Μεγάλη διάδοση γνώρισε ο ισχυρισμός πως η Ρωσία μεταφέρει πυρηνικούς πυραύλους στα σύνορα με τη Φινλανδία, ως απάντηση στην ένταξη της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ. Ο ισχυρισμός αυτός πλαισιώνεται από βίντεο που υποτίθεται πως δείχνει την άφιξη πυρηνικών πυραύλων στην πόλη Βίμποργκ της Ρωσίας στα σύνορα με τη Φινλανδία. Όμως τόσο ο ισχυρισμός όσο και το βίντεο, που τον πλαισιώνει, συνιστούν παραπληροφόρηση.
Παραδείγματα: greeknewsondemand.com, fantomas.gr
Με την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, η Φινλανδία οδηγήθηκε στην ιστορική απόφαση να ενταχθεί στη συμμαχία του ΝΑΤΟ, γεγονός που επισημοποιήθηκε στις 4 Απριλίου 2023. Η ταχύτατη διαδικασία που ακολουθήθηκε για την ένταξη της χώρας στη συμμαχία αποτέλεσε ιστορικό ρεκόρ και ευνοήθηκε από τις καλές σχέσεις συνεργασίας της Φινλανδίας με το ΝΑΤΟ, παρά το διαχρονικό καθεστώς ουδετερότητας που διατηρούσε η Φινλανδία, με την αποφυγή συμμετοχής σε στρατιωτικές συμμαχίες και εμπόλεμες καταστάσεις.
Σε απάντηση, η Ρωσία δήλωσε πως θα λάβει “αντίμετρα” για τη διασφάλιση της στρατηγικής της θέσης. Στο πλαίσιο αυτό παρατηρήθηκε η διάδοση ανυπόστατων ισχυρισμών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για μεταφορά πυρηνικών όπλων στα σύνορα με τη Φιλανδία, στην πόλη Βίμποργκ. Βίντεο που διακινήθηκε διεθνώς και γνώρισε δεκάδες χιλιάδες προβολές φέρεται να δείχνει, σύμφωνα με τους ισχυρισμούς, την άφιξη των πυρηνικών πυραύλων στην πόλη Βίμποργκ. Κάτι τέτοιο, ωστόσο, δεν ευσταθεί.
Το ενδεχόμενο, ωστόσο, της μεταφοράς πυρηνικών όπλων στο μέλλον δεν μπορεί γενικά να αποκλειστεί, καθώς η Ρωσία πρόσφατα δήλωσε ότι σκοπεύει να εγκαταστήσει τακτικά πυρηνικά όπλα στη Λευκορωσία, χωρίς όμως να έχει προσδιορίσει ένα σαφές και αξιόπιστο χρονοδιάγραμμα για την αποστολή τους. Αναλυτές ερμηνεύουν τις κινήσεις της Ρωσίας, τους ενδεχόμενους κινδύνους και τους πιθανούς τρόπους αντιμετώπισης σε πολιτικό, στρατηγικό και διπλωματικό επίπεδο.
Τι ισχύει
Με τη μέθοδο της αντίστροφης αναζήτησης εικόνας εντοπίσαμε ένα άρθρο του Al Jazeera, στο οποίο ενσωματώνεται φωτογραφία με την ακόλουθη περιγραφή:
Ένα όχημα μεταφέρει έναν στρατηγικό πυρηνικό πύραυλο RS-24 Yars κατά μήκος ενός δρόμου κατά τη διάρκεια μιας παρέλασης για τον εορτασμό των 75 χρόνων από την Παρέλαση Νίκης της Μόσχας το 1945 στη Μόσχα, Ρωσία, την Τετάρτη 24 Ιουνίου 2020 [Andrey Rudakov/Bloomberg]
Σε περαιτέρω αναζήτηση των παραπάνω στοιχείων διαπιστώνουμε πως οι εικονιζόμενοι πύραυλοι είναι πράγματι οι κινητοί πυρηνικοί διηπειρωτικοί βαλλιστικοί πύραυλοι RS-24 Yars, οι οποίοι μεταφέρονται μέσω φορτηγού-φορέα. Οι συγκεκριμένοι πύραυλοι έχουν εμφανιστεί σε αντίστοιχες παρελάσεις κατά τα προηγούμενα έτη. Η ιστοσελίδα National Review παρουσιάζει, μέσα από φωτογραφίες, ένα χρονικό επαναλαμβανόμενων εμφανίσεων των RS-24 Yars από το 2015 έως το 2022.
Σύμφωνα με άρθρο της σελίδας ελέγχου ειδήσεων Snopes, η αρχική είδηση διαδόθηκε από τον χρήστη του Twitter @Spriter99880, την αμφιλεγόμενη αξιοπιστία του οποίου έχουμε καταρρίψει σε προηγούμενο άρθρο μας εδώ. Ο συγκεκριμένος χρήστης προχώρησε σε δύο αναρτήσεις στις οποίες αναφέρει ότι πυρηνικός εξοπλισμός μεταφέρεται στην πόλη Βίμποργκ της Ρωσίας, στα σύνορα με τη Φινλανδία, ύστερα από την ένταξή της στο ΝΑΤΟ, διαδίδοντας το επίμαχο βίντεο.
After the accession of Finland to NATO in the border Vyborg, mobile installations of nuclear weapons were noticed pic.twitter.com/TNCWtDHlV8
– Spriter (@Spriter99880) April 6, 2023
Γεωεντοπισμός και τοπικά βίντεο
Ερευνητικές ομάδες και χρήστες, που ασχολούνται με την εξακρίβωση της γεωγραφικής τοποθεσίας όσων συμβαίνουν κατά τη διάρκεια του πολέμου, εντόπισαν την τοποθεσία του βίντεο στην περιοχή Kolchugino, σε μικρή απόσταση βορειοανατολικά της Μόσχας. Ένα από τα στοιχεία που το αποδεικνύουν είναι ο αριθμός της πινακίδας του οχήματος που εντοπίζεται στο επίμαχο βίντεο. Ο αριθμός 33 αντιστοιχεί στην επαρχία Βλάντιμιρ, στην οποία ανήκει και η πόλη Kolchugino.
Μέσω της γεωγραφικής αναζήτησης των συντεταγμένων διαπιστώνουμε πως πρόκειται για το ίδιο κτήριο και την ίδια διασταύρωση, σύμφωνα με το Google Street View (αριστερά), σε σχέση με το βίντεο που διακινήθηκε με τον ψευδή ισχυρισμό (δεξιά). Οι ομοιότητες αφορούν το πολυόροφο κτήριο στα αριστερά των εικόνων αλλά και το λευκό κτήριο με την κόκκινη λωρίδα στα δεξιά των εικόνων (σούπερ μάρκετ Magnit).
Συνεπώς, το επίμαχο βίντεο δεν απεικονίζει την πόλη Βίμποργκ.
Συνεχίζοντας την έρευνα στο διαδίκτυο με τη χρήση λέξεων-κλειδιών, όπως το τοπωνύμιο “Кольчугино” (Kolchugino) και η λέξη “Парада” (παρέλαση) εντοπίσαμε κάποια τοπικά βίντεο διαφορετικών χρονολογιών, τα οποία δείχνουν μια πομπή στρατιωτικών οχημάτων και οχημάτων που μεταφέρουν τους πυραύλους RS-24 Yars, να εμφανίζουν πανομοιότυπη σειρά διέλευσης με αυτή στο βίντεο που διακινήθηκε στο Twitter.
Για παράδειγμα, το ακόλουθο βίντεο του 2015, με τίτλο “Επιστροφή οχημάτων από την παρέλαση στη Μόσχα μέσω Kolchugino 13.05.15” παρουσιάζει την ίδια σειρά διάταξης με αυτή του βίντεο που διακινήθηκε το 2023, αλλά και διέλευση από την ίδια διασταύρωση.
Η περιοχή Kolchugino φαίνεται πως αποτελεί κόμβο από τον οποίο περνούν συχνά οι πομπές από και προς τις επετειακές παρελάσεις στη Μόσχα. Σε βίντεο του 2016 με τίτλο “Η αυτοκινητοπομπή Topol περνούσε από το χωριό Efremovo της περιφέρειας Kirzhach, με κατεύθυνση το Kolchugino” παρατηρούμε ακριβώς την ίδια διάταξη στην πομπή των οχημάτων. Οι πύραυλοι RS-24 ταξινομούνται ως παραλλαγή των πυραύλων “Topol”, ενώ η περιοχή Efremovo τοποθετείται ως προηγούμενη στάση της διαδρομής Μόσχας-Kolchugino. Επιπλέον, τον Φεβρουάριου του 2022 εντοπίζουμε ακόμα ένα βίντεο με τίτλο “Το συγκρότημα Yars μεταφέρεται μέσω του χωριού Kolchugino”. Το ίδιο εντοπίζουμε και στο ακόλουθο βίντεο από διαφορετική γωνία λήψης, με τη σειρά διέλευσης των οχημάτων να παραμένει πανομοιότυπη με αυτή του βίντεο του 2023.
Με δεδομένο πως οι πυρηνικοί πύραυλοι διέρχονται από την πόλη Kolchugino για να συμμετάσχουν στις επετειακές παρελάσεις της Μόσχας, αναζητήσαμε τις πλησιέστερες βάσεις που προηγούνται της πόλης Kolchugino. Σύμφωνα με τη σελίδα Russian forces, η πλησιέστερη βάση που φιλοξενεί τους συγκεκριμένους πυραύλους βρίσκεται στην περιοχή Teykovo, σε απόσταση μικρότερη των δύο ωρών από το Kolchugino.
Σε βίντεο του 2015 με τίτλο “Το 773ο σύνταγμα πυραύλων (Teykovo) RS-24 Yars ICBM αναχωρεί για τη Μόσχα” παρατηρούμε για ακόμη μία φορά την πανομοιότυπη σε γενικές γραμμές διάταξη στη σειρά διέλευσης των στρατιωτικών οχημάτων.
Συμπέρασμα
Ο ισχυρισμός πως με την είσοδο της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ, η ρωσική κυβέρνηση άρχισε να μετακινεί πυρηνικούς πυραύλους με εκτοξευτές στα ρωσικά σύνορα με τη Φινλανδία, κοντά στο Βίμποργκ της Ρωσίας δεν επιβεβαιώνεται. Το βίντεο που συνοδεύει τον παραπάνω ισχυρισμό δεν απεικονίζει την άφιξη των πυρηνικών στην πόλη Βίμποργκ, αλλά τη διέλευση από την πόλη Kolchugino, βορειοανατολικά της Μόσχας. Παρόλο που δεν εντοπίσαμε την ακριβή ημερομηνία λήψης του συγκεκριμένου βίντεο, αντίστοιχο οπτικοακουστικό υλικό από την ίδια διασταύρωση, οι συχνές επετειακές συμμετοχές των συγκεκριμένων πυραύλων στις παρελάσεις της Μόσχα και το γενικότερο πλαίσιο, οδηγούν στο συμπέρασμα πως η Ρωσία δεν στέλνει πυρηνικά στα σύνορα με τη Φινλανδία.
