Ένας χάρτης με μερικές κόκκινες κουκίδες εμφανίστηκε σε αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, με τους χρήστες να αναφέρουν πως πρόκειται για χάρτη που δημοσίευσε η Ρωσία για να δείξει τοποθεσίες πιθανών στόχων εντός της Ευρώπης.
Αξίζει να σημειωθεί πως παρόμοιο ψευδή ισχυρισμό εξετάσαμε και παλαιότερα, όταν κυκλοφόρησε ευρωπαϊκός χάρτης που υποτίθεται πως έδειχνε πυρηνικούς στόχους της Ρωσίας (εδώ).
Ο χάρτης που διαμοιράζεται:
Αναπαραγωγές σε ιστοσελίδες: greece.news-pravda.com, katohika.gr
Παραδείγματα αναπαραγωγών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης:
Τι ισχύει
Μέσω αντίστροφης αναζήτησης εικόνας διαπιστώσαμε πως ο χάρτης εμφανίστηκε αρχικά στις 22 Νοεμβρίου 2024 στην ιστοσελίδα pravda.com, που αποτελεί μέρος ρωσικού δικτύου προπαγάνδας (εδώ κι εδώ), στο οποίο έχουμε αναφερθεί και στο παρελθόν, σε καταρρίψεις ισχυρισμών που προήλθαν από αυτό (εδώ). Ακολούθως εμφανίστηκε και στην ελληνική έκδοση της ιστοσελίδας (pravda.gr).
Αναρτήσεις φιλορωσικών προφίλ στο X (εδώ κι εδώ) συγκέντρωσαν εκατομμύρια προβολές και πολλές αναδημοσιεύσεις.
Ο χάρτης που διαμοιράζεται φαίνεται να δείχνει ως στόχους στρατιωτικές βάσεις που υπάρχουν στην Ευρώπη (όπως για παράδειγμα την αμερικανική βάση της Σούδας στα Χανιά).
Παρ’ όλα αυτά, η εγκυρότητά του αμφισβητείται διότι, για παράδειγμα, διακρίνεται μια κόκκινη κουκκίδα, άρα μια υποτιθέμενη δομή που είναι στο στόχαστρο των Ρώσων, η οποία όμως βρίσκεται στα ανοικτά των ακτών της Λισαβόνας, στον Ατλαντικό Ωκεανό.
Όπως φαίνεται από τους διαθέσιμους χάρτες της Google, δεν υπάρχει καμία νησίδα σε εκείνο το σημείο που θα μπορούσε να φιλοξενήσει μια στρατιωτική βάση.
Στις αναρτήσεις που συναντάμε στα ελληνικά social media και σε ιστοτόπους βλέπουμε πως η εικόνα του χάρτη έχει κοπεί σε εκείνο το σημείο, πιθανότατα ώστε να κρυφτεί αυτή η ατέλεια.
Αναζητώντας στην επίσημη ιστοσελίδα του Κρεμλίνου και του Υπουργείου Άμυνας της Ρωσίας, παρατηρείται πως δεν έχει κυκλοφορήσει κάποιος σχετικός χάρτης με τους υποτιθέμενους στόχους που φαίνονται στις αναρτήσεις.
Παράλληλα, από αναζήτηση στα ρωσικά με λέξεις – κλειδιά, δεν υπάρχει καμία σχετική αναφορά, ούτε από τα ρωσικά ειδησεογραφικά πρακτορεία (όπως το TASS ή το Ria Novosti).
Θυμίζουμε πως πρόσφατα η Ρωσία εξαπέλυσε βαλλιστική επίθεση στο Ντνίπρο της Ουκρανίας με το νέο μοντέλο βαλλιστικού πυραύλου μέσου βεληνεκούς με την κωδική ονομασία Oreshnik (εδώ κι εδώ). Αυτή η επίθεση παρουσιάστηκε ως απάντηση στην προ ημερών επίθεση της Ουκρανίας σε ρωσικά εδάφη με πυραύλους Storm Shadow βρετανικής κατασκευής και με αμερικανικούς πυραύλους ATACMS κατά της Ρωσίας (εδώ κι εδώ).
Τέλος, τον ισχυρισμό κατέρριψε και η ιταλική ιστοσελίδα διασταύρωσης ειδήσεων, Facta.
Συμπέρασμα
Δεν υπάρχει κανένα στοιχείο που να αποδεικνύει πως το Κρεμλίνο δημοσίευσε χάρτη με τοποθεσίες πιθανών στόχων εντός ευρωπαϊκού εδάφους. Καμία σχετική ανακοίνωση δεν υπάρχει στους επίσημους κυβερνητικούς ιστοτόπους της Ρωσίας και σε εγχώρια ειδησεογραφικά μέσα.
Η αναπαραγωγή του χάρτη ξεκίνησε από το δίκτυο παραπληροφόρησης pravda, του οποίου η δράση έχει αναλυθεί στο παρελθόν από έρευνες, ενώ η εγκυρότητα και η αυθεντικότητα του χάρτη δεν μπορούν να επιβεβαιωθούν ανεξάρτητα.
Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν:
1.https://edmo.eu/publications/russian-disinformation-network-pravda-grew-bigger-in-the-eu-even-after-its-uncovering/
2.https://www.google.com/maps/@38.4844836,-9.83306,9z?entry=ttu&g_ep=EgoyMDI0MTEyNC4xIKXMDSoASAFQAw%3D%3D
3.http://www.en.kremlin.ru/events/president/news
4.http://government.ru/en/news/
5.https://www.facta.news/antibufale/cremlino-strutture-nato-europa
