Κατά τη διάρκεια της Συνόδου Κορυφής τους τον Οκτώβριο του 2024, τα κράτη-μέλη των BRICS επιβεβαίωσαν τις προσπάθειές τους για τη δημιουργία ενός εναλλακτικού συστήματος πληρωμών που αποσκοπεί στη μείωση της εξάρτησης από το αμερικανικό δολάριο στο διεθνές εμπόριο και στην ενίσχυση της οικονομικής αυτονομίας μεταξύ των κρατών μελών. Ενώ η σύνοδος βρισκόταν σε εξέλιξη στη Ρωσία, χρήστες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης κοινοποίησαν μια φωτογραφία με τον ισχυρισμό ότι ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν παρουσίασε ένα «νόμισμα BRICS» που θα ανταγωνιζόταν το δολάριο. Ωστόσο, ο ισχυρισμός είναι παραπλανητικός. Ο Πούτιν απλώς υποστήριξε τη δημιουργία ενός χρηματοοικονομικού συστήματος που θα ενθάρρυνε το διεθνές εμπόριο σε τοπικά νομίσματα έναντι του αμερικανικού δολαρίου. Αν και η εικόνα που πυροδότησε τον ισχυρισμό είναι αυθεντική, το «χαρτονόμισμα» στο χέρι του Πούτιν δεν ήταν πραγματικό.
«Ετσι σας γλεντάει ο γερό-Πούτιν. Ο Πρόεδρος Πούτιν κατέχει το νέο νόμισμα BRICS. Στα σκουπίδια το δολάριο», γράφει αυτή η ανάρτηση στο Facebook από τις 24 Οκτωβρίου 2024, η οποία περιλαμβάνει μια φωτογραφία του Ρώσου προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν να κρατάει κάτι που φαίνεται να είναι ένα χαρτονόμισμα.
Παρόμοιοι ισχυρισμοί κοινοποιήθηκαν από άλλους χρήστες στο Facebook και σε ελληνικούς ιστοτόπους (εδώ και εδώ). Ορισμένες από τις αναρτήσεις περιλάμβαναν μόνο την εικόνα του Πούτιν, ενώ άλλες είχαν δύο πρόσθετες εικόνες που έδειχναν το μπροστινό και το πίσω μέρος ενός χαρτονομίσματος με ονομαστική αξία «100» μονάδων και σημαίες διαφόρων χωρών.
Ο ισχυρισμός κοινοποιήθηκε επίσης στα αγγλικά σε μια viral ανάρτηση στο X, συγκεντρώνοντας περισσότερες από 5.200 κοινοποιήσεις.
Το μπλοκ πραγματοποίησε την 16η Σύνοδο Κορυφής του στο Καζάν της Ρωσίας από τις 22 έως τις 24 Οκτωβρίου 2024 με εκπροσώπους από 36 χώρες και έξι διεθνείς οργανισμούς. Συνολικά, οι BRICS έχουν πλέον 10 κράτη-μέλη μετά την ένταξη της Αιγύπτου, της Αιθιοπίας, του Ιράν, της Σαουδικής Αραβίας και των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων τον Ιανουάριο (αρχειοθετημένο εδώ).
Λίγες ώρες πριν από τη λήξη της Συνόδου Κορυφής, οι BRICS δημοσίευσαν ένα έγγραφο 33 σελίδων με τίτλο «Διακήρυξη του Καζάν». Το έγγραφο περιγράφει το όραμα του μπλοκ για την παγκόσμια διακυβέρνηση, την οικονομική ανάπτυξη και τη διεθνή συνεργασία (αρχειοθετημένο εδώ).
Ωστόσο, ο ισχυρισμός ότι ο Πούτιν παρουσίασε ένα «τραπεζογραμμάτιο ενός ενιαίου νομίσματος των BRICS» κατά τη διάρκεια της συνάντησης είναι παραπλανητικός.
Δεν παρουσιάστηκε κάποιο νόμισμα
Η ομάδα επαλήθευσης γεγονότων του AFP διάβασε τα 134 σημεία της Διακήρυξης του Καζάν. Δεν ελήφθη καμία απόφαση σχετικά με ένα ενιαίο νόμισμα, πέρα από τις εκκλήσεις για ένα εναλλακτικό σύστημα πληρωμών που έχει ως στόχο να επιτρέψει στα κράτη μέλη να διεξάγουν διασυνοριακές συναλλαγές σε τοπικά νομίσματα.
«Ενθαρρύνουμε την ενίσχυση των δικτύων ανταποκριτριών τραπεζών εντός των BRICS και τη δυνατότητα διενέργειας διακανονισμών σε τοπικά νομίσματα, σύμφωνα με την Πρωτοβουλία Διασυνοριακών Πληρωμών των BRICS (BCBPI), η οποία είναι προαιρετική και μη δεσμευτική, και ανυπομονούμε για περαιτέρω συζητήσεις σε αυτόν τον τομέα, συμπεριλαμβανομένης της Ομάδας Εργασίας Πληρωμών των BRICS», αναφέρει εν μέρει η δήλωση.
Η ομάδα επαλήθευσης γεγονότων του AFP έκανε επίσης μια αντίστροφη αναζήτηση εικόνας χρησιμοποιώντας την εικόνα που δείχνει τον Πούτιν να κρατά το υποτιθέμενο χαρτονόμισμα.
Τα αποτελέσματα οδήγησαν σε μια ιστοσελίδα με τις επίσημες φωτογραφίες από τον ειδικό ιστότοπο της συνόδου (αρχειοθετημένη εδώ). Ανάμεσά τους υπάρχει η ίδια εικόνα –και πρόσθετες εικόνες από διαφορετικές οπτικές γωνίες– του Πούτιν να κρατά το υποτιθέμενο χαρτονόμισμα.
«Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν μετά τη συνάντηση των επικεφαλής των αντιπροσωπειών των BRICS σε διευρυμένη μορφή στο πλαίσιο της XVI συνόδου κορυφής των BRICS στο Καζάν», αναφέρει η λεζάντα. Δεν υπάρχει, ωστόσο, αναφορά σε αυτό που κρατούσε ο Πούτιν στο χέρι του.
Το AFP κάλυψε τη Σύνοδο Κορυφής των BRICS και απαθανάτισε τη στιγμή που ο Πούτιν παρέλαβε το «χαρτονόμισμα» από έναν συμμετέχοντα τη δεύτερη ημέρα. Στη συνέχεια, ο Πούτιν το έδειξε προς τον πρωθυπουργό της Ινδίας, Ναρέντρα Μόντι, σε μια ανάλαφρη χειρονομία.
Τα τοπικά μέσα ενημέρωσης ανέφεραν ότι ενώ απαντούσε σε ερωτήσεις σχετικά με το «χαρτονόμισμα» από δημοσιογράφους στη Σύνοδο Κορυφής, ο εκπρόσωπος Τύπου του Πούτιν, Ντμίτρι Πεσκόφ, δήλωσε ότι ο πρόεδρος έλαβε το συμβολικό νόμισμα από «έναν από τους ανθρώπους μας – είτε από το Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο είτε από κάποιον άλλον – αυτοί τύπωσαν αυτό το οιονεί χρήμα» (αρχειοθετημένο εδώ).
Το «χαρτονόμισμα» περιγράφηκε από τα ρωσικά κρατικά πρακτορεία ειδήσεων (εδώ και εδώ) ως «ψευτικό» ή «συμβολικό» (αρχειοθετημένοι σύνδεσμοι εδώ και εδώ).
Η Ρωσία αποκλείστηκε από το παγκόσμιο σύστημα χρηματοοικονομικών μηνυμάτων Swift μετά από μια σειρά κυρώσεων που επιβλήθηκαν ως απάντηση στην εισβολή της στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022 (αρχειοθετημένο εδώ).
Κατά τη διάρκεια της Συνόδου Κορυφής, ο Πούτιν κατηγόρησε τις ΗΠΑ ότι χρησιμοποιούν το δολάριο «ως όπλο», αλλά δεν ανακοίνωσε μια παγκόσμια εναλλακτική λύση για το δολάριο, δήλωσε η Αγκάθι Ντεμαρέ, ανώτερη συνεργάτης πολιτικής στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων (αρχειοθετημένο εδώ).
«Κανένα νόμισμα δεν παρουσιάστηκε στη σύνοδο κορυφής των BRICS. Αυτό που προσπαθεί να προωθήσει η Ρωσία είναι ένα χρηματοπιστωτικό σύστημα που θα συνδέει τις κεντρικές τράπεζες των χωρών BRICS, ώστε να μπορούν να ανταλλάσσουν ψηφιακά νομίσματα», δήλωσε η Ντεμαρέ στο AFP σε μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου.
Ένας επανεμφανιζόμενος ισχυρισμός
Οι ισχυρισμοί για την αποκάλυψη ενός νέου νομίσματος των BRICS δεν είναι νέοι.
Κατά τη διάρκεια της Συνόδου Κορυφής των BRICS το 2023 στη Νότια Αφρική, φωτογραφίες του υποτιθέμενου νομίσματος, τόσο σε μορφή χαρτονομίσματος όσο και σε μορφή κρυπτονομίσματος, κοινοποιήθηκαν ευρέως στο διαδίκτυο και περιγράφηκαν ως επίσημο νόμιμο χρήμα για τα κράτη μέλη του μπλοκ ή ως δείγμα του νέου χαρτονομίσματος (παραδείγματα εδώ και εδώ στα αγγλικά και εδώ στα ελληνικά).
Αυτό ήταν ψευδές και διάφοροι οργανισμοί ελέγχου γεγονότων διέψευσαν τις αναρτήσεις (για παράδειγμα εδώ και εδώ).
Ωστόσο, οι εικόνες του υποτιθέμενου τραπεζογραμματίου που κυκλοφόρησε το 2023 έχουν ομοιότητα με το δείγμα με το οποίο φωτογραφήθηκε ο Πούτιν στο Καζάν – αν και αυτό του 2023 ήταν χαρτονόμισμα των 100 μονάδων, ενώ του 2024 είναι των 50 μονάδων.
Λίγες ημέρες μετά τη Σύνοδο Κορυφής του 2023, ο Ρώσος πρέσβης στη Νότια Αφρική, Ίλια Ρογκάτσεφ, παρέδωσε στον επικεφαλής της διπλωματικής αποστολής των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων (ΗΑΕ) Μαχάς Σαΐντ Αλχαμέλι «ένα συμβολικό τραπεζογραμμάτιο» ενός ενιαίου νομίσματος BRICS με ονομαστική αξία 100 μονάδων (αρχειοθετημένο εδώ).
Το αναμνηστικό παρουσιάστηκε κατά τη διάρκεια δεξίωσης στην πρεσβεία των ΗΑΕ στην Πρετόρια –τη διοικητική πρωτεύουσα της Νότιας Αφρικής– για να αναγνωριστεί η ιδιότητα της χώρας ως ενός από τα νέα κράτη μέλη των BRICS.
Ο Ρογκάτσεφ φέρεται να είπε ότι το χαρτονόμισμα έγινε στη Ρωσία.
Η κεντρική φωτογραφία του άρθρου έχει ενημερωθεί
Έλεγχος γεγονότων, Οικονομία, Πολιτική
© AGENCE FRANCE-PRESSE | 2024 | Με επιφύλαξη παντός δικαιώματος. Οποιαδήποτε χρήση του περιεχομένου του AFP σε αυτόν τον ιστότοπο υπόκειται στους όρους χρήσης που διατίθενται στη διεύθυνση CGU. Με την πρόσβαση και/ή τη χρήση οποιουδήποτε περιεχομένου του AFP που διατίθεται σε αυτόν τον ιστότοπο, συμφωνείτε να δεσμεύεστε από τους προαναφερθέντες όρους χρήσης. Οποιαδήποτε χρήση του περιεχομένου του AFP γίνεται με δική σας αποκλειστική και πλήρη ευθύνη.
Αρχικά δημοσιεύτηκε εδώ.
