Η αποτελεσματικότητα του εκχυλίσματος ρίζας πικραλίδας για τη θεραπεία του καρκίνου στον άνθρωπο δεν έχει ποτέ αποδειχθεί επιστημονικά. Ένα κείμενο που κυκλοφορεί στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης τον Ιανουάριο του 2023 ισχυρίζεται ότι η ρίζα πικραλίδας είναι «πιο αποτελεσματική από τη χημειοθεραπεία». Μέχρι σήμερα δεν έχει διεξαχθεί καμία μελέτη σε ανθρώπους που να επιτρέπει την εξαγωγή τέτοιου συμπεράσματος, όπως δήλωσαν στο AFP αρκετοί ειδικοί.
«Οι επιστήμονες έχουν επιβεβαιώσει ότι η ρίζα του φυτού είναι πιο αποτελεσματική από τη χημειοθεραπεία, γιατί τα φάρμακα καταστρέφουν όλα τα κύτταρα, ενώ η ρίζα της πικραλίδας σκοτώνει μόνο τα καρκινικά κύτταρα» ισχυρίζεται μια ανάρτηση από τις 23 Ιανουαρίου, η οποία έχει κοινοποιηθεί περισσότερες από 800 φορές στο Facebook.
Περισσότερες παρόμοιες αναρτήσεις έχουν εμφανιστεί στα κοινωνικά δίκτυα, για παράδειγμα εδώ και εδώ. Πρόκειται για νέες εκδοχές κειμένων που κυκλοφορούν στο διαδίκτυο στα ελληνικά εδώ και χρόνια, όπως αυτή η ανάρτηση σε ιστολόγιο από το 2016.
Ωστόσο, οι ισχυρισμοί που διατυπώνονται σε αυτές τις δημοσιεύσεις είναι παραπλανητικοί. Η επιστημονική έρευνα δεν έχει ακόμη αποδείξει τα οφέλη της ρίζας πικραλίδας -ή του εκχυλίσματος ρίζας πικραλίδας- στη θεραπεία του καρκίνου στον άνθρωπο.
Παρόμοιες δημοσιεύσεις κυκλοφορούν στο διαδίκτυο στα γαλλικά τουλάχιστον από το 2015 και αναφέρονται συγκεκριμένα στα οφέλη της ρίζας της πικραλίδας κατά της χρόνιας μυελομονοκυτταρικής λευχαιμίας (ΧΜΜΛ), ενός τύπου λευχαιμίας που προσβάλλει κυρίως ηλικιωμένα άτομα. Συγκεκριμένα, δημοσιεύσεις ισχυρίζονται ψευδώς ότι το εκχύλισμα ρίζας πικραλίδας είναι «100 φορές πιο αποτελεσματικό από τη χημειοθεραπεία». Το AFP επαλήθευσε αυτόν τον ψευδή ισχυρισμό εδώ.
Προς το παρόν, δεν υπάρχουν μελέτες που να έχουν δημοσιευτεί σε αναγνωρισμένα επιστημονικά περιοδικά και να έχουν διεξαχθεί σε ανθρώπους, οι οποίες αποδεικνύουν ότι το εκχύλισμα ρίζας πικραλίδας μπορεί να θεραπεύσει τον καρκίνο ή ότι είναι πιο αποτελεσματικό από τη χημειοθεραπεία, όπως δήλωσαν αρκετοί ειδικοί στο AFP.
Το υπό εξέταση κείμενο βασίζεται σε μελέτη του Πανεπιστημίου του Γουίντσορ στον Καναδά και στη συγκεκριμένη περίπτωση ενός ασθενούς για να επιβεβαιώσει την αποτελεσματικότητα του εκχυλίσματος ρίζας πικραλίδας. Ωστόσο, η συγκεκριμένη περίπτωση που αναφέρεται δεν επιτρέπει τη γενίκευση των αποτελεσμάτων αυτών. Όσον αφορά τη μελέτη, αυτή διεξήχθη in vitro (στο γυαλί) – σε κυτταρικές καλλιέργειες – και τα συμπεράσματά της δεν μπορούν επομένως να εφαρμοστούν στους ανθρώπους χωρίς περαιτέρω έρευνα.
Όπως εξηγεί το Inserm, το Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας και Ιατρικής Έρευνας της Γαλλίας, στην ιστοσελίδα του, «μεταξύ των βασικών σταδίων της ανάπτυξης ενός φαρμάκου, η προκλινική φάση επιτρέπει την αξιολόγηση ενός μορίου σε κύτταρα σε καλλιέργεια (in vitro) και σε ζώα (in vivo). Στη συνέχεια, η κλινική φάση επιτρέπει τη δοκιμή του μορίου σε ανθρώπους, πρώτα σε υγιή άτομα και, στη συνέχεια, την αξιολόγηση της ασφάλειας και του οφέλους του σε ασθενείς».
«Η μελέτη in vitro δεν αρκεί για να πούμε ότι μια θεραπεία είναι αποτελεσματική», δήλωσε στο AFP ο Ευάγγελος Φιλόπουλος, πρόεδρος της Ελληνικής Αντικαρκινικής Εταιρείας, σε τηλεφωνική συνομιλία με το AFP στις 2 Φεβρουαρίου 2023.
Μελέτες που δεν αποδεικνύουν την αποτελεσματικότητα του εκχυλίσματος ρίζας πικραλίδας στον άνθρωπο
«Η Ρίζα της πικραλίδας σε τσάι κάνει τα προσβεβλημένα κύτταρα να αποσυντίθενται μέσα σε 48 ώρες, όπως διαπιστώθηκε από τους ερευνητές», υποστηρίζουν οι παραπλανητικές δημοσιεύσεις. Τα δημοσιεύματα αναφέρονται σε μελέτη «ομάδα ερευνητών του Τμήματος Χημείας και Βιοχημείας στο Πανεπιστήμιο του Windsor», στον Καναδά, και επισημαίνουν ότι «έχουν επιβεβαιώσει ότι η ρίζα του φυτού είναι πιο αποτελεσματική από τη χημειοθεραπεία».
Τον Φεβρουάριο του 2012, μια ομάδα ερευνητών από το Πανεπιστήμιο του Γουίντσορ στον Καναδά δημοσίευσε μια μελέτη στο επιστημονικό περιοδικό PLOS One σχετικά με την αποτελεσματικότητα του εκχυλίσματος ρίζας πικραλίδας στην πρόκληση προγραμματισμένου κυτταρικού θανάτου σε τρεις κυτταρικές σειρές χρόνιας μυελομονοκυτταρικής λευχαιμίας (ΧΜΜΛ) – με άλλα λόγια, σχετικά με την in vitro επίδραση αυτού του εκχυλίσματος στα καρκινικά κύτταρα της ΧΜΜΛ.
Η μελέτη αυτή, που διεξήχθη από την Κάρολαϊν Χαμ και τον Σιγιαράμ Πάντεϊ, στην οποία φαίνεται να αναφέρονται οι αναρτήσεις, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι το εκχύλισμα ρίζας πικραλίδας έχει «μεγάλες δυνατότητες ως μη τοξική και αποτελεσματική εναλλακτική λύση στις συμβατικές μεθόδους χημειοθεραπείας που είναι διαθέσιμες σήμερα».
Αν και η εργασία αυτή αναφέρει την αποδυνάμωση, ή ακόμη και τον προγραμματισμένο θάνατο, ορισμένων κυττάρων μετά από 48 ώρες, δεν διεξήχθη σε ζώα ή σε ανθρώπους.
«Τα αποτελέσματα αυτής της μελέτης είναι πιθανώς αληθινά, αλλά παρέχουν πολύ λίγες πληροφορίες», δήλωσε ο Ραφαέλ Ίτζικσον, καθηγητής αιματολογίας στο νοσοκομείο Saint Louis στο Παρίσι, σε συνέντευξη που παραχώρησε στο AFP στις 13 Ιανουαρίου 2023. «Έγινε in vitro σε ιδιαιτέρως τεχνητά μοντέλα. Μια in vitro μελέτη παρέχει ένα εξαιρετικά χαμηλό επίπεδο απόδειξης», σε αντίθεση με μια in vivo μελέτη, δηλαδή σε ζωντανά όντα.
Επιπλέον, οι συγκεντρώσεις του εκχυλίσματος πικραλίδας που χρησιμοποιούνται είναι εξαιρετικά υψηλές, εξήγησε ο ίδιος: «Η βιβλιογραφία ισχυρίζεται ότι η κατανάλωση τσαγιού πικραλίδας θα είχε θεραπευτικό αποτέλεσμα. Το πρόβλημα είναι ότι το εκχύλισμα που αναφέρεται στη μελέτη του 2012 είναι εξαιρετικά συμπυκνωμένο σε δραστικές ουσίες: δεν υπάρχει τρόπος να συγκριθούν οι συγκεντρώσεις αυτού του εκχυλίσματος με ένα τσάι από βότανα, το οποίο θα είχε περισσότερο ομοιοπαθητικό αποτέλεσμα».
«Για να έχουμε την ίδια συγκέντρωση στον άνθρωπο, ο ασθενής θα έπρεπε να πιει τουλάχιστον έναν κουβά τσάι», πρόσθεσε ο καθηγητής Ρικ Σοτς, επικεφαλής του τμήματος αιματολογίας στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο των Βρυξελλών. «Μελέτες που έχουν πραγματοποιηθεί in vitro, δηλαδή σε κυτταρικές σειρές, δείχνουν ότι τα καρκινικά κύτταρα πεθαίνουν. Αλλά οι συγκεντρώσεις -εκχυλίσματος ρίζας πικραλίδας- που χρησιμοποιούνται είναι πολύ υψηλότερες από αυτές που θα μπορούσαν να επιτευχθούν σε ένα άτομο», προσθέτει.
Επιπλέον, η μελέτη αφορά την ΧΜΜΛ, μια μορφή καρκίνου του αίματος. Ακόμα κι αν υπήρχε μελέτη που να αποδεικνύει τα οφέλη της θεραπείας αυτής της νόσου με μια θεραπεία που βασίζεται στο εκχύλισμα ρίζας πικραλίδας, αυτό δεν σημαίνει ότι μια τέτοια θεραπεία θα ήταν αποτελεσματική έναντι άλλων μορφών καρκίνου. «Υπάρχουν διαφορετικοί τύποι καρκίνου και, ανάλογα με τη μοριακή τους διαφοροποίηση, διαφορετικά φάρμακα. Δεν είναι όλα τα φάρμακα αποτελεσματικά κατά όλων των τύπων καρκίνου», εξηγεί ο Ευάγγελος Φιλόπουλος.
Ο Σιραγιάμ Πάντεϊ διεξήγαγε μια άλλη μελέτη το 2016, αφιερωμένη στην επίδραση του εκχυλίσματος ρίζας πικραλίδας (DRE) στα καρκινικά κύτταρα του παχέος εντέρου. Οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι «το εκχύλισμα ρίζας πικραλίδας προκαλεί αποτελεσματικά και επιλεκτικά προγραμματισμένο κυτταρικό θάνατο σε μοντέλα καρκίνου του παχέος εντέρου in vitro και in vivo», σε ποντίκια. Και πάλι, ωστόσο, οι δοκιμές δεν πραγματοποιήθηκαν σε ανθρώπους.
Οι αναρτήσεις στα ελληνικά αναφέρουν επίσης την περίπτωση κάποιου «John Κάρλο, 72 ετών», ο οποίος «διαγνώστηκε με καρκίνο και είχε υποστεί κάποιες επιθετικές χημειοθεραπείες», του οποίου η ασθένεια αναφέρεται ότι μπήκε σε φάση ύφεσης μετά την τακτική κατανάλωση τσαγιού από ρίζα πικραλίδας, και «τελικά εξαφανίστηκε».
Φαίνεται ότι τα δημοσιεύματα αναφέρονται σε μια υπόθεση που αναφέρθηκε το 2012 από το καναδικό κανάλι CBC News. Το άρθρο παρουσίαζε την περίπτωση ενός 72χρονου ασθενούς, του Τζον ΝτιΚάρλο, ο οποίος εισήχθη στο νοσοκομείο με λευχαιμία. Αφού άρχισε να καταναλώνει τσάι από εκχύλισμα ρίζας πικραλίδας, το οποίο συνταγογραφήθηκε από τους γιατρούς, η κατάσταση του ΝτιΚάρλο φέρεται να βελτιώθηκε και η ασθένειά του μπήκε σε φάση πλήρους ύφεσης. Όταν δημοσιεύθηκε το εν λόγω άρθρο, βρισκόταν σε ύφεση για τρία χρόνια.
Η περίπτωση του Τζον ΝτιΚάρλο περιγράφεται μαζί με άλλες περιπτώσεις σε ένα επιστημονικό άρθρο που δημοσιεύθηκε τον Νοέμβριο του 2013 στο Blood, ένα περιοδικό που εκδίδεται από την Αμερικανική Εταιρεία Αιματολογίας, με συγγραφέα, μεταξύ άλλων, την Κάρολαϊν Χαμ.
Ωστόσο, μία ή και περισσότερες μεμονωμένες περιπτώσεις δεν καθιστούν δυνατή την επιβεβαίωση ότι το τσάι από ρίζα πικραλίδας μπορεί να θεραπεύσει τη λευχαιμία.
Οι συγγραφείς των αναφερθέντων μελετών σχετικοποιούν τη σημασία τους
Το άρθρο που απαριθμεί τις περίπτωσεις στο Blood αναφέρει επίσης την έναρξη μιας κλινικής δοκιμής φάσης 1 για το εκχύλισμα ρίζας πικραλίδας, η οποία έχει έκτοτε τερματιστεί, και για την οποία το AFP δεν βρήκε στοιχεία για πέρασμα στη φάση 2.
Επικοινωνώντας στις 17 Ιανουαρίου 2023 με το AFP, ο ερευνητής Σιραγιάμ Πάντεϊ δήλωσε ότι η δοκιμή δεν είχε ολοκληρωθεί λόγω έλλειψης χρηματοδότησης.
Όσον αφορά τη μελέτη που δημοσιεύθηκε στο PLOS One το 2012, ο Πάντεϊ δήλωσε στο AFP: «Είμαι ερευνητής, όχι ογκολόγος, οπότε μπορώ να κάνω μόνο προκλινική έρευνα, δηλαδή πειράματα σε καρκινικά κύτταρα σε τρυβλίο Πέτρι – δηλαδή in vitro – και σε ζωικά μοντέλα. Η έρευνά μας δείχνει ότι το DRE (εκχύλισμα ρίζας πικραλίδας) είναι πολύ αποτελεσματικό στη θανάτωση των καρκινικών κυττάρων. Έχει αποδειχθεί ότι είναι πολύ επιλεκτικό προς τα καρκινικά κύτταρα και δεν επηρεάζει τα υγιή κύτταρα. Από αυτή την άποψη είναι καλύτερο από πολλά χημειοθεραπευτικά φάρμακα. Αλλά δεν μπορώ να πω τίποτα για την επίδρασή του σε καρκινοπαθείς. Μόνο ένας ογκολόγος ή ένας επαγγελματίας υγείας μπορεί να δώσει αυτή την απάντηση».
Ήδη από το 2012, η Κάρολαϊν Χαμ προειδοποιούσε στο άρθρο του CBC News σχετικά με την έρευνά της ότι η κατανάλωση τσαγιού με εκχύλισμα ρίζας πικραλίδας θα μπορούσε να είναι «τόσο επιβλαβής όσο και ωφέλιμη» και πως μπορεί να επηρεάσει την τακτική χημειοθεραπεία.
Ένα άλλο άρθρο του 2018 στα καναδικά μέσα ενημέρωσης αναφερόταν στο κύμα παραπληροφόρησης που ακολούθησε το έργο της Δρ. Χαμ σχετικά με το εκχύλισμα ρίζας πικραλίδας. Η ογκολόγος δήλωσε σχετικά: «Λαμβάνω κάθε εβδομάδα μέιλ από ανθρώπους σε όλο τον κόσμο που θέλουν να σταματήσουν την καθιερωμένη θεραπεία τους και να πάρουν (εκχύλισμα ρίζας πικραλίδας), εξαιτίας αυτών των αβάσιμων ισχυρισμών. Μπορεί να πεθάνουν αν το πιστέψουν αυτό».
Ερωτηθείς το 2021 από το AFP σε προηγούμενο άρθρο επαλήθευσης πληροφοριών, η Δρ. Χαμ δήλωσε ότι «οι περισσότεροι άνθρωποι [με καρκίνο] δεν ανταποκρίνονται» στη θεραπεία με εκχύλισμα ρίζας πικραλίδας.
Εκχύλισμα ρίζας πικραλίδας και χημειοθεραπεία
Όσοι γιατροί ερωτήθηκαν από το AFP, επιβεβαίωσαν ότι επί του παρόντος δεν υπάρχουν επιστημονικά στοιχεία που να υποστηρίζουν την αποτελεσματικότητα του εκχυλίσματος ρίζας πικραλίδας, σε οποιαδήποτε μορφή, για τη θεραπεία του καρκίνου στον άνθρωπο.
Οι λίγες μελέτες σχετικά με την αποτελεσματικότητα του εκχυλίσματος της ρίζας πικραλίδας κατά της ΧΜΜΛ «είναι αρκετά παλιές και δεν φαίνεται να έχουν οδηγήσει σε κλινικές δοκιμές. Οι περισσότερες εξ αυτών δημοσιεύονται σε άγνωστα περιοδικά», σημείωσε ο αιματολόγος Μανουέλ Κλικενουά, σε γραπτή απάντησή του στο AFP στις 12 Ιανουαρίου 2023.
Όσον αφορά τη μελέτη του 2012 της Κάρολαϊν Χαμ και του Σιραγιάμ Πάντεϊ, που δημοσιεύθηκε σε αναγνωρισμένο επιστημονικό περιοδικό, ο Μανουέλ Κλικενουά, περιφερειακός διευθυντής κέντρων περίθαλψης στο Γαλλικό Κέντρο Αίματος (Etablissement français du sang), πιστεύει ότι περιέχει «προβλήματα αναθεώρησης», δηλαδή αξιολόγησης.
Όπως εξήγησε to AFP το 2020, υπάρχουν χιλιάδες επιστημονικά περιοδικά, περισσότερο ή λιγότερο γνωστά, που θεωρούνται περισσότερο ή λιγότερο σοβαρά από την άποψη των αποδεκτών κειμένων και της αυστηρότητας των διαδικασιών επιμέλειας. Η δημοσιοποίηση της εργασίας ενός επιστήμονα είναι ένα σχεδόν υποχρεωτικό βήμα. Οι επιστήμονες υποβάλλουν τα αποτελέσματά τους σε άλλους εμπειρογνώμονες του ίδιου τομέα -τους συναδέλφους τους- οι οποίοι τα σχολιάζουν, τα επικρίνουν, επισημαίνουν τους περιορισμούς ή/και τα πλεονεκτήματά τους και μερικές φορές τα αντικρούουν.
Στην ιστοσελίδα του, το Memorial Sloan Kettering Cancer Center, ένα σημαντικό κέντρο θεραπείας και έρευνας για τον καρκίνο στις ΗΠΑ, αναφέρει ότι «απαιτούνται κλινικές δοκιμές για να καθοριστούν οι συνθήκες υπό τις οποίες η πικραλίδα μπορεί να είναι ασφαλής και αποτελεσματική» για τους άρρωστους ασθενείς.
«Αν υπήρχε μια πιθανή χρήση, η φαρμακοβιομηχανία θα είχε διερευνήσει το εκχύλισμα ρίζας πικραλίδας ως θεραπεία. Όλοι ψάχνουν για φάρμακα κατά του καρκίνου, ωστόσο δεν υπάρχει καμία προηγμένη έρευνα για τη ρίζα της πικραλίδας», λέει από τη μεριά του ο Ευάγγελος Φιλόπουλος.
«Υπάρχουν τρεις φάσεις στην αναζήτηση θεραπειών κατά του καρκίνου: η πρώτη φάση βρίσκει ποια θα ήταν μια επικίνδυνη δόση, η δεύτερη φάση προσπαθεί να βρει κατά ποιου τύπου καρκίνου η θεραπεία είναι πιο αποτελεσματική και η τρίτη φάση συγκρίνει την προτεινόμενη θεραπεία με την προηγούμενη θεραπεία, δηλαδή με αυτή που χρησιμοποιείται τη στιγμή των δοκιμών. Εάν η προτεινόμενη θεραπεία δείξει ότι δίνει καλύτερες πιθανότητες επιβίωσης, εάν για παράδειγμα η ασθένεια επιστρέψει μετά από 4 χρόνια αντί για 2, το φάρμακο εγκρίνεται και διατίθεται στις αγορές», εξηγεί.
Επιπλέον, σε αντίθεση με όσα αναφέρονται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, οι χημειοθεραπείες δεν σκοτώνουν όλα τα κύτταρα της στοχευόμενης περιοχής, αλλά σταματούν τον πολλαπλασιασμό των καρκινικών κυττάρων και των επιθετικά πολλαπλασιαζόμενων κυττάρων, εξηγεί ο Ευάγγελος Φιλόπουλος. «Οι στοχευμένες χημειοθεραπείες δρουν επιλεκτικά στα καρκινικά κύτταρα», λέει. Όμως μπορούν «να δράσουν και σε υγιή κύτταρα -γι’ αυτό και προκαλούνται παρενέργειες», παραδέχεται.
Εξάλλου, το επιχείρημα μιας θεραπείας βασισμένης σε φυσικά προϊόντα αντί της χημειοθεραπείας, το οποίο υπονοούν οι δημοσιεύσεις, δεν ευσταθεί, σύμφωνα με τον Μπρούνο Ρεϊνάρ, επικεφαλής του τμήματος διαιτολογίας και διατροφής στο Ινστιτούτο Γκουστάβ Ρουσί στο Βιλζουίφ της Γαλλίας, που μίλησε στο AFP στις 13 Ιανουαρίου 2023: «Σε αυτές τις μελέτες, παίρνουμε εκχυλίσματα ρίζας πικραλίδας και τα μετατρέπουμε σε κάψουλες, επομένως είναι μόρια, κάτι που είναι σαν να παίρνουμε φάρμακα. Δεν είναι επ’ ουδενί φυσική ιατρική». Άλλα φάρμακα από φυσικές πηγές έχουν χρησιμοποιηθεί για χημειοθεραπεία. «Υπήρχε ένα χημειοθεραπευτικό φάρμακο από έλατο, για παράδειγμα, αλλά μιλάμε για πολύ μεγάλες δόσεις», θυμάται ο κ. Φιλόπουλος.
Πολλές υποτιθέμενες φυσικές θεραπείες για σοβαρές ασθένειες κυκλοφορούν στα κοινωνικά δίκτυα, μερικές από τις οποίες έχουν αποτελέσει αντικείμενο άρθρων επαλήθευσης από το AFP εδώ ή εδώ.
AFP
© AGENCE FRANCE-PRESSE | 2024 | Με επιφύλαξη παντός δικαιώματος. Οποιαδήποτε χρήση του περιεχομένου του AFP σε αυτόν τον ιστότοπο υπόκειται στους όρους χρήσης που διατίθενται στη διεύθυνση CGU. Με την πρόσβαση και/ή τη χρήση οποιουδήποτε περιεχομένου του AFP που διατίθεται σε αυτόν τον ιστότοπο, συμφωνείτε να δεσμεύεστε από τους προαναφερθέντες όρους χρήσης. Οποιαδήποτε χρήση του περιεχομένου του AFP γίνεται με δική σας αποκλειστική και πλήρη ευθύνη.
Αρχικά δημοσιεύτηκε εδώ.
