Σε ιστοσελίδες και μέσα κοινωνικής δικτύωσης αναπαράγεται τις τελευταίες ημέρες ένα βίντεο που υποτίθεται πως δείχνει τον Γερμανό Καγκελάριο, Όλαφ Σολτς, να χαιρετά ναζιστικά δίπλα στο Πρόεδρο της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι. Σύμφωνα επίσης με τον ισχυρισμό, ο κύριος Σολτς αναφωνεί τον, φερόμενο ως ναζιστικό, χαιρετισμό «Slava Ukraini». Ωστόσο, το βίντεο αποτελεί προϊόν παραπλανητικής παρουσίασης ρεπορτάζ της γερμανικής τηλεόρασης για τη συνάντησή τους στο Βερολίνο.
Παραδείγματα δημοσιεύσεων: Pronews.gr, anazitiseis.gr, panictimes.gr, iskra.gr, farsala.eu
Στις περισσότερες πρόσφατες αναρτήσεις και δημοσιεύματα κυκλοφόρησε το εξής βίντεο διάρκειας 8 δευτερολέπτων:
Τι ισχύει
Στις 13 Μαΐου 2023, ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι επισκέφθηκε τη Γερμανία για πρώτη φορά μετά τη ρωσική επίθεση στην Ουκρανία. Στη συνάντηση στην Καγκελαρία με τον Ουκρανό Πρόεδρο, ο Καγκελάριος Όλαφ Σολτς διαβεβαίωσε την Ουκρανία για την υποστήριξη της Γερμανίας.
Χρήστες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και ιστολόγια κάνουν λόγο για ναζιστικό χαιρετισμό του Σολτς, όμως δεν υπάρχει καμία ένδειξη που να αποδεικνύει κάτι τέτοιο. Κάνοντας μία αντίστροφη αναζήτηση με στιγμιότυπα του εξεταζόμενου βίντεο, βρήκαμε ότι κυκλοφορεί από τις 15 Μαΐου 2023 σε φιλορωσικά κανάλια στο Telegram και σε ρωσικές ιστοσελίδες. Αρχική πηγή του ισχυρισμού είναι το προφίλ “Inessa S” στο Telegram, λογαριασμός γνωστός για φιλορωσική προπαγάνδα.
Σε όλες τις εξεταζόμενες ιστοσελίδες, παρουσιάζονται στιγμιότυπα και βίντεο από τηλεοπτικές οθόνες με το λογότυπο 60 минут (60 λεπτά), που αντιστοιχεί σε κοινωνικοπολιτικό talk show του ρωσικού τηλεοπτικού καναλιού Россия-1 (Rossiya-1) από τη συνάντηση των δύο προσώπων.
Ωστόσο, το βίντεο έχει υποστεί ψηφιακή επεξεργασία, καθώς έχει απομονωθεί μέρος του αρχικού βίντεο και το επίμαχο στιγμιότυπο επαναλαμβάνεται. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να παρερμηνεύεται η κίνηση του Καγκελάριου Σολτς και να παρουσιάζεται ως ναζιστική.
Το βίντεο που διαδίδεται είναι μόνο ένα μέρος από το διάρκειας 3 λεπτών ρεπορτάζ του τηλεοπτικού καναλιού ZDF, το οποίο μπορείτε να δείτε ολόκληρο εδώ. Στις δημοσιεύσεις που αναπαράγονται έχει αφαιρεθεί ό,τι ακολούθησε μετά τη συνομιλία του Όλαφ Σολτς με τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι στη Μπούντεσταγκ.
Στο βίντεο ο Σολτς δεν χαιρετά ναζιστικά αλλά δείχνει στον Ζελένσκι την πρώην περιοχή “Todesstreife”. Στο ρεπορτάζ του γερμανικού καναλιού ακούμε τα λόγια του Γερμανού Καγκελάριου :
Μετάφραση:
«Λίγο μετά τις 10 το πρωί ο Καγκελάριος Σολτς δείχνει στον Πρόεδρο Βολοντίμιρ την Todesstreife από τη βεράντα του γραφείου του. “Εδώ δεν υπάρχει τίποτα”, λέει ο Σολτς και δίνει στον Ζελένσκι και στην κατεχόμενη χώρα του μια υπόσχεση.»
Η Todesstreife, γνωστή ως «λωρίδα θανάτου», ήταν φυλασσόμενη περιοχή στο Τείχος του Βερολίνου, η οποία άλλαξε ριζικά μετά την πτώση του τείχους τον Νοέμβριο του 1989. Σήμερα, μεγάλο μέρος της λωρίδας κατά μήκος του πρώην Σιδηρού Παραπετάσματος έχει μετατραπεί σε «Ευρωπαϊκή Πράσινη Ζώνη». Αυτός ο πράσινος διάδρομος μήκους 12.500 χιλιομέτρων (7.767 μίλια) συνδέει εθνικά πάρκα και καταφύγια άγριας ζωής.
Slava Ukraini: ένας πατριωτικός χαιρετισμός
Τα εξεταζόμενα δημοσιεύματα και οι αναρτήσεις στο Facebook συνοδεύονται από τον ισχυρισμό ότι ο Όλαφ Σολτς φώναξε “Slava Ukraini”. Όπως διαβάζουμε:
Το γύρο του διαδικτύου κάνει βίντεο που δείχνει τον Γερμανό καγκελάριο Όλαφ Σολτς να χαιρετά ναζιστικά και να φωνάζει «Σλάβα Ουκρανία», έχοντας δίπλα στον τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι.
Τόσο στο εξεταζόμενο βίντεο όσο και στο ρεπορτάζ της γερμανικής τηλεόρασης, όπως είδαμε παραπάνω, δεν ακούγεται σε κανένα σημείο η παραπάνω φράση.
Ο Όλαφ Σολτς χρησιμοποίησε το σύνθημα “Slava Ukraini”, όχι στη συζήτηση του με τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι στο Βερολίνο, αλλά κατά την ομιλία του στην απονομή του «Βραβείου Καρλομάγνου» στον Ουκρανό Προέδρο και τον ουκρανικό λαό στις 14 Μαΐου 2023 στο Άαχεν. Η υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας, Μαρία Ζαχάροβα, σχολίασε λέγοντας ότι η φράση είναι ναζιστική.
Αξίζει να σημειωθεί ότι το σύνθημα “Slava Ukraini” («Δόξα στην Ουκρανία») δεν αποτελεί ναζιστικό χαιρετισμό. Χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά το 1919 μεταξύ των επαναστατών που αντιστέκονταν στην εισβολή των Μπολσεβίκων στην Ουκρανία. Kατά τη διάρκεια του «απελευθερωτικού αγώνα», η φράση «Δόξα στην Ουκρανία» εμφανίζεται σε διάφορους ουκρανικούς στρατιωτικούς σχηματισμούς σε πολλές περιοχές της Ουκρανίας. Αργότερα συντάγματα ιππικού της Ουκρανικής Εθνικής Δημοκρατίας έλαβαν τον χαιρετισμό, όπως και το Hetmanate, ανεξάρτητα ουκρανικά κράτη που δεν μπόρεσαν να νικήσουν τους Μπολσεβίκους. Ο χαιρετισμός έγινε επίσημο σύνθημα των Ουκρανών Εθνικιστών μόλις το 1930. Σήμερα, η φράση έχει κερδίσει την προσοχή μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία το 2022 και έχει ειπωθεί σαν σύνθημα πατριωτισμού σε ομιλίες του Βολοντίμιρ Ζελένσκι.
Συμπέρασμα
Από τα παραπάνω συμπεραίνουμε πως ο εξεταζόμενος ισχυρισμός είναι παραπλανητικός, καθώς ο Όλαφ Σολτς δεν χαιρετά ναζιστικά ούτε φωνάζει «Slava Ukraini» δίπλα στον Βολοντίμιρ Ζελένσκι. Το βίντεο έχει υποστεί ψηφιακή επεξεργασία, καθώς έχει απομονωθεί μέρος του αρχικού βίντεο και το στιγμιότυπο της κίνησης του χεριού του Σολτς επαναλαμβάνεται.
Το βίντεο επίσης παρουσιάζεται εκτός θεματικού πλαισίου, με αποτέλεσμα να μην είναι σαφές τι λέει ο Καγκελάριος της Γερμανίας και να παρερμηνεύεται η κίνηση του χεριού του. Στην πραγματικότητα, στη συνομιλία του με τον Ουκρανό Πρόεδρο, δεν χαιρετά ναζιστικά αλλά δείχνει την πρώην περιοχή “Todesstreife” (Λωρίδα θανάτου) και μιλά για το πώς άλλαξε μετά την πτώση του Τείχους του Βερολίνου. Τέλος, η φράση «Slava Ukraini» («Δόξα στην Ουκρανία») δεν είναι ναζιστική, αλλά χρησιμοποιείται ήδη από το 1919 ως σύνθημα πατριωτισμού και πλέον υποστήριξης προς την Ουκρανία, μετά από τη ρωσική εισβολή το 2022.