Στις 2 Σεπτεμβρίου 2025, ο υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Δημήτρης Παπαστεργίου, σε συνέντευξη που παραχώρησε στο ΕΡΤNews, σημείωσε μεταξύ άλλων ότι αρχής γενομένης από το καλοκαίρι του 2026, οι παλιές αστυνομικές ταυτότητες θα πάψουν να έχουν ισχύ ταξιδιωτικού εγγράφου για μετακινήσεις εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Παρακάτω παραθέτουμε αυτούσιο το απόσπασμα στο οποίο ο κ. Παπαστεργίου αναφέρεται στις νέες ταυτότητες έπειτα από σχετική ερώτηση του δημοσιογράφου, ενώ εδώ (2:30–3:27) θα βρείτε αρχειοθετημένη ολόκληρη τη συζήτηση.
Με αφορμή λοιπόν τη δήλωση αυτή, διαδόθηκε ευρέως στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ο ανυπόστατος ισχυρισμός ότι δεν υφίσταται σχετικός Κανονισμός της Ε.Ε. που να ορίζει τη λήξη λειτουργίας των παλαιού τύπου ταυτοτήτων για ταξίδια μεταξύ των κρατών – μελών της Ένωσης, δημιουργώντας σαφώς παρανοήσεις.
Συγκεκριμένα, σε σχετικές αναρτήσεις διαβάζουμε «Όλο και περισσότερο βλέπουμε στα social να κυκλοφορεί η “είδηση” ότι με την παλιά ταυτότητα δεν μπορείς να ταξιδέψεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Ε, λοιπόν, όχι. Η παλιά ταυτότητα ισχύει κανονικά και δεν έχει βγει κάποια απόφαση που να λέει ότι από αύριο δεν περνάς τα σύνορα. Το γιατί σπρώχνουν τον κόσμο να βγάλει καινούρια ταυτότητα, είναι άλλη κουβέντα. Αλλά το να τρομοκρατείς τον πολίτη με ψευδείς ειδήσεις είναι κοροϊδία. Όποιος θέλει, βγάζει νέο δελτίο, αλλά μην προκαλούν τον κόσμο με fake ενημερώσεις».
Χαρακτηριστικό παράδειγμα ανάρτησης που προωθεί τον ψευδή ισχυρισμό:
Παρακάτω θα δούμε τι πραγματικά ισχύει για τις παλιές και τις νέες ταυτότητες και ποια είναι η σχέση τους με τα ταξίδια εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Αποδόμηση του ισχυρισμού
Παρότι, σύμφωνα με την ελληνική νομοθεσία, η διάρκεια ισχύος των δελτίων ταυτότητας οριζόταν στα 15 έτη από την ημερομηνία έκδοσής τους, ο πρόσφατος ευρωπαϊκός Κανονισμός για την ενίσχυση της ασφάλειας των δελτίων ταυτότητας και των εγγράφων διαμονής των πολιτών της Ένωσης, τον οποίο έχει ενσωματώσει η ελληνική νομοθεσία, καθορίζει ρητά την ημερομηνία λήξης των δελτίων παλιού τύπου ως έγκυρων εγγράφων για την ελεύθερη μετακίνηση των πολιτών εντός της ΕΕ.
Το προηγούμενο εθνικό νομοθετικό πλαίσιο για τα δελτία ταυτοτήτων
Το νομοθετικό πλαίσιο στην Ελλάδα, αναφορικά με την ισχύ των δελτίων ταυτοτήτων, οριζόταν ως εξής:
Σύμφωνα με το Νομοθετικό Διάταγμα υπ’ αριθμόν 127 του 1969 ΦΕΚ 29/Α΄ (Άρθρο 4, παράγραφος 1γ), η αρχική περίοδος ισχύος των ελληνικών ταυτοτήτων είχε οριστεί στα 10 χρόνια. Ωστόσο, το όριο αυτό τροποποιήθηκε με τον Νόμο υπ’ αριθμόν 3585 ΦΕΚ Α 148/5.7.2007 (Άρθρο 55, παράγραφος 3) στα 15 χρόνια.
Για λόγους διαφάνειας παραθέτουμε και την παράγραφο 4 του Άρθρου 55 του ίδιου νόμου, η οποία μπορεί να ερμηνευθεί ως ασάφεια ως προς τον χρόνο ανανέωσης των αστυνομικών ταυτοτήτων. Συγκεκριμένα, αναφέρει ότι:
Παρά τις όποιες ασάφειες που ενδεχομένως υπήρχαν στον προηγούμενο νόμο, και συγκεκριμένα στον νόμο 3585/2007, η κατάσταση έχει πλέον αποσαφηνιστεί, καθώς η ελληνική νομοθεσία έχει υιοθετήσει τον νέο ευρωπαϊκό κανονισμό. Ο κανονισμός αυτός ορίζει ρητά τη λήξη ισχύος των ταυτοτήτων παλαιού τύπου, γεγονός που επιλύει οριστικά το ζήτημα, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά τις μετακινήσεις εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Ο Κανονισμός 2025/1208 της ΕΕ και η συμμόρφωση της Ελλάδας
Παρακάτω παρατίθεται το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο, όπως επιβεβαιώθηκε τόσο από εκπρόσωπο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής μετά από σχετική επικοινωνία μας, όσο και από τους Κανονισμούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης που υπάρχουν δημόσια αναρτημένοι στο διαδίκτυο.
Ο Κανονισμός 2019/1157, ο οποίος έχει πλέον αντικατασταθεί από τον Κανονισμό 2025/1208, θεσπίστηκε για την ενίσχυση της ασφάλειας των δελτίων ταυτότητας των πολιτών, καθώς και των εγγράφων διαμονής που εκδίδονται σε ευρωπαίους πολίτες και σε μέλη των οικογενειών τους που ασκούν το δικαίωμα ελεύθερης κυκλοφορίας εντός της ΕΕ (Συνθήκη Σένγκεν), με την επιφύλαξη ορισμένων περιορισμών και όρων, όπως η ύπαρξη ισχύοντος δελτίου ταυτότητας ή διαβατηρίου (Οδηγία 2004/38/ΕΚ, Άρθρο 4, παράγραφος 1).
Στην αιτιολογική σκέψη (5) του Κανονισμού 2019/1157, επισημαίνεται ότι:
«Τα επίπεδα ασφάλειας των εθνικών δελτίων ταυτότητας που εκδίδουν τα κράτη μέλη, καθώς και των αδειών διαμονής για υπηκόους της Ένωσης που διαμένουν σε άλλο κράτος μέλος και για τα μέλη των οικογενειών τους, παρουσιάζουν μεταξύ τους σημαντικές διαφορές. Οι εν λόγω διαφορές αυξάνουν τον κίνδυνο παραποίησης και πλαστογράφησης εγγράφου και επίσης εγείρουν πρακτικές δυσκολίες για τους πολίτες, όταν επιθυμούν να ασκήσουν το δικαίωμα της ελεύθερης κυκλοφορίας. Τα στατιστικά στοιχεία του Δικτύου ανάλυσης κινδύνου σχετικά με την απάτη στα ευρωπαϊκά έγγραφα δείχνουν ότι οι περιπτώσεις πλαστών δελτίων ταυτότητας έχουν αυξηθεί με την πάροδο του χρόνου».
Λαμβάνοντας υπόψη τα ανωτέρω, ο νέος Κανονισμός (ΕΕ) 2025/1208 ορίζει ότι οι ταυτότητες παλαιού τύπου θα πρέπει να αντικατασταθούν με νέες ταυτότητες σε μορφότυπο ID-1, οι οποίες θα διαθέτουν συγκεκριμένα χαρακτηριστικά που πληρούν τα ελάχιστα διεθνή πρότυπα ασφάλειας, όπως η ύπαρξη μηχαναγνώσιμης ζώνης (MRZ) και η συμπερίληψη βιομετρικών αναγνωριστικών στοιχείων. Με τον τρόπο αυτό, οι πολίτες της Ένωσης θα επωφελούνται πλήρως από το δικαίωμά τους στην ελεύθερη κυκλοφορία.
Η αποθήκευση βιομετρικών δεδομένων, όπως ορίζονται στον Κανονισμό (ΕΕ) 2016/679 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, και συγκεκριμένα εικόνας προσώπου και δύο δακτυλικών αποτυπωμάτων του κατόχου, σε δελτία ταυτότητας και διαμονής, όπως ήδη προβλέπεται για τα βιομετρικά διαβατήρια πολιτών της Ένωσης και τις βιομετρικές άδειες διαμονής για τους υπηκόους τρίτων χωρών, αποτελεί, σύμφωνα με τα όσα ορίζει η Ευρωπαική Επιτροπή, τον κατάλληλο συνδυασμό αξιόπιστης εξακρίβωσης και επαλήθευσης της ταυτότητας με μειωμένο κίνδυνο απάτης, προκειμένου να επιτευχθεί ο σκοπός της ενίσχυσης της ασφάλειας των δελτίων ταυτότητας και διαμονής.
Έτσι, στο άρθρο 5 παράγραφος 2α του Κανονισμού (ΕΕ) 2025/1208 ορίζεται ρητά ότι τα δελτία ταυτότητας τα οποία δεν πληρούν τα ελάχιστα πρότυπα ασφάλειας που καθορίζονται από τον Διεθνή Οργανισμό Πολιτικής Αεροπορίας (ICAO) στο έγγραφο 9303 ή δεν περιλαμβάνουν λειτουργική μηχαναγνώσιμη ζώνη (MRZ), παύουν να ισχύουν το αργότερο έως τις 3 Αυγούστου 2026.
Τα κράτη μέλη της ΕΕ είχαν προθεσμία έως τις 2 Αυγούστου 2021 για να διασφαλίσουν ότι τα εθνικά δελτία ταυτότητας συμμορφώνονταν με τον Κανονισμό. Επειδή η Ελλάδα δεν είχε τηρήσει τους συγκεκριμένους κανόνες του Κανπονισμού και η Επιτροπή έκρινε ότι δεν εξέδιδε ταυτότητες σε μορφότυπο που να ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις του, τον Ιούλιο του 2023 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποφάσισε να κινήσει διαδικασία επί παραβάσει, αποστέλλοντας προειδοποιητική επιστολή στη χώρα.
Έκτοτε, η Ελλάδα προέβη στις αναγκαίες ενέργειες για να συμμορφωθεί με τον Κανονισμό 2025/1208 και, ως εκ τούτου, η υπόθεση έκλεισε τον Μάρτιο του 2025.
Τι ισχύει με τα ταξίδια εντός ΕΕ
«Για να ασκήσουν το δικαίωμά τους να ταξιδεύουν ελεύθερα σε άλλα κράτη μέλη της ΕΕ, οι πολίτες της Ένωσης οφείλουν να φέρουν είτε έγκυρο διαβατήριο είτε δελτίο εθνικής ταυτότητας, όπως προβλέπεται στο άρθρο 5 παράγραφος 1 της Οδηγίας 2004/38/ΕΚ, κανόνας που ισχύει για κάθε μέσο μετακίνησης», δηλαδή με αεροπλάνο, πλοίο ή τρένο, σύμφωνα με εκπρόσωπο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Συμπέρασμα
Ο ισχυρισμός ότι δεν υπάρχει συγκεκριμένος Κανονισμός που να ορίζει ότι οι ταυτότητες παλαιού τύπου θα πάψουν να ισχύουν ως μέσο ταυτοποίησης για τα ταξίδια των Ευρωπαίων πολιτών εντός ΕΕ είναι ψευδής. Ο Κανονισμός (ΕΕ) 2025/1208 καθιστά σαφές ότι οι ταυτότητες παλαιού τύπου θα πρέπει να αντικατασταθούν με νέου τύπου έγγραφα, τα οποία πληρούν τα ελάχιστα διεθνή πρότυπα ασφάλειας, εξασφαλίζοντας έτσι την προστασία από πλαστογραφία όσο και τη δυνατότητα πλήρους άσκησης του δικαιώματος ελεύθερης κυκλοφορίας των πολιτών της ΕΕ. Συνεπώς, κανένας πολίτης δεν θα μπορεί να ταξιδεύει εντός ΕΕ με ταυτότητα παλαιού τύπου. Παρ’ όλα αυτά, οι Ευρωπαίοι πολίτες διατηρούν τη δυνατότητα ταξιδιού με άλλα έγκυρα έγγραφα, όπως τα διαβατήρια. Κάθε ισχυρισμός περί μη ύπαρξης συγκεκριμένου Κανονισμού που να ορίζει ημερομηνία λήξης ισχύος για τις παλαιού τύπου ταυτότητες είναι αναληθής, δεδομένου ότι αυτή έχει καθοριστεί ρητά για τις 3 Αυγούστου 2026.
Εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής διαβεβαίωσε στα Ellinika Hoaxes ότι, για να ασκήσουν το δικαίωμά τους να ταξιδεύουν ελεύθερα σε άλλα κράτη μέλη της ΕΕ, οι πολίτες οφείλουν να φέρουν είτε έγκυρο διαβατήριο είτε δελτίο εθνικής ταυτότητας, κανόνας που ισχύει για κάθε μέσο μετακίνησης.
Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν για το άρθρο:
1. https://media.ellinikahoaxes.gr/uploads/2025/09/CELEX_32019R1157_EL_TXT.pdf,
2. https://media.ellinikahoaxes.gr/uploads/2025/09/fek_a_148_2007.pdf,
3. https://media.ellinikahoaxes.gr/uploads/2025/09/CELEX_32019R1157_EL_TXT.pdf,
4. https://media.ellinikahoaxes.gr/uploads/2025/09/OJ_L_202501208_EL_TXT.pdf,
5. https://media.ellinikahoaxes.gr/uploads/2025/09/CELEX_32004L0038_EL_TXT-1.pdf,
6. https://media.ellinikahoaxes.gr/uploads/2025/09/9303_p2_cons_en.pdf.
