Από τις 16 Φεβρουαρίου του 2024, αμέσως μετά τον θάνατο του Ρώσου δικηγόρου, πολιτικού, και πολιτικού κρατούμενου Alexei Anatolyevich Navalny, ένα βίντεο το οποίο διαμοιράζεται σε ιστοσελίδες και στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης συνοδεύεται από τον ισχυρισμό πως παρουσιάζει τον Alexei Navalny να συνομιλεί με πράκτορα της βρετανικής υπηρεσίας πληροφοριών, ζητώντας χρήματα για πραξικόπημα ή επανάσταση στη Ρωσία. Ο ισχυρισμός επίσης αναφέρει πως η συνομιλία αυτή είναι ο λόγος της σύλληψης και της φυλάκισης του Alexei Navalny. Όπως θα εξετάσουμε στη συνέχεια όμως, τα ανωτέρω δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα.
Παραδείγματα: pronews.gr, periodista.gr, olympia.gr, tzafnews.gr, europost.gr, sinomosiologos.blogspot.com
Παραδείγματα αναρτήσεων στο Facebook:
Στα υπό εξέταση δημοσιεύματα διαβάζουμε τα εξής:
Βίντεο από ΗΠΑ: O A.Ναβάλνι ζητά «10-20 εκατ. δολάρια τον χρόνο από την βρετανική ΜΙ6 για να κάνει πραξικόπημα στην Ρωσία»!
Σοκαριστική αποκάλυψη που όπως αναφέρει ο Αμερικανός πρώην αξιωματούχος «δικαιολογεί την τιμωρία του»
(Ανανέωση από αρχική δημοσίευση: 2/16, 21.24): Πρώην Αμερικανός αξιωματούχος αποκαλύπτει με αδιάσειστες αποδείξεις ότι ο αποθανών Αλεξέι Ναβάλνι λειτουργούσε ως πράκτορας της βρετανικής υπηρεσίας πληροφοριών MI6 και ζητούσε 10-20 εκατ. ευρώ τον χρόνο για να ανατρέψει την ρωσική κυβέρνησης με την διενέργεια πραξικοπήματος!
«Είναι απεχθές όταν ένας πολιτικός αντίπαλος πεθαίνει στην φυλακή. Ωστόσο, δεν είναι ωραίο θέαμα να σε καταγράφει η κάμερα την ώρα που προσπαθείς να κάνεις πραξικόπημα στην χώρα σου σε συνεργασία, μάλιστα, με ξένη Μυστική Υπηρεσία», γράφει ο Ελληνοαμερικανός Gerge Papadopoulos.
Και δίνει το βίντεο στην δημοσιότητα όπου ο στενός συνεργάτης του Α. Ναβάλνι ζητά από τον αξιωματικό της MI6, της βρετανικής Υπηρεσίας Αντικατασκοπείας, James William Thomas Ford να του δώσει 10-20 εκατ. δολάρια τον χρόνο, προκειμένου να ξεκινήσει Πορτοκαλί Επανάσταση στην Ρωσία!
«Για αυτόν τον λόγο συνελήφθη. Επιπλέον, έχει σοβαρή εμπλοκή, σύμφωνα με νέα δεδομένα από CIA και MI6, στο σαμποτάρισμα της κυβέρνησης του Ντόναλντ Τραμπ.
Η Ρωσία και οι Ηνωμένες Πολιτείες μοιάζουν πολύ περισσότερο από όσο νομίζει κανείς. Δυστυχώς.»
Τον ισχυρισμό αναπαρήγαγε σε ανάρτηση του στο Χ και ο Πρόεδρος του κόμματος «Ελληνική Λύση», Κυριάκος Βελόπουλος, αναφέροντας ωστόσο πως ο άνδρας που φαίνεται στο βίντεο δεν είναι ο ίδιος ο Navalny αλλά «το δεξί του χέρι»:
Τι ισχύει:
Ο υπό εξέταση ισχυρισμός καθώς και το βίντεο που τον πλαισιώνει δημοσιεύτηκε αρχικά στις 16 Φεβρουαρίου του 2024 από τον George Papadopoulos, συγγραφέα και πρώην σύμβουλο εξωτερικής πολιτικής της προεδρικής εκστρατείας του Donald Trump το 2016, σε ανάρτηση του στο Χ:
Είναι σκόπιμο να αναφέρουμε πως το 2018 ο George Papadopoulos καταδικάστηκε σε 14 ημέρες ομοσπονδιακή φυλάκιση, αφού δήλωσε ένοχος για ψευδείς δηλώσεις στο FBI, στο πλαίσιο έρευνας της ομοσπονδιακής υπηρεσίας για πιθανό συντονισμό μεταξύ της εκστρατείας του Donald Trump και της Ρωσίας στις εκλογές του 2016.
Όπως αναφέρει δημοσίευμα του ρωσικού Μέσου RT από το 2021, σχετικά με το επίμαχο βίντεο, σε αυτό δεν εμφανίζεται ο Alexei Navalny, αλλά ο Vladimir Ashurkov, συνεργάτης του Navalny, πολιτικός, ένθερμος επικριτής της προεδρίας του Vladimir Putin, και εκτελεστικός διευθυντής του Ιδρύματος κατά της Διαφθοράς (Фонд борьбы с коррупцией – FBK).
Πηγή εικόνας: AP Photo / Alexander Zemlianichenko, via RT
Πηγή εικόνας: Getty Images / Ben Pruchnie, via RT
Το FBK είναι ένας μη κερδοσκοπικός οργανισμός που ιδρύθηκε το 2011 από τον Alexei Navalny, χρηματοδοτείται από δωρεές, και τα τελευταία χρόνια έχει δημοσιεύσει πληθώρα ερευνών για εικαζόμενη διαφθορά από υψηλόβαθμους Ρώσους κυβερνητικούς αξιωματούχους. Κάποιες από τις έρευνες αυτές αφορούν τον Πρόεδρο της Ρωσίας, Vladimir Putin, καθώς και τον πρώην Πρόεδρο και νυν πρωθυπουργό της χώρας, Dmitry Medvedev.
Μετάφραση τίτλων στα Ελληνικά μέσω Google
Το RT, το οποίο χρηματοδοτείται από τη Ρωσική Κυβέρνηση, αναφέρει στο δημοσίευμα του πως τα πλάνα του βίντεο προέρχονται από παρακολούθηση του Vladimir Ashurkov από την Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Ασφαλείας της Ρωσικής Ομοσπονδίας (FSB) σε καφετέρια της Μόσχας, και πως το βίντεο χρονολογείται κάποια στιγμή το 2012. Το βίντεο που παρατίθεται στο δημοσίευμα δεν είναι διαθέσιμο στη χώρα μας, ωστόσο όπως παρουσιάζεται στα εξέταση δημοσιεύματα, φαίνεται σε αυτό ο Vladimir Ashurkov να συζητά με έναν άγνωστο άνδρα:
Vladimir Ashurkov (αριστερά): Αν είχαμε περισσότερα χρήματα, θα μπορούσαμε να επεκτείνουμε τις ευκαιρίες μας βεβαίως. […] Λίγα χρήματα, αν κάποιος ξόδευε, δεν ξέρω, 10, 20 εκατομμύρια δολάρια το χρόνο για να το υποστηρίξει θα βλέπαμε μια εντελώς διαφορετική εικόνα. Και αυτό δεν είναι μεγάλο χρηματικό ποσό για άτομα που έχουν δισεκατομμύρια στο διακύβευμα [ακατανόητο]. Οπότε αυτό είναι το μήνυμα που προσπαθώ να προβάλλω στις προσπάθειές μου για συγκέντρωση χρημάτων και μιλώντας με άτομα της επιχειρηματικής κοινότητας και ούτω καθεξής. […] Χρειάζεται να παίξουμε σε διαφορετική σκακιέρα. Μαζικές διαδηλώσεις, πολιτικές πρωτοβουλίες, προπαγάνδα, δημιουργίες επαφών με την ελίτ και να εξηγήσουμε σε αυτούς πως είμαστε λογικοί άνθρωποι και δεν θα καταστρέψουμε τα πάντα και (δεν) θα αφαιρέσουμε τα περιουσιακά τους στοιχεία, τέτοια πράγματα. […] Οπότε θα δούμε τι θα προκύψει από αυτό. Οπότε αυτό μάλλον είναι αυτό που κάνω.
Άγνωστος άνδρας (δεξιά): Ναι, καλά, όχι και μικρή δουλειά (γέλιο).
Από τον διάλογο καθίσταται σαφές πως ο Ashurkov, κατά τη διάρκεια του αποσπάσματος του βίντεο, μιλά για τις δυνατότητες που θα είχε ο πολιτικός του αγώνας με συγκέντρωση χρημάτων, και τις προσπάθειες που κάνει, ανάμεσα τους την επικοινωνία με την επιχειρηματική κοινότητα. Αντίθετα με τον υπό εξέταση ισχυρισμό, δεν φαίνεται να ζητά χρήματα από τον άγνωστο άνδρα.
Το δημοσίευμα του RT ισχυρίζεται επίσης πως ο άνδρας που συζητά με τον Vladimir Ashurkov αναγνωρίστηκε ως ο τότε δεύτερος γραμματέας για τις πολιτικές υποθέσεις της πρεσβείας του Ηνωμένου Βασιλείου στη Ρωσία, James William Thomas Ford, χωρίς όμως να αναφέρει την πηγή της πληροφορίας. Σημειώνει ακόμα πως η FSB υποψιαζόταν πως ο εν λόγω άνδρας ήταν πράκτορας της Μυστικής Υπηρεσίας Πληροφοριών (SIS ή MI6) του Ηνωμένου Βασιλείου υπό διπλωματική κάλυψη:
Τα πλάνα παρακολούθησης, που καταγράφηκαν στις αρχές της δεκαετίας του 2010, φαίνεται να δείχνουν έναν στενό συνεργάτη του Alexey Navalny να αναζητά μετρητά και πληροφορίες από έναν φερόμενο Βρετανό κατάσκοπο και να υποδηλώνει ότι το έργο του κατά της διαφθοράς μπορεί να ωφελήσει εταιρείες στο Λονδίνο. Η κασέτα, η οποία αναφέρθηκε για πρώτη φορά από το τηλεοπτικό δίκτυο RT τη Δευτέρα (σσ: 1η Φεβρουαρίου του 2021), λέγεται πως τραβήχτηκε από την Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Ασφαλείας (FSB) κάποια στιγμή το 2012 και φέρεται να δείχνει μια συνάντηση μεταξύ του Βλαντιμίρ Ασούρκοφ και ενός υπαλλήλου της βρετανικής πρεσβείας στη Μόσχα.
[…]
Το άτομο που συνάντησε σε ένα καφέ της Μόσχας αναγνωρίστηκε ως ο Τζέιμς Γουίλιαμ Τόμας Φορντ, τότε δεύτερος γραμματέας για τις πολιτικές υποθέσεις της πρεσβείας του Ηνωμένου Βασιλείου στη Ρωσία. Η FSB υποψιάστηκε ότι ήταν πράκτορας της MI6 που εργαζόταν υπό διπλωματική κάλυψη.
Ωστόσο κατά την έρευνα μας δεν καταφέραμε να εντοπίσουμε κανένα στοιχείο που να επιβεβαιώνει το όνομα του άνδρα με τον οποίο συνομιλεί ο Ashurkov, ούτε την ιδιότητα του ως αξιωματούχο της πρεσβείας του Ηνωμένου Βασιλείου στη χώρα. Επιπροσθέτως δεν υπάρχει κανένα στοιχείο που να υποδηλώνει πως ο άνδρας διατελούσε πράκτορας της MI6, όπως άλλωστε αναφέρει το ίδιο το δημοσίευμα του RT αυτό αποτελούσε υποψία της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Ασφαλείας της Ρωσίας, όχι γεγονός.
Το 2014 ο Ashurkov ζήτησε και έλαβε πολιτικό άσυλο από την κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου, μετά από κατηγορίες για υπεξαίρεση χρημάτων από την εκστρατεία του Ναβάλνι το 2013 για τη δημαρχία της Μόσχας. Ο ίδιος υποστηρίζει πως οι κατηγορίες ήταν αβάσιμες, και είχαν ως σκοπό να αποτρέψουν τον ίδιο και δύο ακόμα ακτιβιστές, τους Konstantin Jankauskas και Nikolai Lyaskin, να υποβάλουν υποψηφιότητα για το δημοτικό συμβούλιο της Μόσχας.
Τέλος, ο ισχυρισμός πως ο Alexei Navalny συνελήφθη λόγω του περιεχομένου του επίμαχου βίντεο είναι ψευδής. Στο παρελθόν ο Navalny είχε κατηγορηθεί και καταδικαστεί σε ποινή φυλάκισης 5 ετών για υπεξαίρεση ξυλείας αξίας περίπου 500.000 δολαρίων από κρατική εταιρεία, ωστόσο αφέθηκε ελεύθερος με περιοριστικούς όρους. Τον Φεβρουάριο του 2021 καταδικάστηκε σε φυλάκιση 3.5 ετών για παραβίαση των όρων της αναστολής του από την προηγούμενη καταδίκη του, ενώ βρισκόταν σε ανάρρωση στη Γερμανία μετά από δηλητηρίαση του με τον νευροτοξικό παράγοντα “Novichok”. Στις 22 Μαρτίου 2022, ο Navalny καταδικάστηκε σε επιπλέον 9 χρόνια κάθειρξης σε φυλακή υψίστης ασφαλείας, αφού κρίθηκε ένοχος για περιφρόνηση του δικαστηρίου και υπεξαίρεση.
Συμπέρασμα
Βάσει των ανωτέρω στοιχείων, ο ισχυρισμός πως στο υπό εξέταση βίντεο φαίνεται ο Alexei Navalny να συνομιλεί με πράκτορα της MI6 και να του ζητά χρήματα για πραξικόπημα είναι ψευδής. Σύμφωνα με το ρωσικό κρατικό κανάλι RT, στο βίντεο δεν εμφανίζεται ο Alexei Navalny, αλλά ο συνεργάτης του, Vladimir Ashurkov. Κατά τη συζήτηση του με άγνωστο άνδρα, για τον οποίο το RT υποστηρίζει πως αναγνωρίστηκε ως αξιωματούχος της Βρετανικής πρεσβείας στη Ρωσία, ο Ashurkov ουδέποτε ζητά χρήματα, αλλά αναλύει τις πολιτικές δυνατότητες που θα είχε εάν θα διέθετε χρηματοδότηση, αναφέροντας χαρακτηριστικά πως μιλά με άτομα της επιχειρηματικής κοινότητας. Επιπροσθέτως, δεν υπάρχουν στοιχεία που να τεκμηριώνουν πως ο άνδρας με τον οποίο συνομιλεί είναι πράκτορας της ΜΙ6. Τέλος, ο λόγος της φυλάκισης του Alexei Navalny δεν είναι το περιεχόμενο του υπό εξέταση βίντεο, ο Navalny φυλακίστηκε αφού καταδικάστηκε για υπεξαίρεση, περιφρόνηση δικαστηρίου, και παραβίαση αναστολής.
