Ένα βίντεο που δείχνει έναν έφηβο που ξυλοκοπήθηκε μέχρι θανάτου από συμμορία στη Βραζιλία το 2017 κοινοποιείται στα ελληνικά μέσα κοινωνικής δικτύωσης με τον ψευδή ισχυρισμό ότι δείχνει άνδρες στο Πακιστάν να σκοτώνουν έναν χριστιανό. Ερευνώντας το εξαιρετικά βίαιο βίντεο, το AFP διαπίστωσε ότι το βίντεο είχε χρησιμοποιηθεί αρκετές φορές στο παρελθόν για να ισχυριστεί ψευδώς ότι το γεγονός αυτό συνέβη σε διάφορες χώρες ή κοινότητες. Το βίντεο κοινοποιήθηκε στην Ελλάδα τον Αύγουστο του 2023 εν μέσω έξαρσης της αντιμεταναστευτικής ρητορικής που συνδέεται με τις πυρκαγιές που καίνε τη Βόρεια Ελλάδα, κοντά σε περάσματα που χρησιμοποιούν μετανάστες με προορισμό την Ευρώπη.
Το βίντεο περιλαμβανόταν σε άρθρο που δημοσιεύθηκε στις 25 Αυγούστου στην ιστοσελίδα Tourkika Nea. Το άρθρο κοινοποιήθηκε τουλάχιστον 450 φορές, σύμφωνα με το εργαλείο παρακολούθησης μέσων ενημέρωσης στο διαδίκτυο CrowdTangle.
Το άρθρο αναφέρει: «Το παρακάτω ΦΡΙΚΤΟ βίντεο δείχνει ανήλικους Πακιστανούς να σκοτώνουν με φτυάρια και τσάπες έναν χριστιανό. Το περιστατικό συνέβη στις 6 Αυγούστου και εξ όσων μας μετέφεραν εσκεμμένα διάλεξαν ανήλικους να κάνουν τον φόνο για να έχουν ευνοϊκότερη ποινική αντιμετώπιση».
Το βίντεο δείχνει τουλάχιστον τέσσερις νεαρούς άνδρες να χτυπούν μέχρι θανάτου έναν άλλον άντρα με τσεκούρια, τσάπες και πέτρες.
Καθώς το βίντεο είναι εξαιρετικά βίαιο και αποτρόπαιο, το AFP θα παρουσιάσει μόνο ένα στιγμιότυπο από το άρθρο και δεν θα παραπέμψει στον σχετικό σύνδεσμο.
Η έρευνά μας διαπίστωσε ότι το βίντεο δεν γυρίστηκε τον Αύγουστο του 2023 στο Πακιστάν, αλλά το 2017 στη Βραζιλία.
Ένα παλιό βίντεο που κυκλοφορεί στο διαδίκτυο
Πρώτα κατεβάσαμε το βίντεο και το ανεβάσαμε στο InVID, ένα εργαλείο, στη δημιουργία του οποίου συνέβαλε το AFP, και αναλύει το βίντεο σε ξεχωριστά στιγμιότυπα οθόνης, μέσω των οποίων μπορεί να γίνει αντίστροφη αναζήτηση εικόνας.
Μέσω αντίστροφης αναζήτησης εικόνας στη ρωσική μηχανή αναζήτησης Yandex, βρήκαμε το βίντεο σε αρκετές αναρτήσεις σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης και φόρουμ, με διαφορετικούς ισχυρισμούς σχετικά με την προέλευσή του. Σε έναν άκρως δυσάρεστο ιστότοπο όπου ανεβαίνουν εικόνες και βίντεο ανθρώπων που πεθαίνουν, οι χρήστες στα σχόλια κάτω από το βίντεο άφησαν να εννοηθεί ότι προέρχεται από τη Βραζιλία.
Όπως επιβεβαίωσε δημοσιογράφος του AFP με έδρα τη Βραζιλία, οι άνθρωποι στο βίντεο μιλούν στα πορτογαλικά. Ακούγονται οι φράσεις «περιμένε» και «μην πυροβολείς».
Συνεχίσαμε να ψάχνουμε για στιγμιότυπα οθόνης από το βίντεο ή το ίδιο το βίντεο σε ιστότοπους στα πορτογαλικά και βρήκαμε αυτή την ανάρτηση σε μπλογκ που αναφέρεται στο κρατίδιο Σεαρά της Βραζιλίας. Το άρθρο χρησιμοποιεί ένα στιγμιότυπο οθόνης από το βίντεο, έχοντας θολώσει τα πρόσωπα των ανθρώπων που εμφανίζονται.
Στη συνέχεια αντιγράψαμε τη λεζάντα της εικόνας που έγραφε «Adolescente é morto por outros jovens com golpes de from img.r7.com» – αυτό σημαίνει «Έφηβος σκοτώθηκε από άλλους νέους με χτυπήματα από το img.r7.com» – και την επικολλήσαμε στη μηχανή αναζήτησης Google.
Η αναζήτηση μας οδήγησε στον βραζιλιάνικο ιστοτοποπο R7 και στο άρθρο από το οποίο προήλθε η φωτογραφία, το οποίο δημοσιεύθηκε στις 5 Ιανουαρίου 2018. Βρήκαμε επίσης μια σχετική ανάρτηση του R7 από τις 6 Ιανουαρίου 2018 στο Twitter, που σήμερα μετονομάζεται σε X, η οποία κοινοποιεί το ίδιο άρθρο. Το R7 είναι ένας ιστότοπος που ανήκει στον μεγαλύτερο όμιλο μέσων ενημέρωσης στη Βραζιλία, το Grupo Record.
Το άρθρο έχει ως εξής: «Ο έφηβος Γουέσλι Τιάγκο ντε Σόουζα Καρβάλιο, 17 ετών, δολοφονήθηκε από μια ομάδα τουλάχιστον πέντε νέων με τσεκούρι και άλλα αιχμηρά αντικείμενα, ενώ δέχτηκε και επίθεση με πέτρες. Σύμφωνα με την Πολιτική Αστυνομία της Πολιτείας Σεαρά, το έγκλημα έλαβε χώρα στις 30 Δεκεμβρίου, στη συνοικία Πράια ντο Φουτούρο, στη Φορταλέζα (CE)». CE είναι τα αρχικά του κρατιδίου Σεαρά.
Το δημοσίευμα πρόσθεσε ότι «το R7 είχε πρόσβαση στο βίντεο που κυκλοφορεί σε ομάδες των κοινωνικών δικτύων». Παρόμοιες αναφορές στο συμβάν βρέθηκαν σε άλλα βραζιλιάνικα μέσα ενημέρωσης εδώ και εδώ.
Η Γραμματεία Δημόσιας Ασφάλειας του κρατιδίου Σεαρά δημοσίευσε δελτίο Τύπου στις 10 Ιανουαρίου 2018, στο οποίο αναφέρεται ότι η Διεύθυνση Ανθρωποκτονιών και Προστασίας Προσωπικού Χαρακτήρα συνέλαβε δύο υπόπτους για την υπόθεση και αναγνώρισε άλλους. Επιβεβαίωσε ότι ο 17χρονος είχε σκοτωθεί με τσεκούρια, τσάπες και πέτρες στις 30 Δεκεμβρίου 2017, στην Πράια ντο Φουτούρο της Φορταλέζα.
«Σύμφωνα με τις έρευνες, ο έφηβος σκοτώθηκε κατά τη διάρκεια διαμάχης μεταξύ μελών αντίπαλων ομάδων», αναφέρει το δελτίο Τύπου. Σύμφωνα με την πηγή αυτή, το θύμα έπεσε σε ενέδρα από μέλη αντίπαλης συμμορίας.
Τον Νοέμβριο του 2019, ένας από τους δύο συλληφθέντες υπόπτους καταδικάστηκε σε 24 χρόνια φυλάκιση για το έγκλημα και για τη συμμετοχή του σε εγκληματική οργάνωση.
Το βίντεο έχει διαστρευλωθεί διεθνώς
Το βίντεο έχει κυκλοφορήσει στο παρελθόν αρκετές φορές με λάθος πλαίσιο.
Στην Ινδία έχει χρησιμοποιηθεί για να δείξει τη βία μεταξύ μελών αντίπαλων πολιτικών ομάδων: του All India Trinamool Congress (TMC) και του Bharatiya Janata Party (BJP). Οι ψευδείς ισχυρισμοί έχουν εξεταστεί από οργανισμούς επαλήθευσης γεγονότων εδώ, εδώ, εδώ και εδώ.
Το βίντεο βρέθηκε επίσης με ισχυρισμούς ότι δείχνει το λιντσάρισμα ενός άνδρα στο Μαρόκο, ενώ άλλοι ψευδείς ισχυρισμοί ανέφεραν ότι πιθανώς να γυρίστηκε στην Ινδονησία (εδώ και εδώ).
Αντιμεταναστευτικό κλίμα στην Ελλάδα μετά τις πυρκαγιές
Η εκδοχή που εμφανίστηκε στην Ελλάδα ανέφερε ότι το περιστατικό έδειχνε άνδρες στο Πακιστάν να επιτίθενται σε χριστιανό τον Αύγουστο του 2023.
Όπως έχουμε αποδείξει παραπάνω, η δολοφονία έγινε στη Βραζιλία το 2017. Ωστόσο, πράγματι σημειώθηκε βία εναντίον χριστιανών στο Πακιστάν τον Αύγουστο του 2023. Όπως ανέφερε το AFP, βίαιες ομάδες μουσουλμάνων επιτέθηκαν σε περισσότερα από 80 σπίτια χριστιανών και 19 εκκλησίες στο Παντζάμπ, όπου δύο χριστιανοί άνδρες κατηγορήθηκαν για βεβήλωση του Κορανίου. Κανείς δεν σκοτώθηκε στο πλαίσιο των επεισοδίων.
Η ανάρτηση κυκλοφόρησε στην Ελλάδα τη στιγμή που υπάρχει ένταση στη χώρα λόγω της συνεχόμενης άφιξης μεταναστών από χώρες όπως το Πακιστάν.
Τον Αύγουστο, οι πυρκαγιές που πλήττουν την περιοχή του Έβρου, νομός στα σύνορα με την Τουρκία, από όπου περνούν μετανάστες, προκάλεσαν έξαρση της αντιμεταναστευτικής ρητορικής στο διαδίκτυο και στη δημόσια σφαίρα, καθώς κάτοικοι της περιοχής και πολιτικοί κατηγόρησαν τους μετανάστες ως υπεύθυνους για την καταστροφή.
Για παράδειγμα, η λανθασμένη πληροφορία ότι μετανάστες πιάστηκαν να ανάβουν φωτιά στην περιοχή Σάπες Ροδόπης κοινοποιήθηκε χιλιάδες φορές πριν ένα κανάλι πανελλαδικής εμβέλειας παραδεχθεί ότι έκανε λάθος.
Στον Έβρο, κάτοικοι της περιοχής αιχμαλώτισαν 13 μετανάστες, τέσσερις εκ των οποίων από το Πακιστάν, σε ένα τρέιλερ και κοινοποίησαν βίντεο στο διαδίκτυο με το οποίο τους κατηγορούσαν ότι άναβαν φωτιές. Οι αρχικές κατηγορίες εναντίον των μεταναστών για απόπειρα εμπρησμού κατέρρευσαν, αλλά οι άνδρες που τους συνέλαβαν τέθηκαν σε κατ’ οίκον περιορισμό.
Εν τω μεταξύ, ο δήμαρχος Αλεξανδρούπολης δήλωσε ότι η κύρια πυρκαγιά στην περιοχή του Έβρου ξεκίνησε από κεραυνό.
Οι αρμόδιες δικαστικές αρχές έχουν διατάξει τη διεξαγωγή έρευνας για τα αίτια των πυρκαγιών στον Έβρο.
Το AFP έχει επαληθεύσει παραπληροφόρηση που στοχοποιεί τους μετανάστες στο παρελθόν, για παράδειγμα εδώ, εδώ και εδώ.
© AGENCE FRANCE-PRESSE | 2024 | Με επιφύλαξη παντός δικαιώματος. Οποιαδήποτε χρήση του περιεχομένου του AFP σε αυτόν τον ιστότοπο υπόκειται στους όρους χρήσης που διατίθενται στη διεύθυνση CGU. Με την πρόσβαση και/ή τη χρήση οποιουδήποτε περιεχομένου του AFP που διατίθεται σε αυτόν τον ιστότοπο, συμφωνείτε να δεσμεύεστε από τους προαναφερθέντες όρους χρήσης. Οποιαδήποτε χρήση του περιεχομένου του AFP γίνεται με δική σας αποκλειστική και πλήρη ευθύνη.
Αρχικά δημοσιεύτηκε εδώ.
