Σε αντίθεση με όσα ισχυρίζονται παραπλανητικοί ισχυρισμοί που κοινοποιήθηκαν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ο τελευταίος απολογισμός των νεκρών από τη σύγκρουση τρένων που σημειώθηκε στην κοιλάδα των Τεμπών τη νύχτα της 28ης Φεβρουαρίου είναι 57 και όχι 113. Ο αριθμός 113 φαίνεται να είναι το άθροισμα των 57 νεκρών και των 56 αγνοουμένων που ανακοίνωσε η ΕΛ.ΑΣ την Πέμπτη 2 Μαρτίου και παρερμηνεύθηκαν. Η εκπρόσωπος Τύπου της Αστυνομίας διευκρίνισε την επόμενη ημέρα ότι οι δύο αριθμοί δεν πρέπει να προστίθενται, αφού ο αριθμός των ατόμων που δηλώθηκαν ως αγνοούμενοι «περιλαμβάνεται στους νεκρούς». Aν και πολλοί χρήστες έχουν πιθανότατα διαδώσει την παραπληροφόρηση κατά λάθος, ορισμένες δημοσιεύσεις που έγιναν μετά τις διευκρινίσεις της Αστυνομίας χρησιμοποιούν τα ανακριβή στοιχεία για να ισχυριστούν ότι οι Αρχές αποκρύπτουν τον πραγματικό αριθμό των θανάτων που προκλήθηκαν από το σιδηροδρομικό δυστύχημα.
«Τεμπη 3/3/23 #56 νεκροι αναγνωρισμενοι #57 αγνοούμενοι # 113 ΝΕΟΙ ΛΕΙΠΟΥΝ» αναφέρει μια ανάρτηση στο Facebook που δημοσιεύθηκε στις 3 Μαρτίου 2023. Μια άλλη ανάρτηση με παρόμοιο ισχυρισμό δημοσιεύθηκε πριν την Παρασκευή 3 Μαρτίου, όταν η εκπρόσωπος της Αστυνομίας προχώρησε στη διευκρίνιση, όμως έχουν υπάρξει πολλές ακόμα αναρτήσεις που δημοσιεύθηκαν μετά τη διόρθωση.
Ο ισχυρισμός, ωστόσο, δεν είναι αληθής. Η Αστυνομία και οι αρμόδιες αρχές έχουν δηλώσει επανειλημμένα ότι ο αριθμός των νεκρών ανέρχεται σε 57 άτομα. Η προϊστάμενη της ιατροδικαστικής υπηρεσίας Λάρισας επιβεβαίωσε ότι δεν έχουν παραδοθεί άλλες σοροί ή μέρη σώματος στην ιατροδικαστική υπηρεσία και μόνο μία οικογένεια εξακολουθεί να αναζητά την κόρη της που ήταν στην αμαξοστοιχία.
Ο ακριβής αριθμός των επιβατών του Intercity 62 που συγκρούστηκε με εμπορευματική αμαξοστοιχία στα Τέμπη δεν έχει ακόμα προσδιοριστεί ακριβώς. Αρχικά, η διαχειρίστρια εταιρεία Hellenic Train ανακοίνωσε ότι στο επιβατικό τρένο επέβαιναν «περίπου 350 άτομα», όμως δεν έχει δώσει τον ακριβή αριθμό των ανθρώπων που βρίσκονταν στο τρένο την ώρα της σύγκρουσης.
Σύγχυση σχετικά με τον αριθμό των νεκρών
Την Πέμπτη 2 Μαρτίου στις 19:15, η εκπρόσωπος της Ελληνικής Αστυνομίας Κωνσταντία Δημογλίδου προέβη σε κοινή ανακοίνωση με τον εκπρόσωπο της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας Βασίλειο Βαθρακογιάννη για τα θύματα του θανατηφόρου σιδηροδρομικού δυστυχήματος που σημειώθηκε στην Κοιλάδα των Τεμπών τη νύχτα της Τρίτης 28 Φεβρουαρίου.
Ο κ. Δημογλίδου δήλωσε τα εξής: «Μέχρι στιγμής έχουν δηλωθεί επίσημα στην ελληνική αστυνομία ως αγνοούμενοι 56 επιβάτες. Τονίζεται το “μέχρι στιγμής”, καθώς υπάρχει ενδεχόμενο κάποιος να επέβαινε στο τρένο και να μην έχει δηλωθεί ως αγνοούμενος από οικείους ή συγγενείς. Αυτή την ώρα ο επιβεβαιωμένος αριθμός των νεκρών που έχουν ανασυρθεί είναι 57. Δηλαδή ένας περισσότερος από αυτούς που έχουν δηλωθεί στον κατάλογο».
Αυτή η διατύπωση της ανακοίνωσης της Ελληνικής Αστυνομίας δημιούργησε σύγχυση σχετικά με τον πραγματικό αριθμό των θυμάτων. Ορισμένοι άνθρωποι και μέσα ενημέρωσης θεώρησαν αρχικά ότι αυτό σήμαινε ότι οι άνθρωποι που επιβεβαιώθηκαν ως νεκροί ήταν 57 και άλλοι 56 αγνοούνταν. Ωστόσο, η φράση «ένας περισσότερος από αυτούς που έχουν δηλωθεί στον κατάλογο» υπονοεί ότι οι 56 αγνοούμενοι είναι μεταξύ των 57 νεκρών και ότι υπήρχε ένα άτομο που δεν είχε δηλωθεί ως αγνοούμενο αλλά είχε βρεθεί νεκρό.
Σύμφωνα με αυτό το εγχειρίδιο του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας και της Διεθνούς Επιτροπής του Ερυθρού Σταυρού για τη διαχείριση των νεκρών μετά από μεγάλες καταστροφές, αναφέρεται πως «πρέπει να δημιουργηθεί μια λίστα αγνοουμένων, και πρέπει να συγκεντρωθούν πληροφορίες για τα άτομα στη λίστα αυτή».
Την επόμενη ημέρα (3 Μαρτίου), η κ. Δημογλίδου δήλωσε τα εξής για να ξεκαθαρίσει τα πράγματα: «Ο αριθμός των νεκρών είναι 57. Σε αυτό το σημείο γίνεται το λάθος από κάποιους να προσθέτουν αυτούς που είχαν δηλωθεί από τους συγγενείς ως αγνοούμενοι αμέσως μετά το δυστύχημα με τον αριθμό των νεκρών που έχουν ανασυρθεί. Όσοι είχαν δηλωθεί αρχικά συμπεριλαμβάνονται στους νεκρούς».
57 νεκροί
Ο αριθμός των νεκρών έχει σταθεροποιηθεί στους 57 από το απόγευμα της Πέμπτης 2 Μαρτίου. Όπως δήλωσε την Τετάρτη 8 Μαρτίου η προϊσταμένη της ιατροδικαστικής υπηρεσίας Λάρισας Ρουμπίνη Λεοντάρη στην ΕΡΤ, «είναι 29 άνδρες, 26 γυναίκες ταυτοποιημένοι, οι οποίοι είναι με πιστοποιητικά θανάτου […] και ένας άνδρας αταυτοποίητος».
Αργότερα την ίδια ημέρα, ο εν λόγω άνδρας ταυτοποιήθηκε. Πρόκειται για αλλοδαπό, ο οποίος ταυτοποιήθηκε μέσω δείγματος DNA που εστάλη από τον αδελφό του από την Ολλανδία . Έτσι, οι ταυτοποιημένοι νεκροί έφτασαν τον αριθμό των 56.
Η ακριβής τύχη του 57ου ατόμου που θεωρείται νεκρό, μιας 23χρονης γυναίκας, παραμένει άγνωστη. Η οικογένειά της έχει δηλώσει την εξαφάνισή της, αλλά δεν έχουν βρεθεί ακόμη τα ίχνη της. «Μόνο μία οικογένεια αναζητεί ακόμα τον άνθρωπό της, κανένας άλλος» είπε η κ. Λεοντάρη στη συνέντευξή της στην ΕΡΤ, αναφερόμενη στην περίπτωση αυτή.
Τα παραπάνω επιβεβαίωσε σε τηλεφωνική συνομιλία με το AFP στις 10 Μαρτίου, η εκπρόσωπος Τύπου της Ελληνικής Αστυνομίας, Κωνσταντία Δημογλίδου. «Οι νεκροί είναι 57. 56 πτώματα έχουν πλέον ταυτοποιηθεί, μας λείπει στην ουσία ένα πτώμα, αυτό της 23χρονης. Είναι βέβαιο πως η κοπέλα αυτή επέβαινε στο τρένο, απλώς δεν μπόρεσαν να βρουν ίχνος της. Μάλλον, την ώρα που έγινε το ατύχημα είχε πάει στο κυλικείο», ξεκαθάρισε η κ. Δημογλίδου.
Σύμφωνα με τα διεθνή πρωτόκολλα για την ταυτοποίηση των νεκρών σε μεγάλες καταστροφές, η ταυτοποίηση των πτωμάτων γίνεται μέσω αντιστοίχισης DNA. «Το πρωτόκολλο χειρισμού απωλειών μαζικών καταστροφών […] προβλέψει σε όλες τις σορούς, σε όλα τα τεμάχια, να ληφθεί DNA», δήλωσε η κ. Λεοντάρη στην ΕΡΤ.
Σε συνέντευξή της στην Καθημερινή, η κ. Λεοντάρη εξήγησε ότι «συγγενείς έδωσαν δείγμα γενετικού υλικού, ενώ κάθε παρτίδα που συλλεγόταν από τις σορούς και από τους οικείους τους έφευγε στην Αθήνα ανά τετράωρο για να ξεκινάει όσο το δυνατόν πιο γρήγορα η διαδικασία ταυτοποίησης».
Επιπλέον, όταν ο δημοσιοφράφος της ΕΡΤ Κώστας Παπαχλιμίντζος την ρώτησε για τους ισχυρισμούς που αναφέρονται σε 113 νεκρούς, η Λεοντάρη τους αρνήθηκε κατηγορηματικά. «Δεν έχουμε να κρύψουμε τίποτα», είπε. «Όσες σοροί ήρθαν στην ιατροδικαστική υπηρεσία έχουν ταυτοποιηθεί βάσει πρωτοκόλλου».
Η κ. Δημογλίδου επιβεβαίωσε στο AFP ότι οι ισχυρισμοί περί 113 νεκρών είναι αβάσιμοι.
Την Πέμπτη 9 Μαρτίου, 14 άτομα που επέβαιναν στην αμαξοστοιχία Intercity 62 που εκτελούσε το δρομολόγιο Αθήνα-Θεσσαλονίκη παρέμεναν νοσηλευόμενα στο Γενικό και το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Λάρισας, με 7 από αυτούς να νοσηλεύονται σε Μονάδα Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ).
Πολιτικές ευθύνες και κινητοποιήσεις για το δυστύχημα
Ορισμένοι από τους ισχυρισμούς που υπερεκτιμούν τον αριθμό των νεκρών από το δυστύχημα καταστροφή του τρένου κοινοποιήθηκαν επισημαίνοντας τις ευθύνες της κυβέρνησης και κατηγορώντας τα μέσα ενημέρωσης και τις Αρχές ότι αποκρύπτουν τον πραγματικό αριθμό των νεκρών, ενώ κάποιες αναρτήσεις έκαναν παραλληλισμό με τις πυρκαγιές της Ανατολικής Αττικής που στοίχισαν τη ζωή σε περισσότερους από 100 ανθρώπους τον Ιούλιο του 2018, για τις οποίες είχε κατηγορηθεί σε μεγάλο βαθμό η τότε κυβέρνηση και σημερινή Αξιωματική Αντιπολίτευση.
Η οργή της κοινής γνώμης έχει εκφραστεί έντονα μετά τη μετωπική σύγκρουση της 28ης Φεβρουαρίου στα Τέμπη, με δεκάδες χιλιάδες να διαδηλώνουν πανελλαδικά στις 8 Μαρτίου, όπως ανέφερε το AFP.
Τα αίτια του σιδηροδρομικού δυστυχήματος που συγκλόνισε την Ελλάδα δεν έχουν ακόμη προσδιοριστεί πλήρως. Ο σταθμάρχης, ο οποίος παραδέχτηκε ότι ξέχασε να αλλάξει την γραμμή όπου κινούταν το επιβατικό τρένο, συνελήφθη και του απαγγέλθηκαν κατηγορίες. Ωστόσο, η κυβέρνηση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη έχει επικριθεί για την προσπάθειά της να μεταθέσει την ευθύνη κυρίως σε αυτόν.
Οι Έλληνες εισαγγελείς απήγγειλαν στις 9 Μαρτίου κατηγορίες σε τρεις ακόμη σιδηροδρομικούς υπαλλήλους σε σχέση με το χειρότερο σιδηροδρομικό δυστύχημα της χώρας, ενώ ο πρωθυπουργός υποσχέθηκε «απόλυτη διαφάνεια» στη διερεύνηση της τραγωδίας.
Τις ημέρες που ακολούθησαν το σιδηροδρομικό δυστύχημα, στις μαζικές διαμαρτυρίες υπήρξαν επεισόδια και συγκρούσεις των ΜΑΤ με διαδηλωτές στην Αθήνα και σε άλλες πόλεις. Ο υπουργός Μεταφορών, Κώστας Αχ. Καραμανλής παραιτήθηκε την 1η Μαρτίου και ο Κυριάκος Μητσοτάκης ζήτησε συγγνώμη από τις οικογένειες των θυμάτων.
Εκτενείς εκθέσεις έχουν δείξει ότι το σιδηροδρομικό δίκτυο της Ελλάδας αντιμετωπίζει χρόνια προβλήματα που σχετίζονται με τη μη λειτουργία κρίσιμων υποδομών ασφαλείας, την οικονομική κακοδιαχείριση και τη διαφθορά. Τα πολιτικά κόμματα βρίσκονται σε έντονη αντιπαράθεσηεξαπολύοντας κατηγορίες για τα αίτια που οδήγησαν στην τραγωδία.