Κατά τη διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων του Παρισιού 2024, χρήστες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης κοινοποίησαν ένα βίντεο σε πολλές γλώσσες, μεταξύ των οποίων και στα ελληνικά, το οποίο ισχυριζόταν ότι έδειχνε πώς οι αθλήτριες των αγώνων λογοκρίνονται στην ιρανική τηλεόραση. Ωστόσο, το απόσπασμα, που δείχνει αθλήτριες καλυμμένες με μαύρα κουτιά και αστερίσκους, δημοσιεύτηκε ήδη από το 2013 και δεν δείχνει λογοκρισία στην τηλεόραση. Αντίθετα, το βίντεο είναι σατιρικό, όπως επιβεβαίωσε ο παραγωγός του στο AFP.
«Η ιρανική τηλεόραση επέλεξε να κρύψει σημεία του σώματος των αθλητριών κατά τη διάρκεια των αγωνισμάτων τους στους Ολυμπιακούς Αγώνες», γράφει μια ανάρτηση στο Facebook από τις 30 Ιουλίου 2024, η οποία έχει κοινοποιηθεί δεκάδες φορές από τότε.
Συνοδεύεται από ένα βίντεο που δείχνει αθλήτριες να διαγωνίζονται σε διάφορα αθλήματα, καλυμμένες με μαύρα κουτάκια και αστερίσκους.
Κάποιοι χρήστες σχολίασαν την ανάρτηση πιστεύοντας φαινομενικά το βίντεο, ενώ άλλοι δημοσιεύουν ισλαμοφοβικά σχόλια. «Και γιατί δεν χρησιμοποίησαν ΑΙ να βάλουν όλες τις αθλήτριες να φοράνε μπουρκα?», γράφει ένας από αυτούς.
Το βίντεο κοινοποιήθηκε και αλλού στο Facebook στα ελληνικά εδώ, καθώς και στα φινλανδικά, γερμανικά και γαλλικά.
Στιγμιότυπο της παραπλανητικής ανάρτησης στο Facebook. Λήψη εικόνας: 05/08/2024
Οι Ολυμπιακοί Αγώνες του Παρισιού ξεκίνησαν στις 26 Ιουλίου 2024 και θα διαρκέσουν μέχρι τις 11 Αυγούστου. Ωστόσο, το βίντεο που κοινοποιήθηκε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης δεν είναι από τους σημερινούς αγώνες, αλλά προηγείται της διοργάνωσης κατά αρκετά χρόνια.
Το απόσπασμα κυκλοφόρησε ήδη το 2016 κατά τη διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων στο Ρίο ντε Τζανέιρο, με τους χρήστες να ισχυρίζονται ότι έδειχνε λογοκρισία στην ιρανική ή τη σαουδαραβική τηλεόραση. Το AFP διέψευσε παρόμοιους ισχυρισμούς ήδη σε αυτό το άρθρο επαλήθευσης το 2019.
Σατιρικό βίντεο
Ο σατιρικός χαρακτήρας του βίντεο είναι σαφής από τον τρόπο με τον οποίο έχει δημιουργηθεί. Για παράδειγμα, όταν μια αθλήτρια στην αρχή του βίντεο επιταχύνει στην προσέγγισή της στο άλμα εις ύψος, το μαύρο κουτί που προορίζεται να την καλύψει καθυστερεί, δημιουργώντας ένα χιουμοριστικό αποτέλεσμα.
Μια αντίστροφη αναζήτηση εικόνας δείχνει ότι το βίντεο προέρχεται από ένα σατιρικό πρόγραμμα. Το AFP βρήκε ένα βίντεο μεγαλύτερης διάρκειας στο YouTube (αρχειοθετημένο εδώ) που περιλαμβάνει τις σκηνές που χρησιμοποιούνται στο απόσπασμα που κυκλοφόρησε πρόσφατα.
Το βίντεο δημοσιεύθηκε ήδη από το 2013 και συνοδεύεται από ένα κίτρινο λογότυπο στην κάτω αριστερή γωνία. Μια άλλη αναζήτηση αντίστροφης εικόνας δείχνει ότι αναφέρεται σε μια σατιρική εκπομπή στη γλώσσα Φαρσί που ονομάζεται OnTen και παράγεται στη Νέα Υόρκη.
Το απόσπασμα εμφανίστηκε σε ένα επεισόδιο στις 12 Ιουλίου 2013 (αρχειοθετημένο εδώ). Ήταν επίσης μέρος ενός επεισοδίου (αρχειοθετημένο εδώ) που προβλήθηκε στις 23 Αυγούστου 2013.
«Ήταν ένα αστείο»
Σε επικοινωνία μέσω Twitter (τώρα X) στις 3 Οκτωβρίου 2019 για προηγούμενο άρθρο επαλήθευσης, ο Σαμάν Αρμπάμπι, παραγωγός του OnTen, δήλωσε στο AFP: «Η εκπομπή μου ήταν μια κωμική εκπομπή και το τμήμα που έκανα ήταν για να κοροϊδέψω την ιρανική κυβέρνηση που δεν μεταδίδει γυναικεία αθλήματα. Αυτό το τμήμα ήταν μια “πρόταση” για όσους λογοκρίνουν τηλεοπτικές εκπομπές που περιλαμβάνουν γυναικεία αθλήματα. Ήταν ένα αστείο».
Η κρατική τηλεόραση στο Ιράν καλύπτει γενικά πολύ λίγα γυναικεία αθλήματα, λόγω των περιορισμών στην προβολή των γυναικείων σωμάτων. Όπως εξήγησε το AFP προηγουμένως, όταν καλύπτει διεθνή γυναικεία αθλήματα, η τηλεόραση δίνει απλώς τα αποτελέσματα τυχόν Ιρανών αθλητριών που σημειώνουν επιτυχία. Μπορούν τελικά να μεταδώσουν φωτογραφίες αθλητριών με μετάλλια, ακόμη και φωτογραφίες που τραβήχτηκαν κατά τη διάρκεια του αγώνα, με την προϋπόθεση ότι οι ομάδες ή οι διαγωνιζόμενες είναι ντυμένες με «κατάλληλη» στολή, κάτι που είναι σπάνιο σε διεθνείς συναντήσεις.
Το AFP έχει καταρρίψει αρκετούς ισχυρισμούς σχετικά με τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Παρισιού όπως εδώ ή εδώ.