Τον Ιανουάριο του 2024, οι αγρότες στη Γερμανία πραγματοποίησαν μεγάλες διαδηλώσεις. Χρήστες ανήρτησαν ένα βίντεο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ισχυριζόμενοι ψευδώς ότι έδειχνε τανκς του γερμανικού στρατού στις 13 Ιανουαρίου 2024. Αυτά θα ταξίδευαν από τη νοτιοδυτική Γερμανία προς το Βερολίνο – για να υποστηρίξουν τους αγρότες. Ωστόσο, το βίντεο είναι παλιό και καταγράφηκε στο Βουκουρέστι. Σύμφωνα με τον ρουμανικό στρατό, δείχνει άρματα μάχης στην παρέλαση για την εθνική επέτειο της Ρουμανίας την 1η Δεκεμβρίου 2023.
«Στην Γερμανία Η #Αστυνομία & ο #Στρατός Με Τα #Τανκς Ενώνονται Μαζί Με Τους Γερμανούς Αγρότες Διαδηλωτές», γράφει μια ανάρτηση στο Facebook στις 16 Ιανουαρίου 2024.
Στο βίντεο φαίνονται πολλά τανκς να κινούνται σε έναν δρόμο. Η σκηνή λέγεται ότι διαδραματίζεται στη μικρή πόλη Άντεναου, στο γερμανικό κρατίδιο Ρηνανία-Παλατινάτο, στις 13 Ιανουαρίου 2024, σύμφωνα με τον ισχυρισμό. «Χιλιάδες ένστολοι» φαίνονται να ταξιδεύουν στο Βερολίνο για να υποστηρίξουν τους αγρότες, όπως ισχυρίζεται το βίντεο στα γερμανικά.
Ο ίδιος ισχυρισμός κοινοποιήθηκε και αλλού στο Facebook στα ελληνικά, εδώ και εδώ. Το βίντεο άρχισε να κυκλοφορεί στα γερμανικά τον Ιανουάριο.
Στιγμιότυπα από τις ψευδείς αναρτήσεις στο Facebook. Λήψη εικόνων: 23/01/2024
Λόγω των σχεδίων της γερμανικής κυβέρνησης να περικόψει τις επιδοτήσεις για τις γεωργικές επιχειρήσεις, οι αγρότες σε όλη τη Γερμανία οργάνωσαν διαμαρτυρίες στις αρχές Ιανουαρίου 2024. Χιλιάδες άνθρωποι συμμετείχαν με τα τρακτέρ τους και διαδήλωσαν στις πόλεις και στους αυτοκινητόδρομους.
Στην Ελλάδα, οι αγρότες ετοιμάζουν επίσης διαδηλώσεις, ιδίως στη Θεσσαλία, και ζητούν συγκεκριμένα μέτρα από την ελληνική κυβέρνηση για να «επιβιώσουν» μετά από τις πλημμύρες το φθινόπωρο του 2023 που κατέστρεψαν μέρος της γεωργικής παραγωγής στη Θεσσαλία.
Ωστόσο, το βίντεο που κοινοποιείται δεν έχει καμία σχέση με τις τρέχουσες διαδηλώσεις στη Γερμανία.
Το AFP έχει ήδη επαληθεύσει ψευδείς ισχυρισμούς σχετικά με διαδηλώσεις αγροτών στο παρελθόν, όπως εδώ και εδώ.
Βίντεο που γυρίστηκε στο Βουκουρέστι
Αρκετές λεπτομέρειες δείχνουν ότι το βίντεο που κοινοποιήθηκε, δεν γυρίστηκε στη Γερμανία. Στο κάτω δεξιά μέρος του βίντεο διακρίνονται αρκετές μπλε πινακίδες με λευκά γράμματα στα ρουμανικά. Αναγράφουν «Parcare Rapida» και «Intrare» (βραχυχρόνια στάθμευση και είσοδος). Υπάρχει επίσης μια άλλη μπλε πινακίδα με λευκό σύμβολο που κρέμεται από μια λάμπα του δρόμου στο κάτω δεξιά μέρος της εικόνας.
Μια αντίστροφη αναζήτηση βίντεο με την μπλέ πινακίδα δείχνει ότι πρόκειται για το λογότυπο ενός νοσοκομείου που ονομάζεται Sanador. Μια αναζήτηση με λέξη-κλειδί το όνομα του νοσοκομείου έδειξε στο AFP την ακριβή τοποθεσία του βίντεο στο Google Maps. Το βίντεο τραβήχτηκε μπροστά από την τοποθεσία του νοσοκομείου στην οδό Strada Buzești στο Βουκουρέστι.
Αυτό φαίνεται από τη σύγκριση του βίντεο με τους χάρτες της Google. Εκεί μπορείτε να δείτε – όπως και στο βίντεο που κοινοποιήθηκε – τόσο τις πινακίδες με ρουμανικά γράμματα όπως «Intrare» (σημειωμένες με κίτρινο χρώμα) όσο και το λογότυπο του νοσοκομείου (σημειωμένο με κόκκινο χρώμα).
Ο στρατιωτικές αρχές της Ρουμανίας επιβεβαίωσαν ότι το βίντεο γυρίστηκε στο Βουκουρέστι
Οι αρχές των ενόπλων δυνάμεων της Ρουμανίας επιβεβαίωσαν επίσης ότι τα πλάνα που κυκλοφορούν είναι εικόνες από το Βουκουρέστι. Στις 16 Ιανουαρίου 2024, σχολίασαν το βίντεο στον ιστότοπό τους: «Στην πραγματικότητα, οι εικόνες που παρουσιάζονται τραβήχτηκαν την 1η Δεκεμβρίου 2023 με αφορμή την εθνική επέτειο της Ρουμανίας, όταν πραγματοποιήθηκε η παρέλαση στο Βουκουρέστι. Τα μηχανοκίνητα μέσα κινήθηκαν προς τις στρατιωτικές μονάδες στις οποίες ανήκαν μετά το τέλος της δραστηριότητας, η οποία έλαβε χώρα στην πλατεία της Αψίδας του Θριάμβου».
Η Strada Buzești, όπου βρίσκεται η προαναφερθείσα κλινική, απέχει μόλις λίγα χιλιόμετρα. Ο ρουμανικός στρατός επεσήμανε επίσης τις «ψευδείς ειδήσεις» σχετικά με το παραπλανητικό βίντεο στο Facebook. Σύμφωνα με αυτό, υπήρχαν επίσης ψευδείς ισχυρισμοί ότι το βίντεο καταγράφηκε στα σύνορα με τη Δημοκρατία της Μολδαβίας.
Μια αναζήτηση με λέξεις-κλειδιά οδήγησε το AFP σε αρκετές αναφορές ρουμανικών μέσων ενημέρωσης σχετικά με την παρέλαση της 1ης Δεκεμβρίου 2023 (π.χ. εδώ και εδώ). Μεταξύ άλλων, οι αναφορές αυτές περιγράφουν λεπτομερώς και τον στρατιωτικό εξοπλισμό που είχε ο στρατός στην παρέλαση. Τα άρματα μάχης φαίνονται επίσης σε βίντεο από την εθνική αργία (μεταξύ άλλων από το λεπτό 43:00).
Διαμαρτυρίες αγροτών στη Γερμανία και τη Ρουμανία χωρίς την παρουσία στρατού
Πρόσφατες αναφορές των μέσων ενημέρωσης αναφέρουν ότι και οι αγρότες στη Ρουμανία διαμαρτύρονται – κυρίως κατά των υψηλών τιμών των καυσίμων και των αυξημένων φόρων (π.χ. εδώ, εδώ και εδώ). Το AFP δεν μπόρεσε να βρει αναφορές σχετικά με συμμετοχή του ρουμανικού στρατού.
Σε απάντηση σε ερώτηση του AFP, ένας εκπρόσωπος του γερμανικού Υπουργείου Άμυνας έγραψε επίσης στις 22 Ιανουαρίου 2024: «Η Bundeswehr [γερμανικές ένοπλες δυνάμεις, σ.σ.] δεν συμμετέχει στις τρέχουσες διαδηλώσεις στη Γερμανία». Σύμφωνα με τους νομικούς κανονισμούς, αυτό επίσης «δεν επιτρέπεται», συνέχισε. Ο εκπρόσωπος αναφέρθηκε στον γερμανικό νόμο για τους στρατιώτες. Αυτός ορίζει ρητά, για παράδειγμα, ότι οι στρατιώτες «δεν μπορούν να ενεργούν υπέρ ή κατά μιας συγκεκριμένης πολιτικής κατεύθυνσης» και «δεν μπορούν να φορούν στολή σε πολιτικές εκδηλώσεις». Αυτό γράφει και η ερευνητική πλατφόρμα «Correctiv» σε άρθρο επαλήθευσης γεγονότων για το ίδιο θέμα.
Μια αναζήτηση με λέξεις-κλειδιά σχετικά με τη συμμετοχή του στρατού σε διαδηλώσεις στη Γερμανία δεν έδωσε επίσης κανένα αποτέλεσμα. Το γερμανικό σύνταγμα περιέχει επίσης αυστηρές ρυθμίσεις σχετικά με τη δυνατότητα δημόσιας παρουσίας της Bundeswehr στη Γερμανία (για παράδειγμα στο άρθρο 35 και στο άρθρο 87α). Αυτό θα πρέπει να ζητηθεί, για παράδειγμα, από την κυβέρνηση ενός ομόσπονδου κρατιδίου, όπως συμβαίνει επανειλημμένα σε περίπτωση φυσικών καταστροφών, μεταξύ άλλων.
Αναρτήσεις στα ελληνικά στο Facebook υποστηρίζουν επίσης ότι «χιλιάδες» φορτηγά από γειτονικές χώρες συμμετείχαν στις διαδηλώσεις στη Γερμανία. Το AFP δεν μπόρεσε να βρει στοιχεία για μαζική συμμετοχή ατόμων από χώρες εκτός Γερμανίας.