Χρήστες μέσων κοινωνικής δικτύωσης στην Ελλάδα κοινοποίησαν ένα βίντεο που δείχνει μια ομάδα ανθρώπων ντυμένων ως Γερμανοί στρατιώτες του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου να παρελαύνουν σε έναν δρόμο, και ισχυρίστηκαν παραπλανητικά ότι επρόκειτο για «ναζιστική» παρέλαση στην Εσθονία. Στην πραγματικότητα, επρόκειτο για μια παρέλαση αναπαράστασης, στο πλαίσιο ενός φεστιβάλ ιστορικής αναπαράστασης του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου στην πόλη Βάλγκα της Εσθονίας, στα μέσα Αυγούστου, και δεν ήταν σε καμία περίπτωση ιδεολογική, όπως επιβεβαίωσε το Πολεμικό Μουσείο της Βάλγκα στο AFP.
«Ταλίν, Εσθονία, Ευρωπαϊκή Ένωση…Κανείς δεν το προσέχει και δεν είναι ωφέλιμο…Απλώς, για εσάς, τους απόγονους των στρατιωτών του Κόκκινου Στρατού που νίκησαν τον Φασισμό και τον Ναζισμό, όλα είναι πλέον απαγορευμένα…», γράφει μια ανάρτηση στο Facebook από τις 20 Αυγούστου 2024.
Η ανάρτηση κοινοποιεί ένα βίντεο όπου φαίνονται άνθρωποι ντυμένοι ως Γερμανοί στρατιώτες να παρελαύνουν σε έναν δρόμο με κοινό και στρατιωτικά οχήματα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου να ακολουθούν.
Το βίντεο αναρτήθηκε επίσης με παρόμοιο ισχυρισμό σε άρθρο που κοινοποιήθηκε στο Facebook εδώ.
Ένας άλλος χρήστης του Facebook γράφει: «Στην καπιταλιστική Ευρωπαϊκή Ένωση της αστικής “Δημοκρατίας” και της “Ελευθερίας” επιτρέπεται η ΝΑΖΙστική παρέλαση προς τιμήν των εγκλημάτων που διέπραξε η ΝΑΖΙστική Γερμανία και οι σύμμαχοί της στο Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο».
Φιλορωσικοί λογαριασμοί στα ελληνικά στο Χ κοινοποίησαν επίσης το βίντεο με τον ίδιο ισχυρισμό.
Ωστόσο, οι ισχυρισμοί αυτοί είναι ψευδείς και στερούνται πλαισίου. Αν και είναι αλήθεια ότι κάποιοι άνθρωποι ντύθηκαν με στολές του γερμανικού στρατού για την παρέλαση αυτή, αποτελούσε μέρος ενός φεστιβάλ ιστορικής αναπαράστασης με επίκεντρο τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, που πραγματοποιήθηκε στη Βάλγκα της Εσθονίας στα μέσα Αυγούστου, και δεν είχε ιδεολογικό χαρακτήρα σε καμία περίπτωση, όπως εξήγησε το Πολεμικό Μουσείο της Βάλγκα στο AFP. Άλλοι συμμετέχοντες φορούσαν στολές του σοβιετικού στρατού, για παράδειγμα. Ομάδες αναπαράστασης υπάρχουν σε όλη την Ευρώπη, μεταξύ άλλων και στην Ελλάδα, για ιστορικές γιορτές και εκδηλώσεις μνήμης.
Στιγμιότυπα της ψευδούς ανάρτησης στο Facebook (αριστερά) και του ψευδούς άρθρου (δεξιά). Λήψη εικόνων: 30/08/2024
Παρέλαση σε ένα ιστορικό φεστιβάλ
Μια αντίστροφη αναζήτηση βίντεο οδήγησε σε ένα παρόμοιο βίντεο, που δημοσιεύτηκε από έναν χρήστη του Facebook στις 18 Αυγούστου 2024 (αρχειοθετημένο εδώ, εδώ). Στην περιγραφή του, ο χρήστης γράφει στα αγγλικά: «Μερικές εικόνες από τον σιδηρόδρομο της Βάλγκα και την παρέλαση του MilFest στο κέντρο της πόλης».
Το βίντεο δείχνει την ίδια παρέλαση από διαφορετική οπτική γωνία, με το ίδιο Willys Jeep του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου να φτάνει πρώτο, ακολουθούμενο από άτομα ντυμένα με στολές Γερμανών στρατιωτών. Από το 1:56 και μετά, μια δεύτερη ομάδα ένστολων παρελαύνει επίσης, αλλά με στολές του σοβιετικού στρατού του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.
Μια προηγμένη διαδικτυακή αναζήτηση με τους όρους «Milfest + Valga» έφερε μια σελίδα του ιστότοπου του Στρατιωτικού Μουσείου της Βάλγκα, με τίτλο «Διεθνές Φεστιβάλ Στρατιωτικής Ιστορίας Βάλγκα» (αρχειοθετημένο εδώ). Η αφίσα γράφει «MilFest 2024» από τις 16 έως τις 17 Αυγούστου 2024 και δείχνει έναν άνδρα ντυμένο με γερμανική στολή του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και μια γυναίκα με σοβιετική στολή της ίδιας εποχής, καθώς και ένα τανκ.
Η αφίσα γράφει επίσης στα αγγλικά: « Οι αναπαραστάτες παρελαύνουν στην πόλη της Βάλγκα».
Στιγμιότυπο από τη σελίδα του Στρατιωτικού Μουσείου της Βάλγκα. Λήψη εικόνας: 30/08/2024
Σε ένα μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου της 31ης Αυγούστου 2024 προς το AFP, η Άννι Μαρί Άντσον, βοηθός διευθυντή στο Πολεμικό Μουσείο της Βάλγκα, έγραψε ότι το βίντεο δείχνει τους αναπαραστάτες να παρελαύνουν μέσα από την πόλη της Βάλγκα πριν από την αναπαράσταση μίας μάχης.
«Αυτό το φεστιβάλ πραγματοποιείται κάθε χρόνο στη Βάλγκα, μια μικρή πόλη στη Νότια Εσθονία. Είναι γνωστό σε όλη τη Βαλτική», είπε.
Η Άντσον εξήγησε περαιτέρω ότι το φεστιβάλ έχει ένα ελαφρώς διαφορετικό θέμα (όλα συνδέονται με την ιστορία της Εσθονίας και τον αγώνα της για ανεξαρτησία) και ότι το φετινό φεστιβάλ ήταν «Αύγουστος 1944».
Έγραψε επίσης ότι το θέμα του 2024 επιλέχθηκε επειδή είναι η 80ή επέτειος των βίαιων μαχών μεταξύ των Γερμανών και των Σοβιετικών στην Εσθονία το 1944.
«Οι ιστορικοί αναπαραστάτες για τη φετινή εικονική μάχη ήρθαν από 7 διαφορετικές χώρες, συνολικά πάνω από 220, και αναπαριστούσαν Γερμανούς, Ρώσους και Φινλανδούς στρατιώτες του 1944. Η φετινή αναπαράσταση της μάχης περιλάμβανε και ένα θεατρικό έργο για τη ζωή στο χωριό πριν από τη σοβιετική εισβολή. Ενσωματωμένο στο έργο ήταν επίσης το εσθονικό συγκρότημα Untsakad που έπαιξε επίκαιρη μουσική».
Η Άννι Μαρί Άντσον επέμεινε ότι «ΔΕΝ διοργανώνουμε ετήσια δραστηριότητα με ανθρώπους με ναζιστικές στολές. ΔΕΝ εκφράζουμε κανενός είδους υποστήριξη στον ναζισμό. Κάθε ισχυρισμός περί ναζισμού είναι καθαρά ρωσική προπαγάνδα».
Άνθρωποι ντυμένοι σοβιετικοί στρατιώτες είναι επίσης ορατοί στο βίντεο που κοινοποιήθηκε στις ελληνικές αναρτήσεις στο Facebook, στην αρχή του κλιπ, όπως φαίνεται στο στιγμιότυπο οθόνης που ακολουθεί:
Στιγμιότυπο από την ψευδή ανάρτηση στο Facebook. Τα κόκκινα τετράγωνα προστέθηκαν από το AFP. Λήψη εικόνας: 30/08/2024
Οι ιστορικές αναπαραστάσεις είναι δημοφιλείς σε πολλές χώρες, όπου ομάδες και ενώσεις παρελαύνουν και αναπαριστούν σημαντικά ιστορικά γεγονότα από διάφορες περιόδους, χρησιμοποιώντας στολές, οχήματα και όπλα εποχής, συμπεριλαμβανομένου του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.
Πρόσφατα, το 2024, τέτοιες ομάδες έλαβαν μέρος στις εκδηλώσεις μνήμης για την 80ή επέτειο της απόβασης των Συμμάχων στη Νορμανδία, στις 6 Ιουνίου 1944, ή και πάλι στις 25 Αυγούστου 2024, για την 80ή επέτειο της απελευθέρωσης του Παρισιού από τις συμμαχικές δυνάμεις:
Στις αναπαραστάσεις μαχών του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, οι ομάδες αυτές ντύνονται όχι μόνο με συμμαχικές στολές, αλλά και με εκείνες των δυνάμεων του Άξονα:
Παρόμοιες εκδηλώσεις πραγματοποιούνται και στην Ελλάδα, όπως για τις εκδηλώσεις μνήμης της Μάχης της Κρήτης το 2021, όπου οι συμμετέχοντες ντύθηκαν Γερμανοί αλεξιπτωτιστές εναντίον Κρητικών αντιστασιακών (αρχειοθετημένο εδώ, εδώ).