Ένα βίντεο που δείχνει ένα ταχύπλοο σκάφος, ύποπτο για μεταφορά ναρκωτικών, να προσκρούει σε μια ισπανική παραλία, έχει κοινοποιηθεί περισσότερες από 2.000 φορές μέσα σε λίγες ημέρες με τον ψευδή ισχυρισμό ότι δείχνει παράνομους μετανάστες να αποβιβάζονται – οι χρήστες, δε, δείχνουν να πιστεύουν πως η σκηνή διαδραματίστηκε στην Ελλάδα. Η Guardia Civil (Πολιτοφυλακή) της Ισπανίας επιβεβαίωσε ότι το περιστατικό έλαβε χώρα στις ισπανικές ακτές του Ατλαντικού στις 11 Σεπτεμβρίου και σχετίζεται με διακίνηση ναρκωτικών, όπως επίσης ανέφεραν τοπικά μέσα ενημέρωσης. Μέσω γεωεντοπισμού διαπιστώθηκε επίσης ότι το γεγονός έλαβε χώρα στην Ισπανία και όχι στην Ελλάδα.
«Έρχονται κατά εκατοντάδες τα ασυνόδευτα!!!», γράφει μια ανάρτηση στο Facebook που κοινοποιήθηκε πάνω από 2300 φορές από τις 14 Σεπτεμβρίου 2023.
Η ανάρτηση κοινοποιεί ένα βίντεο με ένα ταχύπλοο που καταδιώκεται από ένα φαινομενικά αστυνομικό σκάφος και προσκρούει με μεγάλη ταχύτητα σε μια παραλία με κόσμο. Οι επιβαίνοντες εγκαταλείπουν γρήγορα το σκάφος στην παραλία.
Ένα κείμενο που αναγράφεται στο βίντεο έχει ως εξής: «13.09.2023: Η ώρα που γερμανός τουρίστας βγάζει βίντεο εισβολέων λαθραίων με ταχύπλοο σε παραλία. Το σκάφος περνάει ξυστά από τουρίστες».
Στιγμιότυπο της ψευδούς ανάρτησης στο Facebook. Λήψη εικόνας: 18/09/2023
Οι χρήστες σχολιάζουν τη δημοσίευση και υπονοούν άμεσα ότι πρόκειται για ένα περιστατικό που έλαβε χώρα στην Ελλάδα και αφορά μετανάστες, όπως εδώ. Ένα άλλο σχόλιο γράφει: «Τι ντροπή ντροπή πως κατήντησε η Ελλάδα πως μπορεί αυτοί οι άνθρωποι να έχουνε τέτοια πλεούμενα με τόσους δυνατές μηχανές και να φτάνουνε στο ελληνικό έδαφος και να μην τους πειράζει κανένας ώρε προδότες ώρε προδότες κρέμασμα που θέλετε».
Στιγμιότυπα των σχολίων που έγιναν στην ψευδή ανάρτηση στο Facebook. Λήψη εικόνων: 18/09/2023.
Ωστόσο, οι ισχυρισμοί αυτοί είναι ψευδείς. Στην πραγματικότητα, πρόκειται για μια θαλάσσια καταδίωξη μεταξύ της ισπανικής πολιτοφυλακής και φερόμενων ως εμπόρων ναρκωτικών στις ακτές του Ατλαντικού, στην Ισπανία.
Μια θαλάσσια καταδίωξη στην Ισπανία
Το βίντεο που κοινοποιήθηκε στο Facebook προέρχεται από έναν λογαριασμό TikTok, όπως υποδηλώνει η υπογραφή «kostis.theocharis» που είναι ορατή στην εικόνα. Πρόκειται για έναν λογαριασμό TikTok που δημοσιεύει τακτικά βίντεο. Ωστόσο, ο χρήστης φαίνεται να έχει διαγράψει αυτό το βίντεο, καθώς δεν είναι ορατό στο λογαριασμό του.
Μια αντίστροφη αναζήτηση εικόνας οδήγησε σε ένα άρθρο της Daily Mail, το οποίο αναφέρεται σε μια θαλάσσια καταδίωξη στην Ισπανία, στα ανοικτά των ακτών της Πούντα Ούμπρια, τη Δευτέρα 11 Σεπτεμβρίου 2023. Στο άρθρο εμφανίζεται το ίδιο βίντεο με το σκάφος να πέφτει στην παραλία.
Μια προηγμένη διαδικτυακή αναζήτηση με βάση αυτές τις πληροφορίες μας επέτρεψε να βρούμε πολλά ισπανικά μέσα ενημέρωσης που αναφέρουν το περιστατικό και χρησιμοποιούν το ίδιο ή ένα παρόμοιο βίντεο, συμπεριλαμβανομένων των El Correo de Andalucia και Huelva Hoy.
Το ισπανικό πρακτορείο ειδήσεων EuropaPress αναφέρεται επίσης το περιστατικό αυτό σε ένα δελτίο από τις 11 Σεπτεμβρίου.
Ορισμένα από τα άρθρα περιλαμβάνουν μια ανάρτηση στο X, πρώην Twitter. Το βίντεο έχει επίσης αναπαραχθεί ευρέως στο X, με την παλαιότερη εμφάνιση που μπορέσαμε να βρούμε να χρονολογείται στις 11 Σεπτεμβρίου 2023, στις 23:53. Η εν λόγω ανάρτηση γράφει επίσης ότι πρόκειται για μια θαλάσσια καταδίωξη ενός «σκάφους ναρκωτικών» στην Πούντα Ούμπρια της Ισπανίας.
Με βάση τα στοιχεία που φαίνονται στο βίντεο, καταφέραμε να εντοπίσουμε, μέσω του Google Maps και του Google Street View, την παραλία στην οποία προσέκρουσε το σκάφος, η οποία βρίσκεται όντως στην ακτή Πούντα Ούμπρια, στην παραλία Ενεμπράλες, κοντά στην πόλη Ουέλβα, στις ακτές του Ατλαντικού στην Ισπανία.
Τα χαρακτηριστικά κτίρια του παραθαλάσσιου τουριστικού συγκροτήματος Πούντα Ούμπρια είναι ορατά στο βίντεο, όπως δείχνει η σύγκριση εικόνων που ακολουθεί:
Σύγκριση στιγμιότυπων μεταξύ του βίντεο που κοινοποιήθηκε στην ψεύτικη ανάρτηση στο Facebook (αριστερά) και του Google Street View (δεξιά). Τα κόκκινα τετράγωνα και ο κόκκινος σταυρός προστέθηκαν από το AFP. Λήψη εικόνων: 18/09/2023
Τα κτίρια αυτά είναι ακόμη πιο ευδιάκριτα στο βίντεο που δημοσίευσε η Huelva Hoy και δείχνει μια άλλη άποψη της πρόσκρουσης του σκάφους:
Στιγμιότυπο από το βίντεο που χρησιμοποιήθηκε από την Huelva Hoy (αριστερά) και το Google Street view (δεξιά). Λήψη εικόνων: 18/09/2023
Σε επικοινωνία με το γραφείο του AFP στην Ισπανία μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου στις 18 Σεπτεμβρίου, το γραφείο Τύπου της Guardia Civil επιβεβαίωσε ότι το βίντεο «τραβήχτηκε στις 11 Σεπτεμβρίου, περίπου στις 13:50».
«Η παράκτια υπηρεσία της Guardia Civil εντόπισε ένα από τα σκάφη που χρησιμοποιούνται συνήθως για τη διακίνηση ναρκωτικών στην ανοιχτή θάλασσα. Ακολούθησε το ταχύπλοο και κατευθύνθηκε νότια μέχρι που προσάραξε στην Ενεμπράλες [παραλία] στην Πούντα Ούμπρια», έγραψε η υπηρεσία.
Η Guardia Civil δήλωσε ότι δεν τραυματίστηκε κανένας λουόμενος. Το πλήρωμα εγκατέλειψε το σκάφος μπροστά στους λουόμενους και προς το παρόν αναζητείται. «Μέχρι σήμερα, ένα άτομο έχει συλληφθεί και κατηγορείται για διακίνηση, ενώ δεν έχουν βρεθεί ναρκωτικά στο σκάφος».
Σε τηλεφωνική επικοινωνία με το AFP στις 18 Σεπτεμβρίου, το δημαρχείο της Πούντα Ούμπρια επιβεβαίωσε επίσης ότι τα γεγονότα αυτά είχαν λάβει χώρα στην παράκτια περιοχή της Πούντα Ούμπρια στις 11 Σεπτεμβρίου, διευκρινίζοντας ότι «η Guardia Civil ήταν υπεύθυνη για την έρευνα» και ότι οι μόνες πληροφορίες που είχαν ήταν «αυτές που ανέφερε η Guardia Civil».
Το AFP έχει στο παρελθόν επαληθεύσει ψευδείς ισχυρισμούς σχετικά με το μεταναστευτικό ζήτημα, όπως μια υποτιθέμενη σύλληψη μεταναστών στη βόρεια Ελλάδα για την πρόκληση δασικών πυρκαγιών ή μια εικόνα που υποστήριζε πως δείχνει τη διάσωση μεταναστών στην Πύλο μετά το ναυάγιο που σημειώθηκε τον Ιούνιο του 2023.