός παρουσιάστηκε και στην τηλεόραση, στο δελτίο ειδήσεων του ΑΝΤ1 με τον Νίκο Χατζηνικολάου στις 20 Μαΐου 2024 (χρονικό σημείο 33:59).
Παραδείγματα αναπαραγωγών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης:
Τι ισχύει
Η διαδικασία αγοράς ηλεκτρικών λεωφορείων ξεκίνησε από τον Ιούνιο του 2021, όταν είχε προκηρυχθεί διαγωνισμός από το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών για την προμήθεια λεωφορείων για την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη. Από την πρώτη σελίδα της σχετικής προκήρυξης γίνεται ξεκάθαρο πως ο διαγωνισμός δεν αφορά μόνο την αγορά οχημάτων αλλά και την “Προμήθεια παρελκομένων (φορτιστών βραδείας φόρτισης και ταχυφορτιστών) για τα ηλεκτρικά λεωφορεία”.
Φαίνεται πως η τωρινή παραλαβή των 110 λεωφορείων αποτελεί μόνο ένα κομμάτι των σχεδίων της κυβέρνησης, καθώς τα δεδομένα που ξέρουμε συμφωνούν με το Τμήμα 5 “Προμήθεια 250 απλών ηλεκτρικών αστικών οχημάτων 12m ελάχιστης αυτονομίας 180 χλμ και των παρελκομένων τους” με προϋπολογισμό 124.695.000 ευρώ, χωρίς τον ΦΠΑ (σελίδα 3).
Τον διαγωνισμό κέρδισε τελικά η κινεζική εταιρεία Yutong στις αρχές του 2023 και η σύμβαση υπογράφηκε στις 3 Οκτωβρίου του ίδιου χρόνου, όπως είχε ανακοινώσει το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών. Στην ανακοίνωση αναφέρεται ξεκάθαρα πως η Yutong θα παραδώσει στην Ελλάδα 250 ηλεκτρικά λεωφορεία, μήκους 12 μέτρων έκαστο, μαζί με “προμήθεια ανεξάρτητων σταθερών φορτιστών αργής φόρτισης, οι οποίοι θα τοποθετηθούν στα αμαξοστάσια της Αττικής και της Θεσσαλονίκης, καθώς και επτά (7) κινητών μονάδων (συστημάτων συσσωρευτή – ταχυφορτιστή), με κατάλληλη διαμόρφωση και εξοπλισμό για τη φορητή εξυπηρέτηση ηλεκτρικών λεωφορείων, σε περίπτωση ανάγκης επιτόπου φόρτισης”. Η εταιρεία θα είναι ακόμη υπεύθυνη για τη “συντήρηση, αποκατάσταση βλάβης και λειτουργία του αντικειμένου της προμήθειας”.
Το κόστος της συμφωνίας αναφέρεται στην ανακοίνωση πως ανέρχεται στα 110.825.000 ευρώ, χωρίς να υπολογίζεται ο ΦΠΑ. Η χρηματοδότηση προέρχεται από το Ταμείο Ανάκαμψης & Ανθεκτικότητας, μέσα από το Σχέδιο Ελλάδα 2.0, όπως αναφέρθηκε στην ιστοσελίδα του σχεδίου εδώ.
Με αυτά τα δεδομένα, το κόστος για κάθε λεωφορείο ανέρχεται στα 443.300 ευρώ (110 εκατομμύρια ευρώ διά 250) και όχι στο ένα εκατομμύριο. Σε αυτό το ποσό συμπεριλαμβάνονται βέβαια όλα τα παρελκόμενα που αναφέρθηκαν νωρίτερα, όπως και η συντήρηση των λεωφορείων, υπηρεσίες για τις οποίες δεν υπάρχει κάποια ξεκάθαρη ξεχωριστή κοστολόγηση, ώστε να γνωρίζουμε το καθαρό κόστος των οχημάτων.
Με μικρή καθυστέρηση ξεκίνησαν στα μέσα Μαΐου 2024 τα πρώτα δρομολόγια των ηλεκτρικών λεωφορείων τόσο στη Θεσσαλονίκη όσο και στην Αθήνα, όπου όμως κυκλοφορούν μόλις τα 46 από τα 140 λεωφορεία, εξαιτίας προβλημάτων στην προμήθευση και εγκατάσταση σταθμών φόρτισης.
Συμπέρασμα
Η αγορά ηλεκτρικών λεωφορείων για τις αστικές συγκοινωνίες δεν αφορά απλά 110 λεωφορεία έναντι 120 εκατομμυρίων ευρώ για την Θεσσαλονίκη, αλλά 250 λεωφορεία για τη Θεσσαλονίκη μαζί με την Αθήνα. Το συνολικό κόστος (χωρίς ΦΠΑ) ανέρχεται στα 110.825.00 ευρώ, το οποίο όμως περιλαμβάνει και τον απαραίτητο εξοπλισμό που απαιτούνται για τα λεωφορεία, όπως και υπηρεσίες συντήρησης και αποκατάστασης βλαβών από την Yutong, την εταιρεία που κέρδισε τον ανοιχτό διαγωνισμό για το έργο.
