Μεγάλη αναπαραγωγή στο ελληνικό διαδίκτυο γνώρισε συνέντευξη του πλαστικού χειρουργού Νικόλαου Ουσαντζόπουλου, στην οποία αυτός διατείνεται ότι η πανδημία της COVID-19 συνιστά μια απάτη, ότι η αυξημένη θνησιμότητά της οφείλεται σε επικίνδυνα ιατρικά πρωτόκολλα και ότι ο εμβολιασμός είναι πειραματικός. Στην πραγματικότητα όμως, αυτοί οι ισχυρισμοί διαστρεβλώνουν τα επιστημονικά δεδομένα.
Παραδείγματα: focusfm.gr, voicenews.gr, katohika.gr, choratouaxoritou.gr
Παράδειγμα ανάρτησης στο Facebook:
Σύμφωνα με τα δημοσιεύματα:
Σφοδρή κριτική στην κυβέρνηση άσκησε ο πλαστικός χειρουργός Νικόλαος Ουσαντζόπουλος, μιλώντας στον FOCUS FM 103.6 και τον Στέφανο Δαμιανίδη.
Ο γιατρός ξεκίνησε με ένα σχόλιο για την μορφή του κορωνοϊού: «Φοβόμαστε έναν ιό, κοροναϊό, ο οποίος είναι, σύμφωνα με τα δεδομένα των βιβλίων που έχουμε διαβάσει όλοι μας, και αυτοί που βγαίνουν στις τηλεοράσεις, ένας απλός ρινοϊός. Ένας ιός, ο οποίος με τη βοήθεια κάποιων ανθρώπων μεταλλάχθηκε και δημιούργησε τη Δέλτα, η οποία ήταν πράγματι λίγο ζόρικη για τον πληθυσμό της γης» και πρόσθεσε:
«Κάθε ίωση κάνει έναν κύκλο και μετά χάνεται στο πέρασμα του χρόνου. Μπορεί να ξανάρθει μετά από 100 χρόνια. Το δεδομένο όμως είναι ότι αρρωστήσανε κάποιοι άνθρωποι και από κακή, το τονίζω, ιατρική περίθαλψη, χάθηκαν πάρα πολλές ζωές. Η πρωτοβάθμια περίθαλψη στην Ελλάδα είναι ότι χειρότερο μπορεί να υπάρξει στην Ευρώπη».
Στη συνέχεια στάθηκε στην αντιμετώπιση των ασθενών από το ιατρικό προσωπικό, που εισήλθαν με covid-19 στα νοσοκομεία: « Ήταν λάθος πολλές τεχνικές. Όταν πέφτει το οξυγόνο, βάζανε πάρα πολύ “δυνατό” οξυγόνο, μπόλους όπως το λέμε εμείς. Αυτό δημιουργούσε θρομβώσεις και έτσι “χάθηκαν” πάρα πολλοί άνθρωποι. Ήταν η ασχετοσύνη μας (σ.σ των γιατρών), που οδήγησε στις θρομβώσεις στο αίμα και μετά από 5-6 ώρες χάνονταν οι άνθρωποι».
Σε ερώτηση του δημοσιογράφου για το αν οι γιατροί γνώριζαν τις επιπτώσεις της χορήγησης υψηλών ποσοτήτων οξυγόνου, ο κ. Ουσαντζόπουλος απάντησε: «Εμείς οι γιατροί ξέραμε, διότι αυτά διαβάσαμε. Αυτοί όμως που δίνανε τις εντολές, γιατί πρέπει να ξέρουμε ότι μέσα στα νοσοκομεία υπάρχουν κάποιοι που διευθύνονται από κάποιους άλλους. Αυτοί οι διευθύνοντες δίνανε αυτές τις εντολές. Δε μπορούσες εσύ, ως “μικρός” γιατρός να κάνεις του… κεφαλιού σου. Ακολουθούσες ένα πρωτόκολλο. Αυτό το πρωτόκολλο πρέπει να βγει στην επιφάνεια».
Ο χειρούργος με τη σειρά του έθεσε ερώτημα στον “αέρα”, σχετικά με το «ακαταδίωκτο που έχουν όλοι αυτοί οι καθηγητάδες και οι γιατροί;» και συμπλήρωσε: «αυτό είναι ένα ερώτημα που πρέπει να ψάξουν οι δημοσιογράφοι».
Για στο θέμα των ασθενειών και ειδικότερα των ιώσεων, ο. Ουσαντζόπουλος υπογράμμισε: «Όσον αφορά τις ιώσεις, περιμένουμε πάντοτε τρεις μέρες με τον πυρετό, τα συμπτώματα κακουχίας και μετά παίρνουμε τα λεγόμενα αντιπυρετικά, τα φάρμακα αυτά που μας “ρίχνουν” τον πυρετό και μας κάνουν να αισθανόμαστε καλύτερα. Εμείς τρέχαμε σαν τα… πρόβατα στα νοσοκομεία με το λίγο πυρετό. Θα θυμίσω εδώ τα τρία Φ. Εμείς ήμασταν φοβισμένοι, ήμασταν και φιμωμένοι. Τώρα μας κάνανε και φτωχούς και μας ελέγχουν πλήρως».
Ο κ. Ουσαντόπουλος έσπευσε να εξηγήσει γιατί μικρά παιδιά «υποφέρουν από ιώσεις, ενώ είναι κάτι καθημερινό»: «Υπάρχει και σε αυτό μια ιατρική εξήγηση. Η μάσκα, την οποία πάρα πολλοί αγάπησαν, στα παιδάκια. Γιατί τώρα αρρωσταίνουν τα παιδάκια; Διότι έχοντας τη μάσκα, δεν αναπνέεις τον φυσιολογικό αέρα, οξυγόνο στη θερμοκρασία που πρέπει. Έτσι, ο οργανισμός γίνεται πιο ευπρόσληπτος στις ιώσεις».
Για τα εμβόλια, σημείωσε: «Δεν είναι δυνατόν το εμβόλιο να μην έχει ένα χαρτί μέσα που να λέει ποιες είναι οι παρενέργειες ή ποιες είναι οι καταστάσεις, οι οποίες μπορεί να δημιουργηθούν άμα κάνεις το εμβόλιο. Όλα τα εμβόλια δε τα κάνουν όλοι οι άνθρωποι. Υπάρχουν και αντενδείξεις. Εμείς ήμασταν τα πειραματόζωα σε ένα φάρμακο, που δεν είχε αναγνωριστεί δυστυχώς από πουθενά»
Τέλος, αναφέρθηκε και σε ορισμένες ενέργειες της Πολιτείας σχετικά με νοσοκομεία της Θεσσαλονίκης: «Ήρθε και μας έκλεισε το “Λοιμωδών” ο τότε Υπουργός Υγείας (σ.σ. Άδωνις Γεωργιάδης). Δύο πράγματα θα μπορούσαν να γίνουν. Να είναι ένα νοσοκομείο το “Λοιμωδών” και να πηγαίνει εκεί ο κόσμος και όχι να τον διασπείρει σε όλη την Θεσσαλονίκη (και κατ΄επέκταση τον ιό). Όλα τα νοσκομεία δέχονταν περιστατικά covid. Θα μπορούσαν, αν είχαν σωστή πορεία στο θέμα υγείας, να ανοίξουν και την “Παναγία” και μαζί με το “Λοιμωδών” να υπάρχουν δύο νοσοκομεία μόνο για covid».
Τι ισχύει
Καταρχάς, χρειάζεται να σημειωθεί ότι η εξειδίκευση του κ. Ουσαντζόπουλου αφορά την πλαστική χειρουργική, η οποία δεν σχετίζεται με την λοιμωξιολογία, την επιδημιολογία ή την εντατικολογία, που αποτελούν επιστημονικά πεδία των οποίων την ομοφωνία ο ίδιος αμφισβητεί αβάσιμα, όπως θα δούμε στη συνέχεια.
Παρακάτω, θα εξετάσουμε τους βασικούς ισχυρισμούς της επίμαχης συνέντευξης, όπως παρατέθηκαν στα εξεταζόμενα δημοσιεύματα:
Φοβόμαστε έναν ιό, κοροναϊό, ο οποίος είναι, σύμφωνα με τα δεδομένα των βιβλίων που έχουμε διαβάσει όλοι μας, και αυτοί που βγαίνουν στις τηλεοράσεις, ένας απλός ρινοϊός.
Η εν λόγω δήλωση είναι στοιχειωδώς εσφαλμένη, καθώς οι κορωνοϊοί και οι ρινοϊοί αφορούν ξεχωριστές οικογένειες ιών. Ενδεικτικά, οι ρινοϊοί δεν περικλείουν το γενετικό τους υλικό και είναι πολύ μικρότεροι σε μέγεθος από τους κορωνοϊούς.
Μεταφορικά, καθώς οι ρινοϊοί είναι η συχνότερη αιτία του κοινού κρυολογήματος, η δήλωση πιθανώς εννοεί ότι ο κορωνοϊός που προκάλεσε την πρόσφατη πανδημία, ο SARS-CoV-2, είναι ένας ακόμη ιός κρυολογήματος. Και αυτός όμως ο ισχυρισμός είναι στοιχειωδώς εσφαλμένος.
Έχουν ανιχνευτεί 7 είδη κορωνοϊών που μολύνουν ευρέως ανθρώπους, και ενώ τα 4 εξ αυτών προκαλούν είδη του κοινού κρυολογήματος τα άλλα 3 (SARS-CoV-1, MERS-CoV, SARS-CoV-2) οδηγούν πολύ συχνότερα σε σοβαρές επιπλοκές.
Η πιο άμεση αντίθεση παρατηρείται στην περίπτωση του MERS-CoV, ο οποίος παρουσιάζει θνητότητα 35% ανά λοίμωξη, αλλά ο SARS-CoV-2 έχει οδηγήσει μακράν στην υψηλότερη θνησιμότητα πληθυσμού, καθώς μεταδίδεται πολύ ευκολότερα απ’ όλους. Από άποψη πανδημικών εξάρσεων, εκτός της πρόσφατης περίπτωσης του SARS-CoV-2, είναι πιθανό και η πανδημία του 1889 να οφειλόταν σε κορωνοϊό. Αντιθέτως, δεν υπάρχει κανένας ρινοϊός που να μπορεί να αποβεί επικίνδυνος για το ευρύ κοινό και δεν έχει εντοπιστεί καμιά πιθανή σχετική πανδημία στο βάθος των τελευταίων χιλιετιών.
Ένας ιός, ο οποίος με τη βοήθεια κάποιων ανθρώπων μεταλλάχθηκε και δημιούργησε τη Δέλτα, η οποία ήταν πράγματι λίγο ζόρικη για τον πληθυσμό της γης.
Όπως έχουμε ξαναγράψει, στην επιστημονική κοινότητα ήταν δεδομένο ότι αργά ή γρήγορα θα εμφανιζόταν μια ακόμη πανδημία και τα δεδομένα υποστηρίζουν συντριπτικά την φυσική εξέλιξη και μεταπήδηση του SARS-CoV-2 από ζώα σε ανθρώπους.
Οι ισχυρισμοί ότι οι μετέπειτα παραλλαγές του SARS-CoV-2 εμφανίστηκαν λόγω ανθρώπινης παρέμβασης συνήθως κάνουν λόγο για επίπτωση του μαζικού εμβολιασμού κατά του ιού. Όπως όμως έχουμε ξαναγράψει, οι πρώτες 4 παραλλαγές ανησυχίας του ιού (συμπεριλαμβανομένης της Δέλτα) είχαν εμφανιστεί πριν τους μαζικούς εμβολιασμούς και η 5η, και πιο πρόσφατη (Όμικρον), εμφανίστηκε σε περιοχές με χαμηλή εμβολιαστική κάλυψη και υψηλό επιπολασμό AIDS.
Συνολικά, η καθιερωμένη θέση στην επιστημονική κοινότητα είναι ότι ο εμβολιασμός περιορίζει κατά το δυνατόν την εξάπλωση και τον εξελικτικό χώρου του ιού και, κατ’ επέκταση, τη φυσική δημιουργία νέων στελεχών του.
Εναλλακτικά, η επίμαχη αναφορά πιθανώς να εννοεί ότι η εμφάνιση του στελέχους Δέλτα οφείλεται σε κάποια εργαστηριακή παρέμβαση. Τέτοιες θέσεις όμως δεν έχουν καμιά αναγνώριση μεταξύ των ειδικών της φυλογενετικής του SARS-CoV-2 και ήδη, από την πρώτη καταγραφή του στελέχους Δέλτα, είχαν εντοπιστεί τα προηγούμενα φυσικά στελέχη από τα οποία και το Δέλτα προέκυψε.
Κάθε ίωση κάνει έναν κύκλο και μετά χάνεται στο πέρασμα του χρόνου. Μπορεί να ξανάρθει μετά από 100 χρόνια.
Όπως έχουμε ξαναγράψει, οι περισσότερες από τις μολυσματικές νόσους που μαστίζουν την ανθρωπότητα, έχουν προκύψει λόγω μεταπήδησής τους από ζώα σε ανθρώπους (ζωονόσοι). Υπάρχει μια πολύ μεγάλη ποικιλία δυνητικών ζωονόσων αλλά η πλειοψηφία τους δεν μεταδίδεται εύκολα μεταξύ ανθρώπων. Τέτοιες νόσοι τείνουν να προκαλούν περιορισμένες εξάρσεις ανά διαστήματα, όταν τυχαίνει να έχουν μεταλλαχθεί με τρόπο που καθιστά πιο εύκολη την μετάδοση τους σε ανθρώπους και έπειτα οι άνθρωποι να έχουν εκτεταμένη επαφή με αυτές. Ωστόσο, τέτοιες περιπτώσεις αφορούν ευρέως άγνωστες νόσους, που συχνά δε γίνονται καν αντιληπτές ως τέτοιες από τους ασθενείς.
Σχεδόν όλες οι σοβαρές επιδημίες της ιστορίας αφορούν παθογόνα που δεν εξαφανίστηκαν αλλά συνέχισαν να προκαλούν τακτικά μαζικές λοιμώξεις, σε πολλές περιπτώσεις επειδή μπόρεσαν να παραμείνουν σε ομάδες ανθρώπινου πληθυσμού ανά τον κόσμο. Η μόνη σοβαρή ανθρώπινη λοίμωξη των τελευταίων χιλιετιών που έχει επιβεβαιωθεί ότι εξαλείφθηκε είναι η ευλογιά, ωστόσο, η εξάλειψη μπόρεσε να επιτευχθεί μόνο μέσω μιας εντατικής διεθνούς καμπάνιας εμβολιασμού.
Χρειάζεται να σημειωθεί ότι, καθώς οι περισσότερες επικίνδυνες μεταδοτικές ασθένειες προκάλεσαν τις πρώτες τους επιδημίες κατά την προϊστορική Αγροτική Επανάσταση, δεν πρόλαβαν να καταγραφούν σε επιδημική φάση (ασυνήθιστη έξαρση λοιμώξεων) αλλά καταγράφηκαν για πρώτη φορά αφού είχαν πλέον περάσει στην ενδημική τους φάση (τακτική συχνότητα λοιμώξεων). Αυτές οι μεταδοτικές ασθένειες είναι πλέον αρκετά σπάνιες ή και έχουν εξαλειφθεί τοπικά, αλλά χάρη σε στοχευμένες υγειονομικές πρακτικές, καθώς και στα σύγχρονα προγράμματα εμβολιασμού. Χαρακτηριστικά, η μείωση της εμβολιαστικής κάλυψης κατά της ιλαράς στην ΕΕ, τα τελευταία χρόνια, οδήγησε το 2018 σε έξαρση που στοίχισε τη ζωή σε πάνω από 70 άτομα, κυρίως μικρά παιδιά.
Η πιο συχνή αιτία πανδημιών κατά τους τελευταίους αιώνες είναι η γρίπη, με τουλάχιστον 5 ξεχωριστές περιπτώσεις τα τελευταία 140 χρόνια. Τα στελέχη που προκάλεσαν αυτές τις πανδημίες συνδέονταν εξελικτικά και παραλλαγές τους εμφανίζονται ακόμη συχνά στο πλαίσιο των εποχικών εξάρσεων γρίπης. Χρειάζεται να σημειωθεί ότι και εκτός των ασυνήθιστων εξάρσεων η εποχική γρίπη αποτελεί σοβαρό παράγοντα κινδύνου για τις ευπαθείς ομάδες, με σημαντικές κοινωνικο-οικονομικές επιπτώσεις λόγω των κοστών παύσης εργασίας και νοσηλείας.
Αντίστοιχα ισχύουν και για την COVID-19, η οποία φαίνεται πλέον (τέλη Ιανουαρίου 2023) να οδεύει προς την ενδημική της φάση, μετά τον εκτεταμένο εμβολιασμό και τη μόλυνση της πλειοψηφίας πληθυσμού. Ενώ οι σχετικοί θάνατοι για πρώτη φορά φαίνεται να περιορίζονται σε πιο προβλέψιμα και μικρά κύματα σε σχέση με την κρίσιμη φάση της πανδημίας, είναι σίγουρο ότι ο ιός θα παραμείνει μακροχρόνια, με σοβαρές υγειονομικές και κοινωνικο-οικονομικές επιπτώσεις.
Ενδεικτικά, παραθέτουμε βρετανικά δεδομένα σύγκρισης όλων των θανάτων που οφείλονται στη γρίπη και τις κοινές πνευμονίες, έναντι των θανάτων της COVID-19. Διαπιστώνουμε ότι, χονδρικά, η προσθήκη της COVID-19 στις ενδημικές ιώσεις θα μπορούσε τουλάχιστον να διπλασιάσει το σύνολο των σχετικών θανάτων που παρατηρούνταν προ πανδημίας.
Χρειάζεται να σημειωθεί ότι σε κάποιες κοντινές μελλοντικές περιόδους η θνησιμότητα της COVID-19 θα μπορούσε να γνωρίσει και πάλι ασυνήθιστη έξαρση, καθώς είναι πιθανό να εμφανιστεί κάποιο σημαντικά επικινδυνότερο στέλεχος από τα παρόντα, θέση που υποστηρίχτηκε ομόφωνα από ειδικούς σε σχετική δημοσκόπηση. Επίσης, καθοριστικός είναι ο προστατευτικός ρόλος του εμβολιασμού, καθώς στην περίπτωση του Ηνωμένου Βασιλείου η χορήγηση αναμνηστικών δόσεων καταγράφεται ιδιαίτερα υψηλή αλλά εμφανίζεται πολύ μικρότερη σε άλλες χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας.
Επιπλέον, χρειάζεται να διευκρινιστεί ότι τα παραπάνω νούμερα αφορούν μόνο τους θανάτους, όπου η COVID-19 ήταν η υποκείμενη αιτία θανάτου, ενώ σε πολύ περισσότερες περιπτώσεις η πάθηση οδηγεί σε χρόνια προβλήματα υγείας, νοσηλείες, απορρύθμιση άλλων νόσων και έμμεση συνδρομή σε θανάτους. Χαρακτηριστικές επιπτώσεις συνιστούν η εξάντληση των επαγγελματιών υγείας και η καθυστέρηση περίθαλψης άλλων έκτακτων παθήσεων. Από οικονομικής άποψης, και μόνο τα αντίστοιχα χρόνια προβλήματα υγείας (Long COVID) μπορεί να στοιχίζουν τρισεκατομμύρια δολάρια στην οικονομία των ΗΠΑ ετησίως.
Το δεδομένο όμως είναι ότι αρρωστήσανε κάποιοι άνθρωποι και από κακή, το τονίζω, ιατρική περίθαλψη, χάθηκαν πάρα πολλές ζωές. Η πρωτοβάθμια περίθαλψη στην Ελλάδα είναι ότι χειρότερο μπορεί να υπάρξει στην Ευρώπη. Ήταν λάθος πολλές τεχνικές.
Καταρχάς, αληθεύει ότι σε δημοσκόπηση του κοινού από τον φορέα ΟΟΣΑ, το 2020, η Ελλάδα κατέγραψε ένα από τα μικρότερα ποσοστά ικανοποίησης με το εγχώριο σύστημα υγείας στον ανεπτυγμένο κόσμο. Ωστόσο, στον αντικειμενικό δείκτη περιορισμού αποτρέψιμης θνησιμότητας (δεν λήφθηκε υπόψη η COVID-19) η Ελλάδα εμφανίστηκε κοντά ή ακόμη και άνω του μέσου όρου της ΕΕ.
Θεσμοί και ειδικοί έχουν σημειώσει την αξία της πρωτοβάθμιας περίθαλψης στην υποστήριξη του συστήματος υγείας κατά την πανδημία αλλά με έμμεσο τρόπο, δηλαδή με τη διεξαγωγή τεστ, την παρακολούθηση ήπιων συμπτωμάτων και τον εμβολιασμό. Όπως είχαμε εξηγήσει σε προηγούμενο άρθρο μας, κατά την κρισιμότερη φάση της πανδημίας δεν υπήρχαν διαθέσιμες αγωγές που να μπορούν να ληφθούν εκτός νοσοκομείου και να περιορίσουν το ρίσκο βαριάς νόσησης ή θανάτου COVID-19.
Επίσης, προληπτικές αγωγές που μπορούσαν να χορηγηθούν ενδονοσοκομειακά, όπως τα μονοκλωνικά σώματα που έγιναν διαθέσιμα στα τέλη του 2021, παρουσίαζαν ελάχιστη διαθεσιμότητα σε σχέση με τον εμβολιασμό, ο οποίος ήταν και αποτελεσματικότερος (πλέον, δεν υπάρχουν αποτελεσματικά μονοκλωνικά για τα στελέχη που κυκλοφορούν).
Έπειτα, στο τέλος του πρώτου και σοβαρότερου κύματος του στελέχους Όμικρον (αρχές Φεβρουαρίου 2022), έγινε διαθέσιμο το πρώτο αντιικό χάπι κατά της COVID-19, που μπορούσε να ληφθεί στο σπίτι έπειτα από αίτημα προσωπικού ιατρού. Ωστόσο, η αποτελεσματικότητά του ήταν μικρή. Δύο μήνες μετά, έγινε διαθέσιμο το δεύτερο και αποτελεσματικότερο αντιικό χάπι, που όμως αντιμετώπισε κάποιες προκλήσεις ως προς την χορήγησή του. Ανεξαρτήτως πάντως, τα χάπια αυτά χορηγήθηκαν δεκάδες χιλιάδες φορές κατά τους πρώτους μήνες διάθεσής τους, κοντά στο επίπεδο της διαθεσιμότητάς τους, με νέες παραγγελίες να καλύπτουν τη ζήτηση.
Κυρίως κατά την κρίσιμη φάση της πανδημίας, υπήρχε επίσης ο παράγοντας της συνταγογράφησης ατεκμηρίωτων ή πειραματικών αγωγών κατά της COVID-19, από ιατρούς πρωτοβάθμιας περίθαλψης. Ωστόσο, η γενικευμένη ασφάλεια αυτών των αγωγών ήταν τεκμηριωμένη ήδη πριν την πανδημία, συνεπώς, παρότι τίθονταν ρίσκα αχρείαστων παρενεργειών ή μείωσης της διαθεσιμότητας των αγωγών για την καθιερωμένη τους χρήση, δεν υπήρχε σημαντικό ρίσκο αύξησης της θνησιμότητας της COVID-19.
Συνεπώς, δεν ευσταθεί ο ισχυρισμός ότι η πρωτοβάθμια περίθαλψη υστέρησε σοβαρά στην άμεση σωτηρία ζωών από την COVID-19.
Όταν πέφτει το οξυγόνο, βάζανε πάρα πολύ “δυνατό” οξυγόνο, μπόλους όπως το λέμε εμείς. Αυτό δημιουργούσε θρομβώσεις και έτσι “χάθηκαν” πάρα πολλοί άνθρωποι. Ήταν η ασχετοσύνη μας (σ.σ των γιατρών), που οδήγησε στις θρομβώσεις στο αίμα και μετά από 5-6 ώρες χάνονταν οι άνθρωποι. […]
Αυτοί οι διευθύνοντες δίνανε αυτές τις εντολές. Δε μπορούσες εσύ, ως “μικρός” γιατρός να κάνεις του… κεφαλιού σου. Ακολουθούσες ένα πρωτόκολλο. Αυτό το πρωτόκολλο πρέπει να βγει στην επιφάνεια. […]
Όσον αφορά τις ιώσεις, περιμένουμε πάντοτε τρεις μέρες με τον πυρετό, τα συμπτώματα κακουχίας και μετά παίρνουμε τα λεγόμενα αντιπυρετικά, τα φάρμακα αυτά που μας “ρίχνουν” τον πυρετό και μας κάνουν να αισθανόμαστε καλύτερα. Εμείς τρέχαμε σαν τα… πρόβατα στα νοσοκομεία με το λίγο πυρετό.
Συνολικά, η αναφορά ισχυρίζεται ότι οι ασθενείς με COVID-19 ωθούνταν στο νοσοκομείο, παρότι φοβόντουσαν χωρίς λόγο. Εκεί υποτίθεται ότι, βάσει κάποιου αντιεπιστημονικού ιατρικού πρωτοκόλλου, οι ασθενείς δέχονταν υπερβολικά υψηλές δόσεις οξυγόνου και κατέληγαν νεκροί μέσα σε ώρες. Ωστόσο, και πάλι οι ισχυρισμοί είναι τελείως αβάσιμοι.
Ήδη από την αρχή της πανδημίας, οι οδηγίες του ΕΟΔΥ για τα κρούσματα COVID-19 σύστηναν την εξέταση εισαγωγής σε νοσοκομείο μόνο για όσους παρουσίαζαν σοβαρά προβλήματα υγείας, ήταν υπερήλικες ή εμφάνιζαν τάσεις υποξαιμίας (επικίνδυνα χαμηλή οξυγόνωση). Στις οδηγίες για όσους τελικά νοσηλεύονταν, δεν συστηνόταν η γενικευμένη χορήγηση οξυγόνου αλλά η αναμονή έπειτα από τη χρήση προκαταρκτικών αγωγών και η χορήγηση οξυγόνου μόνο αν εμφανιζόταν επιδείνωση με Σύνδρομο Οξείας Αναπνευστικής Δυσχέρειας (ARDS).
Παρομοίως και για τις επόμενες οδηγίες που εκδόθηκαν στις αρχές του 2021, οι οποίες μεταξύ άλλων περιείχαν και αναλυτικότερες συστάσεις προφύλαξης κατά της εμφάνισης θρομβώσεων. Χρειάζεται να σημειωθεί ότι η COVID-19 προκαλεί θρομβοεμβολικά επεισόδια αρκετά συχνά σε νοσηλευόμενους ασθενείς. Βασικός παράγοντας ρίσκου για την εμφάνιση τέτοιων επεισοδίων είναι ακριβώς η υποξαιμία.
Έτσι, οι πιο πρόσφατες οδηγίες από την Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία για την διαχείριση της αναπνευστικής ανεπάρκειας της COVID-19, κάνουν λόγο για συντήρηση της οξυγόνωσης του αίματος πάνω από τα επικίνδυνα επίπεδα, με διαρκή παρακολούθηση και σταδιακή μείωση της παροχής οξυγόνου όταν ξεπεραστεί η ανάγκη.
Ενώ η εξαιρετικά υψηλή οξυγόνωση (υπεροξαιμία) μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα υγείας, όπως επιληπτικές κρίσεις, σε αυτά τα προβλήματα δεν συμπεριλαμβάνονται οι θρομβώσεις. Ανεξαρτήτως, ειδικοί και διεθνείς θεσμοί υγείας έχουν σημειώσει στις οδηγίες τους και την αποτροπή πρόκλησης διαρκούς υπεροξαιμίας, διότι αυτή θα μπορούσε εν τέλει να οδηγήσει σε επιπλοκές. Ωστόσο, έχει βρεθεί ότι τα ρίσκα υπεροξαιμίας αφορούν κυρίως ασθενείς με ικανή λειτουργία πνευμόνων και έτσι, στην ειδική περίπτωση της COVID-19, οι διαθέσιμες μελέτες δεν εντοπίζουν σαφή αύξηση ρίσκου, ακόμη και στα υψηλότερα επίπεδα οξυγόνωσης.
Αυτή η παρατήρηση έρχεται σε αντίθεση με τα εξαιρετικά πιο απτά ρίσκα υποξαιμίας που αντιμετωπίζουν οι ασθενείς COVID-19. Χαρακτηριστικό παράδειγμα συνιστά η πρωτόγνωρη κρίση που αντιμετώπισε η Ινδία στις αρχές του 2021, κατά την εμφάνιση του στελέχους Δέλτα. Η ανεξέλεγκτη εξάπλωση του Δέλτα οδήγησε σε ελλείψεις αποθηκευμένου οξυγόνου και μαζικούς σχετικούς θανάτους, με τη συνολική εκτιμώμενη θνησιμότητα της κρίσης να ανέρχεται στα εκατομμύρια άτομα.
Τελικά, το γεγονός ότι εγχώρια δεν λάμβανε χώρα κανένα σενάριο συνοπτικής φόνευσης ασθενών επαληθεύεται και από την απλή παρατήρηση ότι, όπως και στον υπόλοιπο δυτικό κόσμο, έτσι και στην Ελλάδα οι θάνατοι COVID-19 ακολουθούσαν την καταγραφή κρουσμάτων έπειτα από 2 με 3 εβδομάδες.
Ευρύτερα, καθώς το Εθνικό Σύστημα Υγείας διαθέτει περί τις 100 χιλιάδες εργαζομένους, εκ των οποίων 24 χιλιάδες ιατροί, θα ήταν στατιστικά αδύνατο να μην έχουν γνωστοποιηθεί ευρέως τα υποτιθέμενα πρωτόκολλα μαζικής φόνευσης ασθενών απευθείας απ’ όσους είναι επιφορτισμένοι με την προστασία τους.
Ο κ. Ουσαντόπουλος έσπευσε να εξηγήσει γιατί μικρά παιδιά «υποφέρουν από ιώσεις, ενώ είναι κάτι καθημερινό»: «Υπάρχει και σε αυτό μια ιατρική εξήγηση. Η μάσκα, την οποία πάρα πολλοί αγάπησαν, στα παιδάκια. Γιατί τώρα αρρωσταίνουν τα παιδάκια; Διότι έχοντας τη μάσκα, δεν αναπνέεις τον φυσιολογικό αέρα, οξυγόνο στη θερμοκρασία που πρέπει. Έτσι, ο οργανισμός γίνεται πιο ευπρόσληπτος στις ιώσεις».
Καταρχάς, σημειώνουμε ότι από την αρχή της πανδημίας κυκλοφόρησαν διάφοροι ισχυρισμοί κατά των προστατευτικών μασκών αλλά βασίζονταν σε παρανοήσεις, στρεβλές ή και ανακλημένες μελέτες. Μια πρόσφατη ανασκόπηση από καναδικό θεσμό υγείας έδειξε ότι δεν υπάρχει καμιά αντικειμενική ένδειξη πρόκλησης αναπνευστικών προβλημάτων από τη χρήση μασκών στα παιδιά.
Το όφελος των μασκών ως προς τον περιορισμό της μετάδοσης αναπνευστικών παθογόνων, όσο γίνεται χρήση τους, έχει εδραιωθεί με μηχανιστικά μοντέλα, διεθνείς μελέτες παρατήρησης καθώς και τυχαιοποιημένες μελέτες. Επιπλέον, προκαταρκτικά έχει προταθεί στη βιβλιογραφία ότι, αντίθετα με την επίμαχη αναφορά, το θερμό και υγραμένο περιβάλλον που δημιουργεί η μάσκα θα μπορούσε να συνεισφέρει στην προστασία που αυτή παρέχει.
Όσον αφορά το υπόβαθρο της επίμαχης δήλωσης, αφορμάται από την παρατήρηση της ασυνήθιστα ισχυρής έξαρσης ενδημικών λοιμώξεων προς το τέλος του 2022, με χαρακτηριστικά τα παραδείγματα της γρίπης και του ιού RSV.
Η πιο αναγνωρισμένη εξήγηση για την αιτία του φαινομένου στην επιστημονική κοινότητα έχει ονομαστεί “ανοσιακό κενό / χρέος (immunity gap / debt)” και αφορά την περιορισμένη έκθεση στις διάφορες λοιμώξεις που αντιμετώπισε ο πληθυσμός κατά την πανδημία, λόγω της χρήσης των ισχυρών προστατευτικών μέτρων, συμπεριλαμβανομένων των μασκών. Μοντελοποιήσεις έχουν δείξει πως, όταν τα ασυνήθιστα ισχυρά προστατευτικά μέτρα χαλαρώνουν μόνιμα, αναμένονται μετέπειτα εξάρσεις των εποχικών παθογόνων έως ότου η νέα αυξημένη μεταδοτικότητά τους εξισορροπηθεί από την ολοένα και αυξανόμενη ανοσία του πληθυσμού.
Ωστόσο, πολλοί ειδικοί, συμπεριλαμβανομένων και αυτών που όρισαν την έννοια του “ανοσιακού κενού”, έχουν εξηγήσει ότι η έννοια, σε πολλές περιπτώσεις, έχει παρερμηνευτεί.
Καταρχάς, μέχρι στιγμής δεν έχει επαληθευτεί συνολική επίπτωση στο ανοσοποιητικό των ατόμων λόγω απουσίας λοιμώξεων και ο όρος “ανοσιακό κενό” υποδηλώνει μόνο την προσωρινή μείωση της εξειδικευμένης προστασίας απέναντι σε συγκεκριμένα παθογόνα, η οποία επανέρχεται με την επόμενη ανοσοποίηση.
Εφόσον υπάρχει διαθέσιμος εμβολιασμός, αυτή η ανοσοποίηση είναι μακράν προτιμότερο να είναι εμβολιαστική. Βασικό παράδειγμα συνιστά ο εμβολιασμός γρίπης και ίσως σύντομα γίνει επίσης διαθέσιμος ο εμβολιασμός RSV. Έτσι, όσο μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού εμβολιαστεί τόσο μικρότερη θα είναι η επικείμενη έξαρση και τόσο πιο ήπιες θα είναι οι επιπτώσεις για όσους τελικά κολλήσουν. Το ίδιο ισχύει και εκτός των ασυνήθιστων εξάρσεων, για κάθε εποχικό κύμα. Υπό την επίμαχη ορολογία, ο εμβολιασμός μπορεί να οριστεί ως “η ασφαλέστερη κάλυψη ανοσιακού κενού”.
Τέλος, το φαινόμενο δεν υποδεικνύει ότι οι λοιμώξεις είναι “καλές” ή ότι “θα έπρεπε να επιδιώκονται”. Κάθε λοίμωξη παρουσιάζει ρίσκα επιπλοκών, ή ακόμη και χρόνιων προβλημάτων υγείας, και η ασφαλέστερη επιλογή είναι η αποφυγή τους με τα καθιερωμένα μέτρα προστασίας. Το επίμαχο φαινόμενο υποδηλώνει μόνο ότι θα υπάρξει αύξηση των λοιμώξεων αν τύχει να μειωθεί η τακτική τήρηση των μέτρων προστασίας. Για παράδειγμα όμως, αν καθιερωνόταν ετησίως η χρήση μασκών στο σχολικό περιβάλλον κατά τη χειμωνιάτικη περίοδο λοιμώξεων, αυτές θα μειώνονταν διαχρονικά.
Όσον αφορά την παρούσα υγειονομική φάση, το “ανοσιακό κενό” έχει οδηγήσει σε μαζική παρουσίαση λοιμώξεων, γεγονός που προσωρινά μπορεί να δυσκολέψει την περίθαλψη ορισμένων νεαρών ασθενών. Ωστόσο, αυτή η παρατήρηση δεν καθιστά προτιμότερη την εναλλακτική της ανεξέλεγκτης μαζικής νόσησης COVID-19 κατά την πρότερη και κρίσιμη φάση της πανδημίας.
Ενδεικτικά, μια ανάλυση στις ΗΠΑ, μεταξύ Απριλίου 2021 και Μαρτίου 2022, έδειξε ότι σε σχέση με το 2019 η COVID-19 προκάλεσε σχεδόν διπλάσιους θανάτους στους ανήλικους από την γρίπη και τις κοινές πνευμονίες. Η θνησιμότητα αυτή θα μπορούσε να ήταν πολύ υψηλότερη αν ο ιός είχε προκαλέσει υπερφόρτωση ή και κατάρρευση του συστήματος υγείας στην αρχή της πανδημίας, όταν δεν είχαν γνωστοποιηθεί κατάλληλες αγωγές και δεν υπήρχε πρόσβαση στον εμβολιασμό που πρακτικά μηδένιζε τη θνητότητα.
Και αυτά είναι μόνο τα άμεσα ρίσκα. Ενδεικτική έμμεση αλλά κρίσιμη επίπτωση είναι η πολύ μεγαλύτερη θνησιμότητα που θα αντιμετώπιζαν τα συγγενικά πρόσωπα των ανηλίκων. Κατά το πρώτο έτος της πανδημίας στις ΗΠΑ, 1 στους 4 θανάτους στερούσε από κάποιο παιδί έναν του κηδεμόνα, με το αντίστοιχο πλήθος παιδιών να αγγίζει τις 140 χιλιάδες. Μέχρι τον Απρίλιο του 2022, το νούμερο εκτιμάται ότι ανήλθε σε 10.5 εκατομμύρια παιδιά διεθνώς, με 7.5 εκατομμύρια ορφάνιες.
Για τα εμβόλια, σημείωσε: «Δεν είναι δυνατόν το εμβόλιο να μην έχει ένα χαρτί μέσα που να λέει ποιες είναι οι παρενέργειες ή ποιες είναι οι καταστάσεις, οι οποίες μπορεί να δημιουργηθούν άμα κάνεις το εμβόλιο. Όλα τα εμβόλια δε τα κάνουν όλοι οι άνθρωποι. Υπάρχουν και αντενδείξεις. Εμείς ήμασταν τα πειραματόζωα σε ένα φάρμακο, που δεν είχε αναγνωριστεί δυστυχώς από πουθενά»
Η αναφορά πιθανώς αφορμάται από τον ψευδή ισχυρισμό ότι η συσκευασία του εμβολίου της Johnson & Johnson περιείχε μόνο ένα κενό έγγραφο αντί για περισσότερες πληροφορίες. Ωστόσο, όπως είχαμε δείξει, στην πραγματικότητα το έγγραφο περιείχε μια διαδικτυακή παραπομπή προς τις επικαιροποιημένες πληροφορίες του εμβολίου.
Σε άλλο άρθρο μας είχαμε δείξει επίσης ότι η διαδικτυακή πλατφόρμα emvolio.gov.gr, απ’ όπου οι πολίτες κλείνουν τα ραντεβού τους για τον εμβολιασμό, εξαρχής περιείχε απαντήσεις για τις παρενέργειες του εμβολιασμού. Όπως αναφέρει η πλατφόρμα, οι συνηθισμένες παρενέργειες είναι ήπιες και παροδικές, όπως και όλων των καθιερωμένων εμβολίων. Η πλατφόρμα παραπέμπει επίσης στο αναλυτικό αρχείο του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων (EMA) για κάθε εγκεκριμένο εμβόλιο, που επίσης εξαρχής περιελάμβανε ένα αναλυτικό έγγραφο, άνω των 100 σελίδων, για κάθε σκέλος του εμβολιασμού, συμπεριλαμβανομένου του προφίλ ασφαλείας του.
Σε επόμενα άρθρα μας είχαμε δείξει ότι o EMA, οι αρμόδιοι εγχώριοι φορείς καθώς και τα ΜΜΕ άμεσα δημοσιοποίησαν πληροφορίες για νέες σπάνιες παρενέργειες του εμβολιασμού, όταν η αιτιώδη σύνδεσή τους με τον εμβολιασμό τεκμηριώθηκε. Πάντως, κατά κανόνα, αυτές οι παρενέργειες δεν ήταν αρκετά σημαντικές ώστε να οδηγήσουν σε αντενδείξεις χορήγησης.
Έτσι, η πιο πρόσφατη Περιγραφή Χαρακτηριστικών Προϊόντος του εμβολίου των Pfizer/BioNTech αριθμεί 308 σελίδες, και η μοναδική αντένδειξη που περιλαμβάνει (σελ. 4) αφορά την υπερευαισθησία σε κάποιο συστατικό του εμβολίου. Ο μόνος απτός σχετικός κίνδυνος αφορά την πρόκληση αναφυλαξίας, ωστόσο πρόκειται για εξαιρετικά σπάνια περιστατικά που παρατηρούνται ανά εκατοντάδες χιλιάδες δόσεις. Ανεξαρτήτως, αυτά τα περιστατικά τείνουν να λαμβάνουν χώρα στο καθιερωμένο σύντομο διάστημα παρακολούθησης έπειτα από τον εμβολιασμό και αντιμετωπίζονται άμεσα με την καθιερωμένη αγωγή.
Έπειτα, η μόνη ομάδα ενηλίκων για την οποία δεν ξεκίνησε να συνιστάται γενικευμένα ο εμβολιασμός ταυτόχρονα με τις υπόλοιπες ήταν οι έγκυες, καθώς αναμενόταν η ολοκλήρωση σχετικών μελετών. Από τα μέσα του 2021, η ασφάλεια και η αποτελεσματικότητα του εμβολιασμού επιβεβαιώθηκε και σε αυτήν την ομάδα. Ακολούθησαν εμφατικές συστάσεις εμβολιασμού των εγκύων, λόγω της ιδιαίτερης ευαλωτότητας των ίδιων και των μωρών τους απέναντι στην COVID-19.
Τέλος, όσον αφορά τον ισχυρισμό ότι «οι εμβολιασμένοι ήταν πειραματόζωα και το εμβόλιο δεν είχε αναγνώριση από πουθενά», στην πραγματικότητα οι εμβολιασμοί ξεκίνησαν σύντομα μετά την αδειοδότηση υπό όρους του πρώτου εμβολίου από τον EMA, τον Δεκέμβριο του 2020. Ο οργανισμός έχει δηλώσει ότι προϊόντα με αδειοδότηση δεν μπορούν να θεωρούνται πειραματικά. Τον Ιούλιο του 2021 ακολούθησε η πλήρης αδειοδότηση του εμβολίου στις ΗΠΑ και τον Οκτώβριο του 2022 η πλήρης αδειοδότηση στην ΕΕ.
Συμπέρασμα
Η επίμαχη συνέντευξη βρίθει ανακριβών ισχυρισμών και διαστρέβλωσης επιστημονικών δεδομένων.
