Τις τελευταίες εβδομάδες στη Γερμανία πραγματοποιήθηκαν πολλές μεγάλες διαδηλώσεις, μεταξύ άλλων από αγρότες που αντιδρούν στα σχέδια της κυβέρνησης να περικόψει τις αγροτικές επιδοτήσεις αλλά και μαζικές συγκεντρώσεις κατά του ακροδεξιού κόμματος «Εναλλακτική για τη Γερμανία» (AfD). Σε αυτό το πλαίσιο, ένα σύντομο απόσπασμα από τα πλήθη στη διαδήλωση κατά του AfD στο Βερολίνο στις 21 Ιανουαρίου 2024, κοινοποιήθηκε από χρήστες σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης και διαδικτυακά άρθρα στην Ελλάδα, οι οποίοι ισχυρίστηκαν ψευδώς ότι έδειχνε μια διαδήλωση αγροτών. Στην πραγματικότητα, το βίντεο είχε αναρτηθεί από λογαριασμό στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης που ανήκει στο Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα (SPD), το οποίο συμμετέχει στην παρούσα κυβέρνηση. Το AFP μπόρεσε να επαληθεύσει ότι το υλικό τραβήχτηκε πράγματι την ημέρα της διαδήλωσης κατά του AfD.
Χιλιάδες αγρότες διαδήλωσαν στη Γερμανία στις αρχές και τα μέσα Ιανουαρίου, πραγματοποιώντας μπλόκα με τρακτέρ, ενάντια στις μεταρρυθμίσεις που θέσπισε η κυβέρνηση του Γερμανού καγκελάριου Όλαφ Σολτς, οι οποίες περιλαμβάνουν σχέδια για τη μείωση των γεωργικών επιδοτήσεων (αρχειοθετημένα εδώ και εδώ). Έκτοτε, η ομοσπονδιακή κυβέρνηση υποχώρησε εν μέρει και, για παράδειγμα, ακύρωσε τη σχεδιαζόμενη κατάργηση των φορολογικών ελαφρύνσεων για τα οχήματα των γεωργικών επιχειρήσεων (αρχειοθετημένο εδώ).
Οι διαμαρτυρίες αυτές εντάσσονται σε μια σειρά διαδηλώσεων αγροτών σε όλη την Ευρώπη από το καλοκαίρι του 2023 (αρχειοθετημένο εδώ). Στη Γαλλία, οι πρώτες διαμαρτυρίες ξέσπασαν την Πέμπτη 18 Ιανουαρίου, όταν άρχισε ο αποκλεισμός ενός αυτοκινητόδρομου στη νότια Γαλλία (αρχειοθετημένο εδώ). Σχεδόν δύο εβδομάδες αργότερα, στις 29 Ιανουαρίου, οι αγρότες απέκλεισαν μεγάλους αυτοκινητόδρομους γύρω από το Παρίσι, απειλώντας να αποκλείσουν την πρωτεύουσα (αρχειοθετημένο εδώ).
Από τις 26 Ιανουαρίου στην Ελλάδα, οι αγρότες ξεκίνησαν επίσης διαμαρτυρίες και απέκλεισαν επαρχιακούς δρόμους στα βόρεια της χώρας, ζητώντας από την κυβέρνηση μεγαλύτερη οικονομική στήριξη κυρίως μετά τις καταστροφικές πυρκαϊές και πλημμύρες του 2023 (αρχειοθετημένο εδώ).
Την ίδια περίοδο στη Γερμανία, χιλιάδες άνθρωποι διαδήλωσαν σε διάφορες πόλεις της χώρας για να διαμαρτυρηθούν κατά της ακροδεξιάς, και ειδικότερα κατά του ακροδεξιού κόμματος «Εναλλακτική για τη Γερμανία» (AfD). Σύμφωνα με τους διοργανωτές, το Σαββατοκύριακο 20-21 Ιανουαρίου, περίπου 1,4 εκατομμύρια άνθρωποι συγκεντρώθηκαν σε όλη τη χώρα, συμπεριλαμβανομένων 100.000, σύμφωνα με την αστυνομία, στο Βερολίνο μπροστά από το κτίριο της Ομοσπονδιακής Βουλής Μπούντεσταγκ (αρχειοθετημένο εδώ και εδώ).
Αυτό το κύμα κινητοποιήσεων κατά του ακροδεξιού κόμματος προκλήθηκε από μια δημοσιογραφική έρευνα που δημοσιεύθηκε στις 10 Ιανουαρίου από το γερμανικό ερευνητικό μέσο Correctiv, η οποία αποκάλυψε ότι μέλη του AfD είχαν συζητήσει την απέλαση μεταναστών και «μη αφομοιωμένων πολιτών» σε μια συνάντηση με αρχηγούς ακραίων και εθνικιστικών οργανώσεων (αρχειοθετημένο εδώ).
Στο πλαίσιο αυτό, ήδη από τις 22 Ιανουαρίου άρχισε να κυκλοφορεί στα κοινωνικά δίκτυα στην Ελλάδα ένα βίντεο που έδειχνε ένα τεράστιο πλήθος, με τον ισχυρισμό ότι έδειχνε αγρότες συγκεντρωμένους στο Βερολίνο.
«Εκατοντάδες χιλιάδες Γερμανοί αγρότες “πλημμύρισαν” τους δρόμους του Βερολίνου και ζητούν την παραίτηση Σολτς», γράφει ανάρτηση στο Facebook στις 23 Ιανουαρίου 2024.
Άλλες αναρτήσεις στο Facebook, που κοινοποιούν το ίδιο βίντεο, γράφουν ότι πρόκειται για πλήθος που υποστηρίζει τους αγρότες: «Συγχαρητήρια στους Γερμανούς,απίστευτο πλήθος συγκεντρώθηκε στο Βερολίνο να διαμαρτυρηθούν στην κυβέρνηση που αποδεκάτισε τα τελευταία 2 χρόνια τους αγρότες και όχι μόνο!».
Το ίδιο βίντεο με τον ίδιο ισχυρισμό διαδόθηκε και στο Χ και αναδημοσιεύτηκε εκατοντάδες φορές.
Διαδικτυακά άρθρα επανέλαβαν το βίντεο και τον ισχυρισμό, συμπεριλαμβανομένης της ανάρτησης του Χ από δημοσιογράφο του Focus.fm, ενός ραδιοφωνικού σταθμού του οποίου οι ισχυρισμοί έχουν επαληθευτεί από το AFP στο παρελθόν. Μια ανταποκρίτρια ελληνικών μέσων ενημέρωσης στη Γαλλία κοινοποίησε επίσης το ίδιο βίντεο στον λογαριασμό της στο Χ με τον ίδιο ισχυρισμό.
Στιγμιότυπα της ψευδούς ανάρτησης στο Facebook (αριστερά) και της ψευδούς ανάρτησης Χ (δεξιά). Λήψη εικόνων: 26/01/2024
Ωστόσο, οι ισχυρισμοί αυτοί είναι ψευδείς. Το βίντεο δείχνει το πλήθος που συγκεντρώθηκε κατά της ακροδεξιάς στο Βερολίνο στις 21 Ιανουαρίου 2024.
Διαμαρτυρία κατά του «ακροδεξιού εξτρεμισμού» στο Βερολίνο
Μια αντίστροφη αναζήτηση βίντεο μας επέτρεψε να βρούμε την πρώτη εμφάνιση του βίντεο, που χρονολογείται από τις 21 Ιανουαρίου 2024, στο TikTok, στον επίσημο λογαριασμό της κοινοβουλευτικής ομάδας του γερμανικού Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος (SPD) (αρχειοθετημένο εδώ). Η ημερομηνία αντιστοιχεί στη διαδήλωση που πραγματοποιήθηκε στο Βερολίνο, συγκεντρώνοντας σχεδόν 100.00 άτομα.
Η λεζάντα του βίντεο γράφει στα γερμανικά: «Ευχαριστούμε όλους όσοι υπερασπίζονται τη δημοκρατία αυτό το Σαββατοκύριακο. Επισήμανση για λόγους διαφάνειας: Χρησιμοποιούμε ένα επίκαιρο ηχητικό υλικό – δεν είναι ο αυθεντικός ήχος της διαδήλωσης στο Βερολίνο». Το βίντεο προκάλεσε κάποια διαμάχη όταν αναδημοσιεύτηκε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης καθώς δεν ήταν πάντα σαφές ότι το SPD πρόσθεσε τον ήχο ενός τραγουδιού διαμαρτυρίας από μια προηγούμενη διαδήλωση στη Λειψία (αρχειοθετημένο εδώ).
Σε ηλεκτρονικό μήνυμα προς το AFP στις 26 Ιανουαρίου 2024, ο εκπρόσωπος Τύπου του SPD στην Μπούντεσταγκ, Κρίστιαν Χελμς, δήλωσε ότι «το βίντεο δεν είχε καμία σχέση με τις διαμαρτυρίες των αγροτών» και ότι έδειχνε μια «διαδήλωση κατά του ακροδεξιού εξτρεμισμού στο Βερολίνο».
Και πρόσθεσε ότι «το βίντεο τραβήχτηκε από την κοινοβουλευτική ομάδα του SPD στην Μπούντεσταγκ στις 21 Ιανουαρίου 2024, στις 5:05 μ.μ., από το κτίριο Paul Löbe κοντά στην Μπούντεσταγκ». Το κτίριο αυτό βρίσκεται απέναντι από το γερμανικό κοινοβούλιο στο Βερολίνο και ταιριάζει με το σημείο θέασης που φαίνεται στο βίντεο.
Ο Χελμς έστειλε επίσης στο AFP ένα στιγμιότυπο οθόνης από τα μεταδεδομένα του βίντεο, το οποίο το AFP επαλήθευσε με δικά του εργαλεία (αρχειοθετημένο εδώ), και κατέληξε ότι όντως δείχνει ότι η σκηνή γυρίστηκε πράγματι στις 21 Ιανουαρίου 2024, στις 17:05.
Στιγμιότυπο από τα μεταδεδομένα που έστειλε το SPD στο AFP. Λήψη εικόνας: 29/01/2024
Το AFP δεν μπόρεσε να βρει στοιχεία που να δείχνουν ότι πραγματοποιήθηκες μια μεγάλης κλίμακας διαμαρτυρία αγροτών στις 21 Ιανουαρίου στο Βερολίνο. Την προηγούμενη ημέρα, μια ομάδα αγροτών συγκεντρώθηκε μπροστά από την έδρα της κυβέρνησης για να ζητήσει υποστήριξη για πιο φιλικές προς το περιβάλλον μεθόδους καλλιέργειας. Η αστυνομία έκανε λόγο για 7.000 συμμετέχοντες, ενώ σύμφωνα με εκτιμήσεις των διοργανωτών ανέρχονταν στους 8.000 (αρχειοθετημένο εδώ). Οι μεγαλύτερες διαδηλώσεις αγροτών στο Βερολίνο τις τελευταίες εβδομάδες πραγματοποιήθηκαν στις 8 και 15 Ιανουαρίου 2024, όπου περίπου 8.500 άτομα, σύμφωνα με την αστυνομία, και 10.000 σύμφωνα με τους διοργανωτές, βγήκαν στους δρόμους (αρχειοθετημένα εδώ, εδώ και εδώ).
Μια δημοσιογράφος του AFP που ήταν παρούσα στην εκδήλωση της 21ης Ιανουαρίου 2024 επεσήμανε ότι οι άνθρωποι σήκωναν τα κινητά τους τηλέφωνα με τον ίδιο τρόπο όπως στο βίντεο. Οι φωτογράφοι του AFP κατέγραψαν επίσης την ίδια χειρονομία την ίδια ημέρα, όπως φαίνεται στην παρακάτω φωτογραφία:
Συμμετέχοντες ανάβουν τα κινητά τους τηλέφωνα κατά τη διάρκεια διαδήλωσης κατά του ρατσισμού και της ακροδεξιάς πολιτικής μπροστά από το κτίριο του Ράιχσταγκ στο Βερολίνο της Γερμανίας στις 21 Ιανουαρίου 2024. – CHRISTIAN MANG / AFP
Κοντέινερ και γερανοί εργοταξίου είναι ορατά τόσο στο βίντεο του TikTok όσο και στις φωτογραφίες του AFP από την αντι-ακροδεξιά διαμαρτυρία, που επισημαίνονται στην παρακάτω σύγκριση εικόνων:
Σύγκριση εικόνας μεταξύ της φωτογραφίας του AFP (αριστερά) και ενός στιγμιότυπου από το βίντεο που κοινοποιήθηκε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης (δεξιά). Τα κόκκινα τετράγωνα προστέθηκαν από το AFP. Λήψη εικόνων: 29/01/2023
Μια προηγμένη διαδικτυακή αναζήτηση μας επέτρεψε επίσης να βρούμε παρόμοιες φωτογραφίες που κοινοποιήθηκαν στο X, σε διάφορες γλώσσες, όπως εδώ, εδώ και εδώ. Δείχνουν την ίδια οπτική γωνία, με το πλήθος να φωτίζεται από το φως των κινητών τηλεφώνων. Όλες οι δημοσιεύσεις χρονολογούνται από τις 21 Ιανουαρίου 2024 και όλες δείχνουν ότι πρόκειται για μια διαδήλωση στο Βερολίνο κατά της ακροδεξιάς.
Το AFP έχει στο παρελθόν επαληθεύσει λανθασμένους ισχυρισμούς σχετικά με τις επικαιρες διαδηλώσεις αγροτών στην Ευρώπη.
Έλεγχος γεγονότων, Οικονομία, Πολιτική
© AGENCE FRANCE-PRESSE | 2024 | Με επιφύλαξη παντός δικαιώματος. Οποιαδήποτε χρήση του περιεχομένου του AFP σε αυτόν τον ιστότοπο υπόκειται στους όρους χρήσης που διατίθενται στη διεύθυνση CGU. Με την πρόσβαση και/ή τη χρήση οποιουδήποτε περιεχομένου του AFP που διατίθεται σε αυτόν τον ιστότοπο, συμφωνείτε να δεσμεύεστε από τους προαναφερθέντες όρους χρήσης. Οποιαδήποτε χρήση του περιεχομένου του AFP γίνεται με δική σας αποκλειστική και πλήρη ευθύνη.
Αρχικά δημοσιεύτηκε εδώ.
