Το YouTube έχει αλλάξει ριζικά τον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι εντοπίζουν και καταναλώνουν οπτικοακουστικό περιεχόμενο, καθιστώντας το μια από τις κύριες ειδησεογραφικές πηγές για τους χρήστες του Διαδικτύου. Δεδομένου ότι το περιεχόμενο στο YouTube δημιουργείται από τους ίδιους τους χρήστες, η πλατφόρμα μπορεί να χαρακτηριστεί ιδιαίτερα ευάλωτη σε περιεχόμενο παραπληροφόρησης και συνωμοσιολογίας. Επίσης, ο ρόλος που διαδραματίζει ο αλγόριθμος προτεινόμενων βίντεο του YouTube στην ακούσια προώθηση αμφισβητούμενου περιεχομένου δεν είναι κατανοητός και θα μπορούσε ενδεχομένως να επιδεινώσει το πρόβλημα της παραπληροφορησης.
Το γεγονός αυτό μπορεί να έχει σημαντικές κοινωνικές συνέπειες, ειδικά όταν το ψευδοεπιστημονικό περιεχόμενο προωθείται στους χρήστες σε κρίσιμες περιόδους, όπως για παράδειγμα κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19. Στη μελέτη με τίτλο “It is just a flu”: Assessing the Effect of Watch History on YouTube’s Pseudoscientific Video Recommendations” (https://arxiv.org/abs/2010.11638), κατηγοριοποιήσαμε και εντοπίσαμε περιεχόμενο ψευδοεπιστημονικής παραπληροφόρησης στο YouTube. Συνολικά συλλέχθησαν 6,6 χιλιάδες βίντεο σχετικά με τον COVID-19, τη θεωρία της επίπεδης γης, κινήματα κατά του εμβολιασμού και της χρήσης μάσκας και μέσω πρακτικών πληθοπορισμού (crowd-sourcing), τα κατηγοριοποιούμε ως “ψευδοεπιστήμη”, “έγκυρο επιστημονικό” ή “άσχετο περιεχόμενο”. Στη συνέχεια εκπαιδεύουμε έναν ταξινομητή μηχανικής μάθησης για να ανιχνεύει ψευδοεπιστημονικά βίντεο με ακρίβεια 76,1%. Επίσης, ποσοτικοποιούμε την έκθεση των χρηστών στο συγκεκριμένο περιεχόμενο σε διάφορα μέρη της πλατφόρμας (δηλαδή, την αρχική σελίδα, τα προτεινόμενα βίντεο κατά την παρακολούθηση ενός συγκεκριμένου βίντεο ή τα αποτελέσματα αναζήτησης) και το πως η έκθεση αυτή μεταβάλλεται με βάση το ιστορικό παρακολούθησης του κάθε χρήστη.
Με βάση τα αποτελέσματα, διαπιστώνουμε πως ο αλγόριθμος προτάσεων του YouTube είναι “επιρρεπής” στο να προτείνει ψευδοεπιστημονικό περιεχόμενο όταν οι χρήστες αναζητούν συγκεκριμένα θέματα, ενώ τέτοιου είδους προτάσεις είναι λιγότερο συνηθισμένες στην αρχική σελίδα κάποιου χρήστη ή όταν παρακολουθούν ενεργά ψευδοεπιστημονικά βίντεο.
