Μια viral μελέτη παραπλανά σχετικά με την ασφάλεια των εμβολίων κατά της Covid-19 - Featured image

Μια viral μελέτη παραπλανά σχετικά με την ασφάλεια των εμβολίων κατά της Covid-19

Έχει αποδειχθεί ότι τα εμβόλια κατά της Covid-19 είναι ασφαλή και έχουν παίξει καθοριστικό ρόλο στην προστασία ανθρώπινων ζωών κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Ωστόσο, στα τέλη Αυγούστου, χρήστες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης στην Ελλάδα άρχισαν να κοινοποιούν μια μελέτη που ισχυρίζεται ψευδώς ότι αποδεικνύει τις τοξικές επιδράσεις των εμβολίων και την εμφάνιση δομών που μοιάζουν με νανορομπότ στο σώμα των εμβολιασμένων ατόμων. Ωστόσο, η μελέτη έχει αξιοσημείωτα μεθοδολογικά προβλήματα, δεν έχει υποστεί αξιολόγηση από ομότιμους και δημοσιεύθηκε σε περιοδικό χωρίς συντελεστή απήχησης. Ειδικοί επιβεβαίωσαν στο AFP ότι η διαδικασία που περιγράφεται στην εργασία δεν είναι αρκετά σαφής ώστε να θεωρηθεί επιστημονικά αποδεκτή.

«ΝΕΑ ΜΑΚΡΟΧΡΟΝΗ ΜΕΛΕΤΗ ΑΠΟΔΕΙΚΝΥΕΙ ΑΝΑΜΦΙΣΒΗΤΗΤΑ, ΤΗΝ ΤΟΞΙΚΗ ΔΡΑΣΗ ΤΩΝ “ΕΜΒΟΛΙΩΝ”, ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΕΙΔΩΝ. ΤΟΣΟ ΣΤΟ ΑΙΜΑ, ΟΣΟ ΚΑΙ ΣΤΟ ΠΛΑΣΜΑ ΚΑΙ ΣΤΟ ΣΠΕΡΜΑ! ΕΠΙΣΗΣ ΜΕ ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΦΑΝΗΚΑΝ ΑΚΟΜΗ ΚΑΙ ΑΓΝΩΣΤΟΙ ΑΥΤΟ-ΣΥΝΑΡΜΟΛΟΓΟΥΜΕΝΟΙ ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΙ…», γράφει αυτή η viral ανάρτηση στο Facebook από την 1η Σεπτεμβρίου 2024, η οποία έχει κοινοποιηθεί από τότε περισσότερες από 1.400 φορές.

Η ανάρτηση επικαλείται μια μελέτη που δημοσιεύθηκε τον Ιούλιο του 2024, η οποία ισχυρίζεται ότι εξέτασε 4 εμβόλια κατά της Covid-19 και απέδειξε την τοξική τους επίδραση στον οργανισμό και την εμφάνιση άγνωστων οντοτήτων που εξελίχθηκαν με την πάροδο του χρόνου, αποδεικνύοντας τη νανοτεχνολογία στα ενέσιμα εμβόλια για την Covid-19. Η ανάρτηση περιλαμβάνει επίσης στιγμιότυπα οθόνης από τα υποτιθέμενα μικροσκοπικά ευρήματά τους.

Στη μελέτη χρησιμοποιήθηκαν συνολικά 54 δείγματα: 50 υπολειμματικά ενέσιμα φιαλίδια που ελήφθησαν αμέσως μετά τη χρήση τους κατά τη διάρκεια της εκστρατείας εμβολιασμού κατά της Covid-19 και 4 μη ανοιγμένα, νέα ενέσιμα φιαλίδια. Τα υπολειμματικά υγρά αποθηκεύτηκαν στους -20 ºC και στη συνέχεια αποψύχθηκαν και τοποθετήθηκαν σε καλλιεργητικά μέσα για μακροχρόνια μικροσκοπική παρατήρηση. Σύμφωνα με τη μελέτη, όλα τα υπολειμματικά υγρά αποκάλυψαν «πολλές άγνωστες (…) αιωρούμενες οντότητες» με διάφορα σχήματα ανάλογα με το εμβόλιο (Pfizer, Moderna, AstraZeneca και Novavax).

Και τα τέσσερα νέα φιαλίδια εμφάνισαν «αιωρούμενα σωματίδια» μετά από κάποιο χρονικό διάστημα παρατήρησης, κάτι που δεν συνέβη στο αλατούχο διάλυμα που χρησιμοποιήθηκε ως μέσο ελέγχου, υποστηρίζει η μελέτη.

Οι ερευνητές εξέτασαν επίσης πώς αντιδρούσαν με την πάροδο του χρόνου δείγματα αίματος, πλάσματος και σπέρματος από εμβολιασμένα και μη εμβολιασμένα άτομα στα τέσσερα νέα φιαλίδια και κατέγραψαν τις αλληλεπιδράσεις. Τα πειράματα αυτά αποκάλυψαν «ταχείες και τοξικές επιδράσεις» από τα ενέσιμα εμβόλια της Covid-19 σε δείγματα αίματος, ενώ «προοδευτικός θάνατος του σπέρματος» σημειώθηκε «μέσα σε λίγες ώρες μετά την έκθεση σε χαμηλές συγκεντρώσεις των ενέσιμων», σύμφωνα με την έκθεση.

 

Στιγμιότυπα οθόνης ψευδών αναρτήσεων σε ελληνική ιστοσελίδα (αριστερά) και στο Facebook (δεξιά). Λήψη εικόνων: 4/9/2024

 

Μια άλλη παρόμοια ανάρτηση κοινοποιήθηκε από έναν χρήστη με το ίδιο όνομα –Κωνσταντίνος Αρβανίτης– με αυτό της viral ανάρτησης. Και οι δύο αναρτήσεις δημοσιεύτηκαν με διαφορά λίγων λεπτών και είναι οι παλαιότερες που μπόρεσε να βρει το AFP, ενώ πολλές άλλες αναρτήσεις αναφέρονται επίσης στο όνομα του ίδιου χρήστη, γεγονός που υποδεικνύει ότι πιθανότατα αυτός ήταν η αρχική πηγή του ισχυρισμού.

Ο ισχυρισμός κοινοποιήθηκε επίσης από άλλους λογαριασμούς στο Facebook (εδώ και εδώ) και σε ιστότοπους (εδώ και εδώ).

Ωστόσο, η μελέτη στερείται αξιόπιστης επιστημονικής υποστήριξης, δεδομένου ότι δεν έχει υποβληθεί σε διαδικασία αξιολόγησης από ομότιμους, έχει μικρό και μη αντιπροσωπευτικό μέγεθος δείγματος και το περιοδικό στο οποίο δημοσιεύθηκε δεν έχει συντελεστή απήχησης. 

Η μελέτη δεν πληροί τα κριτήρια για να θεωρηθεί επιστημονικά αποδεκτή

Το επιστημονικό περιοδικό στο οποίο δημοσιεύθηκε η μελέτη κυκλοφόρησε το πρώτο τεύχος του το 2020, τη χρονιά που ξεκίνησε η πανδημία της Covid-19. Καμία δημοσίευση δεν ήταν διαθέσιμη στον ιστότοπό του πριν από εκείνο το έτος, όπως φαίνεται στα αρχεία του ιστότοπου.

Πουθενά στη μελέτη δεν αναφέρεται ρητά ότι υποβλήθηκε στη διαδικασία αξιολόγησης από ομότιμους, η οποία περιλαμβάνει την αξιολόγηση πρωτότυπων επιστημονικών άρθρων ως προς την τεχνική και επιστημονική ποιότητα από άλλους ειδικούς στον ίδιο τομέα. Το μόνο που αναφέρεται είναι ότι δημοσιεύεται «σε ένα πλαίσιο με αξιολόγηση από ομοτίμους».

Επιπλέον, το επιστημονικό περιοδικό δεν αναφέρει τον συντελεστή απήχησης στον ιστότοπό του, ούτε μπορέσαμε να τον βρούμε με αναζήτηση στο Google χρησιμοποιώντας σχετικές λέξεις-κλειδιά. Ο συντελεστής απήχησης δείχνει πόσες αναφορές έχει λάβει κατά μέσο όρο ένα άρθρο περιοδικού τα τελευταία δύο χρόνια.

Το AFP έστειλε το έγγραφο στη Μαρία Γαζούλη, βιολόγο και καθηγήτρια Βιολογίας – Νανοϊατρικής στο Τμήμα Βιολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ).  Η ίδια επιβεβαίωσε μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου στις 12 Σεπτεμβρίου ότι «είναι σαφές ότι πρόκειται για μια μη αξιόπιστη μελέτη σε ένα περιοδικό χωρίς συντελεστή απήχησης (Impact Factor)».

Εξήγησε στο AFP ότι «ο αριθμός των δειγμάτων είναι πολύ μικρός για στατιστικά ασφαλή συμπεράσματα». Η ειδικός πρόσθεσε ότι «στη μελέτη δεν αναφέρουν ποιός ήταν ο πληθυσμός ελέγχου (…) κάπου αναφέρουν ότι ένα μη εμβολιασμένο άτομο χρησιμοποιήθηκε ».

Είπε επίσης ότι η διαδικασία που περιγράφουν σε δείγματα αίματος, σπέρματος και «εκχυλίσματα πλάσματος και δέρματος» δεν είναι σαφής ώστε να κριθεί ως επιστημονικά αποδεκτή ή όχι.

Τη ρωτήσαμε αν η διαδικασία που περιγράφει η μελέτη –ότι καλλιέργησαν τα δείγματα του εμβολίου για εκατοντάδες ημέρες και φέρεται να είδαν περίεργα σώματα σε αυτό– θα μπορούσε να είναι κάτι φυσιολογικό λαμβάνοντας υπόψη το είδος της καλλιέργειας που έκαναν, και αν έχει δει τέτοιες συνέπειες σε οποιοδήποτε άλλο πείραμα που γνωρίζει.  «Δεν μπορώ να σκεφτώ πώς είναι επιστημονικά εφικτό και η μεθοδολογία τους δεν είναι σαφής», απάντησε.

Η Ναχίντ Μπαντέλια, γιατρός λοιμωδών νοσημάτων και αναπληρώτρια καθηγήτρια στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Βοστώνης, περιέγραψε το έγγραφο ως «ασυναρτησίες που γράφτηκαν για να ακούγονται τεχνικά» σε απάντηση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου στο AFP στις 18 Σεπτεμβρίου. «Ίσως το πιο ανησυχητικό πράγμα εδώ είναι ότι χρησιμοποιούν ανθρώπινα δείγματα χωρίς καμία αναφορά σε πρωτόκολλα προστασίας ανθρώπινων υποκειμένων ή δήλωση του θεσμικού συμβουλίου αξιολόγησης», εξήγησε.

«Δεν είμαι επιστήμονας εργαστηρίου, αλλά ως κλινική γιατρός και κλινική ερευνήτρια, αυτό είναι που με ανησυχεί περισσότερο», δήλωσε στο AFP. «Η τυχαία ανάμειξη περισσευούμενων εμβολίων με ανθρώπινα δείγματα σε περίεργη συγκέντρωση δεν αποτελεί προσέγγιση του τρόπου λειτουργίας των οργανισμών ή των εμβολίων. Ο λόγος που τα φιαλίδια απορρίπτονται μετά τη χρήση τους είναι επειδή είναι πιθανό να έχουν μολυνθεί από το εξωτερικό περιβάλλον και αυτό είναι που χρησιμοποιούν στη συνέχεια για τα “πειράματά” τους».

Η ειδικός πρόσθεσε ότι ως γιατρός μολυσματικών ασθενειών μπορεί να επιβεβαιώσει ότι «αν αφήσετε οτιδήποτε στον πάγκο για μεγάλο χρονικό διάστημα, μπορεί να αναπτυχθούν περιβαλλοντικοί μολυσματικοί παράγοντες».

Το AFP αναζήτησε τους δύο συγγραφείς της μελέτης για να επαληθεύσει την επιστημονική τους εμπειρία στον τομέα των εμβολίων. Η μία εξ αυτών ονομάζεται «Γιανγκ Μι Λι».

Μια αναζήτηση στο Google με λέξεις-κλειδιά όπως «Young Mi Lee, MD Practicing Physician» οδήγησε στη γιατρό Γιανγκ Μι Λι που έχει ειδικότητα στην Ιατρική Μητέρας-Εμβρύου και εργάζεται στο νοσοκομείο NYU Langone στη Νέα Υόρκη και όχι στη Νότια Κορέα, όπως ισχυρίζεται η μελέτη. Επιπλέον, η ειδικότητα αυτής της γιατρού δεν σχετίζεται με τα εμβόλια mRNA. Καμία από τις δημοσιεύσεις της δεν περιλαμβάνει αυτή την έρευνα.

Ο άλλος συγγραφέας, ο Ντάνιελ Μπρούντι, είναι καθηγητής Εφαρμοσμένης Γλωσσολογίας στο Χριστιανικό Πανεπιστήμιο της Οκινάουα, σύμφωνα με τη μελέτη. Βρήκαμε το προφίλ του στο Research Gate, όπου περιγράφει την εξειδίκευσή του στη «γλωσσολογία, την ψυχολογία και τη θεωρία της επικοινωνίας για να περιγράψει τους τρόπους με τους οποίους τα κέντρα εξουσίας σχεδιάζουν και διεξάγουν εκστρατείες προπαγάνδας». Στο Google Scholar (αρχειοθετημένο εδώ) αναφέρει ως τομείς εξειδίκευσής του τις «μελέτες προπαγάνδας», την «κοινωνική σημειωτική» και την «οπτική ρητορική» – τομείς που είναι εντελώς άσχετοι με την ιατρική, τα εμβόλια ή συναφή θέματα.

Η Μπαντέλια έριξε επίσης μια ματιά στους συγγραφείς, επιβεβαιώνοντας ότι κανένας από αυτούς δεν έχει το υπόβαθρο που απαιτείται για μια τέτοια μελέτη.

 

Ασθενής λαμβάνει δόση εμβολίου κατά της Covid-19, στην πλατεία Αριστοτέλους, στο κέντρο της Θεσσαλονίκης, στις 26 Νοεμβρίου 2021. – SAKIS MITROLIDIS / AFP

Υπάρχει επιστημονική συναίνεση ότι τα εμβόλια είναι ασφαλή

Στο παρελθόν ειδικοί έχουν επιβεβαιώσει στο AFP ότι τα εμβόλια κατά της Covid-19 έχουν σώσει εκατομμύρια ζωές, για παράδειγμα εδώ και εδώ.

Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων (ΕΜΑ) παρακολουθεί και υποβάλλει εκθέσεις σχετικά με την ασφάλεια των εμβολίων για την Covid-19, εκτιμώντας ότι εκατομμύρια ζωές έχουν σωθεί χάρη σε αυτά (αρχειοθετημένο εδώ).

Ο Μπράιαν Γουόρντ, καθηγητής πειραματικής ιατρικής στο Πανεπιστήμιο McGill στον Καναδά, ο οποίος μελετά τις ανεπιθύμητες ενέργειες των εμβολίων, δήλωσε στο AFP μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου στις 27 Ιουνίου 2024 ότι ένας μικρός αριθμός ανθρώπων έχει υποστεί ανεπιθύμητες ενέργειες και μπορεί ακόμη και να έχει πεθάνει μετά τη λήψη εμβολίων κατά της Covid-19, αλλά τόνισε ότι πολλές από τις καταστάσεις συνδέονται επίσης με τη μόλυνση.

Η Γαζούλη εξήγησε ότι «όπως όλα τα εμβόλια και τα φάρμακα [τα εμβόλια Covid-19] έχουν κάποιες ανεπιθύμητες ενέργειες που έχουν καταγραφεί και αναφερθεί και είναι πολύ σπάνιες». Πρόσθεσε ότι έχουν αναφερθεί αλλοιώσεις όσον αφορά το αίμα (αρχειοθετημένες εδώ), χωρίς όμως να θεωρείται ότι δημιουργούν προβλήματα τοξικότητας και ασφάλειας.

«Οι διαδικασίες παρασκευής και λειτουργίας όλων των εμβολίων έχουν περιγραφεί λεπτομερώς και έχουν ελεγχθεί από τις ρυθμιστικές αρχές πριν εγκριθούν για την ασφάλειά τους», δήλωσε η ίδια.

Πρόσθεσε ότι υπάρχουν επίσης μελέτες σχετικά με την πιθανή επίδραση των εμβολίων –όπου έχει αποδειχθεί ότι δεν έχουν καμία επίδραση, όπως μας είπε– σε έγκριτα διεθνή περιοδικά, αναφέροντας αυτή και αυτή τη μελέτη (αρχειοθετημένοι σύνδεσμοι εδώ και εδώ).

Μια άλλη αμερικανική μελέτη που δημοσιεύθηκε τον Ιανουάριο του 2023 στο περιοδικό Vaccine διαπίστωσε ότι δεν υπήρχε αυξημένος κίνδυνος θνησιμότητας από αιτίες που δεν σχετίζονται με την Covid-19 μεταξύ των ληπτών των τριών εμβολίων κατά της Covid-19 που χρησιμοποιήθηκαν, σε σύγκριση με άτομα που δεν είχαν εμβολιαστεί (αρχειοθετήθηκε εδώ).

Προηγουμένως, το AFP έχει επαληθεύσει παραπληροφόρηση σχετικά με τα εμβόλια εδώ στα ελληνικά και εδώ στα αγγλικά.

Fact Checker Logo

COVID-19, Έλεγχος γεγονότων, Επιστήμη, Υγεία

Συγγραφέας: Magdalini GKOGKOU / AFP Ελλάδα

Αρχικά δημοσιεύτηκε εδώ.