Δεν υπάρχει πρόγραμμα για την εγκατάσταση Πακιστανών πολιτών στα Αντικύθηρα

Οι ελληνικές αρχές δεν εισήγαγαν ποτέ πρόγραμμα μετακίνησης Πακιστανών πολιτών στο ερημωμένο νησί των Αντικυθήρων, όπως ψευδώς ισχυρίζονται χρήστες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης τον Νοέμβριο του 2023. Η Ιερά Μητρόπολη Κυθήρων και Αντικυθήρων και οι τοπικές αρχές διευκρίνισαν ότι επεξεργάζονται εδώ και χρόνια ένα μικρό πρόγραμμα για την εγκατάσταση μόλις πέντε πολύτεκνων οικογενειών Ελλήνων στο νησί, και όχι ενός απεριόριστου αριθμού ατόμων από την Ελλάδα ή άλλες χώρες. Παράλληλα, δεν περιλαμβάνεται δωρεάν παραχώρηση γης ή φορολογική ελάφρυνση σε αυτό το πρόγραμμα.

Ο ισχυρισμός ότι η Ελλάδα τρέχει ένα πρόγραμμα για την εγκατάσταση Πακιστανών πολιτών στα Αντικύθηρα εμφανίστηκε στις 10 Νοεμβρίου 2023, με μια ανάρτηση στο Χ, πρώην Twitter. Το βίντεο της ανάρτησης δείχνει ένα ρεπορτάζ από ένα δελτίο ειδήσεων στα ούρντου με υπότιτλους στα ελληνικά και μετά από αυτό, μια ανάρτηση στο Facebook σε μια σελίδα που ονομάζεται Greece Urdu (αρχειοθετήθηκε εδώ) και η οποία κοινοποιεί βίντεο με το ίδιο ρεπορτάζ.

«Λόγω του μειωμένου πληθυσμού στο νησί #Αντικύθηρα στην #Ελλάδα, εισήχθη πρόγραμμα για να μετακομίσουν & να εγκατασταθούν οικογένειες από το #Πακιστάν, με δωρεάν σπίτι, κομμάτι καλλιεργήσιμης γης, χωρίς φόρους & 500€ μισθό», γράφει η ανάρτηση στο Χ, που παρουσιάζει τον ισχυρισμό ως προερχόμενο από τηλεοπτικό κανάλι του Πακιστάν.

Ο ίδιος ισχυρισμός με το βίντεο ή στιγμιότυπα από αυτό εμφανίστηκε επίσης στο Facebook την ίδια μέρα, για παράδειγμα εδώ, εδώ και εδώ, με τους περισσότερους χρήστες να παραπέμπουν στην ανάρτηση στο X. Επιπλέον, ο ισχυρισμός αναπαράχθηκε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης στην Κύπρο, αλλά και σε ορισμένους ιστοτόπους, για παράδειγμα εδώ, εδώ και εδώ. Οι αναρτήσεις και τα σχόλια έχουν εξαγριωμένο ύφος απέναντι σε αυτή την υποτιθέμενη πρωτοβουλία, την οποία ορισμένοι χαρακτηρίζουν «παραχώρηση εθνικής κυριαρχίας».

Όμως, ο ισχυρισμός είναι ψευδής. Παρόλο που εξετάζεται ένα πρόγραμμα για την εγκατάσταση πέντε ελληνορθόδοξων πολύτεκνων οικογενειών από την Αθήνα στο νησί, αυτό δεν επεκτείνεται σε οποιονδήποτε θέλει να μετακομίσει εκεί. Το πρόγραμμα, ωστόσο, βρίσκεται ακόμη υπό επεξεργασία και δεν έχει προχωρήσει μετά την ανακοίνωσή του το 2018.

Τα Αντικύθηρα είναι ένα μικρό νησί στην Ελλάδα, ιδιαίτερα γνωστό για τον μηχανισμό των Αντικυθήρων, γνωστό και ως «ο παλαιότερος υπολογιστής του κόσμου». Στο νησί ζουν μόλις 39 άτομα σύμφωνα με την απογραφή του 2021, σημειώνοντας σημαντική πτώση από τους 120 κατοίκους που απαριθμούσε το 2011.

Ένα ανακριβές ρεπορτάζ στην πακιστανική τηλεόραση

Το βίντεο που κοινοποιείται με τον ψευδή ισχυρισμό δείχνει, στο μεγαλύτερο τμήμα του, ένα απόσπασμα από ένα ειδησεογραφικό κανάλι στα ούρντου που ονομάζεται Dunya News. Το ειδησεογραφικό κανάλι παρουσιάζεται ως «Το κορυφαίο τηλεοπτικό δίκτυο ειδήσεων του Πακιστάν» στη σελίδα του στο Facebook.

Το βίντεο δείχνει ένα δελτίο ειδήσεων από τις 9 Νοεμβρίου 2023, στις 19:53 GMT (ώρα Γκρίνγουιτς). Σε αυτό, η παρουσιάστρια ειδήσεων Μαχρίν Φάτιμα λέει ότι «η Ελλάδα έχει ανακοινώσει ένα οικονομικό σχέδιο για την κατοίκηση ενός νησιού που ονομάζεται Αντικύθηρα».

Στη συνέχεια καλεί τον Ισράκ Ναζίρ, έναν Πακιστανό δημοσιογράφο με έδρα την Ελλάδα, ο οποίος λέει: «Ναι, σίγουρα, η Ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία έχει κάνει μια σημαντική πρόταση για την κατοίκηση του αρχαίου νησιού των Αντικυθήρων στην Ελλάδα. Όποιος θέλει να ζήσει εκεί θα λαμβάνει 500 ευρώ το μήνα, ένα σπίτι και ένα μικρό κομμάτι καλλιεργήσιμης γης».

Όμως ούτε η παρουσιάστρια, ούτε ο ρεπόρτερ ανέφεραν ότι το πρόγραμμα ισχύει για Πακιστανούς ή πολίτες οποιασδήποτε άλλης χώρας ή εθνικότητας. Επιπλέον, το ρεπορτάζ δεν αναφέρει καμία πηγή, αλλά μιλά για πρόταση της Ελληνικής Ορθόδοξης Εκκλησίας.

Ο Ναζίρ είναι επίσης ο διαχειριστής της σελίδας Greece Urdu στο Facebook. Σε τηλεφωνική επικοινωνία με το AFP στις 16 Νοεμβρίου, ο Ναζίρ είπε ότι το ρεπορτάζ του από την Αθήνα βασίστηκε σε άρθρα του βρετανικού Τύπου, όπως αυτό της Telegraph.

Αναζητήσαμε το βίντεο στην ιστοσελίδα του καναλιού, καθώς και στις δύο σελίδες του στο Facebook (εδώ, εδώ) και στη σελίδα του στο Χ, αλλά δεν βρήκαμε κανένα ίχνος του.

Αναζητήσαμε επίσης τη δημοσίευση στη σελίδα Greece Urdu στο Facebook, που εμφανίζεται στο τέλος του υπό εξέταση βίντεο, αλλά ο Ναζίρ είπε ότι διέγραψε τη δημοσίευση στη σελίδα του Facebook Greece Urdu αφού έλαβε πολλές αντιδράσεις – συμπεριλαμβανομένων απειλών – από Έλληνες, αλλά και ένα email από τον Πρόεδρο της κοινότητας Αντικυθήρων που του ζητούσε να το αφαιρέσει.

Ο ψευδής ισχυρισμός κυκλοφορεί από το 2018

Αναζητώντας τυχόν σχετικές ειδήσεις στα ελληνικά μέσα ενημέρωσης με τις λέξεις κλειδιά «Αντικύθηρα + Εκκλησία + 500 ευρώ», δεν βρήκαμε πρόσφατες αναφορές από αξιόπιστες πηγές στα ελληνικά. Αντίθετα, βρήκαμε τις ίδιες ψευδείς πληροφορίες σε παλαιότερες αναφορές, που χρονολογούνται από το 2018 και το 2019: εδώ, εδώ, εδώ.

Το θέμα έχει γίνει αναπαραχθεί και από διεθνή μέσα ενημέρωσης, τόσο το 2019 όσο και το 2023, με βρετανικά μέσα όπως η Telegraph, η Sun και ο Independent να δημοσιεύουν σχετικές αναφορές.

Το AFP επικοινώνησε με τις δημοτικές αρχές Κυθήρων και Αντικυθήρων για να λάβει την αντίδρασή τους σχετικά με τους ισχυρισμούς που εμφανίστηκαν τον Νοέμβριο του 2023. Εκπρόσωπος της δημοτικής αρχής είπε στις 15 Νοεμβρίου 2023 ότι ο ψευδής ισχυρισμός ξεκίνησε πριν από αρκετά χρόνια, μετά από μια εμφάνιση του Μητροπολίτη Κυθήρων και Αντικυθήρων Σεραφείμ σε ΜΜΕ.

Το AFP διαπίστωσε ότι ο Μητροπολίτης Σεραφείμ μίλησε για αυτό στην εφημερίδα «ΤΑ ΝΕΑ», σε άρθρο που δημοσιεύτηκε στις 29 Δεκεμβρίου 2018. Σε αυτό το ρεπορτάζ, ο Μητροπολίτης Σεραφείμ μίλησε για ένα πρόγραμμα που θα έφερνε στο νησί πέντε πολύτεκνες ελληνικές οικογένειες. Δήλωσε επίσης ότι η Εθνική Τράπεζα είχε εγκρίνει δωρεά 500.000 ευρώ για την κατασκευή πέντε κατοικιών και πως η Ένωση Ελλήνων Εφοπλιστών είχε εκφράσει την προθυμία να παρέχει μηνιαίο επίδομα 500 ευρώ σε κάθε οικογένεια για τρία χρόνια.

Το σχέδιο παρουσιάστηκε παραπλανητικά αφήνοντας να εννοηθεί ότι η Εκκλησία και οι τοπικές αρχές καλούσαν συνολικά πολίτες να κατοικήσουν τα Αντικύθηρα και παρείχαν οικονομικά κίνητρα.

Αυτό ώθησε τον Δήμο Κυθήρων, στον οποίο υπάγεται και το νησί των Αντικυθήρων, να δημοσιεύσει μια ανακοίνωση το καλοκαίρι του 2019, την οποία βρήκαμε στο τέλος αυτής της παραπλανητικής αναφοράς, η οποία ενημερώθηκε τελευταία φορά το 2021.

Η ανακοίνωση ανέφερε ότι παρόλο που υπάρχει ένα πρόγραμμα «ήπιου εποικισμού» σε συνεργασία με τη Μητρόπολη, με σκοπό να ενθαρρύνει έναν περιορισμένο αριθμό οικογενειών να μετακομίσουν στο νησί, αυτό ήταν «στο στάδιο του σχεδιασμού» και ξεκαθάριζε ότι η δημοτική αρχή δεν προσφέρει προνόμια σε οποιονδήποτε επιλέξει να μετακομίσει στα Αντικύθηρα. Στην ανακοίνωση διευκρινίζεται επίσης ότι ο δήμος δεν επιδοτεί νέους κατοίκους και δεν παραχωρεί οικόπεδα ή αγροτεμάχια.

Η Μητρόπολη και η τοπική αυτοδιοίκηση διαψεύδουν τον ισχυρισμό

Επιπλέον, ο αντιδήμαρχος Κυθήρων Ιωάννης Κατσανεβάκης, που είναι υπεύθυνος για τα Αντικύθηρα, διέψευσε τον ισχυρισμό σε τηλεφωνική συνομιλία με το AFP στις 15 Νοεμβρίου.

«Δεν υφίσταται κάτι τέτοιο, πρόκειται για φημολογία» δήλωσε ο κ. Κατσανεβάκης.

Ο δήμαρχος Κυθήρων Στράτος Χαρχαλάκης διέψευσε επίσης τον ψευδή ισχυρισμό μιλώντας στο Πρώτο Θέμα στις 13 Νοεμβρίου 2023 και τον χαρακτήρισε «fake news».

Στις 13 Νοεμβρίου 2023, η Μητρόπολη Κυθήρων και Αντικυθήρων εξέδωσε ανακοίνωση με την οποία διέψευσε και εκείνη τους ψευδείς ισχυρισμούς ότι υπήρχε ανοιχτό κάλεσμα σε οικογένειες να κατοικήσουν στο νησί.

Στην ανακοίνωση η Μητρόπολη αναφέρει ότι ακόμη «μελετά το θέμα του ήπιου εποικισμού της νήσου των Αντικυθήρων, η οποία φθίνει πληθυσμιακά».

Η Μητρόπολη εξηγεί ότι μαζί με τον δήμο εξετάζει το ενδεχόμενο να φέρει «πέντε συγκεκριμένες πολύτεκνες οικογένειες» που συνδέονται με Ορθόδοξο Σύλλογο Πολυτέκνων της Περιφέρειας Αττικής στο νησί και ότι η Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος θα δωρίσει σε αυτή την περίπτωση πέντε σπίτια σε αυτές.

«Επομένως, πρόκειται νά δοθούν τα συγκεκριμένα πέντε (5) σπίτια σε πέντε συγκεκριμένες πολύτεκνες οἰκογένειες και όχι αναρίθμητα σπίτια, σε αναρίθμητες οικογένειες και αναρίθμητα οικόπεδα και επιδόματα των πεντακοσίων ευρώ», ξεκαθαρίζει η ανακοίνωση.

Σύμφωνα με την ανακοίνωση, η Εθνική Τράπεζα εξακολουθεί να είναι πρόθυμη να στηρίξει το πρόγραμμα, αλλά η συμμετοχή της Ένωσης Εφοπλιστών σε αυτό είναι αβέβαιη.

Σε τηλεφωνική επικοινωνία με το AFP στις 17 Νοεμβρίου, ο Πρόεδρος της κοινότητας Αντικυθήρων Γιώργος Χαρχαλάκης επιβεβαίωσε ότι το πρόγραμμα είναι στα σκαριά εδώ και αρκετά χρόνια, αλλά είπε ότι δεν έχει προχωρήσει για γραφειοκρατικούς λόγους.

Καμία πρόσκληση προς Πακιστανούς πολίτες

Οι πρόσφατοι ισχυρισμοί αναφέρονται συγκεκριμένα σε Πακιστανούς πολίτες που καλούνται να μετακομίσουν στα Αντικύθηρα. Αυτός ο ισχυρισμός φαίνεται να προκύπτει αυθαίρετα στις αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης από το γεγονός ότι το πακιστανικό τηλεοπτικό κανάλι Dunya News μετέδωσε το ανακριβές ρεπορτάζ για το θέμα, καθώς και από το γεγονός ότι το βίντεο δημοσιεύτηκε στη σελίδα Greece Urdu στο Facebook, όπως φαίνεται στα βίντεο με τον ψευδή ισχυρισμό.

Όμως, το ανακριβές ρεπορτάζ δεν ανέφερε κανέναν πολίτη οποιασδήποτε χώρας.

Στο παρελθόν, πάντως, φαίνεται ότι ο Δήμος Κυθήρων και Αντικυθήρων είχε εξετάσει το ενδεχόμενο μετακίνησης αλλοδαπών στο νησί. Σύμφωνα με αυτό το ρεπορτάζ του 2017, το οποίο αναφέρεται σε δημοσίευμα της εφημερίδας «Δημοκρατία», εξετάστηκε τότε πρόταση Αρχιμανδρίτη του Πατριαρχείου Αντιοχείας για την εγκατάσταση τεσσάρων οικογενειών χριστιανών ορθόδοξων από τον Λίβανο στα Αντικύθηρα.

Το AFP δεν βρήκε κάποια αναφορά σχετικά με την υλοποίηση αυτού του προγράμματος.

Το AFP έχει καταρρίψει ψευδείς ισχυρισμούς σχετικά με τη μετανάστευση στην Ελλάδα στο παρελθόν, για παράδειγμα εδώ και εδώ, καθώς και ισχυρισμούς που στοχοποιούν Πακιστανούς πολίτες, για παράδειγμα εδώ και εδώ.