Τον Αύγουστο του 2023 μια πυρκαγιά κατέστρεψε το νησί Μάουι των ΗΠΑ, καταστρέφοντας την ιστορική πόλη Λαχάινα και αφαιρώντας τη ζωή σε περισσότερους από 100 ανθρώπους. Σχεδόν αμέσως οι θεωρίες συνωμοσίας για την καταστροφή κατέκλυσαν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Περιλάμβαναν αβάσιμους ισχυρισμούς ότι ξεκίνησε σκόπιμα με τη χρήση λέιζερ που απέφευγαν αντικείμενα με μπλε χρώμα. Αναρτήσεις στα ελληνικά κοινοποίησαν φωτογραφίες από τον χώρο του συμβάντος με τυχαία αντικείμενα μπλε χρώματος, όπως αυτοκίνητα και ομπρέλες, που φαινόταν να έχουν γλιτώσει. Αλλά αυτό δεν αποτελεί απόδειξη ότι τα μπλε αντικείμενα δεν κάηκαν ή ότι τα λέιζερ προκάλεσαν τις πυρκαγιές, δήλωσαν ειδικοί στο AFP.
Η πυρκαγιά της 8ης Αυγούστου ήταν η φονικότερη στις Ηνωμένες Πολιτείες εδώ και περισσότερο από έναν αιώνα, σκοτώνοντας τουλάχιστον 115 ανθρώπους. Πάνω από ένα μήνα αργότερα, οι αρχές εξακολουθούσαν να ερευνούν τα αίτια, συμπεριλαμβανομένου του κατά πόσον ευθύνονταν οι πυλώνες του ηλεκτρικού ρεύματος που έπεσαν λόγω των ισχυρών ανέμων ή οι αποφάσεις της κύριας εταιρείας ηλεκτρισμού της πολιτείας.
Μια θεωρία συνωμοσίας υποστήριζε ότι η πυρκαγιά ξεκίνησε από όπλα κατευθυνόμενης ενέργειας (DEW). Αυτά αναπτύσσονται στις Ηνωμένες Πολιτείες για την άμυνα μη επανδρωμένων αεροσκαφών και πυραύλων και χρησιμοποιούν συγκεντρωμένη ηλεκτρομαγνητική ενέργεια, σύμφωνα με το Γραφείο Κυβερνητικής Λογοδοσίας των ΗΠΑ.
Το AFP έχει διαψεύσει αρκετές εικόνες που ψευδώς ισχυρίζονται ότι δείχνουν τέτοια όπλα σε λειτουργία, όπως εδώ, εδώ και εδώ. Δεν υπάρχει καμία απόδειξη ότι τα λέιζερ ευθύνονται για αυτές τις πυρκαγιές.
Μια εκδοχή αυτής της θεωρίας που αναρτήθηκε στο Facebook στις 14 Σεπτεμβρίου αναφέρει: «Όπλα κατευθυνόμενης ενέργειας. Λέιζερ μπορούν εύκολα να κάψουν ορισμένα χρωματιστά αντικείμενα, αλλά τα αντικείμενα που έχουν μπλε χρώμα παραμένουν άθικτα. 666 η συχνότητα του μπλε». Αυτή η ανάρτηση κοινοποιήθηκε περισσότερες από 600 φορές.
Περιλαμβάνει ένα βίντεο διάρκειας 3 λεπτών που δείχνει, μεταξύ άλλων, μπλε αντικείμενα, όπως αυτοκίνητα και ομπρέλες, τα οποία φαίνεται να έχουν διαφύγει από τις φλόγες. Η φωνή υποστηρίζει ότι αυτό αποτελεί απόδειξη ότι χρησιμοποιήθηκαν όπλα Άμεσης Ενέργειας για την έναρξη των πυρκαγιών.
Στιγμιότυπο της ψευδούς ανάρτησης στο Facebook (αριστερά) και του ψευδούς άρθρου (δεξιά). Λήψη εικόνων: 19/09/2023
Άλλες αναρτήσεις στο Facebook στα ελληνικά κοινοποιούν ένα βίντεο με κάποιον να κινηματογραφεί καμένα αυτοκίνητα δίπλα σε ένα μπλε αυτοκίνητο που φαίνεται να είναι ανέγγιχτο. Αυτό δείχνει «επιλεκτικές πυρκαγιές», γράφει η ανάρτηση, προσθέτοντας: «Ένα μπλέ αυτοκίνητο μένει ανέπαφο και στο προηγούμενο βίντεο».
Ένα ελληνικό άρθρο από τις 29 Αυγούστου 2023 υποστηρίζει ότι «ολα τα μεγάλα ονόματα στο Μάουι είχαν βάψει τα σπίτια τους μπλε και γι’ αυτό δεν τα άγγιξαν τα όπλα λέιζερ γιατί αυτού του είδους όπλα αποφεύγουν το μπλε χρώμα!». Το άρθρο εμφανίζεται επίσης σε ένα βίντεο από έναν χρήστη στο Facebook με το κείμενο: «Οι Φωτιές στο Μάιου και τα όπλα λεϊζερ. Το μπλε χρώμα (με το οποίο έβαψαν οι ελιτ τα σπίτια τους για να γλιτώσουν από τις φλόγες) και η συχνότητά του που είναι…666!».
Δημοσιεύσεις με παρόμοιους ισχυρισμούς έκαναν επίσης τον γύρο των κοινωνικών δικτύων στα αγγλικά, όπως το Instagram, το TikTok ή το X (πρώην Twitter). Αρκετές ευρέως διαδεδομένες δημοσιεύσεις στο X προέρχονται από έναν λογαριασμό με την ονομασία «Wall Street Apes», ο οποίος έχει στο παρελθόν κοινοποιήσει παραπληροφόρηση.
«Πόσες συμπτώσεις είστε διατεθειμένοι να δεχτείτε; Εντελώς ανέγγιχτες μπλε ομπρέλες. Εντελώς ανέγγιχτο μπλε αυτοκίνητο. Και τώρα μαθαίνουμε ότι η έπαυλη της Όπρα στο Μάουι της Χαβάης έχει μπλε οροφή!!!», αναφέρει μια ανάρτηση του λογαριασμού στις 22 Αυγούστου στα αγγλικά.
«Πραγματικά τρελό»
Ο Ιέιν Μπόιντ, ειδικός στα όπλα κατευθυνόμενης ενέργειας στο Πανεπιστήμιο του Κολοράντο, δήλωσε στην ομάδα επαλήθευσης γεγονότων του AFP στις Ηνωμένες Πολιτείες ότι τα λέιζερ υψηλής ενέργειας μπορούν να αλληλεπιδράσουν με ορισμένα υλικά με διαφορετικό τρόπο, παρόμοια με το πώς ένα μαύρο μπλουζάκι μπορεί να αισθάνεται πιο ζεστό στον ήλιο από ένα λευκό.
Αλλά η ιδέα ότι τέτοια όπλα χρησιμοποιήθηκαν στη Χαβάη για να γλιτώσουν ειδικά τα μπλε αντικείμενα είναι «πραγματικά τρελή», δήλωσε στο AFP στις 28 Αυγούστου.
«Αν υπάρχει αρκετή ενέργεια σε μια ακτίνα λέιζερ για να ξεκινήσει μια μεγάλη φωτιά, τότε θα κάψει το υλικό ανεξάρτητα από το χρώμα του», δήλωσε ο Μπόιντ.
«Ακόμα πιο σημαντικό, όμως, είναι ότι αυτές οι εικόνες δείχνουν περιοχές μέσα από τις οποίες έχει μαίνεται μια πυρκαγιά και οι ζημιές που προκλήθηκαν δεν έχουν πλέον καμία σχέση με ό,τι προκάλεσε τη φωτιά αρχικά. Αν αυτές οι εικόνες είναι γνήσιες, λένε ότι τα μπλε αντικείμενα δεν είναι ευαίσθητα στη φωτιά, κάτι που όλοι γνωρίζουμε ότι δεν ισχύει».
Ο Μπόιντ δήλωσε προηγουμένως στο AFP ότι ένα λέιζερ με αρκετή ισχύ για να προκαλέσει τις φλόγες της Χαβάης θα απαιτούσε ένα «τεράστιο» εναέριο ή διαστημικό σκάφος που δεν θα μπορούσε να περάσει απαρατήρητο – και ότι ο τύπος λέιζερ που χρησιμοποιείται για όπλα λειτουργεί σε μήκος κύματος που είναι ανεπαίσθητο με γυμνό μάτι.
Πριν από την καταστροφή, η Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία εξέδωσε εκ των προτέρων προειδοποιήσεις (αρχειοθετημένες εδώ) για επικίνδυνες συνθήκες πυρκαγιάς, καθώς ένας κοντινός τυφώνας έφερε ισχυρούς ανέμους σε μια περιοχή με ξηρή βλάστηση.
«Με τόσο ισχυρούς ανέμους και μεγάλη ποσότητα ξηρού χόρτου που περιβάλλει την κοινότητα, δεν υπάρχει καμία ανάγκη για ανάφλεξη από το ‘διάστημα’», είχε δηλώσει παλαιότερα στο AFP σχετικά με τις θεωρίες συνωμοσίας για τα λέιζερ ο Μάικλ Γκόλνερ, ο οποίος ερευνά τη δυναμική των πυρκαγιών στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια-Μπέρκλεϊ.
Γιατί κάποια πράγματα γλίτωσαν από την φωτιά
Τα δέντρα, τα κτίρια και άλλα υλικά τροφοδοτούν τις πυρκαγιές. Ωστόσο, ο Αρνό Τρουβ, πρόεδρος του Τμήματος Μηχανικών Πυροπροστασίας του Πανεπιστημίου του Μέριλαντ, δήλωσε στο AFP στις 28 Αυγούστου ότι «δεν είναι ασυνήθιστο να βρίσκουμε αντικείμενα, ολόκληρες κατασκευές ή συστάδες βλάστησης που έμειναν άθικτες».
«Υπάρχει αρκετή μεταβλητότητα στις συνθήκες έκθεσης των στοιχείων της καύσιμης ύλης στη φωτιά καθώς και στην αντίδρασή τους που μπορεί να εξηγήσει την περιστασιακή απουσία ζημιών», δήλωσε.
Τα σπίτια και άλλα αντικείμενα μπορούν μερικές φορές να διαφύγουν σχετικά αλώβητα λόγω της απόστασής τους από άλλες πηγές καυσίμων, η οποία περιορίζει την έκθεσή τους στις φλόγες και στις ιπτάμενες καυτές στάχτες, δήλωσε ο Τρουβ. Η ικανότητα μιας κατασκευής να αντέχει σε υψηλές θερμοκρασίες παίζει επίσης ρόλο.
Ο Τρουβ δήλωσε ότι η υποτιθέμενη επιβίωση αρκετών μπλε αντικειμένων στη Χαβάη είναι «μια ανεπίσημη παρατήρηση και όχι μια εξήγηση».
Οι πυρκαγιές εξαπλώνονται διαφορετικά ανάλογα με ποικίλους περιβαλλοντικούς παράγοντες, δήλωσαν ειδικοί στο AFP για ένα άρθρο σχετικά με αβάσιμους ισχυρισμούς που αμφισβητούν γιατί ορισμένα δέντρα παρέμεναν όρθια μετά τη φωτιά.
Το AFP κατέγραψε φωτογραφίες από αυτοκίνητα, σπίτια και άλλα μη μπλε αντικείμενα που άντεξαν στην κόλαση, συμπεριλαμβανομένου ενός σπιτιού με κόκκινη στέγη. Ο Τριπ Μίλικιν, ιδιοκτήτης του σπιτιού, δήλωσε στο NPR ότι ο ίδιος και η σύζυγός του εγκατέστησαν μεταλλική στέγη, πρόσθεσαν ένα πέτρινο φράγμα και ξεφορτώθηκαν τη βλάστηση κατά μήκος της γραμμής στάλαξης όταν έκαναν έργα ανακαίνισης.
Το AFP κατέγραψε επίσης φωτογραφίες μπλε υλικών που αποδεκατίστηκαν από τις φλόγες.
Η συχνότητα 666 του μπλέ
Κάποιες ελληνικές αναρτήσεις ανέφεραν ότι η συχνότητα του μήκους κύματος του μπλε χρώματος είναι «666», προφανώς χρησιμοποιώντας προκαταλήψεις σχετικά με αυτόν τον αριθμό για να εξηγήσουν πώς τα μπλε αντικείμενα δεν καίγονταν.
Ένα από τα βίντεο δείχνει μία εικόνα από τον πίνακα της Encyclopedia Brittanica (αρχειοθετημένο εδώ) που γράφει ότι η συχνότητα του μπλε χρώματος είναι «6,66 1014Hz» (ή 666 THz).
Ωστόσο, ο πίνακας αναφέρεται σε τυπικά στατιστικά στοιχεία, δηλαδή σε αυτά που συναντώνται συχνότερα στις μετρήσεις. Η συχνότητα του φωτός μετράται σε εύρος συχνοτήτων, το οποίο για το μπλε φως είναι μεταξύ 600 και 670 THz (αρχειοθετημένο εδώ), όπως φαίνεται σε έναν πιο λεπτομερή πίνακα από την Encyclopedia Brittanica.
Ζητήσαμε από τον Ματιέ Κολομπόν, μεταδιδακτορικό ερευνητή στο Εργαστήριο Φυσικής Ιοντικών και Μοριακών Αλληλεπιδράσεων (PIIM) του Πανεπιστημίου Αιξ-Μασσαλίας στη Γαλλία, να μας εξηγήσει τις χρωματικές συχνότητες.
«Το φως που μας περιβάλλει, το φως που βλέπουμε με τα μάτια μας ή το φως που δεν βλέπουμε (ραδιόφωνο, WiFi, ακτίνες Χ, μικροκύματα κ.λπ.), είναι ένα ηλεκτρομαγνητικό πεδίο που ταλαντώνεται και η συχνότητα της ταλάντωσής του μπορεί να είναι πολύ διαφορετική ανάλογα με το φυσικό φαινόμενο στην πηγή του. Αυτό είναι γνωστό ως ηλεκτρομαγνητικό φάσμα», έγραψε σε ένα ηλεκτρονικό μήνυμα με ημερομηνία 21 Σεπτεμβρίου.
«Όπως συμβαίνει, το ανθρώπινο μάτι αντιλαμβάνεται ένα πολύ μικρό μέρος αυτού του φάσματος, από περίπου 380nm (789THz) έως περίπου 780nm (384THz)», είπε. Και ένα μέρος αυτού του ορατού φάσματος είναι αυτό που οι άνθρωποι βλέπουν ως χρώμα.
Κάθε χρώμα κατανέμεται σε έναν μεγάλο αριθμό συχνοτήτων και αποτελεί ακόμη και μείγμα αυτών, είπε. «Το ανθρώπινο μάτι βλέπει το μπλε στα 664THz, αλλά και στα 666THz ή ακόμη και στα 668 THz. Στα 411 THz, υπάρχει αρκετή διαφορά που μπορεί να διαχωριστεί από το ανθρώπινο μάτι και το φως εμφανίζεται κόκκινο», είπε.
Όταν ένα αντικείμενο απορροφά το φως, απορροφά ενέργεια και αυτό μπορεί να επηρεάζεται από το χρώμα του, είπε. Για παράδειγμα, «αισθανόμαστε πιο ζεστά με ένα μαύρο μπλουζάκι, το οποίο απορροφά μεγάλο μέρος της ορατής ακτινοβολίας, εξού και το χρώμα του».
«Stricto sensu (με τη στενή έννοια του όρου), το χρώμα ενός αντικειμένου μπορεί να επηρεάσει την ευαισθησία του σε ζημιές, είτε από λέιζερ είτε όχι», έγραψε. Ωστόσο, πιθανότατα στην περίπτωση ενός παλμικού λέιζερ, όπως ένα DEW υψηλής ενέργειας, «η διαφορά στο χρώμα μεταξύ των αντικειμένων παράγει σίγουρα μια αμελητέα επίδραση».
Το σπίτι της Γουίνφρεϊ δεν είναι μπλε
Αρκετές αναρτήσεις στα αγγλικά καθώς και το ελληνικό άρθρο κοινοποιούν την εικόνα ενός υποτιθέμενου άρθρου για την Αμερικανίδα παρουσιάστρια του τοκ σόου Όπρα Γουίνφρεϊ, που κατοικεί εν μέρει στη Χαβάη.
«Γιατί στο καλό όλοι οι διάσημοι βάφουν τα ακίνητά τους στο Μάουι με την ίδια περίεργη απόχρωση του μπλε;» λέει ο τίτλος στα αγγλικά.
Στιγμιότυπα του ψευδούς ελληνικού άρθρου (αριστερά) και της ψευδούς ανάρτησης του Χ, πρώην Twitter, (δεξιά). Λήψη εικόνων: 19/09/2023
Αλλά δεν υπάρχει τέτοιο άρθρο, όπως ανέφεραν άλλοι ανεξάρτητοι οργανισμοί επαλήθευσης των γεγονότων.
Οι τίτλοι και η ημερομηνία ταιριάζουν με μια ιστορία του 2022 από το Architectural Digest σχετικά με τις κορυφαίες τάσεις του εσωτερικού σχεδιασμού εκείνης της χρονιάς (αρχειοθετημένο εδώ). Το κομμάτι δεν αναφέρει την Γουίνφρεϊ ή το σπίτι της.
Μια αντίστροφη αναζήτηση εικόνας αποκάλυψε ότι η φωτογραφία στην ανάρτηση δείχνει ένα μπλε σπίτι στο Mολοκά’ι – όχι στο Maui (αρχειοθετημένο εδώ). Το ακίνητο της Γουίνφρεϊ στο νησί αυτό δεν είναι μπλε (αρχειοθετημένο εδώ).
Κατεστραμμένα κτίρια και αυτοκίνητα στη Λαχάινα της Χαβάης στις 16 Αυγούστου 2023 μετά τις πυρκαγιές – Yuki IWAMURA / AFP
© AGENCE FRANCE-PRESSE | 2024 | Με επιφύλαξη παντός δικαιώματος. Οποιαδήποτε χρήση του περιεχομένου του AFP σε αυτόν τον ιστότοπο υπόκειται στους όρους χρήσης που διατίθενται στη διεύθυνση CGU. Με την πρόσβαση και/ή τη χρήση οποιουδήποτε περιεχομένου του AFP που διατίθεται σε αυτόν τον ιστότοπο, συμφωνείτε να δεσμεύεστε από τους προαναφερθέντες όρους χρήσης. Οποιαδήποτε χρήση του περιεχομένου του AFP γίνεται με δική σας αποκλειστική και πλήρη ευθύνη.
Αρχικά δημοσιεύτηκε εδώ.
