Πρόσφατα εμφανίστηκαν στα κοινωνικά δίκτυα ένα βίντεο και μία φωτογραφία, τα οποία υποτίθεται πως δείχνουν Αμερικανούς μισθοφόρους στρατιωτικούς του ΝΑΤΟ κατά τη διάρκεια της εισβολής των Ουκρανικών Ενόπλων Δυνάμεων στηn περιοχή της ρωσικής πόλης Κουρσκ.
Παραδείγματα αναπαραγωγών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης:
Πλαίσιο
Με τον ρωσο-ουκρανικό πόλεμο να μαίνεται, οι Ουκρανικές Ένοπλες Δυνάμεις (AFU) εξαπέλυσαν επίθεση εισβάλλοντας στην περιοχή Κουρσκ της Ρωσίας στις 6 Αυγούστου 2024. Σύμφωνα με το Κρεμλίνο, τουλάχιστον 1.000 στρατιώτες είχαν περάσει τα σύνορα μέχρι τις 8 Αυγούστου, υποστηριζόμενοι από άρματα μάχης και τεθωρακισμένα οχήματα.
Από την έναρξη της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία το 2022, υπήρξαν αρκετές μικρότερες εισβολές στη Ρωσία από φιλοουκρανικές δυνάμεις. Η εισβολή στο Κουρσκ εξέπληξε τόσο τη Ρωσία όσο και τους συμμάχους της Ουκρανίας, ενώ είναι η πιο σημαντική συνοριακή επίθεση μετά την εισβολή του 2022 και η πρώτη που πραγματοποιήθηκε κυρίως από ουκρανικές τακτικές δυνάμεις.
Το Υπουργείο Άμυνας της Ρωσίας ανακοίνωσε ότι είχε αναπτύξει εφεδρείες για να αντιμετωπίσει την εισβολή στην οποία συμμετείχαν εκατοντάδες Ουκρανοί μαχητές υποστηριζόμενοι από άρματα μάχης, σηματοδοτώντας μία από τις μεγαλύτερες χερσαίες εισβολές στο ρωσικό έδαφος κατά τη διάρκεια της διετούς και πλέον σύγκρουσης. «Ο εχθρός εξαπέλυσε σήμερα άλλη μια προσπάθεια να παραβιάσει το έδαφος της περιοχής Κουρσκ της Ρωσίας», υπογράμμισε το Υπουργείο.
Για το θέμα της ουκρανικής εισβολής στο Κουρσκ, οι χώρες μέλη του ΝΑΤΟ και της ΕΕ τηρούν, ως επί το πλείστον, σιγήν ιχθύος, με τον πρόεδρο των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, να δηλώνει:
«Μίλησα με το επιτελείο μου σε τακτική βάση, ίσως κάθε τέσσερις ή πέντε ώρες τις τελευταίες έξι ή οκτώ ημέρες. Η ουκρανική επίθεση δημιουργεί ένα πραγματικό δίλημμα για τον (Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ) Πούτιν. Αυτό είναι το μόνο που θα πω γι’ αυτό όσο είναι εν εξελίξει.
Από την άλλη, η εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Nabila Massrali αρνήθηκε επίσης να υπεισέλθει σε λεπτομέρειες, λέγοντας ότι «η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν εμπλέκεται και δεν σχολιάζει τις επιχειρησιακές εξελίξεις στο μέτωπο. Στεκόμαστε πλήρως πίσω από τη νόμιμη άσκηση του εγγενούς δικαιώματος της Ουκρανίας για αυτοάμυνα και τις προσπάθειές της να αποκαταστήσει την εδαφική της ακεραιότητα και κυριαρχία, καθώς και να απωθήσει και να καταπολεμήσει την παράνομη επίθεση της Ρωσίας».
Τι ισχύει
Το βίντεο
Αρχικά, το βίντεο που κυκλοφορεί μαζί με τον εξεταζόμενο ισχυρισμό διαδόθηκε ευρέως σε προφίλ στο X στο εξωτερικό, όπως αυτό του @aussiecossack, που αναρτά συχνά ψευδές και παραπλανητικό περιεχόμενο, με εκατομμύρια προβολές.
Ωστόσο, μέσω αντίστροφης αναζήτησης εικόνας, χρησιμοποιώντας στιγμιότυπα του βίντεο, οδηγούμαστε σε βίντεο αναρτημένο στο YouTube στις 17 Ιανουαρίου 2023, από το κανάλι Civ Div το οποίο διαχειρίζεται ένας “βετεράνος του πεζικού των πεζοναυτών, του YPG, του YBS και της ουκρανικής SSO (Δυνάμεις Ειδικών Επιχειρήσεων),” όπως αναγράφεται στις πληροφορίες του καναλιού. Επικοινωνήσαμε με τον συγκεκριμένο και θα ενημερώσουμε σχετικά το άρθρο μόλις λάβουμε απάντηση.
Όπως φαίνεται παρακάτω, από το 3:51 του αυθεντικού βίντεο και έπειτα, τα πλάνα που βλέπουμε είναι τα ίδια με αυτά στο εξεταζόμενο οπτικοακουστικό υλικό που διαμοιράζεται με τον ισχυρισμό.
Η περιγραφή του βίντεο γράφει πως αυτό έχει ληφθεί στο Χάρκοβο της Ουκρανίας, προσθέτοντας:
Αυτό είναι το τρίτο μέρος μιας ενιαίας αποστολής στην Ουκρανία. Αυτό το υλικό ΔΕΝ είναι δικό μου, αλλά μου δόθηκε η άδεια από τον ιδιοκτήτη να το επεξεργαστώ και να το δημοσιεύσω για λογαριασμό του.
Λαμβάνοντας υπόψιν πως οι Ουκρανικές Ένοπλες Δυνάμεις (AFU) εξαπέλυσαν εισβολή στην περιοχή Κουρσκ της Ρωσίας στις 6 Αυγούστου 2024 και το βίντεο έχει δημοσιευθεί στο διαδίκτυο από τις αρχές του 2023, είναι προδήλως αδύνατον να δείχνει εικόνες από το συγκεκριμένο πεδίο μάχης.
Τον ισχυρισμό κατέρριψε και η αραβική ιστοσελίδα διασταύρωσης ειδήσεων, Misbar.
Η φωτογραφία
Πέραν του βίντεο, κυκλοφορεί και μία φωτογραφία στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, που υποτίθεται ότι δείχνει Αμερικανούς στρατιώτες οι οποίοι συμμετέχουν στην πρόσφατη εισβολή της Ουκρανίας στο Κουρσκ της Ρωσίας. Στη φωτογραφία φαίνονται οι δύο στρατιώτες να έχουν από μία μικρή αμερικανική σημαία επάνω στη στρατιωτική τους εξάρτυση.
Η φωτογραφία διαμοιράστηκε, όπως και το βίντεο που εξετάσαμε παραπάνω, από χρήστες που αναρτούν παραπλανητικό περιεχόμενο στο Χ, όπως ο @aussiecossack και ο @MyLordBebo, συγκεντρώνοντας εκατοντάδες χιλιάδες προβολές.
Με τη μέθοδο της αντίστροφης αναζήτησης εικόνας, διαπιστώσαμε πως η φωτογραφία έχει αναρτηθεί στο διαδίκτυο, και πιο συγκεκριμένα στο Telegram, τουλάχιστον από τις 8 Σεπτεμβρίου 2022.
Σύμφωνα με τις ουκρανικές ειδησεογραφικές ιστοσελίδες Apostrophe.ua και Slovoidilo.ua, η εξεταζόμενη φωτογραφία παρουσίαζε μαχητές των ουκρανικών Ενόπλων Δυνάμεων στην πόλη Μπαλακλίγια, που βρίσκεται στην περιοχή του Χαρκόβου της Ουκρανίας και όχι στην περιοχή του Κουρσκ της Ρωσίας. Δεν μπορέσαμε να επαληθεύσουμε ανεξάρτητα εάν πρόκειται για Ουκρανούς στρατιώτες ή Αμερικανούς εθελοντές της Διεθνούς Λεγεώνας των ουκρανικών ΕΔ, ωστόσο, το βέβαιο είναι πως η φωτογραφία είναι παλιά, σχεδόν δύο χρόνια πριν την τρέχουσα επίθεση της Ουκρανίας, και κατά συνέπεια δεν προέρχεται από την εισβολή των ουκρανικών ΕΔ στο Κουρσκ.
Τη φωτογραφία εντοπίζουμε και σε άλλα κοινωνικά δίκτυα όπως το reddit, προ δύο ετών.
Τον ισχυρισμό κατέρριψε και ο οργανισμός ελέγχου γεγονότων Lead Stories.
Συμπέρασμα
Οι ισχυρισμοί είναι αμφότεροι ψευδείς. Βίντεο που κοινοποιείται, δείχνοντας αγγλόφωνους στρατιώτες που δήθεν μετέχουν στην πρόσφατη ουκρανική εισβολή στο Κουρσκ της Ρωσίας, είναι παλαιότερο και δείχνει επιχείρηση στο Χάρκοβο της Ουκρανίας από το 2023.
Επιπροσθέτως, φωτογραφία που διαμοιράζεται, ως να προέρχεται από το μέτωπο στο Κουρσκ, είναι επίσης παλαιότερη, τουλάχιστον από το 2022 και προέρχεται από την Μπαλακλίγια που βρίσκεται στην Ουκρανία και την περιοχή του Χαρκόβου.
Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν:
1.https://en.wikipedia.org/wiki/August_2024_Kursk_Oblast_incursion
2.https://www.youtube.com/watch?v=pOiGJSf5RPE
3.https://www.youtube.com/@CivDiv
4.https://en.wikipedia.org/wiki/Special_Operations_Forces_(Ukraine)
5.https://misbar.com/en/factcheck/2024/08/11/this-video-does-not-show-nato-troops-in-the-kursk-region
6.https://t.me/kazansky2017/3989
7.https://apostrophe.ua/ua/news/society/2022-09-08/rasplata-za-ilovaysk-okkupantyi-ponesli-ogromnyie-poteri-pri-begstve-iz-balaklei-video/278880
8.https://www.slovoidilo.ua/2022/09/09/novyna/bezpeka/minoborony-rosiyi-staranno-zamovchuyut-temu-shhodo-vtraty-rosiyanamy-balakliyi
9.https://www.reddit.com/r/UkraineRussiaReport/comments/x976kb/ua_pov_ukrainian_soldier_takes_selfie_with/
10.https://leadstories.com/hoax-alert/2024/08/fact-check-image-does-not-show-american-mercernaries-invading-kursk-russia-in-august-2024.html
11.https://en.wikipedia.org/wiki/International_Legion_(Ukraine)
