Όχι, τα τρία βίντεο ΔΕΝ δείχνουν βομβαρδισμούς αμάχων και τζαμιών από τους Ισραηλινούς

15 Δεκεμβρίου, 2023

Στο πλαίσιο της εντατικοποίησης των επιχειρήσεων του Ισραήλ στη βόρεια Γάζα, τρία διαφορετικά βίντεο έχουν αναπαραχθεί, είτε μεμονωμένα είτε μαζί, παρουσιαζόμενα ως αποδείξεις βαρβαροτήτων εκ μέρους των Ισραηλινών, με τον ισχυρισμό ότι απεικονίζουν τους βομβαρδισμούς αμάχων και τζαμιών στη Γάζα από τον Ισραηλινό Στρατό. Ωστόσο, οι ισχυρισμοί δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα.

Παραδείγματα αναρτήσεων και δημοσιεύσεων: enoplos.gr, pentapostagma.gr, directus.gr

Πλαίσιο

Τρία διαφορετικά βίντεο έχουν γνωρίσει μεγάλη διάδοση μεταξύ των χρηστών στις πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης και έχουν αποτελέσει εργαλείο παραπληροφόρησης σχετικά με τη στρατιωτική δράση των Ισραηλινών στη Γάζα (παραδείγματα εδώ, εδώ και εδώ).

Τα βίντεο έχουν διακινηθεί είτε μεμονωμένα σε διαφορετικές χρονικές στιγμές, ύστερα από την έναρξη της πολεμικής σύγκρουσης Ισραήλ – Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου, είτε μαζί σε πρόσφατες αναρτήσεις χρηστών στο Facebook στις 20 Νοεμβρίου, με τον ακόλουθο ισχυρισμό (παραδείγματα εδώ, εδώ και εδώ):

“Τα βίντεο που ανεβάζουν οι Ισραηλινοί στρατιώτες από τη Γάζα, κυρίως δείχνουν την … ηδονή τους με γέλια και πανηγυρισμούς στη διάπραξη εγκλημάτων πολέμου – και πάντα εκ του ασφαλούς κι απέναντι σε ανυπεράσπιστους άμαχους:
Στο πρώτο, βομβαρδίζουν με drone και το καταγράφουν, ομάδα αμάχων κυρίως παιδιών, που μαζεύουν … νερό σε μια από τις ελάχιστες δημόσιες βρύσες που λειτουργούν! Τόσο σκατόψυχοι!
Στα άλλα, ανατινάζουν με εκρηκτικά μουσουλμανικό τέμενος ενώ ρίχνουν χειροβομβίδες μέσα σε τζαμί την ώρα της προσευχής της Παρασκευής!
Και καμαρώνουν!„

Ας εξετάσουμε τι ισχύει για το κάθε ένα βίντεο ξεχωριστά.

Τι ισχύει

Πρώτο βίντεο: “Οι Ισραηλινοί βομβαρδίζουν παιδιά που πάνε να πάρουν νερό”

Το πρώτο βίντεο δείχνει τον βομβαρδισμό μιας εγκατάστασης με drone, με τον ισχυρισμό ότι “οι Ισραηλινοί βομβαρδίζουν με drone μια ομάδα παιδιών που έχει συγκεντρωθεί σε μια δεξαμενή νερού για να πάρει πόσιμο νερό“. (Παραδείγματα ισχυρισμού εδώ, εδώ, εδώ και εδώ).

Με τη μέθοδο της αντίστροφης αναζήτησης εικόνας εντοπίσαμε το διακινούμενο βίντεο στους επίσημους λογαριασμούς ειδησεογραφικών πρακτορείων, όπως το Sudan News και το Al Jazzera – Sudan, δημοσιευμένο στις 12 Οκτωβρίου 2023.

Στις περιγραφές των ειδησεογραφικών πρακτορείων γίνεται λόγος για επίθεση του σουδανικού στρατού ενάντια σε μηχανοκίνητη ομάδα της παραστρατιωτικής οργάνωσης Rapid Support Forces που είχε σταματήσει για ανεφοδιασμό σε μια δεξαμενή καυσίμων που βρίσκεται υπό τον έλεγχό της. [πηγή 1] [πηγή 2]

*Το βίντεο δείχνει βομβαρδισμό δεξαμενής καυσίμων στο Χαρτούμ του Σουδάν*

Με τη βοήθεια των εργαλείων Google Maps και Google Earth εντοπίσαμε το συγκεκριμένο πρατήριο καυσίμων στο Χαρτούμ στη συγκεκριμένη τοποθεσία: 15.594028200022668, 32.54337699656394

*Επάνω στιγμιότυπο από το εξεταζόμενο βίντεο, κάτω φωτογραφία από το Google Earth*

Συνεπώς, το εξεταζόμενο βίντεο δείχνει βομβαρδισμό δεξαμενής καυσίμων στο Χαρτούμ του Σουδάν και δεν έχει καμία σχέση με τον πόλεμο Ισραήλ-Χαμάς που ξεκίνησε στις 7 Οκτωβρίου.

Ο συγκεκριμένος ισχυρισμός έχει καταρριφθεί από πολλούς οργανισμούς ελέγχου ειδήσεων, μεταξύ των οποίων και η παλαιστινιακή σελίδα ελέγχου ειδήσεων Tayqan στις 22 Οκτωβρίου 2023. [πηγή 1] [πηγή 2]

Δεύτερο βίντεο: “Οι Ισραηλινοί γελούν καθώς βομβαρδίζουν τέμενος στη Γάζα”

Το δεύτερο βίντεο δείχνει τον βομβαρδισμό ενός τεμένους, με τον ισχυρισμό ότι “Ισραηλινοί γελούν καθώς βομβαρδίζουν τέμενος στη Γάζα” (παραδείγματα εδώ, εδώ και εδώ). Το βίντεο, ωστόσο, έχει αναρτηθεί εκτός του παρόντος θεματικού πλαισίου, καθώς υπάρχει διαθέσιμο για περισσότερα από 7 χρόνια στην πλατφόρμα διαμοιρασμού βίντεο YouTube. [πηγή]

*Το διακινούμενο βίντεο είναι αναρτημένο από το 2016 στο YouTube και δεν αφορά την πρόσφατη σύγκρουση*

Το βίντεο συνοδεύεται στο YouTube από την ακόλουθη περιγραφή: “Οι Ισραηλινές Αμυντικές Δυνάμεις βομβαρδίζουν με ενθουσιασμό τζαμί στη Γάζα. Μπορείτε να ακούσετε από τη φωνή τους να μιλάνε στα εβραϊκά πόσο περήφανα βομβαρδίζουν τζαμί. Υπάρχουν πολίτες μέσα στο τζαμί, πώς θα μπορούσατε να καταστρέψετε άκαρδα ένα κτίριο πολιτών“.

Δεν κατέστη εφικτό να διασταυρωθεί ανεξάρτητα η ακριβής τοποθεσία του εικονιζόμενου τεμένους και το κατά πόσο υπήρχαν πολίτες εντός του τεμένους. Σε κάθε περίπτωση, ωστόσο, το βίντεο δεν σχετίζεται με τον πόλεμο που έχει ξεσπάσει μεταξύ του Ισραήλ και της Χαμάς από τις 7 Οκτωβρίου.

Τρίτο βίντεο: “Ισραηλινοί στρατιώτες ανατινάζουν τέμενος”

Το συγκεκριμένο βίντεο γνώρισε, επίσης, πολύ μεγάλη διάδοση και αναπαράχθηκε από επίσημους φορείς, όπως το Υπουργείο Εξωτερικών της Παλαιστίνης. Σύμφωνα με τους ισχυρισμούς “Ισραηλινοί στρατιώτες ανατινάζουν τζαμί στην κατεχόμενη Δυτική Όχθη κατά την ώρα της προσευχής” (παραδείγματα εδώ, εδώ και εδώ).

*Ισραηλινός στρατιώτης ρίχνει χειροβομβίδα κρότου – λάμψης μέσα σε τζαμί στη Δυτική Όχθη*

Το συγκεκριμένο βίντεο είναι το μοναδικό που σχετίζεται με τα πρόσφατα γεγονότα. Ωστόσο, σύμφωνα με πληθώρα δημοσιογραφικών πηγών, αλλά και το ίδιο το βίντεο, ο εικονιζόμενος Ισραηλινός στρατιώτης δεν ανατινάζει το τζαμί, αλλά προβαίνει σε ρίψη χειροβομβίδας κρότου-λάμψης. [πηγή 1] [πηγή 2] [πηγή 3]

Ο Παλαιστίνιος δημοσιογράφος Younis Tirawi ανέφερε σε ανάρτησή του στο Χ:

“Ένας ισραηλινός στρατιώτης πέταξε μια χειροβομβίδα κρότου-λάμψης μέσα σε ένα τζαμί καθώς ο ιμάμης ξεκινούσε το πρωινό κάλεσμα για προσευχή, το “Αντάν”. Το περιστατικό συνέβη στο Budrus, δυτικά της Ραμάλα χθες το βράδυ”.

Ενώ η χειροβομβίδα κρότου-λάμψης μπορεί δυνητικά να προκαλέσει σοβαρά προβλήματα σε ανθρώπους, κυρίως στην ακοή, ωστόσο, δεν έχει θανατηφόρα ιδιότητα και σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να προκαλέσει ανατίναξη ενός χώρου. [πηγή]

Παραθέτουμε μια σύντομη εκδοχή του βίντεο σε μορφή GIF όπου φαίνεται ξεκάθαρα η λάμψη που προκαλείται από τη ρίψη χειροβομβίδας κρότου-λάμψης:

*Η στιγμή της ρίψης χειροβομβίδας κρότου-λάμψης σε τζαμί από Ισραηλινό στρατιώτη*

Σύμφωνα με τις αναφορές, ο Ισραηλινός Στρατός έθεσε σε διαθεσιμότητα τον στρατιώτη καταδικάζοντας την πράξη του, με τον Εκπρόσωπο των Ενόπλων Δυνάμεων να δηλώνει πως “[π]ρόκειται για ένα σοβαρό περιστατικό που αντιβαίνει στις αξίες των Ισραηλινών Ενόπλων Δυνάμεων“. [πηγή 1] [πηγή 2] [πηγή 3]

Συμπέρασμα

Τα τρία εξεταζόμενα βίντεο συνδέθηκαν με τον πόλεμο Ισραήλ – Χαμάς που ξεκίνησε στις 7 Οκτωβρίου, με τον ισχυρισμό ότι αποτυπώνουν τους πανηγυρισμούς των Ισραηλινών κατά τη διάπραξη εγκλημάτων πολέμου και του βομβαρδισμού αμάχων. Ωστόσο, το πρώτο βίντεο δείχνει τον στρατό του Σουδάν να βομβαρδίζει πρατήριο καυσίμων στο Χαρτούμ την ώρα του ανεφοδιασμού από εχθικές δυνάμεις και το δεύτερο βίντεο είναι διαθέσιμο από το 2016 και δεν έχει καμία σχέση με τα τρέχοντα γεγονότα, ενώ δεν υπάρχουν περαιτέρω διαθέσιμα στοιχεία για τις ακριβείς συνθήκες και την τοποθεσία στην οποία βρίσκεται το εικονιζόμενο τζαμί. Το τρίτο βίντεο είναι το μοναδικό που τοποθετείται εντός θεματικού πλαισίου, ωστόσο, δεν απεικονίζει την ανατίναξη τεμένους, αλλά τη ρίψη χειροβομβίδας κρότου-λάμψης από Ισραηλινό στρατιώτη.