Στις 8 Δεκεμβρίου 2024, η αστραπιαία επίθεση μιας συμμαχίας ανταρτών υπό την ηγεσία της ριζοσπαστικής ισλαμιστικής ομάδας Χαγιάτ Ταχρίρ αλ-Σαμ (HTS) έβαλε τέλος στην κυριαρχία του προέδρου Μπασάρ αλ Άσαντ. Μεταξύ των αποκαλύψεων σχετικά με τα εγκλήματα που διέπραξε η φατρία Άσαντ και των ερωτημάτων σχετικά με τις προθέσεις της νέας κυβέρνησης, μια σειρά από ψευδή ή εκτός πλαισίου δημοσιεύματα άρχισαν να κυκλοφορούν στα κοινωνικά δίκτυα. Ένα από αυτά, το οποίο έχει κοινοποιηθεί ευρέως στα ελληνικά και σε άλλες γλώσσες, περιλαμβάνει ένα βίντεο διαδίδοντας τον ισχυρισμό ότι αυτό δείχνει έναν άνδρα να απελευθερώνεται τραυματισμένος από τις φυλακές του Άσαντ ή ότι ο άνδρας σκηνοθετεί μια σκηνή για να κάνει τον κόσμο να πιστέψει ότι είχε τραυματιστεί από τις προηγούμενες αρχές της χώρας. Ωστόσο, το εν λόγω βίντεο δείχνει στην πραγματικότητα Ιρακινούς να γυρίζουν μια χιουμοριστική σκηνή στη Βαγδάτη.
Οι αντάρτες υπό την ηγεσία της ριζοσπαστικής ισλαμιστικής ομάδας Χαγιάτ Ταχρίρ αλ-Σαμ (HTS) κατέλαβαν την εξουσία στη Συρία στις 8 Δεκεμβρίου 2024, διώχνοντας τον πρώην πρόεδρο Μπασάρ αλ Άσαντ, η οικογένεια του οποίου κυβέρνησε τη Συρία επιβάλλοντας αυταρχικό καθεστώς για περισσότερες από πέντε δεκαετίες.
Έκτοτε, πολυάριθμες εικόνες βασανισμένων κρατουμένων και μαρτυρίες για την καταστολή που εφαρμόστηκε από τους πρώην ηγέτες της χώρας μεταδόθηκαν από τα μέσα ενημέρωσης και κυκλοφόρησαν στα κοινωνικά δίκτυα.
Στο πλαίσιο αυτό, στα μέσα Δεκεμβρίου κυκλοφόρησε στα ελληνικά μέσα κοινωνικής δικτύωσης ένα βίντεο εννιά δευτερολέπτων που δείχνει έναν άντρα να βγαίνει από ένα ταξί με το δεξί του πόδι σε γύψο. Στηρίζεται στο εμφανώς τραυματισμένο πόδι του πριν ένας άλλος άνδρας –που τον στηρίζει– τον χτυπήσει στο πίσω μέρος του κεφαλιού για να του υποδείξει ότι πρέπει να αλλάξει πόδι.
«Άλλος ένας κρατούμενος, που ήταν έγκλειστος και βασανιζόταν στη φυλακή Σεντνάγια από το καθεστώς Ασάντ, είδε το φως της ελευθερίας, αν και σε κακή κατάσταση λόγω του τραυματισμένου του ποδιού», ανέφερε αυτή η ανάρτηση στο Facebook από τις 14 Δεκεμβρίου 2024. Κορόιδευε τον άνδρα επειδή περπατούσε με το προφανώς τραυματισμένο πόδι του, υπονοώντας ότι προσποιούνταν τον τραυματισμό του.
Παρόμοιοι ισχυρισμοί με το βίντεο κοινοποιήθηκαν και από άλλους χρήστες στο Facebook (εδώ και εδώ) και στο Χ (εδώ).
Το ίδιο απόσπασμα κοινοποιήθηκε και σε άλλες γλώσσες, συμπεριλαμβανομένων των αγγλικών, των γαλλικών, των ισπανικών, των κινεζικών και των ιταλικών.
Ωστόσο, αντίθετα με ό,τι ισχυρίζονται ορισμένοι χρήστες του διαδικτύου, το βίντεο δεν έχει σκοπό να παραπληροφορήσει σχετικά την πραγματικότητα των φρικαλεοτήτων στη Συρία.
Ένα χιουμοριστικό βίντεο
Για να προσδιορίσουμε την τοποθεσία λήψης του βίντεο, πραγματοποιήσαμε μια αντίστροφη αναζήτηση εικόνας με στιγμιότυπα από αυτό. Το αποτέλεσμα έδωσε μια έκδοση υψηλής ποιότητας που έδειχνε έναν αριθμό τηλεφώνου και τις λέξεις «x_Hayder_r» γραμμένες στο παράθυρο του ταξί. Μια αναζήτηση στο Google χρησιμοποιώντας αυτές τις πληροφορίες αποκάλυψε τον λογαριασμό Instagram του ατόμου που κοινοποίησε αρχικά το βίντεο στις 8 Δεκεμβρίου (αρχειοθετημένο εδώ).
Στο βιογραφικό του, ο εν λόγω διαδικτυακός χρήστης αναφέρει ότι έχει ένα κατάστημα στη συνοικία al-Kadhimiya της Βαγδάτης, κοντά σε έναν πυροσβεστικό σταθμό. Μπορούμε επίσης να διακρίνουμε τα ονόματα των εστιατορίων στα αραβικά στο πίσω μέρος του βίντεο. Η εφαρμογή Google Lens στο τηλέφωνό μας μας βοήθησε να μεταφράσουμε τη λέξη «falafel» που ήταν γραμμένη σε μία από τις προσόψεις των καταστημάτων.
Μια αναζήτηση στο Google Earth Pro για εστιατόρια με φαλάφελ στην περιοχή al-Kadhimiya της Βαγδάτης αποκάλυψε την ακριβή τοποθεσία (αρχειοθετημένη εδώ). Συνεπώς, καταλαβαίνουμε ότι το βίντεο γυρίστηκε στη Βαγδάτη.
Επαναλαμβανόμενη παραπληροφόρηση
Μια περαιτέρω αναζήτηση αποκάλυψε επίσης ότι το ίδιο βίντεο είχε ήδη κοινοποιηθεί παραπλανητικά από χρήστες του διαδικτύου, οι οποίοι ισχυρίστηκαν σε άλλες δημοσιεύσεις ότι ο άνδρας με τον γύψο ήταν ένας Παλαιστίνιος ηθοποιός που προσπαθούσε να παρουσιάσει τον εαυτό του ως θύμα του πολέμου στη Λωρίδα της Γάζας.
«Άλλο ένα Pallywood! Ένας ηθοποιός της Γάζας προσποιείται το “θύμα”, αλλά χρησιμοποιεί κατά λάθος το λάθος πόδι κουτσαίνοντας με ένα υποτιθέμενο σπασμένο πόδι. Αυτό είναι που αποκαλούν (μια) γενοκτονία!» έγραψε ένας χρήστης του Χ στα γαλλικά στις 13 Δεκεμβρίου 2024, για παράδειγμα.
Επειδή οι δημοσιεύσεις είχαν γίνει viral, ο ίδιος ο δημιουργός του βίντεο διέψευσε τους ισχυρισμούς, δηλώνοντας ότι αυτό είχε γυριστεί στη Βαγδάτη και, κυρίως, ότι ήταν χιουμοριστικό και δεν είχε καμία σχέση με την κατάσταση σε άλλες χώρες.
«Αυτό το βίντεο γυρίστηκε στο Ιράκ, στη Βαγδάτη, πιο συγκεκριμένα στη γειτονιά al-Kadhimiya», αναφέρει ο χρήστης x_Hayder_r στο Instagram στα αραβικά στις 14 Δεκεμβρίου. «Το βίντεο έχει προβληθεί 25 εκατομμύρια φορές. Ένα χιουμοριστικό βίντεο που αποδίδετε σε νεαρούς Παλαιστίνιους και το οποίο παρουσιάζετε ως προερχόμενο από τη Γάζα. Τι σχέση έχει αυτό με τη Γάζα, πείτε μου;», προσθέτει.
Voir cette publication sur Instagram
Από την έναρξη του πολέμου μεταξύ του Ισραήλ και της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου 2023, βίντεο και φωτογραφίες έχουν αφαιρεθεί από το αρχικό τους πλαίσιο και έχουν παρουσιαστεί ψευδώς ως προπαγάνδα με σκοπό να αποπροσανατολίσουν την κοινή γνώμη. Ορισμένοι χρήστες του διαδικτύου έχουν καταφύγει στους ιστότοπους κοινωνικής δικτύωσης για να καταγγείλουν δήθεν σκηνοθετημένες σκηνές Παλαιστινίων που προσπαθούν να παρουσιάσουν με υπερβολικό τρόπο τις ανθρώπινες απώλειές τους, μια κατηγορία που συχνά συνοδεύεται από τον όρο «Pallywood», μια σύντμηση των λέξεων Παλαιστίνη και Χόλιγουντ (αρχειοθετημένο εδώ).
Μπορείτε να διαβάσετε περισσότερα άρθρα επαλήθευσης πληροφοριών σχετικά με τη σύγκουση Ισραήλ-Παλαιστινίων εδώ στα ελληνικά και εδώ στα αγγλικά.
Έλεγχος γεγονότων, Μέση Ανατολή
© AGENCE FRANCE-PRESSE | 2024 | Με επιφύλαξη παντός δικαιώματος. Οποιαδήποτε χρήση του περιεχομένου του AFP σε αυτόν τον ιστότοπο υπόκειται στους όρους χρήσης που διατίθενται στη διεύθυνση CGU. Με την πρόσβαση και/ή τη χρήση οποιουδήποτε περιεχομένου του AFP που διατίθεται σε αυτόν τον ιστότοπο, συμφωνείτε να δεσμεύεστε από τους προαναφερθέντες όρους χρήσης. Οποιαδήποτε χρήση του περιεχομένου του AFP γίνεται με δική σας αποκλειστική και πλήρη ευθύνη.
Αρχικά δημοσιεύτηκε εδώ.
