Ο Κ. Βελόπουλος ισχυρίστηκε ότι η κλιματική αλλαγή είναι παραμύθι

Σύμφωνα με τον πρόεδρο του κόμματος Ελληνική Λύση, Κυριάκο Βελόπουλο, το γεγονός ότι στο βάθος της ιστορίας του πλανήτη έχουν προηγηθεί παραδείγματα κλιματικής αλλαγής, δείχνει ότι ο ισχυρισμός πως η σύγχρονη κλιματική αλλαγή είναι ανθρωπογενής, αποτελεί «παραμύθι». Το σκεπτικό όμως, είναι επιστημονικά λανθασμένο.

Η επίμαχη δημοσίευση έγινε στην πλατφόρμα X (πρώην Twitter), και έχει ως εξής:

ΤΟ ΠΑΡΑΜΥΘΙ ΤΗΣ ΚΛΊΜΑΤΙΚΗΣ ΑΛΛΑΓΗΣ: Πριν 14.000 χρόνια, η μέση γήινη θερμοκρασία στον πλανήτη ανέβηκε από 11 βαθμούς Κελσίου στους 15 βαθμούς αναιτια! Μεταξύ 8.500 π.Χ. και 4.500 π.Χ. (παλαιολιθική περίοδος), η μέση γήινη θερμοκρασία ανέβηκε στους 17 βαθμούς είναι η περίοδος του Ολοκαινικού μεγίστου,οπότε και δημιουργήθηκε η Σαχάρα χωρίς να εξαφανιστούν οι πάγοι από τους Πόλους, ούτε οι αρκούδες και οι πιγκουίνοι.Αυτό αποδεικνύεται και από το σχέδιο με τις διακυμάνσεις της μέσης γήινης θερμοκρασίας τα τελευταία 11000 χρόνια!(Dansgard et al., 1969 και Shonwiese 1995.).
Αυτή την περίοδο δεν γινότανε χρήση των υδρογονανθράκων.ΑΡΑ ΠΑΡΑΜΥΘΙ Η ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΧΡΗΣΗ ΥΔΡΟΓΟΝΆΝΘΡΑΚΕΣ ;

Τι ισχύει

Εισαγωγή

Καταρχάς, χρειάζεται να σημειωθεί ότι το επίμαχο απόσπασμα αποτελεί διασκευή από πρόσφατο άρθρο του Αντώνη Φώσκολου. Όπως είχαμε εξηγήσει και σε προηγούμενο άρθρο μας, ο κ. Φώσκολος δεν είναι κλιματικός επιστήμονας και έχει επανειλημμένα αναπαράγει παραπληροφόρηση για την κλιματική αλλαγή.

Το επίμαχο απόσπασμα επικαλείται δύο επιστημονικές δημοσιεύσεις.

Η πρώτη δημοσίευση, Dansgard et al. 1969, αποτέλεσε μια επιδραστική έρευνα στον χώρο της παλαιοκλιματολογίας, δηλαδή της μελέτης της κλιματικής αλλαγής στο βάθος της ιστορίας του πλανήτη. Μέσω ισοτόπων οξυγόνου, οι ερευνητές ανίχνευσαν ορισμένους φυσικούς παράγοντες περιοδικότητας στο κλίμα του πλανήτη κατά τα τελευταία 100 χιλιάδες χρόνια, σε χρόνους πιο σύντομους απ’ όσο θεωρούνταν προηγουμένως ότι μπορούσαν να λάβουν χώρα.

Η εν λόγω δημοσίευση έθεσε τα θεμέλια για τη μετέπειτα αναγνώριση των κλιματικών διακυμάνσεων D-O, που έχουν επίκεντρο τον βόρειο Ατλαντικό Ωκεανό. Όπως θα δούμε όμως, δεν έχει αναγνωριστεί κανένας ουσιαστικός ρόλος των προαναφερόμενων φαινομένων στη σύγχρονη κλιματική αλλαγή.

Η δεύτερη δημοσίευση, Schönwiese 1995, αποτελεί βιβλίο για την κλιματική αλλαγή. Το επίμαχο γράφημα έχει αντληθεί από τη σελίδα 102 του εν λόγω βιβλίου, ωστόσο, το ίδιο δε φέρει ακριβή πηγή δεδομένων, παρά μόνο παραπέμπει σε ανάλογα γραφήματα για τους τελευταίους αιώνες, από τον ίδιο συντάκτη. Χρειάζεται να σημειωθεί ότι το γράφημα αυτό δεν αντιστοιχεί καλά με τα πιο επικαιροποιημένα δεδομένα.

Σε δύο προηγούμενα άρθρα μας, έχουμε εξηγήσει ότι οι δύο βασικοί φυσικοί παράγοντες πρόκλησης κλιματικής αλλαγής, είναι η ηφαιστειακή δραστηριότητα και η ακτινοβολία του ήλιου. Ωστόσο, αυτοί οι παράγοντες δε μπορούν να εξηγήσουν τη σύγχρονη κλιματική αλλαγή. Έπειτα από έρευνες δεκαετιών, η ομοφωνία της επιστημονικής κοινότητας, συμπεριλαμβανομένων όλων των σχετικών εθνικών και διακρατικών φορέων, είναι ότι ο κεντρικός παράγοντας πίσω από την πρόσφατη κλιματική αλλαγή, είναι η ανθρώπινη δραστηριότητα, με βασικότερη την επιρροή της καύσης ορυκτών καυσίμων.

Ο ρόλος της παλαιοκλιματολογίας

Αυτή η ομοφωνία καταγράφεται στις εκθέσεις του θεσμού IPCC, που αποτελεί μια διεθνή σύμπραξη κλιματικών ειδικών, υπό την αιγίδα του ΟΗΕ. Οι εκθέσεις αυτές περιέχουν ενδελεχείς ανασκοπήσεις της σχετικής βιβλιογραφίας που έχει αξιολογηθεί από ομοτίμους, και αναλύουν λεπτομερώς τη μεθοδολογία και τα συμπεράσματά τους σε χιλιάδες σελίδες.

Η τελευταία σειρά εκθέσεων του IPCC δημοσιεύτηκε μεταξύ 2021-2023. Στο πλαίσιο του επίμαχου άρθρου, ανατρέχουμε στην πρώτη από τις 4 εκθέσεις, η οποία αφορά τη φυσική βάση πίσω από την κλιματική αλλαγή.

Στο κεφάλαιο 1, ενότητα 3, διαβάζουμε το επιστημονικό υπόβαθρο πίσω από τη σύγχρονη έρευνα της κλιματικής αλλαγής. Θεμελιώδης είναι ο ρόλος των παλαιοκλιματικών ερευνών, που επιτρέπουν τον καθορισμό των φυσικών παραγόντων που επηρεάζουν το κλίμα, και έπειτα την απόδοση αιτιών και προβλέψεων για τη δική μας εποχή. Το γεγονός αυτό επισημαίνεται και στην ενότητα ερωταπαντήσεων 1.3.

Στην ενότητα 2.2, αναλύονται οι επιμέρους παράγοντες που επηρεάζουν το κλίμα, και ο διαχωρισμός τους σε φυσικούς και ανθρώπινους. Σημειώνουμε ότι ο ισχυρισμός της ανάρτησης περί «αναίτιας» κλιματικής αλλαγής, είναι ανεδαφικός, καθώς σε κάθε μία περίπτωση αλλαγής παρατηρούνται μεταβολές που την εξηγούν.

Στην ανάλυση συμπεριλαμβάνονται και οι περιοδικές φάσεις επηρεασμού του κλίματος, αντίστοιχες με αυτές που σημειώνονται στην πρώτη μελέτη της ανάρτησης:

Συνολικά, στο βάθος της ιστορίας του πλανήτη, ο ρόλος του διοξειδίου του άνθρακα (CO₂) αναδεικνύεται ως ένας από τους κεντρικότερους παράγοντες κλιματικής αλλαγής. Στο παρακάτω γράφημα, καταγράφεται ο ισχυρός συσχετισμός των επιπέδων CO₂ στην ατμόσφαιρα με τη θερμοκρασία του πλανήτη, κατά τα τελευταία 100 εκατομμύρια χρόνια.

Όλοι οι περίοδοι-ορόσημα της κλιματικής αλλαγής καταγράφονται στο πλαίσιο 2.1 της έκθεσης. Οι δύο περίοδοι στις οποίες αναφέρεται συγκεκριμένα η επίμαχη ανάρτηση, είναι πρώτον η τελευταία μετάβαση από την εποχή των παγετώνων (LDT) 18-11 χιλιάδες έτη πριν, και δεύτερον, το θερμότερο μέσο της Ολοκαίνου περιόδου 6.5-5.5 χιλιάδες χρόνια πριν.

Καταρχάς, χρειάζεται να διευκρινιστεί ότι κάθε περίοδος κλιματικής αλλαγής, απαιτεί κάποιους εναρκτήριους παράγοντες, που είναι σε θέση να πυροδοτήσουν φαινόμενα όπως η αύξηση του CO₂, τα οποία αλληλεπιδρούν μεταξύ τους και τελικά αλλάζουν το κλίμα. Στην επιστημονική κοινότητα, είναι πλέον ευρέως αναγνωρισμένο ότι καθοριστικοί εναρκτήριοι και ληκτήριοι παράγοντες των εποχών των παγετώνων, είναι οι περιοδικές περιστροφές του πλανήτη (κύκλοι Milankovitch), που αλλάζουν τον τρόπο διάχυσης της ηλιακής ακτινοβολίας στην επιφάνεια της γης.

Έτσι και στην περίπτωση της LDT, οι αναφερόμενες περιστροφές προκάλεσαν αλλαγές στους ωκεανούς, οι οποίες οδήγησαν σε άνοδο CO₂ προς την επιφάνειά τους, και τελικά, απελευθέρωση στην ατμόσφαιρα.

Όσον αφορά τη μέγιστη θερμοκρασία της Ολοκαίνου, πρόκειται για μια εξαίρεση στην ιστορία της κλιματικής αλλαγής, όπου το CO₂ παρέμεινε σχετικά σταθερό σε σχέση με την προβιομηχανική περίοδο. Όπως όμως και στην περίπτωση της LDT, πάλι έχει βρεθεί ότι καθοριστικός παράγοντας ήταν οι σημαντικές αλλαγές στην περιστροφή του πλανήτη, παράλληλα με πολλές αλληλεπιδράσεις, όπως αλλαγές στη σκόνη και στη βλάστηση του πλανήτη.

Γιατί η σύγχρονη κλιματική αλλαγή είναι ανθρωπογενής

Η σύνοψη της τελευταίας σειράς εκθέσεων του IPCC, εξηγεί ότι σε σχέση με τη προβιομηχανική περίοδο, η θερμοκρασία έχει πλέον αυξηθεί γύρω στον 1°C κατά μέσο όρο διεθνώς, κάτι που δεν έχει συμβεί για δεκάδες χιλιάδες χρόνια, και με ταχύτητα που δεν έχει ξανακαταγραφεί τουλάχιστον για τα τελευταία 2 χιλιάδες χρόνια.

Είναι πιθανό η ταχύτητα αύξησης θερμοκρασίας να είναι υψηλότερη και από κάθε άλλη των τελευταίων εκατοντάδων χιλιάδων ετών, κρίνοντας από τις εξαιρετικά πιο αργές αλλαγές στην περιστροφή της γης που προκάλεσαν τις τελευταίες περιόδους θέρμανσης. Ωστόσο, οι άμεσες καταγραφές θερμοκρασίας είναι σχετικά αραιές ώστε να γίνει ασφαλής εκτίμηση για τάσεις σε μεμονωμένες δεκαετίες.

Έπειτα, είναι σίγουρο ότι στη σημερινή θέρμανση, δεν εμπλέκονται οι περιοδικές περιστροφές του πλανήτη, καθώς αυτές διαρκούν χιλιάδες ή και δεκάδες χιλιάδες χρόνια, τις γνωρίζουμε με απόλυτη ακρίβεια, και σε φυσιολογικές συνθήκες, δεν θα παρήγαγαν ανάλογο CO₂ με το παρατηρούμενο για εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια. Μάλιστα, η επόμενη φυσική γεωλογική φάση της ανθρωπότητας δεν θα ήταν η υπερθέρμανση αλλά ένας ακόμη διαδοχικός παγετώνας, ο οποίος πλέον αναμένεται να καθυστερήσει για δεκάδες χιλιάδες χρόνια.

Συνολικά, είναι αδιαμφησβήτητο ότι, από την αρχή της βιομηχανικής επανάστασης και αποκλειστικά ανθρωπογενώς, οι συγκεντρώσεις κλιματικών αερίων έχουν αυξηθεί κατακόρυφα, σε επίπεδο και με ταχύτητα που μοιάζουν καινοφανείς τουλάχιστον για τα τελευταία 800 χιλιάδες χρόνια. Ειδικά για το CO₂, αυτό ισχύει για 2 εκατομμύρια χρόνια, συγκρίνοντας στοιχεία σε επίπεδο αιώνων.

Έτσι, από την ανασκόπηση όλων των λειτουργικών κλιματικών μοντέλων (κεφάλαιο 3), το συμπέρασμα είναι πως, τουλάχιστον από το 1970, θα ήταν αδύνατον η αύξηση της θερμοκρασίας να εξηγείται από περιοδικές κλιματικές μεταβολές, ενώ είναι εξαιρετικά πιθανός ως κεντρικός ρόλος ο ανθρωπογενής.

Όντως, όπως βλέπουμε και στη σύνθεση των μοντέλων, όλα τους συμφωνούν ότι κατά την τελευταία δεκαετία, οι φυσικές μεταβολές είναι πρακτικά μηδενικές, και η παρατηρούμενη θερμοκρασία εξηγείται πλήρως από το συνδυασμό ελαφριάς ψύξης και ισχυρής θέρμανσης που έχει προκαλέσει η ανθρωπότητα.

Το συμπέρασμα σε βάθος χρόνου καταγράφεται παραστατικά στο εξής γράφημα:

Υπάρχει και σειρά άλλων δεδομένων που επιβεβαιώνουν τον ανθρωπογενή ρόλο στην σύγχρονη κλιματική αλλαγή. Ενδεικτικά, το γεγονός ότι η θέρμανση δεν καταγράφεται μόνο σε μεμονωμένες περιοχές του πλανήτη, αλλά καθολικά. Επίσης, ότι η έκκληση κλιματικών αερίων ανιχνεύεται ως ανθρώπινη και μέσω των ισοτόπων ορυκτών καυσίμων στην ατμόσφαιρα, που δρουν ως δακτυλικό τους αποτύπωμα. Ακόμη, ότι παρατηρείται θέρμανση του χαμηλότερου στρώματος της ατμόσφαιρας (τροπόσφαιρα), με παράλληλη ψύξη των ανώτερων στρωμάτων, που καταδεικνύει ότι αιτία θέρμανσης είναι τα κλιματικά αέρια, και όχι ηλιακοί ή ηφαιστειακοί παράγοντες.

Συμπέρασμα

Το σκεπτικό ότι δεν υφίσταται ανθρωπογενής κλιματική αλλαγή, επειδή έχει θερμανθεί και πάλι ο πλανήτης τα τελευταία 14 χιλιάδες χρόνια, είναι αβάσιμο.

Οι κλιματικοί επιστήμονες έχουν μελετήσει ενδελεχώς τις αλλαγές του κλίματος στο βάθος της πλανητικής ιστορίας, καθώς και τους παράγοντες που τις έχουν οδηγήσει, ώστε να μπορέσουν να αποδώσουν τους παράγοντες της σύγχρονης κλιματικής αλλαγής. Οι δύο προηγούμενες περίοδοι θέρμανσης ξεκίνησαν λόγω φυσικών περιστροφών του πλανήτη, ωστόσο, η επόμενη ανάλογη περιστροφή που θα οδηγήσει σε θέρμανση, απέχει εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια. Έχει επίσης διαπιστωθεί ότι ο διαχρονικά κεντρικός κλιματικός παράγοντας, το διοξείδιο του άνθρακα, έχει αυξηθεί σε βαθμό και με ταχύτητα καινοφανή για 2 εκατομμύρια χρόνια, λόγω της μαζικής χρήσης ορυκτών καυσίμων.

Συνολικά, όλα τα κλιματικά μοντέλα συναινούν ότι η επιρροή των φυσικών κλιματικών παραγόντων κατά τις τελευταίες δεκαετίες είναι μηδαμινή, και η σημερινή υπερθέρμανση εξηγείται πλήρως όταν λαμβάνεται υπόψη η ελαφριά ψύξη και η ισχυρή θέρμανση που έχει προκαλέσει η ανθρωπότητα. Αυτό το συμπέρασμα υποστηρίζεται καθολικά από την επιστημονική κοινότητα.

4 Σεπτεμβρίου 2023 – Στο άρθρο προστέθηκε η αρχική πηγή του επίμαχου ισχυρισμού.