Η ανθρώπινη δραστηριότητα είναι η κύρια αιτία της κλιματικής αλλαγής, όχι το HAARP - Featured image

Η ανθρώπινη δραστηριότητα είναι η κύρια αιτία της κλιματικής αλλαγής, όχι το HAARP

Υπάρχει ομοφωνία μεταξύ των επιστημόνων που ασχολούνται με το κλίμα ότι ο άνθρωπος είναι ο βασικός υπεύθυνος για την υπερθέρμανση του πλανήτη με την χρήση ορυκτών καυσίμων και προκαλώντας την κλιματική αλλαγή. Στις αρχές Νοεμβρίου 2023, ωστόσο, χρήστες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης στην Ελλάδα κοινοποίησαν εκ νέου ένα βίντεο δύο μηνών, στο οποίο διατυπώνονται ανυπόστατοι ισχυρισμοί ότι το αμερικανικό ερευνητικό πρόγραμμα HAARP είναι ένα «υπερόπλο» που χρησιμοποιείται για να επηρεάζει τον καιρό και είναι η αιτία της κλιματικής αλλαγής. Όμως, το HAARP αποσκοπεί στη μελέτη της ιονόσφαιρας, η οποία βρίσκεται πάνω από το τμήμα της γήινης ατμόσφαιρας όπου συμβαίνουν οι αλλαγές του καιρού, όπως δήλωσαν επιστήμονες στο AFP.

«Πως φτιάχνουν την κλιματική αλλαγη», γράφει μια ανάρτηση στο Facebook από τις 12 Σεπτεμβρίου 2023, που κοινοποιήθηκε πάνω από 3.200 φορές και κοινοποιήθηκε ξανά τον Νοέμβριο, για παράδειγμα εδώ σε μια ελληνική ομάδα Facebook με τίτλο «ΤΟ HAARP Υπερόπλο μαζικής καταστροφής».

Η ανάρτηση κοινοποιεί ένα βίντεο με διάφορες φωτογραφίες του προγράμματος HAARP (High-frequency Active Auroral Research Program), συνοδευόμενο από μια εκφώνηση που ισχυρίζεται, μεταξύ άλλων, ότι το HAARP είναι ένα αμερικανικό «υπερόπλο» που χρησιμοποιείται για να μεταβάλλει τον καιρό, να δημιουργεί σεισμούς, τυφώνες ή ξηρασίες και ότι με αυτόν τον τρόπο «δημιουργείται» η κλιματική αλλαγή.

Το βίντεο αποτελεί μέρος μιας μεγαλύτερης σε διάρκεια συνέντευξης που δημοσιεύτηκε στο Youtube από έναν ελληνικό ραδιοφωνικό σταθμό, τον Focus fm, ο οποίος έχει διαδώσει ψευδείς και παραπλανητικές πληροφορίες στο παρελθόν. Η παρουσιάστρια παίρνει συνέντευξη από έναν άνδρα που εμφανίζεται συχνά στο ραδιόφωνο και στο παρελθόν έχει διαδώσει θεωρίες συνωμοσίας.

Το ίδιο το βίντεο προέρχεται από έναν λογαριασμό στο TikTok με τίτλο «dukeadam_official», σύμφωνα με το handle που είναι ορατό στο βίντεο. Ωστόσο, ο χρήστης φαίνεται να έχει διαγράψει το βίντεο έκτοτε. Το βίντεο είναι ένα μοντάζ εικόνων από το HAARP. Στο 3:51 του βίντεο, βλέπουμε το οπισθόφυλλο ενός βιβλίου με τίτλο «HAARP: Το απόλυτο όπλο της συνωμοσίας». Το βιβλίο παρουσιάζει το πρόγραμμα HAARP ως «το απόλυτο όπλο της συνωμοσίας».

Το βίντεο συνεχίζει λέγοντας ότι το HAARP χρησιμοποιήθηκε στη Συρία για να προκαλέσει ξηρασία και ότι ήταν υπεύθυνο για το τσουνάμι του 2011 στην Ιαπωνία.

Ωστόσο, οι ισχυρισμοί αυτοί είναι ψευδείς. Η επιστημονική κοινότητα συμφωνεί ότι οι ανθρωπογενείς εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου θερμαίνουν τον πλανήτη και προκαλούν κλιματική αλλαγή. Επιπλέον, το HAARP είναι ένα επιστημονικό πρόγραμμα για τη μελέτη της ιονόσφαιρας, ενώ σχεδόν όλα τα καιρικά φαινόμενα συμβαίνουν στην τροπόσφαιρα, ένα πολύ χαμηλότερο στρώμα της ατμόσφαιρας μας. Σύμφωνα με τους επιστήμονες με τους οποίους μίλησε το AFP, δεν υπάρχει τίποτα που να υποδηλώνει ότι το HAARP είναι ένα «υπερόπλο» σχεδιασμένο για τον έλεγχο του καιρού ή τη δημιουργία σεισμών.

Στιγμιότυπα από τις ψευδείς αναρτήσεις στο Facebook. Λήψη εικόνων: 14/11/2023

Τι είναι το HAARP;

Το «Πρόγραμμα Έρευνας Ενεργού Στεμματικού Αέρα Υψηλών Συχνοτήτων» (HAARP) είναι ένα αμερικανικό ερευνητικό πρόγραμμα που ξεκίνησε το 1990, το οποίο χρησιμοποιεί τον ισχυρότερο πομπό υψηλών συχνοτήτων (HF) στον κόσμο «για να διευρύνει τη γνώση της ανώτερης ατμόσφαιρας της Γης “μελετώντας” τις φυσικές και ηλεκτρικές ιδιότητες της ιονόσφαιρας της Γης, οι οποίες μπορούν να επηρεάσουν τα στρατιωτικά και πολιτικά συστήματα επικοινωνίας και πλοήγησης», σύμφωνα με την ιστοσελίδα του προγράμματος. Η έρευνα πραγματοποιήθηκε με τη χρήση ενός συνόλου 180 κεραιών που εκτείνονται σε 33 εκτάρια στην Αλάσκα.

Η ιονόσφαιρα (αρχειοθετημένη εδώ) είναι το τμήμα της γήινης ατμόσφαιρας που βρίσκεται μεταξύ 60 και 70 χιλιομέτρων πάνω από το επίπεδο της θάλασσας και εκτείνεται πέραν των 500 χιλιομέτρων. Σε αντίθεση με άλλα τμήματα της ατμόσφαιρας (αρχειοθετημένο εδώ), η ιονόσφαιρα δεν είναι ένα ξεχωριστό στρώμα, αλλά «μια σειρά από περιοχές σε τμήματα της μεσόσφαιρας και της θερμόσφαιρας», όπως εξηγεί το UCAR (αρχειοθετημένο εδώ), το αμερικανικό κέντρο επιστημονικής εκπαίδευσης.

Το UCAR εξηγεί ότι σχεδόν όλες οι καιρικές συνθήκες συμβαίνουν μέσα στην τροπόσφαιρα, το χαμηλότερο στρώμα της ατμόσφαιρας που εκτείνεται προς τα πάνω μέχρι περίπου τα 10 χιλιόμετρα (αρχειοθετημένο εδώ).

Στιγμιότυπο από την ιστοσελίδα του UCAR που δείχνει ένα διάγραμμα με τα στρώματα της ιονόσφαιρας. Λήψη εικόνας: 21/11/2023

Μέχρι το 2015, η Πολεμική Αεροπορία των Ηνωμένων Πολιτειών (USAF) μαζί με το Πολεμικό Ναυτικό των ΗΠΑ διαχειρίζονταν από κοινού το HAARP. Έκτοτε, η διαχείρισή του γίνεται από το Πανεπιστήμιο της Αλάσκας Φέρμπανκς λόγω έλλειψης χρηματοδότησης από την USAF, αναφέρεται στην ιστοσελίδα του προγράμματος.

Το HAARP έχει αποτελέσει αντικείμενο πολλαπλών θεωριών συνωμοσίας και εικασιών. Άλλα άρθρα επαλήθευσης του AFP που καταρρίπτουν τους ισχυρισμούς ότι το HAARP μπορεί να ελέγχει τον καιρό και να προκαλεί κλιματική αλλαγή δημοσιεύθηκαν εδώ, εδώ και εδώ.

Το HAARP δεν μπορεί να επηρεάσει τον καιρό

Οι ειδικοί έχουν επανειλημμένα εξηγήσει στο AFP ότι οι έρευνες του HAARP δεν επηρεάζουν τον καιρό ή το κλίμα της Γης.

Το HAARP «κατασκευάστηκε αρχικά από τον στρατό, αλλά για επιστημονικούς λόγους. Ο στρατός ήθελε να κατανοήσει την ιονόσφαιρα. Για παράδειγμα, για να ανακλούν σήματα ραντάρ από την ιονόσφαιρα για να εντοπίζουν πυραύλους πολύ μακριά», δήλωσε ο Τζέφρι Χιουζ, καθηγητής αστρονομίας στο Πανεπιστήμιο της Βοστώνης, στις 2 Αυγούστου 2023 σε συνέντευξή του στο AFP.

«Ο αντίκτυπος του HAARP περιορίζεται στην περιοχή όπου βρίσκεται. Τα ραδιοκύματα στέλνονται κατευθείαν προς τα πάνω και χτυπούν την ιονόσφαιρα σε μια περιοχή περίπου δύο χιλιόμετρα επί δύο χιλιόμετρα. Αυτό συμβαίνει σε ύψος μεγαλύτερο από 100 χιλιόμετρα πάνω από το έδαφος. Πολύ πάνω από τα στρώματα της ατμόσφαιρας που είναι υπεύθυνα για τον καιρό της Γης (σ.σ.: κυρίως την τροπόσφαιρα). Επίσης, δεν υπάρχει καμία επιστημονική απόδειξη ότι το HAARP μπορεί ακόμη και να αλλάξει τον καιρό», εξήγησε ο Χιουζ.

Ως εκ τούτου, «η ιδέα ότι ένας ραδιοπομπός με ισχύ εκπομπής μερικών μεγαβάτ που λειτουργεί σε ένα μέρος του κόσμου θα μπορούσε να επηρεάσει τον καιρό σε ένα απομακρυσμένο μέρος του κόσμου είναι λανθασμένη», ανέφερε ο Μπιλ Μπρίστοου, καθηγητής ατμοσφαιρικών επιστημών στο Κολέγιο Πεν Στέιτ των ΗΠΑ, σε ένα email προς το AFP στις 1 Αυγούστου 2023. «Δεν υπάρχει καμία επιστημονική απόδειξη ότι αυτό μπορεί ακόμη και να αλλάξει τον καιρό. […] Το ίδιο ισχύει και για οποιαδήποτε επίδραση στο παγκόσμιο κλίμα», πρόσθεσε.

Σύμφωνα με την ιστοσελίδα του HAARP, τα ραδιοκύματα που εκπέμπει ο πομπός του HAARP δεν απορροφώνται από την τροπόσφαιρα, το τμήμα της ατμόσφαιρας που παράγει τον καιρό. «Εφόσον δεν υπάρχει αλληλεπίδραση, δεν υπάρχει τρόπος ελέγχου του καιρού», αναφέρεται στην ιστοσελίδα του HAARP με τις συχνές ερωτήσεις.

«Οι καύσωνες, οι ξηρασίες, οι καταιγίδες και οι πλημμύρες προκαλούνται από διαφορετικές συνθήκες στην ατμόσφαιρα και είναι συχνά αποτέλεσμα ενός τυχαίου συνδυασμού καιρικών συνθηκών», δήλωσε στο AFP η Έλλα Γκίλμπερτ, μετεωρολόγος της Βρετανικής Υπηρεσίας Έρευνας της Ανταρκτικής, σε ηλεκτρονικό μήνυμα με ημερομηνία 30 Νοεμβρίου 2022, απευθυνόμενη στις θεωρίες συνωμοσίας ότι ο καιρός μπορεί να αλλάξει με τεχνολογία όπως το HAARP.

«Είναι τεχνικά εξαιρετικά δύσκολο να επηρεάσει κανείς ένα τόσο μεγάλο, πολύπλοκο και χαοτικό σύστημα όπως ο καιρός», πρόσθεσε η ίδια.

Η ανθρώπινη δραστηριότητα προκαλεί υπερθέρμανση του πλανήτη και κλιματική αλλαγή

Υπάρχει μια παγκόσμια συμφωνία (αρχειοθετημένη εδώ) μεταξύ των επιστημόνων σχετικά με τις ανθρώπινες αιτίες της υπερθέρμανσης του πλανήτη.

Στην έκτη ολοκληρωμένη έκθεση αξιολόγησης (αρχειοθετημένη εδώ), η οποία θα δημοσιευθεί το 2021 και το 2022, η Διακυβερνητική Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC) προειδοποίησε ότι απαιτούνται επειγόντως μέτρα για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, προκειμένου να αποφευχθεί η καταστροφική υπερθέρμανση του πλανήτη, αφήνοντας μόνο τρία χρόνια για να αντιστραφεί η καμπύλη των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.

«Είναι αδιαμφισβήτητο ότι η ανθρώπινη επιρροή έχει θερμάνει την ατμόσφαιρα, τους ωκεανούς και τη γη», αναφέρεται στην έκθεση.

«Η ανθρωπογενής επιρροή των αερίων του θερμοκηπίου είναι ο κύριος παράγοντας των παρατηρούμενων αλλαγών στα ακραία φαινόμενα ζέστης και ψύχους σε παγκόσμια κλίμακα (σχεδόν βέβαιο) και στις περισσότερες ηπείρους (πολύ πιθανό)», αναφέρεται στην έκθεση, που αποτελεί την πιο ενημερωμένη και ολοκληρωμένη αξιολόγηση των επιστημονικών γνώσεων σχετικά με την κλιματική αλλαγή.

Η έκθεση περιλαμβάνει ανασκοπήσεις εκατοντάδων μελετών. Για την εκπόνησή της εργάστηκαν 721 εμπειρογνώμονες από 90 χώρες που προσκλήθηκαν από την IPCC.

Όπως εξήγησε το AFP εδώ, η Εθνική Υπηρεσία Ωκεανών και Ατμόσφαιρας των ΗΠΑ (NOAA) ισχυρίζεται επίσης ότι η ανθρώπινη δραστηριότητα προκαλεί υπερθέρμανση του πλανήτη «ενισχύοντας το φυσικό φαινόμενο του θερμοκηπίου της Γης». Αυτό περιλαμβάνει την απελευθέρωση αερίων του θερμοκηπίου που παγιδεύουν τη θερμότητα, όπως «το διοξείδιο του άνθρακα, το μεθάνιο, το οξείδιο του αζώτου, το όζον και διάφοροι χλωροφθοράνθρακες». Από αυτά, «το διοξείδιο του άνθρακα προκαλεί τη μεγαλύτερη ανησυχία» επειδή έχει μεγαλύτερη συνολική επίδραση στη θέρμανση από ό,τι τα άλλα αέρια μαζί.

«Σχεδόν όλοι οι κλιματολόγοι συμφωνούν ότι η αύξηση αυτών των αερίων που παγιδεύουν τη θερμότητα στην ατμόσφαιρα είναι η κύρια αιτία της αύξησης της μέσης παγκόσμιας θερμοκρασίας κατά 1,0°C (1,8°F) από τα τέλη της δεκαετίας του 1800», αναφέρει ο αμερικανικός οργανισμός.

Ο Παγκόσμιος Μετεωρολογικός Οργανισμός (WMO) ανακοίνωσε στις 8 Νοεμβρίου 2023 ότι ο κόσμος είχε τον θερμότερο Οκτώβριο που έχει καταγραφεί ποτέ, με το μηνιαίο παγκόσμιο ρεκόρ θερμοκρασίας να «καταρρίπτεται για άλλη μια φορά» κατά 0,85° C πάνω από τον μέσο όρο της περιόδου 1991-2020 και κατά 0,40° C πάνω από τον προηγούμενο θερμότερο Οκτώβριο. Ο οργανισμός γράφει ότι «το 2023 είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα είναι το θερμότερο έτος που έχει καταγραφεί ποτέ» (αρχειοθετημένο εδώ). Τα προηγούμενα οκτώ χρόνια (2015-2022) είναι τα θερμότερα που έχουν καταγραφεί ιστορικά.

Στην ετήσια έκθεσή της για το κλίμα στην Ελλάδα το 2022 (αρχειοθετημένη εδώ), η Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία (ΕΜΥ) αναφέρει ότι το 2022 ήταν το πέμπτο θερμότερο έτος που έχει καταγραφεί στην Ελλάδα. Ο οργανισμός γράφει ότι «η μέση ετήσια θερμοκρασία στη χώρα ήταν περίπου 0,7°C υψηλότερη από τον μέσο όρο της περιόδου 1981-2010 και 0,4°C υψηλότερη από τον μέσο όρο της περιόδου 1991-2020».

Πυρκαγιές κατέστρεψαν το δάσος κοντά στο χωριό Γεννάδι στη Ρόδο. Φωτογραφία τραβηγμένη στις 27 Ιουλίου 2023 – ANGELOS TZORTZINIS / AFP

Σε μια έκθεση του Ιουλίου 2023 (αρχειοθετημένη εδώ) σχετικά με τους καύσωνες στην Ελλάδα τον ίδιο μήνα, η ΕΜΥ ανέφερε ότι η μεγαλύτερη συχνότητα πολύ υψηλών θερμοκρασιών και καύσωνων «παρέχει ενδείξεις για πιθανή διασύνδεση τους με το φαινόμενο της κλιματικής αλλαγής». Ο οργανισμός προσθέτει ότι αυτοί οι «συνεχείς και διαδοχικοί» καύσωνες και οι υψηλές θερμοκρασίες οφείλουν «τη μεγάλη τους εικόνα στο ίδιο κατά βάση αίτιο».

Μπορεί ο άνθρωπος να ελέγξει τον καιρό;

Η Αντρέα Φλόσμαν, καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο του Κλερμόν Οβέρν (UCA), και ο Φάμπιο Ντ’ Αντρέα, διευθυντής έρευνας στο γαλλικό Εθνικό Κέντρο Επιστημονικής Έρευνας (CNRS), συμφωνούν ότι δεν είναι δυνατόν να «δημιουργηθούν» μετεωρολογικά φαινόμενα όπως η ξηρασία ή οι τυφώνες, τα οποία είναι «τρομερά πολύπλοκα φαινόμενα».

Σύμφωνα με την Φλόσμαν, αν και η τροποποίηση του καιρού συζητείται από τη δεκαετία του 1940, βρίσκεται ακόμη σε ερευνητικό στάδιο.

«Οι υδρομετεωρίτες στα σύννεφα, όπως η βροχή ή το χαλάζι, απαιτούν σωματίδια για να σχηματιστούν. Μετά από αυτή την ανακάλυψη, έχουν γίνει προσπάθειες να αλλάξουν τα σύννεφα με την προσθήκη σωματιδίων, προκειμένου να προκαλέσουν ή να αποτρέψουν τη βροχή ή το χαλάζι», δήλωσε η Φλόσμαν στο AFP σε ηλεκτρονικό μήνυμα στις 17 Νοεμβρίου 2023. Η μέθοδος αυτή ονομάζεται «cloud-seeding» ή σπορά νεφών (αρχειοθετημένο εδώ). Υδρομετέωρο είναι κάθε προϊόν συμπύκνωσης ή απόθεσης ατμοσφαιρικών υδρατμών, όπως βροχή, ομίχλη, σύννεφα ή χαλάζι (αρχειοθετημένο εδώ).

Ο Φάμπιο Ντ’ Αντρέα εξηγεί σε ηλεκτρονικό μήνυμα προς το AFP στις 19 Νοεμβρίου 2023, ότι υπάρχουν «μέθοδοι, ή μάλλον υποθέσεις μεθόδων όπως η σπορά νεφών, για την εξαγωγή νερού από την ομίχλη ή για την εκτόνωση ακραίων φαινομένων όπως οι καταιγίδες ή οι τυφώνες».

«Η μόνη που φαίνεται έστω κάπως αξιόπιστη είναι η “σπορά νεφών”, κυρίως για την πρόκληση βροχής, ιδίως σε ξηρές περιοχές», είπε.

Ο Ντ’ Αντρέα επισημαίνει, ωστόσο, ότι ακόμη και αυτή η μέθοδος απέχει πολύ από το να βγει από τη φάση της έρευνας: «εξακολουθούν να υπάρχουν σοβαρές αμφιβολίες σχετικά με τον τρόπο λειτουργίας της, και ακόμη περισσότερο σχετικά με την οικονομική της αποδοτικότητα».

Η Αντρέα Φλόσμαν έγραψε ότι δεν υπάρχουν επιστημονικά προγράμματα τροποποίησης του καιρού στην Ευρώπη, αλλά επισήμανε την Εθνική Ένωση για τη Μελέτη και την Καταπολέμηση των Ατμοσφαιρικών Πληγών (ANELFA) στη Γαλλία. Η ANELFA είναι μια ένωση της οποίας στόχος είναι να αναπτύξει την υπάρχουσα επιστημονική έρευνα σχετικά με τη φυσική των νεφών και την τροποποίηση του καιρού και να τελειοποιήσει μια μέθοδο αντιμετώπισης των καταιγίδων προκειμένου να μειωθούν οι ζημιές που προκαλούνται από το χαλάζι (αρχειοθετημένο εδώ).

Στην Ελλάδα, υπάρχει το Εθνικό Πρόγραμμα Προστασίας από το χαλάζι του Οργανισμού Γεωργικών Ασφαλίσεων, το οποίο υλοποιείται από το Κέντρο Μετεωρολογικών Εφαρμογών Ελλάδας. Το πρόγραμμα αυτό θέλει να χρησιμοποιήσει την τεχνική της «σποράς νεφών», ιδίως με την απελευθέρωση πυρήνων ιωδιούχου αργύρου στα σύννεφα για την πρόληψη του χαλαζιού σε γεωργικές περιοχές (αρχειοθετημένοι σύνδεσμοι εδώ, εδώ και εδώ).

Η μέθοδος αυτή έχει δοκιμαστεί σε διάφορες χώρες, όπως το Μεξικό, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, η Κίνα, η Ουγγαρία, η Μαλαισία και οι ΗΠΑ.

Προετοιμασία για ένα πείραμα σποράς νεφών στην ινδική πόλη Μπανγκαλόρ στις 21 Αυγούστου 2017. – MANJUNATH KIRAN / AFP

Ο Φάμπιο Ντ’Αντρέα εξηγεί ότι εξακολουθούν να υπάρχουν αμφιβολίες σχετικά με τα αποτελέσματα αυτών των προσπαθειών. «Μιλάμε για μια αύξηση των βροχοπτώσεων μεταξύ 0 και 20%, με μεγάλη μεταβλητότητα, ανάλογα με δυσκολίες όπως η μεγάλη ποικιλία των θάμνων και οι μετεωρολογικές και περιβαλλοντικές συνθήκες, πράγμα που σημαίνει ότι η σπορά μπορεί να λειτουργήσει σε μια περίπτωση και όχι σε μια άλλη, χωρίς να είμαστε σε θέση να ερμηνεύσουμε σωστά τους φυσικούς λόγους».

Ο ερευνητής επισημαίνει ότι η αξιοπιστία αυτών των μελετών είναι επίσης αμφισβητήσιμη, «δεδομένων των πολιτικών και οικονομικών συμφερόντων που εμπλέκονται».

Το HAARP δεν προκαλεί σεισμούς

Το βίντεο που κοινοποιήθηκε σε ψευδείς αναρτήσεις στο Facebook ισχυρίζεται επίσης ότι το τσουνάμι του 2011 μετά από σεισμό στην Ιαπωνία και οι σεισμοί του Φεβρουαρίου 2023 στην Τουρκία και τη Συρία προκλήθηκαν από τη χρήση του HAARP. Το AFP έχει ήδη καταρρίψει τους ισχυρισμούς ότι το HAARP ήταν υπεύθυνο για τον σεισμό στην Τουρκία και τη Συρία τον Φεβρουάριο του 2023, εδώ και εδώ.

Ερωτηθείσα από το AFP σχετικά με τις θεωρίες συνωμοσίας αναφορικά με τον σεισμό της 6ης Φεβρουαρίου 2023 στην Τουρκία, η Τζέσικα Μάθιους, επικεφαλής του προγράμματος HAARP, δήλωσε τότε ότι δεν υπήρχε περίπτωση να προκαλέσει σεισμούς. «Ο πρόσφατος σεισμός και η τραγική απώλεια ανθρώπινων ζωών στην Τουρκία αναδεικνύουν την καταστροφή που μπορούν να προκαλέσουν οι φυσικές καταστροφές. Ο ερευνητικός εξοπλισμός στο χώρο του HAARP δεν μπορεί να δημιουργήσει ή να ενισχύσει φυσικές καταστροφές», δήλωσε στο AFP μέσω email τον Φεβρουάριο του 2023.

«Είναι τόσο τρελό που είναι σαν να ρωτάμε αν ο σεισμός προκλήθηκε από τον Μπαγκς Μπάνι που έψαχνε για καρότα», δήλωσε στο AFP τον Φεβρουάριο του 2023 ο Ντέιβιντ Κιθ, καθηγητής εφαρμοσμένης φυσικής στη Σχολή Μηχανικής και Εφαρμοσμένων Επιστημών του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ, όταν ρωτήθηκε σχετικά με αυτούς τους ισχυρισμούς. «Απλώς δεν υπάρχει κανένας γνωστός μηχανισμός με τον οποίο κάτι που να μοιάζει έστω και λίγο με το HAARP μπορεί να επηρεάσει τους σεισμούς», κατέληξε.

Fact Checker Logo

Έλεγχος γεγονότων, Επιστήμη, Περιβάλλον

Συγγραφέας: Théophile BLOUDANIS / Charlotte STEENACKERS / AFP Ελλάδα / AFP Ολλανδία

Αρχικά δημοσιεύτηκε εδώ.