Πρόσφατα εμφανίστηκε σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης ένας ισχυρισμός αναφορικά με τον Ουκρανό Πρόεδρο, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ο οποίος υποτίθεται ότι αγόρασε τη Mercedes του Αδόλφου Χίτλερ, έναντι 15 εκατομμυρίων ευρώ.
Αναπαραγωγές σε ιστοσελίδες: sinomosiologos.blogspot.com
Παραδείγματα αναπαραγωγών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης:
Τι ισχύει
Στις δημοσιεύσεις του ισχυρισμού αναφέρεται ως πηγή μία ιστοσελίδα ονόματι Seattle Tribune και άρθρο της από τις 7 Οκτωβρίου 2024, με τίτλο:
Το αυτοκίνητο παρέλασης του Χίτλερ αγοράστηκε από τον Ουκρανό Ζελένσκι
Στο αναφερόμενο άρθρο υποστηρίζεται ότι η Mercedes του Χίτλερ, που βγήκε σε δημοπρασία στο Scottsdale της Αριζόνα το 2018, εθεάθη μπροστά από το προεδρικό γραφείο του Ζελένσκι στο Κίεβο, λίγο μετά την επίσκεψή του στις ΗΠΑ στα τέλη Σεπτεμβρίου 2024. Στο ίδιο άρθρο αναφέρεται, επίσης, πως παραμένει ασαφές ποιος ήταν ο πωλητής, υποστηρίζοντας πως η υποτιθέμενη αγοραπωλησία κόστισε περίπου 15 εκατομμύρια ευρώ.
Μάλιστα, υπάρχει και σχετική φωτογραφία, που υποτίθεται πως το αποδεικνύει, ενώ ως πηγή αυτής χρησιμοποιείται ένα κανάλι στο Telegram με το όνομα Реальна Війна | Україна | Новини (μτφ. Πραγματικός πόλεμος | Ουκρανία | Νέα). Σχετική αναζήτηση στο συγκεκριμένο κανάλι στο Telegram δεν εμφάνισε αυτή την ανάρτηση, γεγονός που σημαίνει πως είτε δεν ανέβηκε ποτέ είτε διαγράφηκε.
Ο ισχυρισμός διαδόθηκε και στη ρωσική πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης VK, από την ελληνική έκδοση του ρωσικού δικτύου προπαγάνδας pravda. Για τη διασπορά παραπληροφόρησης από το pravda έχουμε κάνει αναφορές σε παλαιότερα άρθρα (εδώ).
Η συγκεκριμένη φωτογραφία, ωστόσο, είναι προϊόν ψηφιακής επεξεργασίας. Εξετάζοντας τη διαμοιραζόμενη εικόνα με το εργαλείο αντίστροφης αναζήτησης εικόνας, Tin Eye, λαμβάνουμε πίσω 9 αποτελέσματα που περιλαμβάνουν δύο διαφορετικές εικόνες.
Η μία δείχνει το φόντο με το Προεδρικό Μέγαρο της Ουκρανίας της οδού 11 Bankova vulytsia και η άλλη δείχνει το συγκεκριμένο μοντέλο αυτοκινήτου.
Με τη χρήση των χαρτών της Google, επιβεβαιώνουμε πως το κτίριο που φαίνεται να είναι πίσω από τη Mercedes στην εξεταζόμενη εικόνα, είναι το ουκρανικό Προεδρικό Μέγαρο.
Όπως φαίνεται παραπάνω, η εικόνα του αυτοκινήτου βρίσκεται στο διαδίκτυο τουλάχιστον από το 2018 και δεν τραβήχτηκε μπροστά από το γραφείο του Βολοντίμιρ Ζελένσκι αλλά μπροστά σε κάποιο πάρκο.
Κατ’ αυτόν τον τρόπο, εξάγουμε το συμπέρασμα πως υπήρξε ψηφιακή επεξεργασία (μοντάζ) για τη δημιουργία της διαμοιραζόμενης εικόνας του ισχυρισμού. Φωτογραφία του ίδιου αυτοκινήτου βρίσκεται δημοσιευμένη στη ρωσική πλατφόρμα dzen.ru από τις 6 Αυγούστου 2024, δηλαδή καιρό πριν την επίσκεψη του Ζελένσκι στις ΗΠΑ.
Σε ποιον ανήκει σήμερα η Mercedes του Χίτλερ;
Όσον αφορά τη Mercedes, σύμφωνα με ένα ρεπορτάζ του CNBC, μετά τη συνθηκολόγηση της Γερμανίας το 1945 στο τέλος του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου, ο αμερικανικός στρατός κατάσχεσε τη Mercedes-Benz 770 Grosser Offener Tourenwagen του 1939 που κάποτε χρησιμοποιούσε ο Χίτλερ. Οι δύο γνωστοί μεταγενέστεροι ιδιοκτήτες του ήταν πλούσιοι Αμερικανοί. Το 2018, όταν το αυτοκίνητο ήταν προγραμματισμένο να δημοπρατηθεί στο Scottsdale της Αριζόνα, ο πωλητής παρέμεινε ανώνυμος. Η Mercedes, ωστόσο, δεν πωλήθηκε τότε, καθώς η μέγιστη προσφορά των 7 εκατομμυρίων δολαρίων δεν έφτασε την ελάχιστη ζητούμενη τιμή (εδώ). Μάλιστα, υπάρχουν ανεπιβεβαίωτες αναφορές που υποστηρίζουν ότι το αυτοκίνητο πέρασε και από τα χέρια Ρώσου συλλέκτη, πίσω στο 2009.
Οι τελευταίες αναφορές που βρίσκουμε για τη συγκεκριμένη Mercedes, παρότι δεν μπορέσαμε να τις επιβεβαιώσουμε ανεξάρτητα, υποστηρίζουν πως το εν λόγω όχημα αγοράστηκε από τον Αυστραλό δισεκατομμυριούχο και συλλέκτη τέτοιου είδους αυτοκινήτων, Clive Palmer (εδώ κι εδώ). Στις 28 Φεβρουαρίου 2022 μεταδόθηκε σε μέσα της Αυστραλίας ότι ο Palmer αγόρασε τη Mercedes-Benz 770 του Αδόλφου Χίτλερ από έναν ανώνυμο Ρώσο δισεκατομμυριούχο και μια Rolls-Royce που κάποτε ανήκε στον βασιλιά Εδουάρδο Η’, για να αποτελέσουν μέρος μιας συλλογής για ένα σχεδιαζόμενο μουσείο παλαιών αυτοκινήτων στο Κουίνσλαντ.
Η τότε υπουργός Εσωτερικών Υποθέσεων της Αυστραλίας, Karen Andrews, προειδοποίησε ότι ο Palmer θα αντιμετωπίσει όλο το βάρος της αυστραλιανής νομοθεσίας, εάν οι ισχυρισμοί είναι αληθείς και η αγορά και εισαγωγή του αυτοκινήτου παραβιάζει τους κανόνες εισαγωγής, τελωνείων και κυρώσεων (εδώ). Ωστόσο, ο Αυστραλός μεγιστάνας και πρώην πολιτικός, δεν άργησε να διαψεύσει τα δημοσιεύματα (εδώ, εδώ κι εδώ), κάνοντας λόγο για “fake news”, ενώ σε ανάρτηση στο προφίλ του στο X στις 4 Μαρτίου 2022, διαβάζουμε:
Ο Palmer θα κινηθεί νομικά για τους ισχυρισμούς ότι αγόρασε το αυτοκίνητο του Χίτλερ. Ο Clive Palmer δήλωσε σήμερα ότι θα κινήσει νομικά μέτρα κατά της υπουργού Εσωτερικών Κάρεν Άντριους για τη διάδοση εξωφρενικών ψευδών ειδήσεων ότι αγόρασε το αυτοκίνητο του Αδόλφου Χίτλερ.
Ο κ. Palmer έχει επίσης προσβληθεί από τους ισχυρισμούς του βουλευτή των Εργατικών της WA, Patrick Gorman, σχετικά με την αγορά του αυτοκινήτου. «Αυτοί οι πολιτικοί καριέρας έχουν απορροφηθεί όλοι από ανίκανους δημοσιογράφους που αναφέρουν ψεύτικες ειδήσεις», είπε ο κ. Palmer. «Δεν έχω αγοράσει αυτοκίνητο που να ανήκε στον Αδόλφο Χίτλερ. Αυτά τα εξωφρενικά ψέματα έχουν προκαλέσει σημαντική ζημιά στη φήμη μου και θα φέρω τους υπεύθυνους στα δικαστήρια». Ο κ. Palmer είπε ότι οι έκτακτες επιθέσεις τόνισαν πόσο εκτός πραγματικότητας έφτασαν να γίνουν οι πολιτικοί.
«Η συμμαχία Φιλελεύθερων-Εργατικών αγωνίζεται για συνάφεια και αντί να επικεντρώνεται στα ζητήματα που έχουν πραγματικά σημασία, είναι πολύ απασχολημένη με τη λάσπη και την προώθηση ψεμάτων για να βλάψει τη φήμη οποιουδήποτε που απειλεί να ανατρέψει το status quo».
Αξίζει να αναφερθεί, πως αυτό που παρατηρείται συχνά σε τέτοιου είδους ιστορίες είναι η ανάμειξη της ψευδούς ιστορίας με ορισμένες αληθείς πληροφορίες. Στη προκειμένη περίπτωση, στον ισχυρισμό επισημαίνεται ότι το αυτοκίνητο είναι το ίδιο που βγήκε σε δημοπρασία το 2018 από τον οίκο δημοπρασιών Worldwide Auctioneers, κάτι που, πράγματι, ισχύει, όπως είχαν αναφέρει οι Seatttle Times. Επικοινωνήσαμε με τον εν λόγω οίκο και θα ενημερώσουμε το άρθρο μόλις λάβουμε απάντηση.
Όπως διαβάζουμε, το όχημα δεν πωλήθηκε στη δημοπρασία, αλλά σύντομα βρήκε αγοραστή και εθεάθη στο πλούσιο προάστιο Medina του Σιάτλ. Ο διευθυντής της εταιρείας δημοπρασιών Worldwide Auctioneers, Rod Egan (το όνομά του αναφερόταν επίσης στο ψευδές ρεπορτάζ της Seattle Tribune), αρνήθηκε να αποκαλύψει στους Seattle Times τον αγοραστή του αυτοκινήτου, επικαλούμενος συμφωνία εμπιστευτικότητας. Παρόλα αυτά, ο Egan δήλωσε ότι ο τελικός προορισμός του αυτοκινήτου ήταν «πολύ, πολύ μακριά» εκτός των Ηνωμένων Πολιτειών.
Στην εικόνα που υποτίθεται ότι φαίνεται το αυτοκίνητο μπροστά στο Προεδρικό Μέγαρο του Κιέβου, δεν υπάρχουν αριθμοί ή γράμματα στην πινακίδα. Ωστόσο, όπως βλέπουμε από δημόσια διαθέσιμες φωτογραφίες από τη δημοπρασία του οχήματος το 2018, οι πινακίδες είχαν τον εξής κωδικό: IA 148 461.
Σχετική αναζήτηση με λέξεις – κλειδιά στο διαδίκτυο δεν έφερε πίσω κανένα σχετικό αποτέλεσμα για τέτοια αγορά του Ζελένσκι. Είναι πρόδηλο, πως σε περίπτωση που ο Ουκρανός Πρόεδρος είχε προχωρήσει σε μία τέτοια αγορά και μάλιστα πάρκαρε το εν λόγω αυτοκίνητο μπροστά στο Προεδρικό Μέγαρο, η συγκεκριμένη είδηση θα είχε φτάσει σε όλα τα ειδησεογραφικά μέσα διεθνώς και θα ήταν, μάλιστα, ιδιαίτερα δημοφιλής.
Η ψεύτικη ιστοσελίδα, Seattle Tribune
Η ιστοσελίδα Seattle Tribune αποτελεί ακόμα ένα παράδειγμα πλαστής ιστοσελίδας που δημιουργήθηκε για τη διάδοση ψευδών ειδήσεων από τη ρωσική προπαγάνδα, όπως η γαλλική Verite Cachee, μέσω της οποίας διαμοιράστηκε η ψευδής είδηση της αγοράς του πολυτελούς αυτοκινήτου Bugatti Tourbillon από τη σύζυγο του Ζελένσκι, Όλενα Ζελένσκα (εδώ).
Χρησιμοποιώντας το εργαλείο αναγνώρισης domain και συνδέσμων, Who Is, παρατηρείται πως ο εν λόγω ιστότοπος δημιουργήθηκε μόλις στις 3 Οκτωβρίου 2024, τέσσερις μέρες πριν τη δημοσίευση του άρθρου από το οποίο προήλθε ο ισχυρισμός, και λήγει σε ένα χρόνο.
Παράλληλα, δεν υπάρχει καμία πληροφορία σχετικά με την ιστοσελίδα, τους δημιουργούς ή τους συντάκτες της, ενώ δεν παρέχεται και κανένας τρόπος επικοινωνίας με αυτή.
Αυτό το μοτίβο με τις ψεύτικες ιστοσελίδες που εμφανίζονται για να διασπείρουν παραπληροφόρηση και “εξαφανίζονται”, έχει εξηγήσει και ο ελεγκτής γεγονότων του BBC, Shayan Sardarizadeh, μαζί με τους Mike Wendling, Olga Robinson και Paul Meyers, σε εκτενή ανάλυση του φαινομένου που δημοσιεύτηκε τον Ιούλιο του 2024 (εδώ). Σχετικό άρθρο δημοσιεύτηκε και στη New York Times (εδώ).
Παρεμφερείς περιπτώσεις ψευδών ειδήσεων με υποτιθέμενες μεγάλες αγορές και σπατάλες του Ζελένσκι ή της γυναίκας του, έχουμε εξετάσει στο παρελθόν (εδώ, εδώ, εδώ, εδώ κι εδώ).
Τέλος, τον ισχυρισμό κατέρριψαν πολλά διεθνή μέσα, όπως το Lead Stories, το Voice of America, το Open, το Forbes, το TF1 Info και άλλα.
Συμπέρασμα
Ο ισχυρισμός είναι ψευδής και προέρχεται από ρωσικά μέσα προπαγάνδας, όπως το pravda, ενώ ξεκίνησε από την πλαστή ιστοσελίδα Seattle Tribune. Η εικόνα που διαμοιράζεται, συνοδεύοντας τον ισχυρισμό, αποτελεί προϊόν ψηφιακού μοντάζ καθώς, όπως προκύπτει από αντίστροφη αναζήτηση, πρόκειται για σύνθεση δύο εντελώς διαφορετικών μεταξύ τους φωτογραφιών.
Η Mercedes-Benz 770 Grosser Offener Tourenwagen, που χρησιμοποιούσε ο Χίτλερ, είχε τεθεί προς δημοπρασία το 2018 στις ΗΠΑ, χωρίς ωστόσο να καλυφθεί το ελάχιστο ζητούμενο ποσό. Έκτοτε δεν υπάρχουν αξιόπιστες και επιβεβαιωμένες αναφορές για τον κάτοχό της, ωστόσο γνωρίζουμε ότι πωλήθηκε σε ανώνυμο αγοραστή, όπως δήλωσε ο διευθυντής της εταιρείας δημοπρασιών Worldwide Auctioneers. Ο ισχυρισμός καταρρίφθηκε από πληθώρα διεθνών μέσων και οργανισμών ελέγχου γεγονότων.
Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν:
1.https://tineye.com/search/d93439858f4c7c43cbe63a5a8cd25d66f1b1c91e?sort=crawl_date&order=asc&page=1
2.https://www.shutterstock.com/el/image-photo/kiev-ukraine-august-04-2021-office-2114147558?irclickid=x8K2%3AjULWxyKTMK2a23PP1vVUkCRhA3oNwUL1s0&irgwc=1&pl=77643-108110&utm_campaign=TinEye&utm_content=108110&utm_medium=Affiliate&utm_source=77643&utm_term=
3.https://pict.sindonews.net/dyn/600/pena/sindo-article/original/2021/01/12/770-K-Mercedes-Benz-staff-cars-(Mobil-pribadi-Adolf-Hitler)-2.jpg
4.https://en.wikipedia.org/wiki/Presidential_Office_Building_(Kyiv)
5.https://www.google.com/maps/@50.444418,30.5289231,3a,75y,11.06h,90t/data=!3m8!1e1!3m6!1sAF1QipOt_9Zm3cW8WLku9If8Uf9bmWlpFZ0QD_I5iTMw!2e10!3e11!6shttps:%2F%2Flb.googleusercontent.com%2Fp%2FAF1QipOt_9Zm3cW8WLku9If8Uf9bmWlpFZ0QD_I5iTMw%3Dw203-b00-k-no-pi0-ya7.093516-ro0-fo100!7i5656!8i2828?coh=205409&entry=ttu&g_ep=EgoyMDI0MTAxMy4wIKXMDSoASAFQAw%3D%3D
6.https://dzen.ru/a/ZrHQpDNB2HklYTDx
7.https://www.azcentral.com/story/news/local/scottsdale/2018/01/18/adolf-hitler-super-mercedes-gets-bid-but-falls-short-scottsdale-car-auction/1043209001/
8.https://www.gettyimages.it/detail/fotografie-di-cronaca/the-1939-mercedes-benz-770k-grosser-offener-fotografie-di-cronaca/906275560?searchscope=image%2Cfilm&adppopup=true
9.https://whois.domaintools.com/seattle-tribune.com
10.https://x.com/Shayan86/status/1843703282448900418
11.https://www.bbc.com/news/articles/c72ver6172do
12.https://leadstories.com/hoax-alert/2024/10/fact-check-fake-photo-shows-hitlers-mercedes-in-front-of-zelenskyys-office.html
