Το πρόσφατο δημοψήφισμα στην Ιρλανδία δεν αφορούσε τον γάμο και την υιοθεσία από ομόφυλα ζευγάρια - Featured image

Το πρόσφατο δημοψήφισμα στην Ιρλανδία δεν αφορούσε τον γάμο και την υιοθεσία από ομόφυλα ζευγάρια

Μετά τη νομιμοποίηση του γάμου και της υιοθεσίας από ομόφυλα ζευγάρια στην Ελλάδα στα μέσα Φεβρουαρίου, κυκλοφορούν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ψευδείς και παραπλανητικοί ισχυρισμοί για τη ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα. Σε αυτό το πλαίσιο, στις αρχές Μαρτίου, Έλληνες χρήστες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης διέδωσαν παραπλανητικούς ισχυρισμούς σχετικά με ένα πρόσφατο δημοψήφισμα στην Ιρλανδία, αφήνοντας να εννοηθεί ότι επρόκειτο για ψηφοφορία σχετικά με τον γάμο μεταξύ ατόμων του ιδίου φύλου. Ωστόσο, αν και το πρόσφατο δημοψήφισμα είχε ως αποτέλεσμα την απόρριψη δύο προτάσεων που αποσκοπούσαν στον «εκσυγχρονισμό» τμημάτων του Συντάγματος που αναφέρονται στην οικογένεια και τον ρόλο της γυναίκας στο σπίτι, δεν άλλαξε τίποτα σε σχέση με τον γάμο μεταξύ ατόμων του ίδιου φύλου ή την υιοθεσία. Στην πραγματικότητα, ο γάμος μεταξύ ατόμων του ιδίου φύλου εγκρίθηκε με δημοψήφισμα από τη μεγάλη πλειοψηφία των Ιρλανδών ψηφοφόρων το 2015.

«ΜΕ 75% ΟΙ ΙΡΛΑΝΔΟΙ ΑΠΕΡΙΨΑΝ ΤΗΝ ΑΝΩΜΑΛΙΑ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΤΑΞΗΣ..!», γράφει μια ανάρτηση στο Facebook στις 11 Μαρτίου 2024. «ΧΑΣΤΟΥΚΙ ΣΤΟΥΣ ΓΚΕΪ “ΓΑΜΟΥΣ” ΚΑΙ ΤΕΚΝΟΘΕΣΙΕΣ», γράφει το κείμενο στην εικόνα που συνοδεύει την ανάρτηση. «Οι Ιρλανδοί με δημοψήφισμα (75%) υπερασπίσθηκαν την παραδοσιακή οικογένεια. Η αξία των γυναικών στην κοινωνία προέρχεται από την εκτέλεση καθηκόντων στο σπίτι. 9 στους 10 Έλληνες εμπιστεύονται τον θεσμό της οικογένειας αλλά βουλευτές-υποχείρια υπερψηφίζουν την κάθε κουλαμάρα του Κλάους Σβαμπ», προσθέτει το κείμενο.

Οι ίδιοι ισχυρισμοί κοινοποιήθηκαν στο Facebook (εδώ, εδώ και εδώ), στο X (εδώ) και στο Instagram (εδώ).

Αρκετοί χρήστες που σχολίασαν τις αναρτήσεις έκαναν επίσης συγκρίσεις μεταξύ των ιρλανδικών δημοψηφισμάτων που διεξήχθησαν στις 8 Μαρτίου 2024 και του ελληνικού νομοσχεδίου για τον γάμο και την υιοθεσία από ομόφυλα ζευγάρια που ψηφίστηκε από το ελληνικό κοινοβούλιο στα μέσα Φεβρουαρίου. «Η Ελλάδα που ποτε δεν πεθαίνει κι στην πραγματικότητα πεθαινει καθε λεπτο που περνάει! Ούτε ένα δημοψήφισμα δεν εκανε, αλλα κι ούτε το ζήτησε ο λαός σε διαμαρτυρία!», αναφέρει σχόλιο στο Χ.

Τον ισχυρισμό κοινοποίησε στο Facebook και η Αφροδίτη Λατινοπούλου, πρόεδρος του πολιτικού κόμματος «Φωνή Λογικής Αφροδίτη Λατινοπούλου» και πρώην μέλος της Νέας Δημοκρατίας. Η Λατινοπούλου διαγράφηκε από τη Νέα Δημοκρατία το 2021 μετά τις body shaming δηλώσεις της για Ελληνίδα παρουσιάστρια (αρχειοθετημένο εδώ).

«Εύγε στην Ιρλανδία. Εύγε και στους πολιτικούς της που πήγανε σε δημοψήφισμα για τη woke ατζέντα που φυσικά απορρίφθηκε με ποσοστό 75%. Στην Ελλάδα το ίδιο αν όχι μεγαλύτερο ποσοστό απόρριψης θα είχαμε και εμείς, αν τα τρία μεγάλα κεντροαριστερά κόμματα που είναι οι υπηρέτες της woke ατζέντας (Ν.Δ. ΣΥΡΙΖΑ ΠΑΣΟΚ) δεν γράφανε τον λαό στα παλιά τους τα παπούτσια και με μία ανίερη συμμαχία περάσανε αυτόν τον απαράδεκτο νόμο για το γάμο και την υιοθεσία από τα ΛΟΑΤΚΙ. Δημοψήφισμα βλέπετε δεν τολμούσαν να κάνουν», γράφει η Λατινοπούλου στην ανάρτησή της.

Ο ισχυρισμός διαδόθηκε και στο κοινωνικό δίκτυο X από τον Κωνσταντίνο Μπογδάνο, πρώην βουλευτή του ελληνικού κοινοβουλίου που επίσης διαγράφηκε από τη Νέα Δημοκρατία το 2021. Η ανάρτησή του είχε περισσότερες από 200 αναδημοσιεύσεις.

Στιγμιότυπο οθόνης της παραπλανητικής ανάρτησης στο Facebook. Λήψη εικόνας: 19/03/2024.

Η σύγκριση μεταξύ Ελλάδας και Ιρλανδίας σε αυτές τις αναρτήσεις είναι παραπλανητική. Ενώ η Ιρλανδία πραγματοποίησε δύο δημοψηφίσματα σε μια ψηφοφορία στις 8 Μαρτίου 2024, κανένα από αυτά δεν αφορούσε άμεσα τον γάμο ή την υιοθεσία μεταξύ ατόμων του ιδίου φύλου. Στην Ιρλανδία, τα ζευγάρια του ιδίου φύλου μπορούν να παντρεύονται νόμιμα από τον Νοέμβριο του 2015, με ίσα δικαιώματα και υποχρεώσεις με τα παντρεμένα ζευγάρια του αντίθετου φύλου, συμπεριλαμβανομένου του δικαιώματος υιοθεσίας.

Τι αφορούσε το ιρλανδικό δημοψήφισμα του Μαρτίου 2024

Στις 8 Μαρτίου 2024, οι Ιρλανδοί πολίτες κλήθηκαν να ψηφίσουν σε δύο ταυτόχρονα δημοψηφίσματα, το καθένα σχεδιασμένο για να επαναπροσδιορίσει τους ρόλους της οικογένειας και των γυναικών στο Σύνταγμα, το οποίο γράφτηκε το 1937 (αρχειοθετημένο εδώ). Η πρώτη αφορούσε τη λεγόμενη «τροπολογία για την οικογένεια», επεκτείνοντας τον ορισμό της οικογένειας από μια σχέση που βασίζεται στο γάμο για να συμπεριλάβει άλλες «διαρκείς σχέσεις» και η δεύτερη ήταν γνωστή ως «τροπολογία για τη φροντίδα», με στόχο να αντικαταστήσει τη γλώσσα γύρω από τη γυναικεία «ζωή μέσα στο σπίτι» και τα «καθήκοντα των μητέρων… στο σπίτι» με έναν όρο ουδέτερο ως προς το φύλο που αναγνωρίζει τη φροντίδα που παρέχεται από τα μέλη της οικογένειας το ένα στο άλλο. Η ιρλανδική κυβέρνηση και άλλοι υποστηρικτές των αλλαγών δήλωσαν ότι ήταν απαραίτητες για τον εκσυγχρονισμό του Συντάγματος και την αντανάκλαση των μεταβαλλόμενων κοινωνικών κανόνων.

Ωστόσο, παρά τις δημοσκοπήσεις που αρχικά έδειχναν υποστήριξη για τις αλλαγές, τελικά η τροπολογία για την οικογένεια απορρίφθηκε από το 67,7% των ψηφοφόρων και η τροπολογία για τη φροντίδα απορρίφθηκε από το 73,9%.

Όπως μετέδωσε το AFP, «ένας συνδυασμός ασαφών μηνυμάτων, μια βιαστική και ανιαρή εκστρατεία του “Ναι-Ναι” και η δυσαρέσκεια των ψηφοφόρων του “Όχι” οδήγησαν σε αύξηση των αναποφάσιστων ψηφοφόρων πριν από την ψηφοφορία» (αρχειοθετημένο εδώ). Η χρήση της απροσδιόριστης φράσης «διαρκείς σχέσεις» στο πρώτο δημοψήφισμα επικρίθηκε ευρέως ως πολύ ασαφής, ενώ η δεύτερη τροπολογία θα αντικαθιστούσε τη γλώσσα σχετικά με τον «ρόλο της γυναίκας στο σπίτι» με μια υπόσχεση ότι η κυβέρνηση θα «προσπαθούσε» –όχι θα ήταν υποχρεωμένη– να στηρίξει τους φροντιστές στο σπίτι. Παρέλειψε να αναφέρει τη φροντίδα εκτός σπιτιού.

Ο Νάιλ Σλότερ, ένας 40χρονος τραπεζικός υπάλληλος από το Δουβλίνο, δήλωσε στο AFP ότι ψήφισε υπέρ της τροπολογίας για την οικογένεια, αλλά όχι υπέρ της τροπολογίας για τη φροντίδα, λόγω της κακής διατύπωσης της ερώτησης (αρχειοθετημένο εδώ). «Ψήφισα Όχι για τη δεύτερη λόγω του τρόπου διατύπωσης, όχι ότι πιστεύω ότι η θέση της γυναίκας πρέπει να είναι στο σπίτι, απλώς επειδή θα έπρεπε να είναι πιο απλή και ξεκάθαρη», είπε στο AFP.

Η συμμετοχή των ψηφοφόρων στο δημοψήφισμα ήταν κάτω από 50%, σημειώνοντας μείωση σε σύγκριση με προηγούμενα δημοψηφίσματα στην Ιρλανδία. Αυτοί που ψήφισαν κατά των προτάσεων κάλυψαν ένα φάσμα ψηφοφόρων, συμπεριλαμβανομένων προοδευτικών και συντηρητικών ατόμων. Για παράδειγμα, η πρόταση για την τροποποίηση της περίθαλψης επικρίθηκε έντονα από ακτιβιστές για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία και φροντιστές. «Ήθελαν μόνο οι άνθρωποι και οι οικογένειες να φροντίζουν τους ανθρώπους στο σπίτι, αλλά χρειαζόμαστε και την υποστήριξη της κυβέρνησης», δήλωσε στο AFP η Σούζαν Μπόουλς, 39χρονη βοηθός περίθαλψης (αρχειοθετημένο εδώ).

Η υποστηρίκτρια του «Όχι» Μάριαμ Μαντάνι, ακτιβίστρια για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία, έξω από το Dail στο Δουβλίνο της Ιρλανδίας στις 5 Μαρτίου 2024, ενόψει του ιρλανδικού δημοψηφίσματος. – PAUL FAITH / AFP

Ο γάμος ατόμων του ίδιου φύλο είναι νόμιμος στην Ιρλανδία από το 2015

Στην Ιρλανδία, τα ομόφυλα ζευγάρια μπορούν να παντρεύονται νόμιμα από τον Νοέμβριο του 2015 και έχουν τα ίδια δικαιώματα και υποχρεώσεις μεταξύ τους με τα παντρεμένα ζευγάρια του αντίθετου φύλου (αρχειοθετημένο εδώ), γεγονός που περιγράφηκε ως «ένα ακόμη σημάδι της φθίνουσας επιρροής της άλλοτε κυρίαρχης Καθολικής Εκκλησίας» (αρχειοθετημένο εδώ). Λόγω του Νόμου περί Γάμου του 2015 στην Ιρλανδία, τα ομόφυλα ζευγάρια μπορούν επίσης να υποβάλουν αίτηση για υιοθεσία (αρχειοθετημένο εδώ).

Επιπλέον, ο τροποποιητικός νόμος περί υιοθεσίας του 2017 επιτρέπει σε ζευγάρια του ιδίου φύλου που ζουν μαζί με σύμφωνο συμβίωσης ή συγκατοικούν και είναι σε σχέση για τουλάχιστον 3 χρόνια να υποβάλουν αίτηση για την υιοθεσία ενός παιδιού (αρχειοθετημένο εδώ).

Ο γάμος ατόμων του ίδιου φύλου έχει νομιμοποιηθεί και στη Βόρεια Ιρλανδία από τις 13 Ιανουαρίου 2020, μετά τη θέσπιση του νόμου της Βόρειας Ιρλανδίας (Εκτελεστικός Σχηματισμός κλπ) του 2019 (αρχειοθετημένο εδώ).

Τα τελευταία χρόνια η ιρλανδική κοινωνία έχει σημειώσει πρόοδο όσον αφορά την ισότητα των φύλων. Το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο για την Ισότητα των Φύλων κατέταξε τη χώρα στην έβδομη θέση στην ΕΕ στον Δείκτη Ισότητας των Φύλων για την έκδοση του 2023 (αρχειοθετημένο εδώ). Όπως αναφέρει η ετήσια έκθεση της ευρωπαϊκής περιοχής της Διεθνούς Ένωσης Λεσβιών, Ομοφυλόφιλων, Αμφιφυλόφιλων, Τρανς και Διαφυλικών (ILGA Europe) για την κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των ΛΟΑΤΚΙ ατόμων στην Ευρώπη και την Κεντρική Ασία (αρχειοθετημένη εδώ και εδώ), «μια μελέτη που ανατέθηκε από την κυβέρνηση στην Ιρλανδία διαπίστωσε ότι η συντριπτική πλειοψηφία του πληθυσμού αποδέχεται τα ΛΟΑΤΚΙ άτομα, αλλά τα τρανς/μη δυαδικά άτομα υποστηρίζονται λιγότερο από τα cisgender ΛΟΑΤΚΙ άτομα» (αρχειοθετημένη εδώ).

Ένα άτομο υψώνει μια σημαία υπερηφάνειας ΛΟΑΤΚΙ+ έξω από το ελληνικό κοινοβούλιο κατά τη διάρκεια συγκέντρωσης για την υποστήριξη της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας, καθώς οι βουλευτές ψηφίζουν το νομοσχέδιο για τον γάμο και την υιοθεσία ομόφυλων ζευγαριών, στις 15 Φεβρουαρίου 2024 στην Αθήνα. – ARIS MESSINIS / AFP

Ο ελληνικός νόμος για τον γάμο και την υιοθεσία από άτομα του ίδιου φύλου δεν αφορά τα δικαιώματα των διεμφυλικών ατόμων

Αυτή η ανάρτηση στο Instagram με περισσότερα από 700 likes ισχυρίζεται ψευδώς ότι ο νέος ελληνικός νόμος για τους γάμους ομόφυλων ζευγαριών νομιμοποιεί επίσης «υιοθεσίες κάθε είδους φύλου» και επιπλέον ισχυρίζεται ότι «ένα… παιδί μπορεί να δηλώσει ότι είναι γάτα ή ψάρι».

Όπως αναφέρουν τα ελληνικά μέσα ενημέρωσης, με τον νέο νόμο για τον γάμο και την τεκνοθεσία ομόφυλων ζευγαριών, «εισήχθη η ισότητα στον πολιτικό γάμο, δηλαδή πρόσβαση στον θεσμό του πολιτικού γάμου για όλους τους Έλληνες πολίτες, χωρίς διακρίσεις, και ανεξαρτήτως σεξουαλικού προσανατολισμού» (αρχειοθετημένο εδώ).

Ωστόσο, ο νέος νόμος για τον γάμο μεταξύ ατόμων του ιδίου φύλου δεν άλλαξε τίποτα σε σχέση με τα δικαιώματα των διεμφυλικών ατόμων (αρχειοθετημένο εδώ). Μάλιστα, το Σωματείο Υποστήριξης Διεμφυλικών εξέφρασε τη δυσαρέσκειά του για τον αποκλεισμό των διεμφυλικών ατόμων από τον νέο νόμο και τη μη ρύθμιση της τρανς γονεϊκότητας (αρχειοθετημένο εδώ). Το News247.gr ανέφερε επίσης ότι οι ΛΟΑΤΚΙ+ οργανώσεις ζήτησαν τη χρήση της διατύπωσης «ανεξαρτήτως φύλου» σε όλα τα σχετικά σημεία του νομοσχεδίου (όπως στα άρθρα 1, 2 & 3) αντί της χρήσης του όρου «ίδιο ή διαφορετικό φύλο», προκειμένου να συμπεριληφθούν τα τρανς,  intersex και τα μη δυαδικά άτομα (αρχειοθετημένο εδώ).

Η Νέα Δημοκρατία, το κυβερνών κόμμα που πρότεινε το νομοσχέδιο, είχε τονίσει ότι «άνδρας και Γυναίκα παραμένουν τα δύο φύλα και δεν ανοίγουν παραθυράκια για μελλοντικές αλλαγές στον αριθμό των φύλων» (αρχειοθετημένο εδώ).

Σύμφωνα με τον νόμο για τη «νομική αναγνώριση της ταυτότητας φύλου» (4491/2017) της Ελλάδας, τον Οκτώβριο του 2017, το άτομο έχει δικαίωμα στην αναγνώριση της ταυτότητας φύλου του ως στοιχείου της προσωπικότητάς του και δικαίωμα στον σεβασμό της προσωπικότητάς του με βάση τα χαρακτηριστικά του φύλου του (αρχειοθετημένα εδώ και εδώ). Την τρέχουσα διαδικασία που πρέπει να ακολουθήσουν τα διεμφυλικά άτομα προκειμένου να αναγνωριστεί η ταυτότητα φύλου τους μπορείτε να διαβάσετε στο κείμενο του νόμου εδώ.

Το AFP έχει επαληθεύσει παραπλανητικούς ή ψευδείς ισχυρισμούς στα ελληνικά σχετικά με την ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα, όπως εδώ και εδώ, ιδιαίτερα πριν και μετά την ψήφιση του νομοσχεδίου.

Fact Checker Logo

Έλεγχος γεγονότων

Συγγραφέας: Magdalini GKOGKOU / AFP Ελλάδα

Αρχικά δημοσιεύτηκε εδώ.