Μετά τα σοβαρά επεισόδια που εκτυλίχθηκαν στις 7 Νοεμβρίου 2024 με αφορμή τον ποδοσφαιρικό αγώνα Άγιαξ – Μακάμπι Τελ Αβίβ στο Άμστερνταμ, τα οποία είχαν ως αποτέλεσμα τον τραυματισμό Ισραηλινών οπαδών και τη σύλληψη 62 ατόμων, παρατηρήθηκε έντονη παραπληροφόρηση από μεγάλα μέσα ενημέρωσης, τόσο του εξωτερικού όσο και εγχώρια. Δείτε προηγούμενη κατάρριψη των Ellinika Hoaxes σχετικά με τις πρόσφατες αναταραχές, εδώ.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα διάδοσης διαστρεβλωμένων εντυπώσεων αποτελεί ένα βίντεο που διακινείται στο διαδίκτυο, το οποίο ψευδώς παρουσιάζεται σαν να απεικονίζει φιλοπαλαιστίνιους και μουσουλμάνους να επιτίθενται σε Ισραηλινούς σε κεντρικό σημείο του Άμστερνταμ, αμέσως μετά τον αγώνα.
Παρότι τόσο πριν, όσο και μετά το πέρας του ποδοσφαιρικού αγώνα υπήρξαν συμπλοκές μεταξύ των οπαδών των δύο ομάδων, στην πραγματικότητα, το βίντεο που εξετάζουμε και αναπαράχθηκε από μεγάλο μέρος των ελληνικών ειδησεογραφικών ιστοσελίδων, απεικονίζει ακριβώς το αντίθετο, δηλαδή Ισραηλινούς οπαδούς να επιτίθενται σε ντόπιους.
Ιστοσελίδες που αναπαρήγαγαν τον βίντεο εκτός πλαισίου: newsit.gr, ertnews.gr, iefimerida.gr, makthes.gr, protagon.gr, epilekta.com, athlosnews.gr, lykavitos.gr, eleftherostypos.gr, vradini.gr, capital.gr, koutipandoras.gr, enikos.gr.
Παραδείγματα αναπαραγωγών στα κοινωνικά δίκτυα:
Μάλιστα, το βίντεο παρουσιάστηκε και σε δελτία ειδήσεων μεγάλωων καναλιών, όπως είναι:
To Open – Βρείτε αρχειοθετημένο το δελτίο εδώ.
To Mega – Βρείτε αρχειοθετημένο το δελτίο εδώ.
O Skai – Βρείτε αρχειοθετημένο το δελτίο εδώ.
Πλαίσιο
Στις 7 Νοεμβρίου 2024, πριν τη διεξαγωγή του ποδοσφαιρικού αγώνα Άγιαξ – Μακάμπι Τελ Αβίβ στο Άμστερνταμ, ξέσπασαν σοβαρά επεισόδια με πρωταγωνιστές οπαδούς των δύο αντίπαλων ομάδων αλλά και υποστηρικτών της Φενερμπαχτσέ, με τους Ισραηλινούς φιλοξενούμενους οπαδούς της Μακάμπι να δέχονται επιθέσεις. [Πηγή] [Πηγή] [Πηγή]
Σύμφωνα με ανακοίνωση της Αστυνομίας του Άμστερνταμ αλλά και δηλώσεις του αρχηγού της τοπικής Αστυνομίας, Peter Holla, την ίδια ημέρα (το βράδυ της 7ης Οκτωβρίου) οπαδοί της Μακάμπι Τελ Αβίβ κατέβασαν και έσκισαν μια παλαιστινιακή σημαία από κτήριο στο κέντρο του Άμστερνταμ, έκαψαν μία δεύτερη στην πλατεία Νταμ και κατέστρεψαν ένα ταξί. Ύστερα εμφανίστηκε διαδικτυακό κάλεσμα για την κινητοποίηση οδηγών ταξί, οι οποίοι κατευθύνθηκαν προς το Holland Casino, τοποθεσία όπου βρίσκονταν εκείνη τη στιγμή 400 Ισραηλινοί. Με την παρέμβαση των αστυνομικών δυνάμεων αποφεύχθηκαν περαιτέρω εντάσεις. Εκ νέου εντάσεις, ωστόσο, σημειώθηκαν λίγο αργότερα, μεταξύ των οπαδών των αντίπαλων ποδοσφαιρικών ομάδων στην πλατεία Νταμ, ενώ δεν έλειψαν οι επιθέσεις και μετά το πέρας του αγώνα. [Πηγή] [Πηγή]
Σύμφωνα με την τοπική Αστυνομία, συνολικά πέντε άτομα διακομίστηκαν στο νοσοκομείο και 20-30 άτομα υπέστησαν ελαφρά τραύματα, ενώ πραγματοποιήθηκαν 62 συλλήψεις. [Πηγή] [Πηγή] [Πηγή]
Τα περιστατικά βίας που έλαβαν χώρα μετά τον αγώνα μεταξύ του Άγιαξ και της Μακάμπι Τελ Αβίβ χαρακτηρίστηκαν από τον Ολλανδό πρωθυπουργό, Dick Schoof, ως αντισημιτικά. [Πηγή]
Το κλίμα ήταν τεταμένο λόγω του πολέμου που βρίσκεται σε εξέλιξη ανάμεσα στο Ισραήλ και τη Χαμάς, καθώς και της επετείου της Νύχτας των Κρυστάλλων (Kristallnacht), που συνέπεσε με την επίσκεψη της ισραηλινής ομάδας και των οπαδών της. Ενισχυμένη αστυνομική παρουσία είχε τοποθετηθεί στην πόλη, ενώ οι Αρχές είχαν απαγορεύσει διαδηλώσεις υπέρ των Παλαιστινίων κοντά στο γήπεδο του Άγιαξ, «Johan Cruijff Arena», προκειμένου να αποφευχθούν εντάσεις. [Πηγή] [Πηγή]
Ο Ισραηλινός Πρωθυπουργός, Μπενιαμίν Νετανιάχου, έστειλε δύο πτητικά μέσα διάσωσης στην Ολλανδία για τους φιλοξενούμενους οπαδούς, ενώ η δήμαρχος του Άμστερνταμ, Φέμκε Χάλσεμα, επέβαλε έκτακτα μέτρα για να περιορίσει τις διαδηλώσεις. [Πηγή] [Πηγή]
Τι ισχύει
Αρχικά, το βίντεο που διακινείται εκτός πλαισίου, είναι το εξής:
Το εξεταζόμενο βίντεο αναρτήθηκε στον προσωπικό της φωτογράφου iAnnet (@iAnnetnl) στο X, συνοδευόμενο από την εξής λεζάντα στα Ολλανδικά:
«Vechtpartij voor Centraal station Amsterdam #ajamac #Israel ©️iAnnet».
Που μεταφράζεται ως:
«Συμπλοκή μπροστά από τον κεντρικό σταθμό του Άμστερνταμ #ajamac #Ισραήλ ©️iAnnet».
Στα σχόλια, απαντώντας σε χρήστη που θεωρεί ότι το βίντεο απεικονίζει επίθεση κατά Ισραηλινών, η ίδια διευκρινίζει:
«Je was er niet bij. Supporters Israël begonnen zwaar vuurwerk af te steken midden in een drukke straat».
Που μεταφρράζεται ως:
«Δεν ήσουν εκεί. Ισραηλινοί οπαδοί άρχισαν να ρίχνουν βαριά πυροτεχνήματα στη μέση ενός πολυσύχναστου δρόμου».
Σε επόμενο δημοσίευμά της στο Χ, αναφέρει πως πολλά μεγάλα ειδησεογραφικά μέσα παρουσίασαν το βίντεό της εκτός πλαισίου:
«Ik krijg steeds meer links naar nieuwsplatforms toegestuurd van mensen die mijn video voor Centraal Station uit context plaatsten.
Zelfs EenVandaag, die ik hoog heb zitten.
@EenVandaag
Gelukkig zijn daar RTL, Parool, LBC, New York Times, Channel 5 die mij benaderde om mijn kant van de zaak te belichten. Skynews straks. En wellicht nog de BBC. Het is veel maar dan maar goed.
Het gaat over mijn footage en mijn footage only. Mensen die met allerlei complotten komen, die dreigementen sturen: ik ben gewoon fotograaf die de camera aanzette en verslag deed. Wat ik al bijna 10 jaar doe.
Ik heb de politie Amsterdam ook benaderd en mij als ooggetuige opgegeven.
Fijne avond folks!».
Που μεταφράζεται ως:
«Λαμβάνω συνεχώς περισσότερα links προς ειδησεογραφικές πλατφόρμες από ανθρώπους που ανέβασαν το βίντεό μου από το Κεντρικό Σταθμό εκτός πλαισίου.
Ακόμα και το EenVandaag, το οποίο εκτιμώ πολύ.
@EenVandaag
Ευτυχώς, υπάρχουν τα RTL, Parool, LBC, New York Times, Channel 5 που με προσέγγισαν για να παρουσιάσω τη δική μου πλευρά της υπόθεσης. Σύντομα και το Skynews. Και ίσως και το BBC. Είναι αρκετό, αλλά έτσι είναι.
Αφορά το δικό μου υλικό και μόνο το δικό μου υλικό. Άνθρωποι που μιλούν για διάφορες θεωρίες συνωμοσίας και στέλνουν απειλές: Είμαι απλώς φωτογράφος που άνοιξε την κάμερα και κατέγραψε τα γεγονότα. Αυτό κάνω σχεδόν 10 χρόνια.
Επικοινώνησα επίσης με την αστυνομία του Άμστερνταμ και δήλωσα μάρτυρας του γεγονότος.
Καλή σας βραδιά, φίλοι!».
Σε τρίτη ανάρτησή της, διαβάζουμε:
«Legitimate question:
What I explained to several media channels is that the Maccabi supporters deliberately started the riot in front of central station returning from the game. They came from two directions. Lit heavily fireworks at Damrak and gathered in front of the hotel. From there they attacked one or two Amsterdam citizens, hit them. The men escaped. And the Maccabi supporters gathered back into the group. From there they went into the city.
In this incident: misinformation by BILD .
@BILD».
Που μεταφράζεται ως:
«Λογική ερώτηση:
Αυτό που εξήγησα σε αρκετά μέσα ενημέρωσης είναι ότι οι υποστηρικτές της Μακάμπι ξεκίνησαν εσκεμμένα τα επεισόδια μπροστά από τον κεντρικό σταθμό, επιστρέφοντας από τον αγώνα. Ήρθαν από δύο κατευθύνσεις. Άναψαν βαριά πυροτεχνήματα στον Damrak και συγκεντρώθηκαν μπροστά από το ξενοδοχείο. Από εκεί επιτέθηκαν σε έναν ή δύο Αμστερνταμέζους, τους χτύπησαν. Οι άντρες κατάφεραν να ξεφύγουν. Και οι υποστηρικτές της Μακάμπι συγκεντρώθηκαν ξανά στην ομάδα. Από εκεί προχώρησαν στην πόλη.
Σε αυτό το περιστατικό: παραπληροφόρηση από την BILD.
@BILD»
Σε επόμενη ανάρτησή της, έχει δημοσιεύσει ένα βίντεο του YouTuber Bender, ο οποίος βρισκόταν επίσης στο πεδίο και μετέδιδε τα γεγονότα. Σύμφωνα με την ίδια, τα πλάνα του βίντεό του επιβεβαιώνουν τον ισχυρισμό της ότι στο εξεταζόμενο υλικό απεικονίζονται Ισραηλινοί να ξεκινούν την επίθεση:
«Confirmation of my story / footage thanks to Bender! Very happy with this man. Watch the video.
Maccabi supporters were agressive and attacked the Amsterdam citizens in front of Central Station.
I will sue you
@EYakoby
if you don’t delete your post of my footage.
@EenVandaag
jullie krijgen een factuur.
@MinPres
Major Femke Halsema
@AmsterdamNL
: violence works both ways. Maccabi supporters should not have been invited.
Thanks for listening and the interviews
@SkyNews
@LBC
@RTLnieuws
@5_News».
Που μεταφράζεται ως:
«Επιβεβαίωση της ιστορίας / βίντεό μου χάρη στον Bender! Είμαι πολύ χαρούμενη για αυτόν τον άνθρωπο. Δείτε το βίντεο.
Οι υποστηρικτές της Μακάμπι ήταν επιθετικοί και επιτέθηκαν στους πολίτες του Άμστερνταμ μπροστά από τον Κεντρικό Σταθμό.
Θα σας μηνύσω
@EYakoby
αν δεν διαγράψετε την ανάρτησή σας με το βίντεό μου.|
@EenVandaag
θα πάρετε τιμολόγιο.
@MinPres
Major Femke Halsema
@AmsterdamNL
: Η βία λειτουργεί και από τις δύο πλευρές. Οι υποστηρικτές της Μακάμπι δεν έπρεπε να είχαν προσκληθεί.
Ευχαριστώ για την ακρόαση και τις συνεντεύξεις
@SkyNews
@LBC
@RTLnieuws
@5_News».
Πράγματι, στα πλάνα του βίντεο του Bender βλέπουμε εικόνες από το ίδιο σημείο, τον κεντρικό σιδηροδρομικό σταθμό του Άμστερνταμ. Όπως μεταδίδει, Ισραηλινοί οπαδοί της Μακάμπι Τελ Αβίβ άρπαξαν μεταλλικούς στύλους από ένα εργοτάξιο και επιτέθηκαν σε πολίτες, ενώ προκάλεσαν υλικές ζημιές σε οχήματα της Αστυνομίας.
Δείτε απόσπασμα από το σχετικό βίντεο που είναι αναρτημένο στο YouΤube:
Πώς εντοπίσαμε ότι τα δύο βίντεο αφορούν το ίδιο περιστατικό
Ανάμεσα σε άλλες ομοιότητες, εντοπίσαμε:
- Τον ίδιο στολισμό στον κεντρικό σιδηροδρομικό σταθμό του Άμστερνταμ, αλλά και την κυρία με το χαρακτηριστικό ροζ μπουφάν να εμφανίζεται να τρέχει και στα δύο βίντεο:
Στιγμιότυπο από το 1ο βίντεο
Στιγμιότυπο από το 2ο βίντεο
Διορθώσεις από ηλεκτρονικά μέσα ενημέρωσης του εξωτερικού
Πολλά ήταν τα ειδησεογραφικά μέσα που παρουσίασαν το βίντεο σαν να δείχνει Ισραηλινούς να δέχονται επίθεση. Όμως, μετά από προσπάθειες της φωτογράφου για αποκατάσταση της αλήθειας, οι ιστοσελίδες New York Times, Tagesschau και Deutsche Welle, αφαίρεσαν το βίντεο και προέβησαν στις κατάλληλες διορθώσεις.
Ενδεικτικά, παραθέτουμε τη διόρθωση των Νew York Times, όπως αναγράφται στο τέλος του επίμαου άρθρου:
Το ανωτέρω μεταφράζεται ως:
«Μια διόρθωση έγινε στις 12 Νοεμβρίου 2024: Μια προηγούμενη έκδοση αυτού του άρθρου περιλάμβανε ένα βίντεο που διανεμήθηκε από τη Reuters, σαν να δείχνει επιθέσεις σε Ισραηλινούς φιλάθλους. Η Reuters εξέδωσε πλέον διόρθωση, λέγοντας ότι δεν είναι σαφές ποιοι απεικονίζονται στο βίντεο. Ο συγγραφέας του βίντεο είπε στην εφημερίδα The New York Times ότι δείχνει μια ομάδα φιλάθλων της Maccabi να καταδιώκουν έναν άνδρα στο δρόμο — μια περιγραφή που η Times επιβεβαίωσε ανεξάρτητα με άλλο επαληθευμένο υλικό από τη σκηνή. Το βίντεο έχει αφαιρεθεί».
Παρόλα αυτά, το βίντεο εξακολουθεί να υπάρχει με λάθος πλαισίωση σε άρθρα άλλων μεγάλων μέσων ενημέρωσης του εξωτερικού, όπως για παράδειγμα στην Wall Street Journal.
Στιγμιότυπο οθόνης από το βίντεο της Wall Street Journal:
Το παραπάνω πεδίο μεταφράζεται ως:
«Ισραηλινοί φίλαθλοι ποδοσφαίρου καταδιώχθηκαν και ξυλοκοπήθηκαν στο Άμστερνταμ σε ό,τι οι Ισραηλινοί και Ολλανδοί ηγέτες χαρακτήρισαν αντισημιτικές επιθέσεις».
Πώς γνωρίζουμε ότι πρόκειται για οπαδούς της ποδοσφαιρικής ομάδας Μακάμπι Τελ Αβίβ
Τόσο στο βίντεο της φωτογράφου, όσο και στο βίντεο του Bender, το πλήθος που επιτίθεται σε ντόπιους φαίνεται να φορά τα χαρακτηριστικά χρώματα της ομάδας της Μακάμπι, τα οποία είναι το κίτρινο και το μπλε.
Πλάνα από το βίντεο της iAnnet (@iAnnetnl):
Πλάνα από το βίντεο του YouTuber Bender:
Στην παρακάτω εικόνα φαίνονται τα χρώματα της ομάδας της Μακάμπι Τελ Αβίβ:
Αντίθετα, τα χρώματα της ομάδας του Άγιαξ είναι το κόκκινο, το ασπρο και το μαυρο, άρα δεν έχουν καμία σχέση με τους εικονιζόμενους στο υπό εξέταση βίντεο.
Συμπέρασμα
Ο ισχυρισμός είναι ψευδής, καθώς το εξεταζόμενο βίντεο απεικονίζει Ισραηλινούς οπαδούς να επιτίθενται σε ντόπιους στο Άμστερνταμ, και όχι φιλοπαλαιστίνιους ή μουσουλμάνους να επιτίθενται σε φιλάθλους της Μακάμπι Τελ Αβίβ, όπως αναφέρεται από χρήστες των μέσων κοινωννικής δικτύωσης. Το βίντεο αναρτήθηκε αρχικά από μια φωτογράφο στο προσωπικό της προφίλ στο Χ, η οποία βρισκόταν στο σημείο την ώρα της επίθεσης και κατέγραφε τα γεγονότα. Όταν αντιλήφθηκε ότι το υλικό της χρησιμοποιήθηκε με παραπλανητικό τρόπο από μεγάλα μέσα ενημέρωσης του εξωτερικού, κατέβαλε προσπάθειες να αποκαταστήσει την αλήθεια. Ως αποτέλεσμα, διάφορα μέσα όπως οι New York Times προχώρησαν σε σχετικές διορθώσεις στα άρθρα τους. Άλλωστε, σε άλλα βίντεο χρηστών επιβεβαιώνεται ότι οι Ισραηλινοί οπαδοί είναι εκείνοι που ξεκινούν την επίθεση στο επίμαχο βίντεο, αφού στα ρούχα τους διαφαίνονται τα χαρακτηριστικά χρώματα της ομάδας της Μακάμπι, το κίτρινο και το μπλε.
Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν:
- https://www.nytimes.com/athletic/5908576/2024/11/09/maccabi-tel-aviv-fans-attacked-why/
- https://www.politie.nl/nieuws/2024/november/8/05-geweldsincidenten-na-wedstrijd-ajax—maccabi.html
- https://www.tvopen.gr/watch/223862/agriaepeisodiameepitheshkataisrahlinonshmadepsanthlhxhtoyagonaagiaxmakampitelabib?fbclid=IwZXh0bgNhZW0CMTEAAR0qE5Y_93PuVPducKKDmHiPfdyXLZHpbniTYbt3PwnxOtlyY6KZHbIi9fg_aem_QUcPlkCCzWQBfiVzqF1qUQ
- https://www.megatv.com/etvshows/1717332/mega-gegonota-kentriko-deltio-eidiseon-08-11-24/
- https://www.youtube.com/watch?v=RVzmOoQE_jw&rco=1
- https://www.youtube.com/watch?v=1rcIPBXKslI
- https://x.com/POL_Amsterdam/status/1854809679399944622
- https://www.france24.com/en/europe/20241111-dutch-pm-condemns-anti-semitic-violence-after-amsterdam-football-match
- https://x.com/AmsterdamNL/status/1855601358612627958
- https://x.com/POL_Amsterdam/status/1855612232551321905
- https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9D%CF%8D%CF%87%CF%84%CE%B1_%CF%84%CF%89%CE%BD_%CE%9A%CF%81%CF%85%CF%83%CF%84%CE%AC%CE%BB%CE%BB%CF%89%CE%BD
- https://www.lemonde.fr/en/international/article/2024/11/08/netanyahu-sends-rescue-planes-for-israeli-football-fans-in-amsterdam-after-violence-erupts_6732099_4.html
- https://www.bbc.com/news/articles/cx243z69w4no
- https://x.com/iAnnetnl/status/1854664685469028610
- https://x.com/iAnnetnl/status/1854957508193906719
- https://x.com/iAnnetnl/status/1855057599592304984
- https://x.com/iAnnetnl/status/1855058911918739484
- https://www.youtube.com/watch?v=ySHIOYyJ95A
- https://www.nytimes.com/2024/11/08/world/europe/amsterdam-israel-soccer-fans-attacked.html
- https://x.com/iAnnetnl/status/1855317780251414830
- https://x.com/dwnews/status/1855718230968692777
- https://www.wsj.com/video/israeli-soccer-fans-attacked-by-mob-in-amsterdam/67F298AD-1088-4186-877F-3FA2E3367C6D?mod=newsarchive_trending_now_video_pos3.