O Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων δεν χαρακτήρισε «μη εγκεκριμένο» τον μαζικό εμβολιασμό με το Covid - Featured image

O Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων δεν χαρακτήρισε «μη εγκεκριμένο» τον μαζικό εμβολιασμό με το Covid

Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων (EMA), ο οργανισμός που παρακολουθεί την ασφάλεια των φαρμάκων στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ), ενέκρινε τα εμβόλια Covid στα τέλη του 2020. Κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου στο Στρασβούργο τον Νοέμβριο του 2023, ένα μέλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ισχυρίστηκε ψευδώς ότι ο EMA είχε μόλις παραδεχθεί ότι ο μαζικός εμβολιασμός ήταν «μη εγκεκριμένος», επειδή τα εμβόλια είχαν εγκριθεί μόνο για «προσωπική προστασία» και όχι για την πρόληψη της μετάδοσης από το ένα άτομο στο άλλο. Ο ισχυρισμός κοινοποιήθηκε εκατοντάδες φορές στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης σε διάφορες γλώσσες, μεταξύ των οποίων και στα ελληνικά. Ωστόσο, είναι ψευδής. Ο EMA είχε πράγματι εγκρίνει το εμβόλιο μόνο για την προστασία των εμβολιασμένων ατόμων, αλλά αυτό δεν καθιστά παράνομους τους μαζικούς εμβολιασμούς. Επίσης, σήμερα είναι περισσότερο γνωστή η αποτελεσματικότητα των εμβολίων Covid στην πρόληψη της μετάδοσης σε σχέση με την εποχή που πρωτοεμφανίστηκαν το 2020.

Αντιμέτωπος με την κάμερα και με φόντο το λογότυπο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, ο Ολλανδός ευρωβουλευτής Μαρσέλ ντε Γκράαφ εξήγησε ότι έγραψε στον ΕΜΑ για να ζητήσει από τον οργανισμό «να ανακαλέσει την άδεια κυκλοφορίας» των εμβολίων Covid. «Αυτόν τον μήνα, λάβαμε απάντηση από τον ΕΜΑ στην επιστολή μας και η απάντηση αυτή περιέχει σοκαριστικά γεγονότα», συνέχισε ο ντε Γκράαφ.

Κατά τη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου για τα εμβόλια και τον ΕΜΑ – η οποία πραγματοποιήθηκε στις 21 Νοεμβρίου 2023 – ο ντε Γκράαφ δήλωσε: «Ο EMA δηλώνει ρητά ότι έχει επιτρέψει αποκλειστικά τα εμβόλια Corona στην αγορά για ατομικές ανοσοποιήσεις και απολύτως όχι για τον έλεγχο της λοίμωξης… Αυτό είναι καταστροφικό για τις κυβερνήσεις που τα έχουν βάλει όλα κάτω με το μήνυμα ότι το κάνετε για κάποιον άλλο».

Συνέχισε υποστηρίζοντας ότι «η μαζική κυβερνητική εκστρατεία για να εμβολιαστείτε για να προστατεύσετε τους γονείς σας, τους γείτονές σας, τους ασθενέστερους στην κοινωνία δεν ήταν μόνο μη εγκεκριμένη αλλά και ανοησία και δεν βασιζόταν σε γεγονότα». Εδώ, οι ελληνικοί υπότιτλοι στο βίντεο χρησιμοποιούν τις λέξεις «μη έγκυρη» αντί για «μη εγκεκριμένη».

Στη συνέχεια, ο Ντε Γκράαφ πρόσθεσε ότι, σύμφωνα με την επιστολή του ΕΜΑ, «κανείς κάτω των 60 ετών δεν έπρεπε να έχει εμβολιαστεί, με λίγες μόνο εξαιρέσεις».

Άλλοι στη συνέντευξη Τύπου μίλησαν για «κακές παρτίδες» εμβολίων και ανεπιθύμητες παρενέργειες που φέρεται να μην αναφέρθηκαν από τις κυβερνητικές αρχές.

Το βίντεο της συνέντευξης Τύπου που αναρτήθηκε στο YouTube έχει προβληθεί περισσότερες από 110.000 φορές. Η ίδια συνέντευξη Τύπου κυκλοφόρησε και στα ελληνικά μέσα κοινωνικής δικτύωσης, υποτιτλισμένη στα ελληνικά. Κοινοποιήθηκε στο Facebook εδώ και εδώ. Άλλες αναρτήσεις στο Facebook, όπως εδώ, μοιράζονται ένα άρθρο που δημοσιεύει επίσης το βίντεο εδώ.

Το υλικό κοινοποιήθηκε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και σε άλλες γλώσσες, όπως φινλανδικά, ολλανδικά, γαλλικά, γερμανικά και βουλγαρικά.

Ωστόσο, οι ισχυρισμοί που διατυπώθηκαν κατά τη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου είναι παραπλανητικοί, όπως έδειξε η επιστολή του EMA και άλλα έγγραφα που εξέτασε το AFP.

Στιγμιότυπα των ψευδών (αριστερά) και παραπλανητικών (κέντρο) αναρτήσεων στο Facebook και του ψευδούς άρθρου (δεξιά). Λήψη εικόνων: 07/12/2023

Μια πραγματική συνέντευξη Τύπου και μια επιστολή της ΕΜΑ

Το AFP επικοινώνησε στις 28 Νοεμβρίου με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (ΕΚ) που επιβεβαίωσε ότι η συνέντευξη Τύπου είχε πραγματοποιηθεί την προηγούμενη εβδομάδα σε αίθουσα Τύπου του Κοινοβουλίου στο Στρασβούργο. Η συνέντευξη είχε τίτλο «Σοκαριστικές επιβεβαιώσεις για τα εμβόλια Covid-19».

«Κάθε ευρωβουλευτής έχει το δικαίωμα να χρησιμοποιήσει τις εγκαταστάσεις της συνέντευξης Τύπου, για οποιοδήποτε θέμα επιθυμεί», δήλωσε το Κοινοβούλιο στο AFP. «Πράγμα που σημαίνει ότι μόνο οι συνεντεύξεις Τύπου που πραγματοποιούνται από ευρωβουλευτές που κατέχουν επίσημες θέσεις (εισηγητές, πρόεδροι, επικεφαλής πολιτικών ομάδων κ.λπ.) που μεταδίδονται/καταγράφονται και προβάλλονται στη σελίδα του ΕΚ», πρόσθεσε. Αυτό δεν συνέβη με τη συγκεκριμένη συνέντευξη Τύπου (αρχειοθετημένη έκδοση).

Η επιστολή στην οποία αναφέρεται ο ντε Γκράαφ είναι διαθέσιμη στο σύνολό της στον ιστότοπο του ΕΜΑ (αρχειοθετημένη έκδοση):

Στιγμιότυπο του ιστότοπου του ΕΜΑ. Λήψη εικόνας: 29/11/2023

Με ημερομηνία 18 Οκτωβρίου, απευθύνεται σε οκτώ ευρωβουλευτές. Ορισμένοι από αυτούς έχουν εκφράσει αντιεμβολιαστικές απόψεις και έχουν διαδώσει παραπληροφόρηση για τα εμβόλια στο παρελθόν, όπως οι Γάλλοι Ζιλμπέρ Κολλάρ και Βιρζινί Ζορόν και ο Κροάτης Μίσλαβ Κολακούσιτς.

Μια ανάγνωση της επιστολής και άλλων εγγράφων του EMA καθιστά σαφές ότι οι δηλώσεις του ντε Γκράαφ είναι ανακριβείς.

Αποτελεσματικότητα του εμβολίου στην πρόληψη της μετάδοσης 

Στην επιστολή του προς τους ευρωβουλευτές, ο EMA έγραψε: «Έχετε πράγματι δίκιο να επισημαίνετε ότι τα εμβόλια COVID-19 δεν έχουν εγκριθεί για την πρόληψη της μετάδοσης από ένα άτομο σε άλλο. Οι ενδείξεις αφορούν μόνο την προστασία των εμβολιασμένων ατόμων».

Ο οργανισμός υπενθύμισε επίσης ότι είχε σημειώσει στις εκθέσεις αξιολόγησης για την έγκριση των εμβολίων «την έλλειψη δεδομένων σχετικά με τη μεταδοτικότητα» στις πρώτες κλινικές μελέτες από το 2020.

Αυτό δεν είναι κάτι καινούργιο. Όπως έχει ήδη αναφέρει το AFP σε άλλο άρθρο επαλήθευσης, από τον Δεκέμβριο του 2020, ο Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων των Ηνωμένων Πολιτειών (FDA) ανέφερε σαφώς σε λεπτομερή έκθεση (αρχειοθετημένη έκδοση) σχετικά με τα αποτελέσματα των εμβολίων ότι «τα δεδομένα είναι περιορισμένα για την αξιολόγηση της επίδρασης του εμβολίου κατά της μετάδοσης του SARS-CoV-2 από άτομα που έχουν μολυνθεί παρά τον εμβολιασμό». Η έκθεση πρόσθεσε ωστόσο ότι «η αποδεδειγμένη υψηλή αποτελεσματικότητα κατά του συμπτωματικού COVID-19 μπορεί να μεταφραστεί σε συνολική πρόληψη της μετάδοσης σε πληθυσμούς με αρκετά υψηλή πρόσληψη του εμβολίου».

Σε επικοινωνία με το AFP στις 29 Νοεμβρίου, ο EMA δήλωσε: «Διευκρινίσαμε πολύ νωρίς, πριν από την έγκριση οποιουδήποτε εμβολίου, ότι ο αντίκτυπος του εμβολίου στη μετάδοση του ιού δεν θα ήταν άμεσα γνωστός. Αυτό εξηγήθηκε από τους εμπειρογνώμονές μας (αρχειοθετημένη έκδοση) σε δημόσια συνεδρίαση που πραγματοποιήθηκε στις 11 Δεκεμβρίου 2020, καθώς και στην συνέντευξη Τύπου (αρχειοθετημένη έκδοση) που πραγματοποιήθηκε στις 21 Δεκεμβρίου 2020 σχετικά με τη θετική γνωμοδότηση για το Comirnaty [το εμβόλιο της Pfizer]».

Μετά τη συνέντευξη Τύπου του ντε Γκράαφ, ο EMA ενημέρωσε μια ενότητα ερωτήσεων και απαντήσεων στον ιστότοπό του (αρχειοθετημένη έκδοση) με την ερώτηση «Μειώνουν τα εμβόλια COVID-19 τη μετάδοση του ιού SARS-CoV-2;». Η διατύπωση της ερώτησης έχει έκτοτε τροποποιηθεί σε: «Εγκρίνονται τα εμβόλια COVID-19 για τη μείωση της μετάδοσης του ιού SARS-CoV-2;».

Στιγμιότυπο από τον ιστότοπο του ΕΜΑ, νέα ερώτηση κυκλωμένη από το AFP. Λήψη εικόνας: 7/12/2023

«Δημοσιεύσαμε τις πληροφορίες στη σελίδα μας με τις Συχνές Ερωτήσεις τις τελευταίες ημέρες, διότι πράγματι, παρά το γεγονός ότι έχουμε διευκρινίσει αυτό το σημείο πολλές φορές τα τελευταία τρία χρόνια, είδαμε ότι παρανοήσεις και παραπληροφόρηση συνέχιζαν να υφίστανται», δήλωσε η EMA στο AFP.

Σε απάντηση της ερώτησης, ο ΕΜΑ έγραψε στον ιστότοπό του: «Στην αρχή της πανδημίας, οι ρυθμιστικές αρχές ζήτησαν από τις εταιρείες να δώσουν προτεραιότητα στις μελέτες που εξετάζουν πόσο καλά τα εμβόλια αποτρέπουν σοβαρές ασθένειες και θανάτους. Οι ρυθμιστικές αρχές δεν ζήτησαν από τις εταιρείες να εξετάσουν τις επιπτώσεις των εμβολίων τους στη μετάδοση της νόσου ως μέρος του αιτήματός τους για έγκριση».

Όπως και με την ερώτηση, η διατύπωση της απάντησης έχει επίσης αλλάξει από τότε, ως εξής:  «… στο πόσο καλά τα εμβόλια COVID-19 προστάτευαν από τη νόσο» και η δεύτερη πρόταση δεν υπάρχει πλέον.

Ο EMA πρόσθεσε στον ιστότοπό του: «Είναι δύσκολο να μετρηθεί πόσο καλά τα εμβόλια μπορούν να μειώσουν τη μετάδοση σε κλινικές μελέτες. Αυτό μπορεί να γίνει μόνο σε μελέτες πραγματικού κόσμου που περιλαμβάνουν μεγάλο αριθμό εμβολιασμένων ατόμων. Αρκετές μελέτες που πραγματοποιήθηκαν μετά την έγκρισή τους έδειξαν ότι τα εμβόλια COVID-19 μπορούν να μειώσουν τη μετάδοση του ιού».

Με άλλα λόγια, η έλλειψη πρώιμων δεδομένων σχετικά με την αποτελεσματικότητα του εμβολίου στην πρόληψη της μετάδοσης δεν σημαίνει ότι δεν ήταν αποτελεσματικό στην πρόληψη σοβαρών μορφών της νόσου και πουθενά στην επιστολή ο ΕΜΑ δεν αναφέρει ότι ήταν «μη εγκεκριμένο» να απαιτείται εμβολιασμός ή να καθιερωθεί μαζικός εμβολιασμός.

Ο EMA σημειώνει στην επιστολή του ότι, ενώ οι επιστημονικές επιτροπές του εκδίδουν συστάσεις, άλλοι φορείς, όπως η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και οι εθνικές κυβερνήσεις, είναι υπεύθυνοι για την ανάπτυξη πολιτικών εμβολιασμού για την προστασία του κοινού.

Από τότε που εισήχθησαν τα εμβόλια Covid, η ομάδα ελέγχου γεγονότων του AFP έχει καταρρίψει πολλούς ψευδείς ισχυρισμούς γύρω από τα εμβόλια και τη μετάδοση του ιού, όπως εδώ και εδώ.

Φωτογραφία: Πολίτες εμβολιάζονται κατά του Covid σε γυμναστήριο της Τύνιδας το 2021 – FETHI BELAID / AFP

Οι νεότεροι δεν εξαιρούνται από τους κινδύνους του Covid

Ο ντε Γκράαφ συμπέρανε επίσης λανθασμένα από την απάντηση του οργανισμού ότι «κανένας κάτω των 60 ετών δεν έπρεπε να εμβολιαστεί, με λίγες μόνο εξαιρέσεις», επειδή, σύμφωνα με τον ίδιο, «σχεδόν κανένας κάτω των 60 ετών δεν διέτρεχε τον κίνδυνο σοβαρών επιπλοκών λόγω του κοροναϊού».

Όπως έχει δείξει στο παρελθόν το AFP, ακόμη και αν ο κίνδυνος θανάτου τους από το Covid είναι πολύ μικρότερος από εκείνον των μεγαλύτερων σε ηλικία πολιτών, η ηλικιακή ομάδα κάτω των 60 ετών δεν είναι απρόσβλητη από τις πιο σοβαρές ή ακόμη και θανατηφόρες συνέπειες του Covid.

Σύμφωνα με το Γαλλικό Ινστιτούτο Δημογραφικών Μελετών (αρχειοθετημένη έκδοση), κατά τη διάρκεια των πρώτων 18 μηνών του Covid στην Ιταλία, την Ισπανία και τη Γερμανία, το 5% των ατόμων που πέθαναν ήταν ηλικίας κάτω των 60 ετών.

Σύμφωνα με την τελευταία εβδομαδιαία έκθεση σχετικά με την εξέλιξη του Covid-19 στην Ελλάδα, με ημερομηνία Δεκέμβριος 2022, ο Εθνικός Οργανισμός Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ) αναφέρει ότι συνολικά 34.779 άτομα πέθαναν από το Covid-19 και ότι το 96,2% είχαν υποκείμενη νόσο ή/και ήταν ηλικίας 70 ετών και άνω (αρχειοθετημένη έκδοση εδώ, εδώ και εδώ). Η έκθεση αναφέρει ότι από την έναρξη της πανδημίας, η μέση ηλικία των ατόμων που έχουν πεθάνει είναι τα 80 έτη.

Η έκθεση του 2022 δημοσιεύει επίσης τον αριθμό των θανάτων κατά τις τρεις προηγούμενες εβδομάδες. Ένα γράφημα δείχνει ότι ο αριθμός των ατόμων που πέθαναν από το Covid πριν από την ηλικία των 60 ετών ήταν το 3% του συνολικού αριθμού αυτών των τριών εβδομάδων.

Ο ΕΟΔΥ εξηγεί στην ιστοσελίδα του με τις ερωτήσεις και απαντήσεις σχετικά με το Covid-19 (αρχειοθετημένες εδώ και εδώ) ότι η ηλικία είναι σημαντικότερος παράγοντας κινδύνου για σοβαρή νόσο του Covid-19. «Τα άτομα ηλικίας 60 ετών και άνω, καθώς και τα άτομα με υποκείμενα νοσήματα, διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης επιπλοκών της νόσου», αναφέρει ο ιστότοπος του ΕΟΔΥ. Αναφέρει επίσης μια σειρά από παθήσεις και ασθένειες που αυξάνουν τον κίνδυνο σοβαρής νόσου Covid, λέγοντας ότι οι άνδρες σε αυτές τις ομάδες «φαίνεται να διατρέχουν ελαφρώς υψηλότερο κίνδυνο από ότι οι γυναίκες».

Όλες οι παρενέργειες που περιλαμβάνονται στην παρακολούθηση της ασφάλειας

Ο ντε Γκράαφ αμφισβητεί επίσης την ασφάλεια των εμβολίων, υποστηρίζοντας ότι δεν ελήφθησαν υπόψη τα παράπονα κατά τις πρώτες 14 ημέρες μετά τον εμβολιασμό. Στην πλήρη καταγραφή της συνέντευξης Τύπου, ο επίσης Γερμανός ακροδεξιός ευρωβουλευτής Γιόαχιμ Κουνς ισχυρίστηκε ότι «ο EMA ανέφερε στην επιστολή του προς εμάς ότι αναμένει, παραθέτω, “αναφορές για καταστάσεις που συμβαίνουν κατά ή αμέσως μετά τον εμβολιασμό”». Στη συνέχεια είπε: «Αυτό σημαίνει ότι τα δεδομένα σχετικά με τα ανεπιθύμητα συμβάντα ή τις παρενέργειες εντός 14 ημερών από τον εμβολιασμό είναι υψίστης σημασίας για την αξιολόγηση των κινδύνων που σχετίζονται με τα εμβόλια».

«Ωστόσο, οι αξιωματούχοι των κρατών μελών υιοθέτησαν την πολιτική ότι, δεδομένου ότι θα χρειαστούν 10 έως 14 ημέρες για να παραχθούν πρωτεΐνες αιχμής από το εμβόλιο, τα ανεπιθύμητα συμβάντα εντός 14 ημερών μετά τον εμβολιασμό δεν έπρεπε να καταγράφονται ως σχετιζόμενα με τον εμβολιασμό», είπε.

Ομως ο EMA δήλωσε στο AFP ότι αυτό δεν ισχύει: «Οι αναφορές για ύποπτες παρενέργειες που εμφανίστηκαν εντός 14 ημερών από τον εμβολιασμό δεν αποκλείονται από την παρακολούθηση της ασφάλειας. Κατά την παρακολούθηση της ασφάλειας των εμβολίων, ο EMA και τα κράτη μέλη της ΕΕ λαμβάνουν υπόψη όλες τις αναφορές ύποπτων παρενεργειών μετά τον εμβολιασμό με το COVID-19, ανεξάρτητα από το πόσο χρονικό διάστημα έχει μεσολαβήσει μεταξύ της λήψης του εμβολίου και της εμφάνισης της παρενέργειας».

Δεν υπάρχουν «κακές παρτίδες» εμβολίων

Τέλος, στην πλήρη ηχογράφηση της συνέντευξης Τύπου, η Βίμπεκε Μάνιτσε, Δανέζα γιατρός που έχει στο παρελθόν προβεί σε ψευδείς ισχυρισμούς για το Covid, μίλησε για «κακές παρτίδες» εμβολίων: «Αυτές που αποκαλούμε μπλε παρτίδες έδωσαν πολύ περισσότερες παρενέργειες από κάποιες άλλες παρτίδες». Ισχυρίστηκε ότι η έρευνά της (αρχειοθετημένη έκδοση) αποκάλυψε ότι ο EMA και οι εθνικοί φορείς δεν είχαν ενημερώσει το κοινό για αυτά τα ζητήματα ασφάλειας.

Το AFP ασχολήθηκε με παρόμοιους ισχυρισμούς σχετικά με την έρευνα σε ένα άρθρο επαλήθευσης από τον Νοέμβριο του 2023. Όπως σημειώθηκε εκεί, οι εμπειρογνώμονες σε αυτό το άρθρο (αρχειοθετημένη έκδοση) στο δανέζικο περιοδικό για την πολιτική υγείας Sundhedspolitisk Tidsskrift εντόπισαν αρκετά σφάλματα σχετικά με τις στατιστικές μεθόδους της έρευνας και τα δεδομένα που χρησιμοποιήθηκαν.

Για παράδειγμα, οι παρτίδες του εμβολίου που συσχετίστηκαν με περισσότερες ανεπιθύμητες ενέργειες ήταν οι πρώτες παρτίδες που έφτασαν στη Δανία και χορηγήθηκαν σε άτομα που είχαν τον μεγαλύτερο κίνδυνο για Covid-19 και χρειάζονταν τη μεγαλύτερη προστασία, δηλαδή σε ηλικιωμένους και ασθενείς, καθώς και σε εργαζόμενους στον τομέα της υγείας και της κοινωνικής φροντίδας. Τα άτομα που εργάζονται στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης είναι γενικά πιο πιθανό να αναφέρουν ανεπιθύμητες ενέργειες από τους άλλους, και επίσης η μεγάλη δημοσιοποίηση για το νέο εμβόλιο επηρέασε τον αριθμό των αναφορών στις παρενέργειές του. Εάν ένα ηλικιωμένο ή άρρωστο άτομο είχε συμπτώματα κατά τη στιγμή του εμβολιασμού, αυτό καταγράφηκε επίσης.

Όσον αφορά τις κατηγορίες για αδράνεια εκ μέρους του ΕΜΑ, ο οργανισμός δήλωσε: «Ο EMA και τα κράτη μέλη της ΕΕ παρακολουθούν συνεχώς τη βάση δεδομένων της ΕΕ για τις πιθανολογούμενες παρενέργειες, EudraVigilance. Ο EMA δεν έχει δει κανένα στοιχείο που να υποδηλώνει ότι ορισμένες παρτίδες του Comirnaty προκάλεσαν περισσότερες παρενέργειες ή σοβαρότερες παρενέργειες από άλλες παρτίδες του εμβολίου».

Ο EMA πρόσθεσε ότι τα επίσημα εργαστήρια ελέγχου φαρμάκων στα κράτη μέλη της ΕΕ «ελέγχουν τα δεδομένα σχετικά με την ποιότητα κάθε παρτίδας εμβολίων COVID-19 προτού κυκλοφορήσει στην ΕΕ».

Τα εμβόλια mRNA δεν μεταβάλλουν το DNA

Ορισμένες αναρτήσεις στο Facebook στα ελληνικά τόνισαν τον ισχυρισμό που διατυπώθηκε στην ίδια συνέντευξη Τύπου ότι «κάθε καινοτομία που προκύπτει από τη χρήση τεχνικών γενετικής μηχανικής πρέπει να θεωρείται γενετικά τροποποιημένος οργανισμός (ΓΤΟ) και να υπόκειται σε ειδικούς κανονισμούς», πριν προσθέσει ότι «το mRNA δεν είναι ανθρώπινο και αποτελεί μέρος των ΓΤΟ».

Το AFP έχει ήδη επαληθεύσει τους ισχυρισμούς ότι τα εμβόλια mRNA είναι ΓΤΟ.

Ο Αριντάμ Μπάσου, αναπληρωτής καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Καντέρμπουρι, δήλωσε στο AFP τον Δεκέμβριο του 2020 ότι τα εμβόλια mRNA και τα γενετικά τροποποιημένα τρόφιμα είναι «δύο εντελώς διαφορετικές έννοιες».

«Τα γενετικά τροποποιημένα τρόφιμα παράγονται με τη χειραγώγηση του “γενετικού κώδικα” ή του DNA των οργανισμών», είπε, προσθέτοντας ότι είναι αδύνατο το RNA να ενσωματωθεί στο ανθρώπινο DNA.

Τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων των ΗΠΑ αναφέρουν επίσης στον ιστότοπό τους (αρχειοθετημένο εδώ), που ενημερώθηκε τον Σεπτέμβριο του 2023, ότι τα εμβόλια Covid-19 «δεν αλλάζουν ούτε αλληλεπιδρούν με το DNA σας με οποιονδήποτε τρόπο».

«Το γενετικό υλικό που παραδίδεται από τα εμβόλια mRNA δεν εισέρχεται ποτέ στον πυρήνα των κυττάρων σας, όπου φυλάσσεται το DNA σας», εξηγεί ο οργανισμός.

Fact Checker Logo

COVID-19, Έλεγχος γεγονότων, Πολιτική, Υγεία

Συγγραφέας: Théophile BLOUDANIS / AFP Γαλλία

Αρχικά δημοσιεύτηκε εδώ.