Μετά την πρόσφατη επίθεση του Ισραήλ στον Λίβανο, που είχε ως αποτέλεσμα τον θάνατο του ηγέτη της Χεζμπολάχ, Χασάν Νασράλα, ένα βίντεο που δείχνει πολλούς ξεχωριστούς βομβαρδισμούς εμφανίστηκε σε ΜΚΔ και ιστοσελίδες, υποτίθεται δείχνοντας τους βομβαρδισμούς στη Βηρυτό. Παρακάτω, θα δούμε τι ακριβώς ισχύει.
Αναπαραγωγές σε ιστοσελίδες: kathimerini.gr, mixanitouxronou.gr
Παραδείγματα αναπαραγωγών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης:
Πλαίσιο
Στις 27 Σεπτεμβρίου 2024, ο Χασάν Νασράλα, γενικός γραμματέας της Χεζμπολάχ, δολοφονήθηκε έπειτα από ισραηλινή αεροπορική επιδρομή στη Βηρυτό. Η επιδρομή πραγματοποιήθηκε ενώ οι ηγέτες της Χεζμπολάχ συνεδρίαζαν σε ένα αρχηγείο που βρισκόταν υπόγεια κάτω από κτίρια κατοικιών στο Χαρέτ Χρέικ στο προάστιο Νταχίε στα νότια της πρωτεύουσας του Λιβάνου.
Αρχικά, η κατάσταση του Νασράλα ήταν αβέβαιη, αλλά στις 28 Σεπτεμβρίου 2024, ο IDF ανακοίνωσε τον θάνατό του, κάτι που επιβεβαιώθηκε αργότερα από τη Χεζμπολάχ (εδώ). Η σορός του ανασύρθηκε από τα ερείπια δύο ημέρες μετά το χτύπημα. Η επίθεση είχε ως αποτέλεσμα τουλάχιστον 33 θανάτους και περισσότερους από 195 τραυματισμούς, συμπεριλαμβανομένων αμάχων.
Υπό αυτό το πλαίσιο, ένα βίντεο διαδόθηκε σε ιστοσελίδες και κοινωνικά δίκτυα, με τον ισχυρισμό πως δείχνει την ομοβροντία εκρήξεων στην πρόσφατη επίθεση κατά του Νασράλα και της Χεζμπολάχ.
Τι ισχύει
Ο δημοσιογράφος και αναλυτής Tal Hagin, μέσα από ένα thread στο X, εντόπισε και κατέρριψε ένα προς ένα τα κλιπ που φαίνονται στο εξεταζόμενο βίντεο.
Το βίντεο του ισχυρισμού προέρχεται από τον λογαριασμό @J. C. Okechukwu στο X, ο οποίος δηλώνει Σύμβουλος μέσων ενημέρωσης, Κινηματογραφιστής, Ηθοποιός, Συγγραφέας και Ακτιβιστής.
Το βίντεο του ισχυρισμού:
Στη λεζάντα της ανάρτησης, ο ίδιος αναφέρει:
Στιγμές άφιξης για όλες τις βόμβες που κατέστρεψαν τα καταφύγια που έβαλαν τέλος στη ζωή του Νασράλα και της ηγεσίας της Χεζμπολάχ στις οχυρωμένες υπόγειες βάσεις τους.
Απίστευτο.
1ο Κλιπ 0:00 – 0:05
Τα πλάνα που απεικονίζονται στα πρώτα πέντε δευτερόλεπτα του διαμοιραζομένου βίντεο, το οποίο αποτελεί συρραφή πολλών οπτικοακουστικών υλικών, δεν σχετίζονται με τη δολοφονία του Χασάν Νασράλα. Όπως φαίνεται από την ημερομηνία παρακάτω, το υλικό είναι κατά τουλάχιστον ένα μήνα προγενέστερο του θανάτου. Άλλωστε, σύμφωνα με τον ειδησεογραφικό οργανισμό Rudaw Türkçe που δημοσίευσε το απόσπασμα, οι καταστροφές που βλέπουμε έλαβαν χώρα στον καταυλισμό Nuseirat.
2ο Κλιπ 0:06 – 0:12
Όπως και το παραπάνω, έτσι και αυτό το απόσπασμα, χρονολογείται στον Αύγουστο του 2024, άρα δεν έχει σχέση με το αεροπορικό χτύπημα, αποτέλεσμα του οποίου ήταν ο θάνατος του ηγέτη της Χεζμπολάχ. Το συγκεκριμένο κλιπ αναρτήθηκε και από τον ειδησεογραφικό οργανισμό Middle East Eye, που κάνει λόγο για βομβαρδισμό των Ισραηλινών στον καταυλισμό Nuseirat της Γάζας.
3ο Κλιπ 0:13 – 0:17
Τα καρέ που εμφανίζονται από το 13ο δευτερόλεπτο μέχρι το 17ο εντοπίζονται σε ανάρτηση στο Χ από τις 11 Αυγούστου 2024, ενώ σύμφωνα με την περιγραφή της εν λόγω ανάρτησης, δεν απεικονίζεται βομβαρδισμός στη Βηρυτό, αλλά στη νότια λωρίδα της Γάζας. Πάντως, από την ημερομηνία και μόνο, καθίσταται σαφές ότι δεν υπάρχει σύνδεση μεταξύ του βίντεο και της αεροπορικής επιδρομής που σκότωσε τον Νασράλα στις 27 Σεπτεμβρίου 2024.
4ο Κλιπ 0:18 – 0:24
Το υπό εξέταση απόσπασμα δημοσιεύθηκε στο Χ στα τέλη Ιουλίου 2024. Σύμφωνα με τον λογαριασμό που το ανήρτησε, η κάμερα απαθανάτισε βομβιστική επίθεση στην περιοχή Deir Al Balah στη λωρίδα της Γάζας. Όπως διαβάζουμε στην ειδησεογραφία (εδώ, εδώ), στις 27 Ιουλίου του ίδιου έτους έλαβε χώρα επίθεση σε σχολείο στην προαναφερθείσα περιοχή της κεντρικής Γάζας. Σε εκείνο τον χώρο, που αποτελούσε καταφύγιο, στεγάζονταν χιλιάδες άτομα, τουλάχιστον τριάντα εκ των οποίων σκοτώθηκαν και πάνω από εκατό τραυματίστηκαν. Το Ισραήλ, από πλευράς του δήλωσε ότι η επίθεση στόχευε κέντρο ελέγχου και διοίκησης της Χαμάς που χρησιμοποιούταν για την αποθήκευση όπλων και τον σχεδιασμό επιθέσεων.
5ο Κλιπ 00:25-00:30
Από το 25ο δευτερόλεπτο και μέχρι περίπου το 30ό, συναντούμε ένα κλιπ το οποίο εντοπίζεται αναρτημένο από τις 19 Αυγούστου 2024.
Η λεζάντα αναγράφει στα εβραϊκά πως τα τεκταινόμενα λαμβάνουν χώρα στην περιοχή Nuseirat, που είδαμε και προηγουμένως. Πράγματι, ανατρέχοντας στην ειδησεογραφία της περιόδου, εντοπίζουμε δημοσιεύματα (εδώ) που αναφέρουν πως πραγματοποιήθηκαν πολλαπλές επιθέσεις στις περιοχές Deir al-Balah, Nuseirat, Khan Younis και Jabalia με αποτέλεσμα τον θάνατο τουλάχιστον είκοσι ανθρώπων.
6ο Κλιπ 00:31-00:34
Στο εν λόγω κλιπ (0:31) βλέπουμε ένα κτίριο που γκρεμίζεται ολοσχερώς μετά από βομβαρδισμό. Έπειτα από αντίστροφη αναζήτηση, βρίσκουμε δημοσίευμα του Middle East Eye στο X από τις 4 Ιουνίου 2024. Στη λεζάντα αναγράφεται:
Πλάνα δείχνουν τη στιγμή που μια ισραηλινή αεροπορική επιδρομή στόχευσε ένα κτίριο στον προσφυγικό καταυλισμό al-Bureij στο Deir al-Balah της Γάζας.
Σύμφωνα με το Al-Jazeera και τοπικές πηγές, τουλάχιστον 10 Παλαιστίνιοι σκοτώθηκαν και πολλοί άλλοι τραυματίστηκαν σε ισραηλινές αεροπορικές επιδρομές που είχαν στόχο τους προσφυγικούς καταυλισμούς al-Bureij και Nuseirat στη Γάζα τη Δευτέρα.
Πράγματι, στις 4 Ιουνίου 2024 υπήρξε σφοδρή επίθεση σε αυτόν τον καταυλισμό, ονόματι Bureij στην κεντρική Γάζα (εδώ).
7ο Κλιπ 00:35-00:37
Σε αυτό το μικρής διάρκειας κλιπ βλέπουμε άλλον έναν βομβαρδισμό. Αντίστροφη αναζήτηση μας οδήγησε σε βίντεο του Άραβα φωτογράφου και βιντεογράφου, Momen Sameer ( مؤمن القريناوي ), αναρτημένο στον λογαριασμό του στο Instagram στις 23 Ιουνίου 2024. Επικοινωνήσαμε με τον εν λόγω φωτογράφο για να επαληθεύσουμε την ακριβή τοποθεσία του βίντεο και θα ενημερώσουμε σχετικά το άρθρο μόλις λάβουμε απάντηση.
Στη λεζάντα έγραφε:
Να συνεχίσουμε να γράφουμε λεζάντες και περιγραφές; Αυτός είναι ο στόχος της κατοχής.
Το χαρακτηριστικό μπλε αυτοκίνητο που φαίνεται στο βίντεο καθώς και οι στύλοι ηλεκτροδότησης, μαρτυρούν πως πρόκειται για το ίδιο περιστατικό, όπως βλέπουμε στην παρακάτω εικόνα.
8ο Κλιπ 00:37-00:39
Στο κλιπ που βλέπουμε στο 0:37 του βίντεο του ισχυρισμού, παρατηρούμε εκ νέου για πλάνα από βομβαρδισμό στη Γάζα και όχι στο Λίβανο. Σχετική αναζήτηση έφερε πίσω ως αποτέλεσμα βίντεο δημοσιευμένο στις 7 Αυγούστου 2024 από λογαριασμό στο X ονόματι @Andrew Feinberg.
Στη λεζάντα του βίντεο, ο χρήστης έγραφε:
Κεντρική Λωρίδα της Γάζας: Ισραηλινά μαχητικά αεροσκάφη πραγματοποίησαν τρεις επιδρομές σε κτίρια που ανήκουν στις οικογένειες των Μουσουλμάνων, Μουσλίχ και Χασανάτ στο Deir al-Balah.
Παλαιστίνιοι αναφέρουν θύματα από θραύσματα έως και 800 μέτρα από την περιοχή χτυπήματος.
Κα-Μπουμ!
Αναζητώντας με λέξεις κλειδιά στην ειδησεογραφία του Αυγούστου του 2024, προκύπτει ισραηλινή επίθεση στην πόλη Deir al-Balah της κεντρικής Γάζας και σε σπίτι της οικογένειας Hasanat (εδώ κι εδώ).
9ο Κλιπ 00:40-00:47
Σε αυτή την περίπτωση παρατηρούμε των βομβαρδισμό τριών κτιρίων δίπλα το ένα στο άλλο. Από σχετική αναζήτηση, βρίσκουμε βίντεο σε άρθρο του αραβικού CNN στις 7 Οκτωβρίου 2023. Ο τίτλος του άρθρου είναι:
Δείτε τη στιγμή που δύο ψηλοί πύργοι καταρρέουν, ο ένας από αυτούς είναι ο «Πύργος της Παλαιστίνης», μετά τον βομβαρδισμό της Γάζας
Το βίντεο έχει ληφθεί από διαφορετική οπτική γωνία, ωστόσο ορισμένα στοιχεία δείχνουν πως πρόκειται για το ίδιο περιστατικό. Στα αριστερά βλέπετε στιγμιότυπο οθόνης από το βίντεο του CNN, στα δεξιά, καρέ από το βίντεο του ισχυρισμού.
Έπειτα, βρίσκουμε βίντεο από το περιστατικό και σε ανάρτηση από τις 7 Οκτωβρίου 2023 στο X, του δημοσιογράφου Alan MacLeod, που έγραψε:
Ισραηλινά αεροσκάφη ισοπεδώνουν τον Πύργο της Παλαιστίνης, ένα από τα μεγαλύτερα κτίρια στη Γάζα.
Ο πύργος είχε περισσότερα από 100 διαμερίσματα, συν γραφεία των μέσων ενημέρωσης.
Ένα ξεκάθαρο έγκλημα πολέμου.
Πράγματι, στις 7 Οκτωβρίου 2023, το Ισραήλ επιτέθηκε στον Πύργο της Παλαιστίνης, λίγες ώρες μετά το χτύπημα της Χαμάς σε φεστιβάλ στο Ισραήλ. Χαρακτηριστικά βίντεο από τον συγκεκριμένο βομβαρδισμό μπορεί κανείς να βρει στο διαδίκτυο (εδώ).
10ο Κλιπ 00:47-00:52
Στα 47 δευτερόλεπτα του βίντεο εμφανίζεται νέο στιγμιότυπο από βομβαρδισμό, αυτή τη φορά ενός κτιρίου που φαίνεται να βρίσκεται μεταξύ δύο άλλων κατασκευών, στη δεξιά μεριά της εικόνας κατά τη γωνία λήψης. Βρίσκουμε ωστόσο το βίντεο σε μεγαλύτερη διάρκεια και σε κάθετη ευρυγώνια λήψη από ρεπορτάζ της τουρκικής Hürriyet, από τις 21 Ιουλίου 2024. Πέραν της παλαιότερης ημερομηνίας, στο βίντεο αναφέρεται ξεκάθαρα η Γάζα ως τοποθεσία του βομβαρδισμού. Ο βομβαρδισμός της Γάζας εκείνες τις μέρες καλύφθηκε και από άλλα μέσα, όπως το Al Jazeera.
11ο Κλιπ 00:53-00:58
Παρόμοια περίπτωση βομβαρδισμού σε κτίριο αποτελεί και το επόμενο κλιπάκι, το οποίο επίσης προέρχεται από τη Γάζα. Βρίσκουμε εκτενέστερη μορφή του στον λογαριασμό του Ισραηλινού δημοσιογράφου και πολιτικού Hananya Naftali στο X, με ημερομηνία 11 Οκτωβρίου 2023, τέσσερις μόλις μέρες μετά την επίθεση της Χαμάς. Στην ανάρτηση ο Naftali γράφει:
“Οι ισραηλινές αεροπορικές επιδρομές συνεχίζονται στη Γάζα. Έτσι αντιμετωπίζουμε τους τρομοκράτες”.
12ο Κλιπ 00:59-01:02
Ακόμη ένα βίντεο βομβαρδισμού σε κτίριο έπεται στη συνέχεια. Αυτή τη φορά την πραγματική προέλευση αποκαλύπτει η ιστοσελίδα της Ισραηλινής εφημερίδας Israel Hayom. Εκεί, άρθρο από τις 4 Δεκεμβρίου 2023 παραθέτει το βίντεο, έχοντας ως τίτλο “Οι Παλαιστίνιοι ανέφεραν μια συνεχή νύχτα επιθέσεων σε όλη τη Λωρίδα της Γάζας”. Η ίδια ημερομηνία αναφέρεται και με πίνακα μέσα στο βίντεο, μαζί και με το λογότυπο της Wafa, του Παλαιστινιακού Πρακτορείου Ειδήσεων και Πληροφοριών, απ’ όπου προέρχονται και τα πλάνα.
13ο Κλιπ 01:03-01:07
Το επόμενο βίντεο είναι εξαιρετικά σύντομο, όμως καταφέρνουμε να εντοπίσουμε πηγή που να επιβεβαιώνει πως προϋπάρχει στο διαδίκτυο. Αυτή η δημοσίευση στο X, όπου ο χρήστης ρωτάει για τον τύπο της ρουκέτας, χρησιμοποιεί καρέ του εξεταζόμενου υλικού και έχει ημερομηνία δημοσίευσης την 28η Δεκεμβρίου του 2023. Παρότι δεν επιβεβαιώνεται από την ανάρτηση πως το βίντεο προέρχεται από τη Γάζα, μπορούμε να είμαστε σίγουροι πως αποκλείεται να προέρχεται από τις πρόσφατες επιθέσεις του Ισραήλ στο Λίβανο.
14ο Κλιπ 1:08-1:11
Στο βίντεο καταγράφονται πολλαπλά πλήγματα από βομβαρδισμούς σε έναν οικισμό. Χρησιμοποιώντας το εργαλείο InVid και την αντίστροφη αναζήτηση εικόνας, εντοπίσαμε πολλές δημοσιεύσεις στην πλατφόρμα Χ (εδώ) που αναφέρουν πως το συγκεκριμένο κλιπ απεικονίζει ισραηλινή επίθεση στη νότια Λωρίδα της Γάζας, στην πόλη Khan Younis, στις 7 Ιανουαρίου 2024. Επομένως, το υλικό έχει ληφθεί πριν από τις 27 Σεπτεμβρίου του 2024, ημέρα δολοφονίας του Χασάν Νασράλα.
Πράγματι, ηλεκτρονικά δημοσιεύματα (βλέπε εδώ, εδώ, εδώ και εδώ) κάνουν λόγο για ισραηλινές αεροπορικές επιδρομές που έπληξαν την Khan Younis στις 7 Ιανουαρίου 2024, με αποτέλεσμα να σκοτωθούν και να τραυματιστούν δεκάδες άνθρωποι, συμπεριλαμβανομένων δύο δημοσιογράφων.
15ο Κλιπ 1:11-1:19
Για να εντοπίσουμε την προέλευση του βίντεο, πραγματοποιήσαμε αντίστροφη αναζήτηση εικόνας με το εργαλείο InVid και διαπιστώσαμε ότι το ίδιο κλιπ έχει αναρτηθεί πολλές φορές στις 7 Ιουνίου 2024. Ως εκ τούτου, προηγείται της δολοφονίας του Νασράλα.
Το υλικό δημοσίευσε και η Nour Naim, ερευνήτρια και ακαδημαϊκός. Στη λεζάντα της ανάρτησής της διαβάζουμε:
«Video captures the intense Israeli bombing of a residential building in central #Gaza».
Που μεταφράζεται ως:
«Βίντεο καταγράφει τον σφοδρό βομβαρδισμό μιας πολυκατοικίας στο κεντρικό τμήμα της #Γάζας από ισραηλινές δυνάμεις».
Σε άρθρο του Al Jazeera που δημοσιεύθηκε στις 8 Ιουνίου 2024, αναφέρεται ότι ισραηλινός βομβαρδισμός έπληξε μια κατοικημένη πολυκατοικία στην πόλη Deir al-Balah, στην κεντρική Λωρίδα της Γάζας. Επιπλέον, άλλες πηγές (βλέπε εδώ και εδώ) αναφέρουν επίσης ότι πραγματοποιήθηκαν ισραηλινές επιθέσεις σε διάφορους οικισμούς της περιοχής της κεντρικής Γάζας, συμπεριλαμβανομένου του παλαιστινιακού προσφυγικού καταυλισμού Al-Bureij.
16ο Κλιπ 1:19-1:21
Στην προσπάθειά μας να επαληθεύσουμε αν το βίντεο είναι πρόσφατο και σχετίζεται με τη δολοφονία του Νασράλα, πραγματοποιήσαμε αντίστροφη αναζήτηση εικόνας, με τα αποτελέσματα να δείχνουν ότι το υλικό έχει κοινοποιηθεί πολλές φορές στις 27 Αυγούστου 2024. Πράγματι, το ίδιο βίντεο εντοπίστηκε και σε άρθρο του Guardian, το οποίο δημοσιεύθηκε την ίδια μέρα και δείχνει τη στιγμή που ο παλαιστινιακός προσφυγικός καταυλισμός Nuseirat στη Γάζα πλήττεται από ισραηλινή επίθεση.
17ο Κλιπ 1:21-1:28
Αναφορικά με το τελευταίο βίντεο, η αντίστροφη αναζήτηση εικόνας μας επέστρεψε μία ανάρτηση του χρήστη rabeev_khan_official στο Instagram, η οποία δημοσιεύτηκε στις 27 Σεπτεμβρίου. Στο βίντεο αναφέρεται το όνομα myuz_gaza, το οποίο ανήκει σε δεύτερο χρήστη που έχει δημοσιεύσει το ίδιο κλιπ στις 22 Αυγούστου 2024. Σύμφωνα με τη λεζάντα του, το υλικό έχει ληφθεί στη Γάζα.
Συμπέρασμα
Βάσει της παραπάνω ανάλυσης των 17 ξεχωριστών κλιπ, που παρουσιάζονται σε βίντεο διάρκειας ενός λεπτού και 28 δευτερολέπτων, τα πλάνα που φαίνονται σε αυτό δεν προέρχονται από τον Λίβανο και την πρόσφατη επίθεση του Ισραήλ που οδήγησε στη δολοφονία του ηγέτη της Χεζμπολάχ, Χασάν Νασράλα.
Τα κλιπ αυτά είναι προτερόχρονα της δολοφονίας του Νασράλα και δείχνουν ξεχωριστούς βομβαρδισμούς, οι περισσότεροι εκ των οποίων είναι επιβεβαιωμένο ότι έπληξαν τη Γάζα. Ενδεικτικά τα βίντεο χρονολογούνται από τον Οκτώβριο του 2023 μέχρι και τον Αύγουστο του 2024.
Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν:
1.https://x.com/talhagin/status/1840479969463697416
2.https://en.wikipedia.org/wiki/2024_Hezbollah_headquarters_strike
3.https://ghostarchive.org/iarchive/instagram/myuz_gaza/3440069065102028903
4.https://en.wikipedia.org/wiki/Nuseirat_refugee_camp
5.https://www.youtube.com/watch?v=hbhqa4zGI-I
6.https://www.middleeasteye.net/
7.https://x.com/v_alalamnews/status/1822529089984434334
8.https://edition.cnn.com/2024/07/27/middleeast/israel-gaza-deir-al-balah-school-intl/index.html
9.https://x.com/1717Bazz/status/1825574522587656497
10.https://www.aa.com.tr/en/middle-east/woman-her-6-children-among-20-more-palestinians-killed-in-israeli-attacks-on-gaza/3306841
11.https://x.com/MiddleEastEye/status/1797753334205493387
12.https://www.instagram.com/p/C-9lJakN3Bn/
13.https://x.com/v_alalamnews/status/1822529089984434334
14.https://www.aljazeera.com/news/2024/6/4/at-least-15-killed-in-israeli-attack-on-central-gaza-refugee-camps
15.https://ghostarchive.org/iarchive/instagram/momen__sameer/3396883779815824153
16.https://x.com/thewebbie/status/1821136634273747139
17.https://www.aljazeera.com/news/liveblog/2024/8/4/israels-war-on-gaza-live-body-parts-everywhere-as-israel-bombs-shelter/
18.https://arabic.cnn.com/middle-east/video/2023/10/07/v145359-gaza-strip-highrise-hit-two-towers-collapse
19.https://x.com/AlanRMacLeod/status/1710747578319409410
20.https://www.aljazeera.com/news/2023/10/7/israel-flattens-palestine-tower-amid-deadly-gaza-bombardment
21.https://www.youtube.com/watch?v=NUEjmv6VDrM
22.https://www.hurriyet.com.tr/video/israil-nuseyrat-multeci-kampinda-cok-katli-bir-binayi-vurdu-42492821
23.https://www.aljazeera.com/news/2024/7/20/torn-up-bodies-israel-intensifies-bombing-campaign-in-gaza
24.https://x.com/HananyaNaftali/status/1712087161577578585
25.https://x.com/stairwayto3dom/status/1740476343693783461
26.https://x.com/YousefAljamal/status/1744040515647987817
27.https://www.newarab.com/news/israeli-strikes-kill-scores-across-gaza-strip-west-bank
28.https://x.com/NourNaim88/status/1799083458247184584
29.https://x.com/NourNaim88/status/1799083458247184584
30.https://www.theguardian.com/world/video/2024/aug/27/footage-israeli-strike-hits-building-gaza-nuseirat-video
31.https://ghostarchive.org/iarchive/instagram/myuz_gaza/3440069065102028903
32.https://www.instagram.com/rabeev_khan_official/?g=5