Από τη Μόσχα στη Λευκωσία: Ρωσική παραπληροφόρηση και το “The Duran”

Το The Duran είναι ένας ιστότοπος “ειδήσεων και απόψεων” καθώς και podcast που εστιάζει στη γεωπολιτική ανάλυση, με έδρα την Κύπρο και ιδρύθηκε το 2016. Διευθύνεται από τον Αλέξανδρο Μερκούρη (Alexander Mercouris), αρχισυντάκτη, και τον Αλέξανδρο Χριστοφόρου (Alex Christoforou), πρόεδρο της εταιρείας, DRN Media PLC. Η πλατφόρμα καλύπτει διεθνείς υποθέσεις, ιδιαίτερα την πολιτική των ΗΠΑ, της Ρωσίας και της Ευρώπης, πάντα από μια σκοπιά κριτική προς τη δυτική εξωτερική πολιτική. Περιλαμβάνει βίντεο, άρθρα και podcast, με χρηματοδότηση από το Patreon, δωρεές μέσω PayPal και διαφημίσεις.

Το The Duran έχει δεχθεί κριτική για την προώθηση φιλορωσικών αφηγήσεων και δεξιών συνωμοσιών, με δεσμούς με τα ρωσικά κρατικά μέσα ενημέρωσης. Το Media Bias/Fact Check το χαρακτηρίζει ως “αμφισβητήσιμη πηγή” λόγω ρωσικής προπαγάνδας, ακροδεξιάς μεροληψίας, κακής τεκμηρίωσης, λογοκλοπής και αποτυχημένων ελέγχων γεγονότων, παραθέτοντας παραδείγματα όπως ψευδείς ισχυρισμούς για την ανάμειξη των ΗΠΑ στον κορωνοϊό. Οι New York Times, ανέφεραν το 2020 πως το The Duran βρίσκεται στο μικροσκόπιο των αμερικανικών υπηρεσιών πληροφοριών, για τη διασπορά ψευδών ειδήσεων υπέρ της Ρωσίας.

Ο άλλος διευθυντής του, ο Πίτερ Λαβέλ (Peter Lavelle), παρουσιάζει το πρόγραμμα CrossTalk του RT, ενισχύοντας τη σύνδεση με τα ρωσικά μέσα. Ωστόσο, ορισμένοι υποστηρικτές σε πλατφόρμες όπως το X υποστηρίζουν ότι προσφέρει εναλλακτική στα δυτικά κυρίαρχα μέσα, ισχυριζόμενοι ότι αναλύει παγκόσμια γεγονότα με λιγότερη μεροληψία. Διευθυντικό ρόλο έχει και ο Βλάντιμιρ Ροντζιάνκο (Vladimir Rodzianko).

Ο Αλέξανδρος Μερκούρης έχει απασχολήσει βρετανικά ΜΜΕ όπως ο Telegraph, που το 2012 ανέφερε πως έχασε την άδεια δικηγόρου επειδή ισχυρίστηκε ψευδώς πως τον απήγαγε και τον εκβίασε ανώτατος δικαστής της χώρας. Το 2016, το ίδιο μέσο επανήλθε, αναφέροντας πως ο Μερκούρης κατάφερε να “επανεφεύρει” τον εαυτό του, χρησιμοποιώντας την πειθώ του για να γίνει σχολιαστής παγκόσμιων υποθέσεων για ρωσικά τηλεοπτικά πρακτορεία ειδήσεων και ιστοσελίδες. “Δίνει τακτικά συνεντεύξεις στο φιλοπουτινικό ειδησεογραφικό κανάλι RT, το οποίο χρηματοδοτείται από τη ρωσική κυβέρνηση, για τις απόψεις του σχετικά με θέματα όπως η κρίση στην Ουκρανία, η αυτομόληση του Αμερικανού πληροφοριοδότη Έντουαρντ Σνόουντεν και η Συρία.”

Ο Αλέξανδρος Χριστοφόρου παρουσιάζεται από ρωσόφωνα ΜΜΕ ως ο πιο διμοφιλής Κύπριος δημοσιογράφος (έχει αποκυρήξει τον τίτλο), επιχειρηματίας και γεωπολιτικός αναλυτής και είναι γνωστός ως συνιδρυτής, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του The Duran, που έχει έδρα την Κύπρο. Γεννήθηκε τον Ιούλιο του 1972 στο Σκότσντεϊλ της Αριζόνα και μεγάλωσε σε διάφορες χώρες, όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες, το Μεξικό και η πρώην Σοβιετική Ένωση, λόγω της διπλωματικής καριέρας του πατέρα του. Κατέχει πτυχίο Οικονομικών από το College of William and Mary (1990–1994) και μεταπτυχιακό στη Διοίκηση Επιχειρήσεων από το Thunderbird School of Global Management (1996–1997).

Μερκούρης (αριστερά), Χριστοφόρου (δεξιά), στην εκπομπή “CrossTalking” του Λαβέλ (κέντρο) στο ρωσικό δίκτυο RT. Πηγή: vsquare.org.

Στο “The Duran”, που ξεκίνησε τον Μάιο του 2016 μαζί με τον Αλέξανδρο Μερκούρη, ο Χριστοφόρου παράγει βίντεο, podcast και άρθρα, αναλύοντας παγκόσμια γεγονότα όπως η σύγκρουση Ουκρανίας-Ρωσίας και η εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ. Το κανάλι του στο YouTube, που ξεκίνησε το 2009, έχει πάνω από 473.000 συνδρομητές και πάνω από 200 εκατομμύρια θεάσεις, με δημοφιλή βίντεο που συζητούν θέματα όπως η ρωσική διπλωματία. Το προσωπικό κανάλι του Χριστοφόρου στο YouTube έχει 229.000 ακόλουθους και 138 εκατομμύρια προβολές, ενώ του Μερκουρη 304.000 και 170 εκατομμύρια αντίστοιχα. Είναι ενεργός σε πλατφόρμες όπως το Rumble, το Odysee και το X, όπου μοιράζεται περιεχόμενο κριτικό προς τις δυτικές πολιτικές, συχνά ευθυγραμμισμένο με φιλορωσικές απόψεις.

Η κεντρική ιστοσελίδα του The Duran (theduran.com), έχει παραπομπές προς online κατάστημα (theduranshop.com) που πουλάει αντικείμενα όπως μπλουζάκια και κούπες.

Αλληλεπίδραση με το δίκτυο παραπληροφόρησης Pravda/Portal Kombat

Το ρωσικό δίκτυο παραπληροφόρησης Pravda/Portal Kombat με έδρα τη Μόσχα και όνομα το ρωσικό αντίστοιχο της λέξης «αλήθεια», έχει αποτελέσει μια σημαντική εξέλιξη στον τρόπο που λειτουργεί η κρατικά υποκινούμενη προπαγάνδα. Το δίκτυο έχει σχεδόν παγκόσμια εμβέλεια με περίπου 150 domains και στόχο 49 χώρες και περιοχές. Ο βασικός στόχος του δικτύου Pravda δεν είναι απευθείας ανθρώπινα ακροατήρια, αλλά να διεισδύσει και να χειραγωγήσει τα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης (ΑΙ), αλλοιώνοντας τις βάσεις δεδομένων από τις οποίες αντλούν πληροφορίες. Ανάμεσά τους βρίσκεται και η Κύπρος με το cyprus.news-pravda.com. Η κυπριακή “εκδοχή” του Pravda χρησιμοποιεί ως πηγές κυρίως ρωσικά ΜΜΕ, περιεχόμενο των οποίων μεταφράζεται αυτόματα (συνήθως με κακή ποιότητα μετάφρασης) και αναδημοσιεύεται στα Ελληνικά. Για παράδειγμα, TASS, Tsargrad, Sputnik, Lenta κ.α. Αναδημοσιεύει επίσης από ρωσικούς λογαριασμούς στο Telegram. Εν ολίγοις, το Pravda ανακυκλώνει πληροφορίες από αναξιόπιστες πηγές, για να τις “ξεπλένει” και να τις προωθεί προς ενσωμάτωση σε συστήματα τεχνητής νοημοσύνης.

Ο Άλεξ Χριστοφόρου παρουσιάζεται ως “Κύπριος δημοσιογράφος” και πρόσφατα, μια ανάρτησή του στο X/Twitter, αναπαράχθηκε από γνωστά ρωσικά ΜΜΕ που ελέγχονται από το Κρεμλίνο, όπως το RT Russia και η Komsomolskaya Pravda. Κατόπιν, αναπαράχθηκε τουλάχιστον τρεις φορές από την κυπριακή, ελληνόφωνη εκδοχή του Pravda (εδώεδώ και εδώ), καθώς και από την αγγλόφωνη (εδώεδώ και εδώ).

Ο Χριστοφόρου παράγει και παρουσιάζει βίντεο, συχνά από δρόμους της Κύπρου (Λευκωσία, Λεμεσός, Λάρνακα), όπου σχολιάζει γεωπολιτικά θέματα, όπως ο πόλεμος στην Ουκρανία. Το στυλ του είναι πιο προσιτό και λιγότερο ακαδημαϊκό σε σύγκριση με τον Μερκούρη, που θα μπορούσε να θεωρηθεί ο πιο «διανοούμενος» της ομάδας.

Επίλογος

Το The Duran, με έδρα την Κύπρο και ιδρυτές τους Αλέξανδρο Χριστοφόρου και Αλέξανδρο Μερκούρη, είναι μια αμφιλεγόμενη πλατφόρμα αναλύσεων, με έμφαση σε θέματα γεωπολιτικής. Προωθεί φιλορωσικές αφηγήσεις και έχει διασυνδέσεις με ρωσικά μέσα που ελέγχονται από το Κρεμλίνο, όπως το RT. Ο Χριστοφόρου και ο Μερκούρης, έχουν καταφέρει να δημιουργήσουν μια ισχυρή ψηφιακή παρουσία με απήχηση σε ένα ευρύ κοινό διεθνώς, με εκατοντάδες χιλιάδες συνδρομητές στο YouTube, εκατομμύρια προβολές, και ενεργή παρουσία σε πολλές πλατφόρμες.

Fact Checker Logo

Συγγραφέας: Thanos Sitistas

Αρχικά δημοσιεύτηκε εδώ.