Ένας σεισμός ισχύος 6,8 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ έπληξε το Μαρόκο τον Σεπτέμβριο του 2023, προκαλώντας χιλιάδες θανάτους και τραυματισμούς. Λίγες ημέρες μετά τη φυσική καταστροφή, ειδησεογραφικοί ιστότοποι δημοσίευσαν ένα παλιό βίντεο που δείχνει τη διάσωση ενός νεογέννητου βρέφους, με τον ισχυρισμό ότι γυρίστηκε στον απόηχο του πρόσφατου σεισμού. Όμως το κλιπ δεν σχετίζεται με αυτόν – τα πλάνα ελήφθησαν στα περίχωρα της μαροκινής πόλης Καζαμπλάνκα τον Μάιο του 2019. Σύμφωνα με αναφορές τοπικών μέσων από τότε, το νεογέννητο βρέθηκε από έναν βοσκό αφού είχε εγκαταλειφθεί.
«Σεισμός στο Μαρόκο: Νεογέννητο ανασύρθηκε ζωντανό μέσα από τα συντρίμμια – Συγκλονιστικό βίντεο», αναφέρει αυτό το άρθρο που δημοσιεύτηκε στις 11 Σεπτεμβρίου στην ειδησεογραφική ιστοσελίδα News247. Το άρθρο ενσωματώνει μια ανάρτηση του X (πρώην Twitter) με το βίντεο που δείχνει άνδρες να σκάβουν στο χώμα με τα χέρια τους για να βγάλουν έξω ένα γυμνό βρέφος.
Το ίδιο βίντεο παρουσιάστηκε από πολλές άλλες ειδησεογραφικές ιστοσελίδες με φορτισμένους τίτλους, όπως για παράδειγμα στο NewsIT, το Newsbomb, το iEidiseis, το Zougla and το Thestival. Όμως, οι εν λόγω ιστότοποι ενσωματώνουν μια διαφορετική ανάρτηση του Χ, η οποία δεν είναι πλέον διαθέσιμη. Οι κεντρικές εικόνες που χρησιμοποιούν για τα αντίστοιχα άρθρα τους, ωστόσο, είναι στιγμιότυπα οθόνης του ίδιου κλιπ.
Ο ίδιος ισχυρισμός κυκλοφόρησε επίσης στα αραβικά και το τμήμα επαλήθευσης γεγονότων του AFP τον κατέρριψε.
Όμως, όπως διαπίστωσε η έρευνα του AFP, το βίντεο – το οποίο γυρίστηκε επίσης στο Μαρόκο – είναι τεσσάρων ετών και δεν σχετίζεται με τον φονικό σεισμό.
Η διάδοση αυτού του βίντεο ήρθε λίγες ημέρες μετά την καταστροφή, ενώ οι Μαροκινοί διασώστες έδιναν μάχη με το χρόνο, με τη συνδρομή και ξένων ομάδων, για να βρουν επιζώντες κάτω από τα συντρίμμια ή να παράσχουν βοήθεια σε εκατοντάδες εκτοπισμένους ανθρώπους που έχασαν τα σπίτια τους μετά την καταστροφή, που άφησε πίσω της περίπου 2.900 νεκρούς.
Ένα βίντεο προ τεσσάρων ετών
Οι δημοσιογράφοι του AFP στο Ραμπάτ εξέτασαν το κλιπ και γρήγορα παρατήρησαν ότι η προφορά που ακούγεται στο βίντεο δεν μοιάζει με αυτήν της επαρχίας Αλ Χαούζ, όπου σημειώθηκε ο σεισμός. Το στοιχείο αυτό υποδηλώνει ότι το βίντεο δεν σχετίζεται με τις πρόσφατες επιχειρήσεις διάσωσης στις σεισμόπληκτες περιοχές.
Έχοντας αυτό το στοιχείο κατά νου, το AFP διεξήγαγε μια αντίστροφη αναζήτηση εικόνας αφού έκοψε το βίντεο σε στιγμιότυπα με το διαδικτυακό εργαλείο επαλήθευσης InVID-WeVerify.
Η αναζήτηση οδήγησε σε μια ανάρτηση στο Facebook από τις 17 Μαΐου 2019 (αρχειοθετημένη εδώ) σε μια σελίδα στο Facebook που μοιράζεται ειδήσεις και ιστορίες από το Μαρόκο με το όνομα Atlas dorigine. Όπως προκύπτει από τα παρακάτω στιγμιότυπα, το βίντεο ταιριάζει απόλυτα με τις εικόνες που δημοσίευσαν οι ελληνικές ειδησεογραφικές ιστοσελίδες, οι οποίες δείχνουν ένα μωρό καλυμμένο με χώμα και τυλιγμένο σε μια μπλε κουβέρτα.
Η λεζάντα του βίντεο στο Facebook ανέφερε ότι έδειχνε ένα νεογέννητο μωρό που «βρήκε ένας βοσκός αφού άκουσε τον ήχο του κλάματός του» στη συνοικία Σίντι Μααρούφ της Καζαμπλάνκα.
Τοπικά μέσα ενημέρωσης στο Μαρόκο αναφέρθηκαν επίσης στη διάσωση του μωρού λίγες ημέρες νωρίτερα (εδώ, εδώ) και ανέφεραν ότι το μωρό βρέθηκε μισοθαμμένο, αλλά καλά στην υγεία του, και στη συνέχεια μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο. Σύμφωνα με τα δημοσιεύματα, άνοιξε έρευνα για να διαπιστωθεί ποιος άφησε το νεογέννητο σε αυτή την κατάσταση.
Εικόνες και βίντεο που έχουν αφαιρεθεί από το πλαίσιο μοιράζονται συχνά στα κοινωνικά δίκτυα μετά από μεγάλες καταστροφές, όπως αυτή που έπληξε το Μαρόκο. Το AFP διερεύνησε μια παρόμοια περίπτωση εδώ.
Ένα παρόμοιο κύμα παραπληροφόρησης εμφανίστηκε επίσης μετά τον ισχυρό σεισμό που έπληξε την Τουρκία και τη Συρία τον Φεβρουάριο του 2023. Ορισμένες περιπτώσεις παραπληροφόρησης διαψεύστηκαν από το AFP εκείνη την εποχή, για παράδειγμα εδώ, εδώ και εδώ.
Υπάρχουν πολλές αυθεντικές και επαληθευμένες εικόνες από τον σεισμό στο Μαρόκο, όπως η παρακάτω φωτογραφία του AFP που δείχνει το μέγεθος της καταστροφής κοντά στην πόλη Αμίζμιζ.
© AGENCE FRANCE-PRESSE | 2024 | Με επιφύλαξη παντός δικαιώματος. Οποιαδήποτε χρήση του περιεχομένου του AFP σε αυτόν τον ιστότοπο υπόκειται στους όρους χρήσης που διατίθενται στη διεύθυνση CGU. Με την πρόσβαση και/ή τη χρήση οποιουδήποτε περιεχομένου του AFP που διατίθεται σε αυτόν τον ιστότοπο, συμφωνείτε να δεσμεύεστε από τους προαναφερθέντες όρους χρήσης. Οποιαδήποτε χρήση του περιεχομένου του AFP γίνεται με δική σας αποκλειστική και πλήρη ευθύνη.
Αρχικά δημοσιεύτηκε εδώ.
