Σε μέσα ενημέρωσης, ιστολόγια και λογαριασμούς μέσων κοινωνικής δικτύωσης κυκλοφόρησε ο ισχυρισμός πως ο πρόσφατος παγετός στις ΗΠΑ, αποδεικνύει ότι δεν υφίσταται υπερθέρμανση του πλανήτη. Ωστόσο, ο ισχυρισμός είναι επιστημονικά αβάσιμος.
Παράδειγμα: slpress.gr
Στο σχετικό δημοσίευμα διαβάζουμε τα εξής:
Το κύμα δριμέως ψύχους στις Ηνωμένες Πολιτείες δεν δημιουργεί μόνο σοβαρές δυσκολίες για 50 εκατομμύρια Αμερικανούς, αλλά και στην θεωρία της “κλιματικής αλλαγής”. Όχι προς την άποψη για την υπερθέρμανση του πλανήτη, αλλά μάλλον της καταψύξεως του, με απρόσμενες συνέπειες.
Παραδείγματα από δημοσιεύσεις στα κοινωνικά δίκτυα:
Τι ισχύει
Μέχρι και τα τέλη Δεκεμβρίου 2022, οι ΗΠΑ έχουν αντιμετωπίσει 4 χιονοθύελλες στη φετινή χειμερινή σεζόν. Η βαρύτερη χιονοθύελλα ήταν η τελευταία, που έλαβε χώρα μεταξύ 21-26 Δεκεμβρίου, και οδήγησε στο θάνατο δεκάδων ατόμων. Οι σοβαρότερες επιπτώσεις παρατηρήθηκαν στην πόλη Μπάφαλο της πολιτείας της Νέας Υόρκης.
Όσον αφορά τη σύγχρονη κλιματική αλλαγή, όπως έχουμε εξηγήσει και στο παρελθόν, πρόκειται για αδιαμφησβήτητο φαινόμενο που οφείλεται σε ανθρωπογενείς παράγοντες, θέση με την οποία συναινούν ομόφωνα όλοι οι σχετικοί διεθνείς και εθνικοί επιστημονικοί φορείς.
Μια κοινή παρανόηση είναι πως τα ακραία καιρικά φαινόμενα του χειμώνα είναι ασύμβατα με την κλιματική αλλαγή, και την υπερθέρμανση που αυτή συνεπάγεται. Στην πραγματικότητα όμως, όπως τονίζουν οι αρμόδιοι φορείς και ειδικοί, το κλίμα αντιστοιχεί στη γενική τάση των καιρικών φαινομένων σε βάθος χρόνου, και η σχετική αλλαγή καταγράφεται με σαφήνεια σε διεθνές επίπεδο. Έτσι, η γενική υπερθέρμανση του πλανήτη δεν θα μπορούσε να αποκλείει τα ακραία ψυχρά καιρικά φαινόμενα, παρά μόνο να τα κάνει σπανιότερα.
Τα πιο πρόσφατα δεδομένα της NASA επαληθεύουν ότι ο πλανήτης εξακολουθεί να υπερθερμαίνεται κατά μέσο όρο. Η παρακάτω ανάρτηση συνέκρινε το μήνα Νοέμβριο κάθε έτους από το 1880 που ξεκίνησε η σύγχρονη διεθνής καταγραφή, και έδειξε ότι ο Νοέμβριος του 2022, ήταν ο 12ος θερμότερος στο σύνολο των 142 ετών.
Όπως τόνισε η ανάρτηση, δεν είναι δυνατόν να βγει συμπέρασμα για την τάση μεταβολής θερμοκρασίας εξετάζοντας ξεχωριστά ατομικά έτη, καθώς παρατηρούνται τυχαίοι παράγοντες ετήσιας αυξομείωσης, από την αρχή των καταγραφών. Η αξιόπιστη τάση καταγράφεται με την κόκκινη γραμμή στο βάθος των τελευταίων ετών, η οποία, όπως βλέπουμε, εξακολουθεί να καταδεικνύει διαρκή αύξηση θερμοκρασίας.
Σε επόμενη ανάρτηση, το αρμόδιο τμήμα της NASA τόνισε ότι η κλιματική αλλαγή δεν παύει όταν παρατηρούνται μεμονωμένα καιρικά φαινόμενα, και τα δεδομένα δείχνουν ότι κάθε ένας από τους 12 μήνες γίνεται ολοένα και θερμότερος σε βάθος χρόνου, συμπεριλαμβανομένου του Δεκεμβρίου.
Χρήσιμα σχετικά δεδομένα παρέχει και ο δείκτης Climate Shift Index, που παρουσιάζει τις καθημερινές τοπικές αποκλίσεις θερμοκρασίας σε όλες τις γεωγραφικές περιοχές διεθνώς. Όπως σημείωσε ο Andrew Pershing, επικεφαλής κλιματικών ερευνών του οργανισμού Climate Central που δημιούργησε τον δείκτη (μετά από επαλήθευση ομοτίμων), διάφορες περιοχές των ΗΠΑ που αντιμετώπισαν ψύχος τις μέρες του παγετού, στην πραγματικότητα δεν απέκλιναν σημαντικά από το αναμενόμενο. Αντιθέτως, οι θερμοκρασίες σε πολλές περιοχές του κόσμου, όπως της κεντροδυτικής Ευρώπης, παρέμειναν πολύ θερμότερες από το αναμενόμενο.
Παραθέτουμε ενδεικτικά τη διεθνή απεικόνιση του δείκτη για τις 22, 24 και 27 Δεκέμβρη. Όπως βλέπουμε, ακόμη και τις μέρες του παγετού, η ασυνήθιστη θέρμανση ήταν συχνότερη από την ασυνήθιστη ψύξη.
Στον παρακάτω χάρτη, οι αποχρώσεις του κόκκινου υποδηλώνουν θέρμανση, ενώ του μαύρου ψύξη. Επίσης, όσο πιο μακριά από τον ισημερινό βρίσκεται μια τοποθεσία, τόσο περισσότερο μεγαλοποιείται η απεικόνισή της στον επίπεδο χάρτη.
Έπειτα, χρειάζεται να αναφερθεί ότι ενώ η γενική υπερθέρμανση είναι η πιο γνωστή επίπτωση της κλιματικής αλλαγής, η αλλαγή αφορά ένα πολύ μεγαλύτερο εύρος καιρικών φαινομένων. Τα τελευταία χρόνια, έχει διαπιστωθεί αύξηση σε ακραία φαινόμενα όπως οι καταιγίδες και οι πλημμύρες, η οποία έχει συνδεθεί με γνωστούς μηχανισμούς της κλιματικής αλλαγής.
Έτσι, υπάρχουν δύο βασικά φαινόμενα κλιματικής αλλαγής τα οποία θα μπορούσαν να οδηγήσουν και σε συχνότερες χιονοθύελες. [πηγή 1][πηγή 2][πηγή 3]
Το πρώτο φαινόμενο ονομάζεται «χιόνι με επίδραση λίμνης», και παρατηρείται όταν ψυχρά κύματα αέρα περνούν πάνω από θερμότερο νερό. Σε αυτό το σενάριο, η χαμηλότερη στιβάδα αέρα τείνει να συσσωρεύει υδρατμούς που την θερμαίνουν, οπότε ανεβαίνει ολοένα και ψηλότερα, μέχρι που ψύχεται αρκετά και απελευθερώνει το νερό που περιέχει. Σε αρκετά ψυχρές συνθήκες, αυτές οι διεργασίες μεταφράζονται σε αυξημένη χιονόπτωση. Υπό ορισμένες παραμέτρους, η κλιματική αλλαγή μπορεί να ισχυροποιήσει το εν λόγω φαινόμενο.
Το δεύτερο φαινόμενο αφορά τις μεταβολές στην πολική δίνη. Αυτή η δίνη αέρα ψύχεται περισσότερο τον χειμώνα, και μπορεί να προκαλέσει ακραία σχετικά καιρικά φαινόμενα όταν μετακινείται πιο νότια. Έχουν βρεθεί μηχανισμοί κλιματικής αλλαγής που είναι σε θέση να κάνουν την εν λόγω δίνη περισσότερο κυματιστή, γεγονός που αυξάνει την πιθανότητα ακραίων φαινομένων νοτιότερα από τους πόλους.
Ωστόσο, ακόμη υπάρχει διχογνωμία στην επιστημονική κοινότητα για το κατά πόσο η κλιματική αλλαγή έχει ήδη επηρεάσει αρκετά την πολική δίνη σε σχέση με τις φυσικές μεταβολές της. Στο σύνολό τους, οι πιο πρόσφατες έρευνες εκτιμούν ότι δεν έχει λάβει ακόμη χώρα ισχυρή μεταβολή, αλλά αυτή αναμένεται τις επόμενες δεκαετίες.
Συνολικά, η γενική υπερθέρμανση του πλανήτη είναι αδιαμφισβήτητη, αλλά ακόμη υπάρχει αβεβαιότητα για τον ακριβή ρόλο της κλιματικής αλλαγής σε μεμονωμένα χειμερινά καιρικά φαινόμενα, καθώς η αλλαγή τα επηρεάζει πολύπλευρα και από αντίθετες κατευθύνσεις.
Συμπέρασμα
Είναι λανθασμένος ο ισχυρισμός πως ο πρόσφατος παγετός στις ΗΠΑ, αποδεικνύει ότι δεν υφίσταται υπερθέρμανση του πλανήτη. Εξ ορισμού, η κλιματική αλλαγή αφορά την τάση των καιρικών φαινομένων σε βάθος χρόνου, και δεν μπορεί να αποκλίσει συγκεκριμένα φαινόμενα, παρά μόνο να τα κάνει σπανιότερα. Τα πιο πρόσφατα δεδομένα της NASA καταδεικνύουν ότι κάθε ένας μήνας εξακολουθεί να γίνεται θερμότερος στο βάθος των τελευταίων ετών και σε διεθνές επίπεδο. Επίσης, μια καθημερινή εξέταση δεδομένων κατά τον τελευταίο παγετό, δείχνει ότι διεθνώς, η ασυνήθιστη θέρμανση εξακολουθούσε να είναι συχνότερη από την ασυνήθιστη ψύξη. Τέλος, η κλιματική αλλαγή παρουσιάζει και μηχανισμούς που μπορούν να ισχυροποιήσουν συγκεκριμένα ψυχρά καιρικά φαινόμενα, παρότι η ατομική σύνδεσή τους με την κλιματική αλλαγή, ακόμη ενέχει επιστημονικές αβεβαιότητες.
