Το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ (WEF) δεν έχει ζητήσει δημοσίως τη «σφαγή εκατομμυρίων γατών και σκύλων για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής», αντίθετα με ό,τι έχει υποστηριχθεί σε αναρτήσεις στο Facebook. Αυτές αποτελούν ελληνική μετάφραση ενός αγγλικού άρθρου που αναρτήθηκε αρκετές χιλιάδες φορές στο διαδίκτυο τον Δεκέμβριο. Το AFP δεν βρήκε κανένα ίχνος μιας τέτοιας πρωτοβουλίας, κάτι που διέψευσε και εκπρόσωπος του WEF. Το λανθασμένο άρθρο ανέφερε επίσης ότι το Bloomberg και το CNN έγραψαν ότι τα εν λόγω μέσα ενημέρωσης μετέδωσαν το κάλεσμα για τη θανάτωση των ζώων, αλλά αυτό δεν ίσχυε.
«Το έχουν χάσει τελείως», αναφέρει μια ανάρτηση στο Facebook της 14ης Δεκεμβρίου 2022, η οποία κοινοποιεί ένα στιγμιότυπο από ένα ελληνόφωνο άρθρο που δημοσιεύθηκε στον ιστότοπο Lumi News, με τίτλο «Το WEF θέλει να σφάξει εκατομμύρια κατοικίδια γάτες και σκύλους για να καταπολεμήσει την κλιματική αλλαγή».
Το άρθρο της Lumi News αποτελεί ελληνική μετάφραση ενός αγγλικού άρθρου που δημοσιεύθηκε στον ιστότοπο NewsPunch στις 9 Δεκεμβρίου 2022, και που αναφέρεται ως πηγή.
Η εικόνα στο στιγμιότυπο του άρθρου δείχνει τον Κλάους Σβαμπ (Klaus Schwab), ιδρυτή του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ (WEF) στο Νταβός.
Στιγμιότυπο της παραπλανητικής ανάρτησης στο Facebook. Λήψη εικόνας: 19/12/2022 – AFP
Άλλες παρόμοιες δημοσιεύσεις έχουν εντοπιστεί εδώ και εδώ. Η ίδια δήλωση έχει κοινοποιηθεί αρκετές εκατοντάδες φορές στα γαλλικά και στα αγγλικά από τα μέσα Δεκεμβρίου.
Το WEF είναι ένας διεθνής μη κυβερνητικός οργανισμός που φιλοξενεί ετήσιες συναντήσεις στο Νταβός της Ελβετίας μεταξύ πολιτικών, επιχειρηματιών και ειδικών που ασχολούνται με την παγκόσμια οικονομία.
Ο Κλάους Σβαμπ βρίσκεται στο επίκεντρο πολλών ψευδών αναφορών, που τον κατηγορούν, για παράδειγμα, ότι είχε προβλέψει την πανδημία Covid-19, ότι θέλει να «εμφυτεύσει τσιπ» στον πληθυσμό ή ότι είναι γιος ενός Γερμανού ναζιστή στρατηγού.
Τα τελευταία χρόνια, το WEF έχει αναμεταδώσει αρκετά άρθρα ή βίντεο σχετικά με το αποτύπωμα άνθρακα που δημιουργείται από την τροφή των κατοικίδιων σκύλων και γατών. Ωστόσο, το AFP δεν βρήκε κανένα στοιχείο για οποιαδήποτε δημόσια πρωτοβουλία ή δήλωση που να ενθαρρύνει τους ιδιοκτήτες κατοικίδιων ζώων να «σφάζουν» τα κατοικίδιά τους, και ένας εκπρόσωπος αρνήθηκε κάτι τέτοιο στο AFP.
Το WEF δεν έχει ζητήσει δημοσίως τη σφαγή εκατομμυρίων κατοικίδιων ζώων
Ένα άρθρο του Lumi News έχει ήδη επαληθευτεί από το AFP εδώ. Το NewsPunch, ο αγγλόφωνος ιστότοπος από τον οποίο προήλθε το αρχικό άρθρο, είναι το νέο όνομα του ιστότοπου YourNewswire, αρκετά άρθρα του οποίου έχουν ήδη επαληθευτεί από το AFP στα γαλλικά, εδώ και εδώ.
«Το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ ζητά τώρα να σφάζονται εκατομμύρια γάτες και σκύλοι σε όλο τον κόσμο σε μια προσπάθεια να μειωθεί το ‘αποτύπωμα άνθρακα’ που παράγουν ως αποτέλεσμα της κατανάλωσης κρέατος», αναφέρει το εσφαλμένο άρθρο, το οποίο αναφέρει επίσης ότι «η προτεινόμενη πολιτική αντιμετωπίστηκε με οργή από οργανώσεις για τα δικαιώματα των ζώων και ιδιοκτήτες κατοικίδιων ζώων».
Σύμφωνα με το NewsPunch, παρά τις συγκεκριμένες υποτιθέμενες επικρίσεις, «παρά τις αντιδράσεις, το WEF υποστηρίζει ότι αυτό το μέτρο είναι απαραίτητο καθώς πιστεύει ότι η μείωση του αριθμού των κατοικίδιων ζώων σε όλο τον κόσμο θα συμβάλει στη μείωση της υπερθέρμανσης του πλανήτη και άλλων περιβαλλοντικών ζητημάτων που προκαλούνται από τον υπερπληθυσμό».
Μια αναζήτηση στο Google, ωστόσο, δεν αποδεικνύει ότι το WEF έχει ζητήσει τη σφαγή εκατομμυρίων γατών και σκύλων ή ότι ομάδες για τα δικαιώματα των ζώων αντέδρασαν στην ανακοίνωση.
Το αγγλικό άρθρο κοινοποιεί επίσης ένα βίντεο, το οποίο δεν υπάρχει στην ελληνική έκδοση του Lumi News, από ένα κανάλι που ονομάζεται The People’s Voice και συνδέεται με το NewsPunch, το οποίο μεταδίδει παρόμοιους ισχυρισμούς. Η μικρογραφία του βίντεο δείχνει ένα στιγμιότυπο οθόνης ενός υποτιθέμενου tweet από το WEF, που φέρεται να λέει: «Η εξάλειψη της ιδιοκτησίας κατοικίδιων ζώων θα μειώσει το επικίνδυνο αποτύπωμα άνθρακα που συμβάλλει στην κλιματική αλλαγή».
Μια αναζήτηση στον λογαριασμό του Φόρουμ του Νταβός στο Twitter δεν έφερε κανένα τέτοιο ή παρόμοιο tweet. Το εργαλείο Wayback Machine μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την αναζήτηση του λογαριασμού όπως ήταν την ημέρα που δημοσιεύθηκε το άρθρο του NewsPunch και το βίντεο του The People’s Voice, στις 9 Δεκεμβρίου, ή τις προηγούμενες ημέρες (π.χ. 8 Δεκεμβρίου). Δεν βρέθηκαν tweets που να ζητούν την «εξάλειψη» των κατοικίδιων ζώων.
Μια παρόμοια αναζήτηση στο λογαριασμό του WEF στο Facebook δεν εμφανίζει καμία ανάρτηση που να καλεί για τη «σφαγή» των κατοικίδιων ζώων. Τον Οκτώβριο του 2021, το WEF δημοσίευσε ένα βίντεο αφιερωμένο στη θετική επίδραση των κατοικίδιων ζώων στην ψυχική υγεία των ιδιοκτητών τους κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Τον Αύγουστο του 2019, ένα άλλο βίντεο αναρτήθηκε στον λογαριασμό του Φόρουμ στο Facebook, μεταδίδοντας το έργο των εμπειρογνωμόνων και των εταιρειών για την παραγωγή τροφής με βάση τα έντομα για κατοικίδια ζώα, σε μια προσπάθεια να μειωθεί η παραγωγή κρέατος που ρυπαίνει ιδιαίτερα.
Στον ιστότοπο του WEF, τα πιο πρόσφατα άρθρα σχετικά με τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις των κατοικίδιων ζώων δημοσιεύθηκαν το 2017, το 2019 και το 2020. Εξηγούν ότι η συνειδητοποίηση των επιπτώσεων της παραγωγής κρέατος στο κλίμα μπορεί να οδηγήσει ορισμένες εταιρείες και ιδιοκτήτες να επανεξετάσουν τη διατροφή των σκύλων και των γατών τους, μειώνοντας τις μερίδες τους ή προτιμώντας χορτοφαγικές εναλλακτικές λύσεις σε ορισμένα γεύματα.
Κανένα από αυτά τα άρθρα δεν αναφέρει την ιδέα της «σφαγής» αυτών των ζώων.
Σε επικοινωνία που έγινε στις 13 Δεκεμβρίου 2022, εκπρόσωπος του WEF επιβεβαίωσε στο AFP ότι η πληροφορία αυτή ήταν «ψευδής». «Το WEF δεν έχει κάνει ποτέ καμία τέτοια δήλωση» ή έχει λάβει οποιαδήποτε τέτοια πρωτοβουλία, είπε.
Άρθρα που δεν καλούν στη θανάτωση ζώων και δεν αναφέρουν το WEF
Το άρθρο του NewsPunch και η ελληνική μετάφρασή του στο Lumi News ισχυρίζονται επίσης ότι το WEF «έδωσε εντολή» στα μέσα ενημέρωσης να «αρχίσουν να προωθούν την αφήγηση», επικαλούμενα δύο άρθρα από το Bloomberg και το CNN.
Το άρθρο του Bloomberg, το οποίο παραθέτει ένας ακροδεξιός ιστότοπος στο 1’19 του βίντεο του The People’s Voice, δημοσιεύθηκε τον Μάρτιο του 2022. Αυτό το άρθρο (υπό paywall – το AFP είχε πρόσβαση στο σύνολό του) δεν αφορά την κλιματική αλλαγή, αλλά τον πληθωρισμό στις ΗΠΑ. Σε μια σύντομη παράγραφο, ο συγγραφέας εξετάζει το κόστος της ιατρικής θεραπείας για τα κατοικίδια ζώα, εξηγώντας ότι «οι ερευνητές δεν συνιστούν χημειοθεραπεία για τα κατοικίδια ζώα – η οποία μπορεί να κοστίσει έως και 10.000 δολάρια – για ηθικούς λόγους», που συνδέονται με τη χρήση μιας θεραπείας με επώδυνες παρενέργειες και τον κίνδυνο τα ζώα να περάσουν το υπόλοιπο της ζωής τους με πόνο.
Το δεύτερο άρθρο, που δημοσιεύθηκε τον Σεπτέμβριο του 2022 από το αμερικανικό κανάλι CNN, περιγράφει λεπτομερώς το αποτύπωμα άνθρακα της σίτισης γατών και σκύλων, επικαλούμενο μια μελέτη του 2017.
Το CNN εξηγεί ότι «τα κατοικίδια ζώα έχουν μετρήσιμο θετικό αντίκτυπο στη σωματική μας υγεία και την ψυχική μας ευεξία» και δίνει συμβουλές για τους πολίτες που επιθυμούν να μειώσουν τον αντίκτυπό τους στο κλίμα: «Σε γενικές γραμμές, τα μεγάλα κατοικίδια ζώα έχουν μεγαλύτερο αντίκτυπο στο κλίμα από τα μικρά, κυρίως επειδή χρειάζονται περισσότερη τροφή. Επομένως, ίσως να θέλετε να εξετάσετε μικρότερες φυλές ή είδη, αν θέλετε να ελαχιστοποιήσετε τον αντίκτυπό σας στον πλανήτη. Το αποτύπωμα άνθρακα ενός Τσιουάουα θα είναι πολύ μικρότερο από αυτό ενός Αγίου Βερνάρδου, για παράδειγμα».
Κανένα από τα δύο άρθρα δεν επικαλείται το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ ούτε συμβουλεύει τους ιδιοκτήτες κατοικίδιων ζώων να τα «θανατώσουν». «Μην πανικοβάλλεστε. Το να αποχαιρετήσετε τους καλύτερους φίλους σας δεν είναι η απάντηση», αναφέρει το CNN στο άρθρο του.
Το NewsPunch αναδημοσιεύει στην πραγματικότητα ένα άλλο άρθρο, που δημοσιεύθηκε στον ιστότοπό του στις 26 Νοεμβρίου 2022, στο οποίο ο συγγραφέας ισχυρίζεται ότι «οι ακτιβιστές του κλίματος ζητούν τώρα τη σφαγή εκατομμυρίων σκύλων παγκοσμίως, προκειμένου να μειωθεί το ‘αποτύπωμα άνθρακα’ που παράγουν τρώγοντας κρέας» – ένας ισχυρισμός πολύ κοντά σε αυτόν που αναμεταδίδεται στα δημοσιεύματα που ελέγξαμε, και πάλι με βάση το άρθρο του CNN.
Αυτός ο ψευδής ισχυρισμός ελέγχθηκε στη συνέχεια από διάφορους ιστότοπους επαλήθευσης, όπως η USA Today και το Associated Press, καθώς και από το PolitiFact, το οποίο μίλησε με διάφορες οργανώσεις για τα δικαιώματα των ζώων, καθώς και με τον συγγραφέα της μελέτης που επικαλείται το CNN, ο οποίος βρήκε τους ισχυρισμούς «γελοίους».