Τεράστια διάδοση σε δημοσιεύματα σε ειδησεογραφικούς ιστοτόπους γνωρίζει, από τις 31 Αυγούστου του 2024, ο ισχυρισμός πως η πρόσφατη επιτυχημένη διπλή μεταμόσχευση καρδιάς και πνευμόνων στο νοσοκομείο «Σωτηρία» ήταν η πρώτη στη χώρα μας. Ο υπό εξέταση ισχυρισμός ξεκίνησε από ανάρτηση του Υπουργού Υγείας Άδωνι Γεωργιάδη στο Χ (πρώην Twitter), στην οποία ανέφερε πως επρόκειτο για την «πρώτη μεταμόσχευση καρδιάς πνευμόνων στην Ελλάδα». Ο ισχυρισμός αυτός στη συνέχεια διαδόθηκε και αναπαράχθηκε από ειδησεογραφικούς ιστότοπους. Ωστόσο, όπως θα εξετάσουμε στη συνέχεια, μεταμοσχεύσεις καρδιάς και πνευμόνων στη χώρα μας έχουν γίνει αρκετές φορές στο παρελθόν, τουλάχιστον δυο εκ των οποίων αφορούσαν την καρδιά και τους δύο πνεύμονες και πραγματοποιήθηκαν το 1996.
Παραδείγματα δημοσιευμάτων: ertnews.gr, amna.gr, star.gr, protothema.gr, newsit.gr, liberal.gr, skai.gr
Παραδείγματα αναρτήσεων στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης:
Όπως αναφέραμε προηγουμένως, αρχική πηγή του ισχυρισμού αποτέλεσε σχετική ανάρτηση του Υπουργού Υγείας, Άδωνι Γεωργιάδη στο προσωπικό του προφίλ στο Χ (πρώην Twitter):
Επιπροσθέτως, ο ισχυρισμός προβλήθηκε σε ρεπορτάζ στο δελτίο ειδήσεων της ΕΡΤ καθώς και στην εκπομπή «Ώρα Ελλάδος» του τηλεοπτικού σταθμού OPEN TV την 1η Σεπτεμβρίου 2024:
Τι ισχύει
Ο υπό εξέταση ισχυρισμός διαδόθηκε στο πλαίσιο της πρόσφατης επιτυχημένης διπλής μεταμόσχευσης καρδιάς και πνευμόνων, στην οποία υπεβλήθη μια 52χρονη μητέρα στο Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο. Όπως αναφέρει το ertnews:
Η γυναίκα, η οποία έλαβε καρδιά και πνεύμονες χθες μέσα στο πλαίσιο μιας πολύωρης επέμβασης στο Ωνάσειο, είναι μητέρα ενός μικρού παιδιού. Έπασχε από συγγενή καρδιοπάθεια και πνευμονική υπέρταση και για μακρύ χρονικό διάστημα μεταφερόταν ως επείγον περιστατικό στα νοσοκομεία Θεσσαλίας, Αττικόν και Ωνάσειο για την αντιμετώπιση επειγόντων καταστάσεων που προκαλούσε το πρόβλημα της υγείας της.
Έγινε μια πολύ μεγάλη προσπάθεια, η οποία οφείλεται καταρχήν στην οικογένεια της 49χρονης δότριας καθώς τα μέλη της μέσα στο πένθος τους αποφάσισαν να δωρίσουν τα όργανα της.
Ο Εθνικός Οργανισμός Μεταμοσχεύσεων είχε ενημερωθεί για την περίπτωση της 52χρονης γυναίκας κι ότι χρειάζεται διπλή μεταμόσχευση και όλα μαζί τα νοσοκομεία συνεργάστηκαν σε μια πολύ συντονισμένη επιχείρηση προκειμένου να γίνει εφικτό αυτό το ιατρικό κατόρθωμα.
Το συγκεκριμένο δημοσίευμα, όπως και όλα τα σχετικά δημοσιεύματα που επικαλούνται την ανάρτηση του κ. Γεωργιάδη, αναπαράγει τον ισχυρισμό του Υπουργού Υγείας πως η συγκεκριμένη επέμβαση ήταν η πρώτη του είδους της που πραγματοποιήθηκε στη χώρα μας:
Τους γιατρούς ευχαρίστησε ο υπουργός Υγείας Άδωνις Γεωργιάδης, επισημαίνοντας ότι είναι η πρώτη μεταμόσχευση καρδιάς – πνευμόνων στη χώρα μας.
Ωστόσο, αυτό είναι ψευδές. Σύμφωνα με τη δημοσίευση «Η επιστημονική εξέλιξη των μεταμοσχεύσεων» του Καθηγητή Αλκιβιάδη Κωστάκη, η πρώτη ταυτόχρονη διπλή μεταμόσχευση καρδιάς – πνεύμονα έγινε το 1992 από τον καρδιοχειρούργο και Καθηγητή Ιατρικής, Παναγιώτη Σπύρου:
Το ανωτέρω επιβεβαίωσε, με ανάρτησή του στον προσωπικό του λογαριασμό στο Facebook, o επεμβατικός καρδιολόγος, επιστημολόγος, και Διδάκτωρ Ιατρικής Πανεπιστημίου Αθηνών, Παναγιώτης Ιακωβής. Ο κ. Ιακωβής μάλιστα δήλωσε πως, όντας φοιτητής ιατρικής, ήταν παρών στο νοσοκομείο «Γεώργιος Παπανικολάου» κατά τη διεξαγωγή της μεταμόσχευσης από τον Καθηγητή Παναγιώτη Σπύρου:
Η Πραγματικότητα είναι ότι η πρώτη διπλή ταυτόχρονη Μεταμόσχευση Καρδιάς και Πνεύμονα στην Ελλάδα, έλαβε χώρα το 1992 από τον Καρδιοχειρουργό Παναγιώτη Σπύρου και τους Συνεργάτες του. Το δε 1996, ο ίδιος Καρδιοχειρουργός, έφερε εις πέρας ταυτόχρονη μεταμόσχευση καρδιάς και δύο πνευμόνων, από τον ίδιο δότη.
Ως Φοιτητής Ιατρικής, ήμουν παρών στο Νοσοκομείο Γ. Παπανικολάου για να ζήσω την μεγάλη στιγμή της Επιστήμης το 1992.
Επιπροσθέτως, σύμφωνα με Δελτίο Τύπου του ίδιου του νοσοκομείου «Γεώργιος Παπανικολάου», με ημερομηνία 16 Μαρτίου 2017, από το 1992 έως το 2002 πραγματοποιήθηκαν συνολικά τέσσερις μεταμοσχεύσεις πνευμόνων και καρδιάς:
Όπως αναφέρει σχετικό δημοσίευμα της «Μηχανής του Χρόνου», στις 22 Ιουλίου του 1996 στο νοσοκομείο «Γεώργιος Παπανικολάου» της Θεσσαλονίκης πραγματοποιήθηκε από τον Καθηγητή Παναγιώτη Σπύρου η πρώτη διπλή μεταμόσχευση της καρδιάς και των δύο πνευμόνων σε ανήλικο. Λήπτης ήταν ο 14χρονος, τότε, Νίκος Κανδύλης, ο οποίος υπέφερε από ιδιοπαθή πνευμονική υπέρταση και βρισκόταν σε πολύμηνη λίστα αναμονής στο τελικό στάδιο καρδιακής ανεπάρκειας. Σύμφωνα με το δημοσίευμα, μετά το τέλος της μεταμόσχευσης, ο Παναγιώτης Σπύρου δήλωσε τα εξής:
«Η κατάσταση του παιδιού είναι άριστη. Δεν είχαμε κανένα μετεγχειρητικό πρόβλημα. Ήταν πρωτόγνωρο το γεγονός ότι τοποθετούσαμε την καρδιά και τους πνεύμονες ενός παιδιού σε άλλο παιδί. Η τύχη βοήθησε τον Νικολάκη μαζί με την ατυχία ενός μικρού κοριτσιού. Και αυτό είναι το τραγικό των μεταμοσχεύσεων: μπορείς να χαρίσεις μια ζωή έχοντας χάσει μια άλλη. Του χαρίσαμε μια ποιότητα ζωής, όσα χρόνια και να είναι αυτή, που άξιζε πραγματικά τον κόπο».
Η διπλή μεταμόσχευση καρδιάς και πνευμόνων στην οποία υπεβλήθη ο 14χρονος Νίκος Κανδύλης το 1996, καθώς και το ιστορικό του, περιγράφεται σε δημοσίευμα της έντυπης έκδοση της εφημερίδας «Τα Νέα», στο φύλλο της Δευτέρας 29 Ιουλίου 1996:
«Μέσα σε τρεις ώρες έγιναν όλα. Στο νοσοκομείο είχαν μόνο τον ιατρικό φάκελο του Νικολάκη. Κανείς γιατρός του δεν τον είχε καν εξετάσει ως εκείνη την ώρα. Δεν το είχε επισκεφθεί ποτέ. Ο Νικολάκης θα ζούσε με την καρδιά και τους πνεύμονες της δωδεκάχρονης μαθήτριας.
Το χαρμόσυνο νέο βρήκε την Κυριακή Κανδύλη στο εκκλησάκι του νοσοκομείου. Της το είπε ο άνδρας της. Προηγουμένως ο καρδιοχειρούργος Παναγιώτης Σπύρου βγήκε ικανοποιημένος από το χειρουργείο. Του έδειξε με μια δυναμική κίνηση με τον αντίχειρα του χεριού του ότι όλα πήγαν καλά. Ακολούθησε η στιγμή της πρώτης επίσκεψης της στον γιο της μετά την επιτυχημένη επέμβαση»
Λίγους μήνες αργότερα, σύμφωνα με την έντυπη έκδοση της εφημερίδας «Καθημερινή» της 1ης Νοεμβρίου 1996, μια ακόμα μεταμόσχευση της καρδιάς και των δύο πνευμόνων από τον Καθηγητή Παναγιώτη Σπύρου πραγματοποιήθηκε στις 31 Οκτωβρίου 1996 στο ίδιο νοσοκομείο, με λήπτη 36χρονο ασθενή με συγγενή καρδιοπάθεια:
Η εφημερίδα αναφέρει πως η εν λόγω επέμβαση έγινε «για πρώτη φορά στην Ελλάδα», παρά το γεγονός πως λίγους μήνες νωρίτερα πραγματοποιήθηκε η προαναφερθείσα επέμβαση στον 14χρονο Νίκο Κανδύλη. Ωστόσο, η μεταμόσχευση στην οποία αναφέρεται η εφημερίδα πραγματοποιήθηκε σε ενήλικο και όχι σε ανήλικο ασθενή.
Συμπέρασμα
Σε αντίθεση με τον υπό εξέταση ισχυρισμό, η πρόσφατη διπλή μεταμόσχευση καρδιάς και πνευμόνων δεν είναι η πρώτη που πραγματοποιείται στη χώρα μας. Σύμφωνα με παλαιότερα δημοσιεύματα εφημερίδων και με σχετικό Δελτίο Τύπου που εξέδωσε το νοσοκομείο «Γεώργιος Παπανικολάου» το 2017, η πρώτη μεταμόσχευση καρδιάς και πνεύμονα πραγματοποιήθηκε το 1992 από τον καρδιοχειρούργο και Καθηγητή Ιατρικής, Παναγιώτη Σπύρου. Το 1996 πραγματοποιήθηκαν δύο μεταμοσχεύσεις της καρδιάς και των δύο πνευμόνων από τον κ. Σπύρου, σε μια εκ των οποίων λήπτης ήταν ανήλικος ασθενής. Σύμφωνα με το Δελτίο Τύπου του νοσοκομείου, από το 1992 έως το 2002, στο ίδιο νοσοκομείο πραγματοποιήθηκαν συνολικά τέσσερις μεταμοσχεύσεις καρδιάς και πνευμόνων.
Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν
- https://www.ertnews.gr/eidiseis/ellada/a-georgiadis-oloklirothike-epityxos-i-proti-metamosxeysi-kardias-pneymonon-stin-ellada/
- https://www.maniatakeion.gr/el/teleti-epidosis-timitikou-tomou-ston-kathigiti-iatrikis-alkiviadi-kostaki-p235.html
- https://www.healthview.gr/panagiotis-spyroy/
- https://media.ellinikahoaxes.gr/uploads/2024/09/M01.039.01.pdf
- https://www.facebook.com/Iakovis/posts/pfbid032Xz93K7VbPi92wbedRYxEwqrpsRnF2FQSLRUbvfgFF57aMLPcVS2MPJGBWHZxpdtl
- https://www.iakovis.gr/
- https://media.ellinikahoaxes.gr/uploads/2024/09/Δελτιο-Τυπου-5_Μάρτιος-2017.pdf
- https://www.mixanitouxronou.gr/i12chroni-poy-skotothike-se-trochaio-kai-me-ti-kardia-tis-sothike-enas-14chronos-i-proti-dipli-metamoscheysi-anilikoy-stin-ellada/
- https://media.ellinikahoaxes.gr/uploads/2024/09/tanea.29.7.1994.sel_.22.pdf
