Διάδοση παραπληροφόρησης για την τελετή έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων του Παρισιού μετά τις κατηγορίες για βλασφημία - Featured image

Διάδοση παραπληροφόρησης για την τελετή έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων του Παρισιού μετά τις κατηγορίες για βλασφημία

Οι Ολυμπιακοί Αγώνες του 2024 ξεκίνησαν στο Παρίσι με μια τετράωρη τελετή κατά μήκος του ποταμού Σηκουάνα, όπου γιορτάστηκε η πολυποίκιλη ιστορία και ο πολιτισμός της Γαλλίας. Ενώ το μεγαλειώδες θέαμα που δημιούργησε ο Τόμας Τζόλι επαινέθηκε ευρέως για τη μοναδικότητα και την προκλητική δημιουργικότητά του, ορισμένοι προσβλήθηκαν από μία από τις σκηνές η οποία, όπως είπαν, χλεύαζε τον χριστιανισμό, προκαλώντας κύμα ρητορικής μίσους και ψευδών ισχυρισμών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Φωτογραφίες και βίντεο, για παράδειγμα, χρησιμοποιήθηκαν εκτός πλαισίου σε αναρτήσεις σε πολλές γλώσσες, συμπεριλαμβανομένων των ελληνικών, με τον ψευδή ισχυρισμό ότι δείχνουν χιλιάδες ανθρώπους συγκεντρωμένους σε μαζική διαμαρτυρία μετά την τελετή. Το AFP επαλήθευσε αρκετούς τέτοιους ισχυρισμούς.

Η 33η διοργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων εγκαινιάστηκε επίσημα στις 26 Ιουλίου 2024, με την παρέλαση των αθλητών στον Σηκουάνα και την πρώτη τελετή που πραγματοποιήθηκε ποτέ εκτός αθλητικών εγκαταστάσεων, η οποία ολοκληρώθηκε με την Σελίν Ντιόν να εμφανίζεται για πρώτη φορά μετά από χρόνια στον Πύργο του Άιφελ και την Ολυμπιακή Φλόγα να απογειώνεται με αερόστατο (αρχειοθετημένο εδώ).

Ο θεατρικός σκηνοθέτης Τόμας Τζόλι, υπεύθυνος για την τελετή, δημιούργησε μια τεράστια παράσταση, μετατρέποντας το ποτάμι, τα ιστορικά κτήρια και τις στέγες του Παρισιού σε μια παγκόσμια σκηνή και ένα αφιέρωμα στις γαλλικές τέχνες και τον πολιτισμό. Η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή επαίνεσε την επαναστατική τελετή που προσαρμόστηκε για την τηλεόραση και την οποία παρακολούθησαν εκατομμύρια άνθρωποι, εκ των οποίων 23 εκατομμύρια μόνο στη γαλλική τηλεόραση και 326.000 άνθρωποι που αψήφησαν τον υγρό καιρό κατά μήκος του Σηκουάνα και δίπλα στον Πύργο του Άιφελ.

Ενώ η παράσταση, σύμφωνα με δημοσκοπήσεις, άρεσε πολύ στο γαλλικό κοινό και επαινέθηκε ευρέως από τον ξένο Τύπο (σύνδεσμοι αρχειοθετημένοι εδώ, εδώ και εδώ), δέχτηκε επίσης έντονες αντιδράσεις από συντηρητικούς πολιτικούς παγκοσμίως –συμπεριλαμβανομένης της εκπροσώπου του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών Μαρίας Ζαχάροβα και του Ρεπουμπλικάνου υποψήφιου πρόεδρου Ντόναλντ Τραμπ– οι οποίοι επέκριναν τη συμπεριληπτική, φιλική προς τα ΛΟΑΤΚΙ+  άτομα παράσταση (αρχειοθετημένη εδώ).

Μια σκηνή συγκεκριμένα κατά τη διάρκεια του τετράωρου σόου του Παρισιού προκάλεσε την οργή ορισμένων χριστιανών πιστών και ηγετών, οι οποίοι είδαν στην εύθυμη γιορτή με την γαλλίδα DJ Μπάρμπαρα Μπουτς και τον Γάλλο τραγουδιστή Φιλίπ Κατερίν ντυμένο Διόνυσος με γαλάζια χρώματα, έναν «χλευασμό» του πίνακα του Ντα Βίντσι «Ο Μυστικός Δείπνος» — και κατ’ επέκταση της πίστης τους. Η παράσταση με την ονομασία «Γιορτές» βρέθηκε στο επίκεντρο ενός κύματος ψευδών ισχυρισμών για μαζικές διαμαρτυρίες χριστιανών.

Οι τελετές έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων αποτελούν επαναλαμβανόμενο στόχο θεωριών συνωμοσίας. Το 2022 το AFP επαλήθευσε αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης που παραποιούσαν την τελετή έναρξης στο Λονδίνο το 2012.

Τα βίντεο από συγκεντρώσεις Καθολικών δεν δείχνουν τις διαμαρτυρίες στο Παρίσι μετά την τελετή έναρξης

Η Διάσκεψη των Γάλλων Επισκόπων ανέφερε σε ανακοίνωσή της στις 27 Ιουλίου 2024 ότι η τελετή προσέφερε «υπέροχες στιγμές ομορφιάς, χαράς, πλούσιων συναισθημάτων και επαινέθηκε παγκοσμίως», αλλά επίσης «δυστυχώς περιείχε σκηνές χλευασμού και εμπαιγμού του χριστιανισμού, για τις οποίες λυπούμαστε βαθύτατα». Η εν λόγω σκηνή περιλάμβανε μια ομάδα ανθρώπων, μεταξύ των οποίων χορευτές μπαλέτου, τη γαλλίδα DJ Μπάρμπαρα Μπουτς και αρκετές ντραγκ κουίνς, να κάθονται σε μια σειρά πίσω από ένα τραπέζι συμποσίου. Το σκηνικό θύμιζε σε πολλούς τον ευρέως γνωστό πίνακα του Ντα Βίντσι με τον Μυστικό Δείπνο του Ιησού Χριστού με τους Αποστόλους. Ο διάσημος πίνακας αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για πολλές παρωδίες και κινηματογραφικές σκηνές πριν από τους Ολυμπιακούς Αγώνες (αρχειοθετημένες εδώ και εδώ).

Ο καλλιτεχνικός διευθυντής της τελετής Τόμας Τζόλι δήλωσε ότι δεν δημιούργησε την παράσταση με βάση τον Μυστικό Δείπνο, αλλά με βάση τους εορτασμούς των Ολύμπιων θεών, όπως έδειξε ο ελάχιστα ντυμένος και «πολύ μπλε» θεός του κρασιού και των εορτασμών Διόνυσος — τον οποίο υποδύθηκε ο τραγουδιστής Φιλίπ Κατερίν. «Νομίζω ότι είναι αρκετά σαφές, υπάρχει ο Διόνυσος που φτάνει στο τραπέζι (…) Η ιδέα ήταν να κάνουμε ένα μεγάλο παγανιστικό πάρτι που συνδέεται με τους θεούς του Ολύμπου», δήλωσε ο Τζόλι στην τηλεόραση BFM (αρχειοθετημένο εδώ). Άλλοι τόνισαν το έργο «Το Συμπόσιο των Θεών» του Γιαν Χάρμενς βαν Μπίλχερτ που εκτίθεται στη Ντιζόν (αρχειοθετήθηκε εδώ), το οποίο δείχνει μια σκηνή παρόμοια με αυτή που διαδραματίστηκε στο Παρίσι. Η Οργανωτική Επιτροπή των Ολυμπιακών Αγώνων του Παρισιού δήλωσε επίσης ότι «δεν υπήρχε καμία πρόθεση να δείξει ασέβεια σε οποιαδήποτε θρησκευτική ομάδα».

Ο Αρχιεπίσκοπος της Συριακής Καθολικής Εκκλησίας στη Μοσούλη του Ιράκ κάλεσε τους πιστούς να νηστέψουν σε ένδειξη διαμαρτυρίας μετά την τελετή.

Στο μεταξύ, άλλες αναφορές για μαζικές διαμαρτυρίες που κυκλοφόρησαν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης βασίστηκαν σε βίντεο που τραβήχτηκαν εκτός αυτού του πλαισίου. «Χιλιάδες διαμαρτυρήθηκαν στο #Παρισι για το “μυστικό δείπνο” με… τρανσέξουαλ που προβλήθηκε στους ολυμπιακούς αγώνες. Οι διοργανωρές ακόμα τρέχουν να κρυφτούν. Οργή λαού», γράφει αυτή η ανάρτηση στα ελληνικά που δημοσιεύτηκε στο Χ στις 28 Ιουλίου 2024, δείχνοντας ένα πλήθος κόσμου μια ηλιόλουστη μέρα με τον Πύργο του Άιφελ να φαίνεται στο βάθος.

Παρόμοιοι ισχυρισμοί που βασίζονται σε αυτό το βίντεο κοινοποιήθηκαν επίσης στα γαλλικά, τα ρουμανικά και τα βουλγαρικά.

Ένας παρόμοιος ισχυρισμός μαζί με ένα άλλο βίντεο που δείχνει ένα πλήθος σε έναν φαρδύ δρόμο μέσα στη νύχτα κοινοποιήθηκε σε αρκετές γλώσσες, μεταξύ άλλων στα κροατικά, τα γερμανικά, τα αγγλικά και τα αραβικά.

Στιγμιότυπο οθόνης της ψευδούς ανάρτησης στο Χ. Λήψη εικόνας: 31/07/2024

Στο βίντεο που τραβήχτηκε κατά τη διάρκεια της ημέρας, είναι ορατό το λογότυπο του Instagram και το όνομα χρήστη «jeanluctrashel.ministries». Μια αναζήτηση για αυτόν τον λογαριασμό οδήγησε στην αρχική ανάρτηση με το βίντεο (αρχειοθετημένη εδώ) που δημοσιεύτηκε στο Instagram στις 25 Μαΐου 2024 — εβδομάδες πριν από τους Ολυμπιακούς Αγώνες στο Παρίσι. Ένας άλλος λογαριασμός στα γαλλικά που αναφέρεται στην ανάρτηση δείχνει παρόμοια βίντεο που δημοσιεύτηκαν την ίδια ημέρα.

Μια άλλη αναζήτηση στο Google σχετικά με την «πορεία για τον Ιησού» που αναφέρεται στις αναρτήσεις οδήγησε σε έναν ιστότοπο που επιβεβαιώνει ότι μια τέτοια εκδήλωση πραγματοποιήθηκε στις 25 Μαΐου 2024, στο Τροκαντερό στο Παρίσι, το οποίο αντιστοιχεί στην τοποθεσία του βίντεο που κυκλοφορεί στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης (αρχειοθετημένο εδώ).

Σύγκριση της ψευδούς ανάρτησης (αριστερά) με το βίντεο (δεξιά) που αναρτήθηκε τον Μάιο του 2024 στο Instagram. Λήψη εικόνων: 30/07/2024

Επιπλέον, μπορούμε να δούμε στο βίντεο ότι τα μεγάλα Ολυμπιακά σύμβολα δεν είναι ορατά στον Πύργο του Άιφελ, ενώ τοποθετήθηκαν πενήντα ημέρες πριν από την έναρξη των Αγώνων. Αυτό δείχνει επίσης ότι το βίντεο δεν τραβήχτηκε στα τέλη του Ιουλίου 2024.

Ένα άλλο βίντεο που δείχνει ένα μεγάλο πλήθος ανθρώπων να μεταφέρουν κεριά μέσα στη νύχτα κοινοποιήθηκε σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες με παρόμοιο ισχυρισμό ότι το γεγονός συνδέεται με την κατακραυγή μετά την τελετή έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων.

Μια αντίστροφη αναζήτηση εικόνας στο βίντεο οδήγησε το AFP στο ίδιο βίντεο που δημοσιεύθηκε στο X στις 15 Αυγούστου 2022 (αρχειοθετημένο εδώ), για λογαριασμό του Ιερού της Παναγίας της Λούρδης, στη νότια Γαλλία. «Όμορφη και ευτυχισμένη ημέρα της Κοίμησης της Θεοτόκου σε όλους. Σε προσευχή ενότητας με όλους τους Καθολικούς στον κόσμο. Είθε η Παναγία να λάμψει στις καρδιές σας», αναφέρει η ανάρτηση.

Σύγκριση μιας λανθασμένης ανάρτησης στα κροατικά στο Facebook (αριστερά) με την αρχική ανάρτηση (δεξιά) που δημοσιεύτηκε στο X. Λήψη εικόνων: 30/07 2024

Η Ημέρα της Κοίμησης της Θεοτόκου σηματοδοτεί την άνοδο της Παρθένου Μαρίας στους Ουρανούς στον Χριστιανισμό και γιορτάζεται στις 15 Αυγούστου από τους Καθολικούς. Η δημοφιλής χριστιανική θρησκευτική παράδοση λαμβάνει χώρα κάθε χρόνο στην πόλη των προσκυνητών Λούρδη.

Το βίντεο ταιριάζει επίσης με την τοποθεσία μπροστά από τον Ιερό Ναό της Παναγίας της Λούρδης με το άγαλμα της Παναγίας και το στρογγυλό κτήριο του τοπικού Κέντρου Πληροφοριών (αρχειοθετημένο εδώ). Περαιτέρω αναζήτηση οδήγησε σε περισσότερα βίντεο που δείχνουν παρόμοιες σκηνές εορτασμών, όπως αυτό από το 2021 (αρχειοθετημένο εδώ).

Το AFP δεν βρήκε αναφορές για μαζικές διαμαρτυρίες ή προσευχές στους δρόμους από Καθολικούς στο Παρίσι τις ώρες και τις ημέρες που ακολούθησαν την τελετή έναρξης.

Fact Checker Logo

Έλεγχος γεγονότων, Ολυμπιακοί Αγώνες 2024

Συγγραφέας: Magdalini GKOGKOU / AFP Γαλλία

Αρχικά δημοσιεύτηκε εδώ.