Μέχρι τον Οκτώβριο του 2024, η ισπανική κυβέρνηση δεν είχε διατάξει το κλείσιμο των αεροδρομίων στα Κανάρια Νησιά για τη μεταφορά μεταναστών - Featured image

Μέχρι τον Οκτώβριο του 2024, η ισπανική κυβέρνηση δεν είχε διατάξει το κλείσιμο των αεροδρομίων στα Κανάρια Νησιά για τη μεταφορά μεταναστών

Η αύξηση των μεταναστευτικών ροών στα Κανάρια Νησιά οδήγησε την ισπανική κυβέρνηση να οργανώσει μεταφορές μεταναστών σε άλλες περιοχές της χώρας. Στο πλαίσιο αυτό, ένα βίντεο που δείχνει μια ουρά ανθρώπων στο Αεροδρόμιο Βόρειας Τενερίφης, το μεγαλύτερο νησί των Καναρίων Νήσων, έχει κοινοποιηθεί δεκάδες φορές στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης σε πολλές γλώσσες, μεταξύ των οποίων και στα ελληνικά, από τα τέλη Αυγούστου 2024 με τον ισχυρισμό ότι η Ισπανία «έκλεισε» το αεροδρόμιο των Καναρίων Νήσων για να τους μεταφέρει, χωρίς να προσδιορίζει την ημερομηνία. Αυτό όμως διαψεύστηκε από την ισπανική κυβέρνηση και την κυβέρνηση των Καναρίων Νήσων, καθώς και από τον όμιλο «AENA» που διαχειρίζεται το αεροδρόμιο και μια ΜΚΟ που εργάζεται με μετανάστες.

«Η ισπανική κυβέρνηση κλείνει ολόκληρο το αεροδρόμιο για να μεταφέρει αποκλειστικά Αφρικανούς μετανάστες στην Ισπανία!!!!! Χρησιμοποιώντας χρήματα των φορολογουμένων, η κυβέρνηση μεταφέρει μετανάστες από τα Κανάρια Νησιά στην ηπειρωτική χώρα και απευθείας σε ξενοδοχεία», αναφέρει αυτή η ανάρτηση στο Facebook από τις 30 Αυγούστου, η οποία συνοδεύεται από ένα βίντεο που δείχνει μια ουρά ανθρώπων σε ένα αεροδρόμιο.

Το ίδιο βίντεο με παρόμοιους ισχυρισμούς έχει κοινοποιηθεί και σε άλλες γλώσσες, συμπεριλαμβανομένων των ισπανικών, των αγγλικών, των γαλλικών, των γερμανικών, των πολωνικών και των ολλανδικών.

Αν και τα Κανάρια Νησιά αποτελούν προορισμό για πολλούς παράτυπους μετανάστες από την Αφρική που προσπαθούν να φτάσουν στην ευρωπαϊκή ήπειρο, τόσο η ισπανική κυβέρνηση όσο και η κυβέρνηση των Καναρίων Νήσων επιβεβαίωσαν στο AFP ότι κανένα από τα αεροδρόμια του αρχιπελάγους δεν έκλεισε για τη μεταφορά τους.

Στιγμιότυπο οθόνης της ψευδούς ανάρτησης στο Facebook. Λήψη εικόνας: 16/10/2024.

Μέχρι στιγμής το 2024, η ισπανική περιοχή έχει ήδη σπάσει το ρεκόρ αφίξεων παράτυπων μεταναστών που είχε επιτευχθεί το 2023, όταν σχεδόν 40.000 άνθρωποι έφτασαν στα Κανάρια Νησιά μέσω θαλάσσης, σύμφωνα με στοιχεία του ισπανικού υπουργείου Εσωτερικών (αρχειοθετημένα εδώ). Από την 1η Ιανουαρίου έως τις 30 Σεπτεμβρίου 2024, 30.808 μετανάστες έφτασαν δια θαλάσσης στα Κανάρια Νησιά σε σύγκριση με τους 14.976 μετανάστες που είχαν φτάσει την ίδια περίοδο το 2023, σημειώνοντας αύξηση 105,7% (αρχειοθετημένος σύνδεσμος εδώ).

Το θανατηφόρο ναυάγιο μιας βάρκας μεταναστών στα ανοικτά των Καναρίων Νήσων της Ισπανίας στα τέλη Σεπτεμβρίου αναζωπύρωσε τις πιέσεις προς την ισπανική κυβέρνηση να κάνει περισσότερα για να βοηθήσει το αρχιπέλαγος να αντιμετωπίσει την αύξηση των αφίξεων μεταναστών από την Αφρική (αρχειοθετημένο εδώ).

Η τραγωδία άσκησε σημαντική πίεση στους πόρους των ισπανικών νησιών στα ανοικτά της βορειοδυτικής ακτής της Αφρικής, κυρίως για τους ανηλίκους, οι οποίοι αποτελούν περίπου το 12% του συνόλου των αφίξεων. Ο περιφερειακός ηγέτης των Καναρίων Νήσων Φερνάντο Κλαβίχο κάλεσε τα πολιτικά κόμματα να αλλάξουν τον νόμο ώστε να επιτραπεί η μεταφορά των μεταναστών κάτω των 18 ετών στην ηπειρωτική Ισπανία, τονίζοντας ότι «αντιμετωπίζουν μια ανθρωπιστική κρίση» και «χρειάζονται βοήθεια». Σύμφωνα με τον ισπανικό νόμο, οι περιφερειακές αρχές επιβλέπουν την κηδεμονία των αφιχθέντων ανηλίκων.

Όπως εξήγησε το Υπουργείο Ένταξης, Κοινωνικής Ασφάλισης και Μετανάστευσης στις 9 Οκτωβρίου 2024 στην υπηρεσία ψηφιακής επαλήθευσης του AFP, «προκειμένου να διατηρηθούν οι ελεύθερες θέσεις στα κέντρα» που φιλοξενούν μετανάστες στα Κανάρια Νησιά, «κάθε εβδομάδα» μετανάστες μεταφέρονται «σε άλλα κέντρα» από τα 3.000 κέντρα που βρίσκονται σε όλη την Ισπανία.

Για παράδειγμα, τον Σεπτέμβριο «μεταφέρθηκαν περίπου 3.400 άτομα», σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου. «Αυτοί οι αριθμοί μεταφοράς, αποτέλεσμα της συνεργασίας μεταξύ των υπουργείων (Μετανάστευσης και Εσωτερικών), μας επιτρέπουν να έχουμε τα κέντρα των Καναρίων Νήσων περίπου στο 80-85% της χωρητικότητάς τους κατά τη διάρκεια αυτών των ημερομηνιών, των πιο περίπλοκων λόγω του μεγάλου αριθμού αφίξεων, και για πολλούς μήνες, ακόμη και κάτω από το 50%», σχολίασε το υπουργείο με επικεφαλής τον Χοσέ Λουίς Εσκρίβα.

Στις 9 Οκτωβρίου 2024, ο Ισπανός πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσεθ ζήτησε να τεθούν σε ισχύ οι νέοι κανόνες της ΕΕ για τη διαχείριση των παράτυπων αφίξεων αιτούντων άσυλο και μεταναστών το 2025, έναν χρόνο νωρίτερα από το χρονοδιάγραμμα (αρχειοθετημένο εδώ).

Αυτή είναι μια πρόκληση που αντιμετωπίζουν διάφορες χώρες της ΕΕ. Στις 14 Οκτωβρίου, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ουρσούλα φον ντερ Λάιεν δήλωσε ότι η Επιτροπή θα προτείνει νέα νομοθεσία για την αύξηση των απελάσεων παράτυπων μεταναστών. Όπως έγραψε ως απάντηση σε αιτήματα διαφόρων κρατών μελών της ΕΕ, αυτό «θα καθόριζε σαφείς υποχρεώσεις συνεργασίας για τον επαναπατριζόμενο και θα εξορθολόγιζε αποτελεσματικά τη διαδικασία των επιστροφών» (αρχειοθετημένο εδώ).

Ζήτησε επίσης να αντληθούν διδάγματα από τη συμφωνία Αλβανίας-Ιταλίας για το άσυλο, η οποία υπεγράφη το 2023 και τέθηκε σε ισχύ στις 16 Οκτωβρίου, όταν έφτασαν οι πρώτοι μετανάστες στην Αλβανία (αρχειοθετημένοι σύνδεσμοι εδώ και εδώ). Η συμφωνία προβλέπει ότι για μια περίοδο πέντε ετών, η Αλβανία θα δέχεται έως 36.000 μετανάστες ετησίως και οι αιτήσεις ασύλου αυτών των μεταναστών θα διεκπεραιώνονται σε δύο κέντρα στην Αλβανία.

Το βίντεο γυρίστηκε στο Αεροδρόμιο Βόρειας Τενερίφης (TFN)

Η πρώτη αναφορά που βρήκε η ισπανική ομάδα ελέγχου γεγονότων του AFP σε μια αντίστροφη αναζήτηση εικόνας είχε ημερομηνία 25 Αυγούστου 2024, και περιλάμβανε το ακόλουθο μήνυμα: «Αεροδρόμιο Τενερίφης 7 π.μ.». Άλλες δημοσιεύσεις στα ισπανικά υποστήριζαν ότι επρόκειτο για το Αεροδρόμιο Βόρειας Τενερίφης.

Μια σύγκριση μεταξύ μιας εικόνας του αεροδρομίου στους χάρτες Google και ενός στιγμιότυπου οθόνης του εν λόγω βίντεο δείχνει ότι όρισμένα στοιχεία είναι ίδια, όπως το χρώμα των πάγκων του γκισέ για τις αποσκευές ή του δαπέδου.

Στιγμιότυπο οθόνης από το βίντεο που κοινοποιήθηκε με τον ψευδή ισχυρισμό στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Το AFP έχει επισημάνει με κίτρινο χρώμα τα στοιχεία που ταιριάζουν με την εικόνα του Αεροδρομίου Βόρειας Τενερίφης από τους χάρτες της Google. Λήψη εικόνας: 16/10/2024.
Στιγμιότυπο οθόνης μιας εικόνας του Αεροδρομίου Βόρειας Τενερίφης από τους χάρτες της Google. Το AFP έχει επισημάνει με πράσινο χρώμα τα στοιχεία που ταιριάζουν με το βίντεο που κοινοποιήθηκε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Λήψη εικόνας: 11/10/2024.

Ο όμιλος που διαχειρίζεται τα ισπανικά αεροδρόμια, η AENA, και η ΜΚΟ «Ένωση Ισπανικής Καθολικής Επιτροπής Μετανάστευσης» (ACCEM), η οποία συνοδεύει τους μετανάστες που διαμένουν στα κέντρα της στην Τενερίφη για να πετάξουν προς την ισπανική ενδοχώρα, επιβεβαίωσαν στο AFP στις 9 Οκτωβρίου ότι οι εικόνες τραβήχτηκαν στο αεροδρόμιο.

Κανένα αεροδρόμιο δεν έκλεισε

Το υποτιθέμενο κλείσιμο των αεροδρομίων των Καναρίων Νήσων που αναφέρεται στους διαδικτυακούς ισχυρισμούς διαψεύστηκε στο AFP από τις κυβερνήσεις της Ισπανίας και των Καναρίων Νήσων, την ACCEM και την AENA.

«Οι μεταφορές στην ηπειρωτική χώρα δεν επηρεάζουν σε καμία περίπτωση τη λειτουργία των ισπανικών αεροδρομίων, ούτε στην ηπειρωτική χώρα ούτε στα νησιά. Όταν πραγματοποιούνται μεταφορές, οι εμπορικές πτήσεις διατηρούν τη δραστηριότητά τους», διευκρίνισε το υπουργείο ένταξης.

Η AENA επιβεβαίωσε ότι «ούτε αυτό [το Αεροδρόμιο Βόρειας Τενερίφης] ούτε οποιοδήποτε άλλο αεροδρόμιο στα Κανάρια Νησιά έχει κλείσει λόγω της μεταφοράς μεταναστών» και τόνισε: «Τα αεροδρόμια είναι πλήρως λειτουργικά για όλους τους τύπους επιβατών και αεροπορικών εταιρειών».

Η υπηρεσία επικοινωνίας της κυβέρνησης των Κανάριων Νησιών πρόσθεσε επίσης ότι κανένα αεροδρόμιο των Κανάριων Νησιών δεν έχει κλείσει «ούτε τον Αύγουστο ούτε ποτέ» και ότι αν συνέβαινε κάτι τέτοιο, θα μπορούσε να υπάρξει πρόβλημα «τέτοιου μεγέθους» που θα επηρέαζε «δεκάδες χιλιάδες τουρίστες» από όλη την Ευρώπη, με «εκατοντάδες ακυρώσεις πτήσεων». Σύμφωνα με φετινό προηγούμενο ρεπορτάζ του AFP, το 2023, 16 εκατομμύρια άνθρωποι επισκέφθηκαν τα Κανάρια Νησιά, περισσότερο από επτά φορές τον πληθυσμό τους που ανέρχεται σε περίπου 2,2 εκατομμύρια (αρχειοθετημένο εδώ). Τον Αύγουστο του 2024, σημειώθηκε αύξηση 8,94% στις αφίξεις τουριστών σε σύγκριση με τον ίδιο μήνα του 2023 (αρχειοθετημένο εδώ).

Από την πλευρά της, η ACCEM συμφώνησε με τις άλλες πηγές που ανέφεραν ότι «κανένα αεροδρόμιο δεν έχει κλείσει στα Κανάρια Νησιά, ούτε το βόρειο της Τενερίφης ούτε άλλα». «Αυτό το βίντεο είναι ένα σαφές παράδειγμα της χρήσης εν γνώσει ψευδών πληροφοριών, καθώς δείχνει πώς υπάρχουν άλλες ομάδες ανθρώπων στο αεροδρόμιο, και παρ’ όλα αυτά, αυτοί που το διαδίδουν θέλουν να ισχυριστούν ότι τα αεροδρόμια έχουν κλείσει», δήλωσε η ένωση.

Η ACCEM εξέφρασε επίσης τη λύπη της «για τη στρατηγική που προωθείται από ορισμένους τομείς για τη συσχέτιση της μετανάστευσης με αρνητικές έννοιες όπως η “εισβολή” ή η έλλειψη ασφάλειας» και επιβεβαίωσε: «Δεν υπάρχουν στοιχεία που να επιβεβαιώνουν τη σχέση μεταξύ μεταναστών και εγκληματικών πράξεων».

 

Στιγμιότυπο οθόνης από το βίντεο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης που δείχνει άλλους επιβάτες στο αεροδρόμιο. Λήψη εικόνας: 16/10/2024.

 

Το AFP επαλήθευσε στον ιστότοπο παρακολούθησης πτήσεων Flightradar24 ότι στις 25 Αυγούστου 2024 διαφορετικά αεροπλάνα απογειώθηκαν από το Βόρειο Αεροδρόμιο της Τενερίφης γύρω στις 8 το πρωί, με προορισμό τη Μαδρίτη και άλλα νησιά των Καναρίων Νήσων (τη Λα Πάλμα και το Ελ Ιέρρο), γεγονός που αποδεικνύει ότι τα αεροπλάνα δεν πετούσαν μόνο προς την ηπειρωτική Ισπανία, όπως ισχυρίζονται τα διαδικτυακά δημοσιεύματα.

Στιγμιότυπο οθόνης που δείχνει πληροφορίες πτήσεων για το Βόρειο Αεροδρόμιο της Τενερίφης στις 25 Αυγούστου 2024 από την ιστοσελίδα Flightradar24. Λήψη εικόνας: 10/10/2024.
Στιγμιότυπο οθόνης από το Flightradar24 με πληροφορίες για πτήσεις που αναχωρούν από ή φθάνουν στα Κανάρια Νησιά. Λήψη εικόνας: 10/10/2024.
Fact Checker Logo

Έλεγχος γεγονότων, Μετανάστευση, Πολιτική

Συγγραφέας: Lucia Diaz / Magdalini GKOGKOU / AFP Ισπανία / AFP Greece

Αρχικά δημοσιεύτηκε εδώ.