Δημοσιεύσεις παραποιούν την έκκληση κατά της χρήσης του ποινικού δικαίου για συναινετικές πράξεις - Featured image

Δημοσιεύσεις παραποιούν την έκκληση κατά της χρήσης του ποινικού δικαίου για συναινετικές πράξεις

Οι προτάσεις μιας κορυφαίας διεθνούς ομάδας ανθρωπίνων δικαιωμάτων για την προστασία ανθρώπων από σκληρούς ποινικούς νόμους που αφορούν συναινετικές σεξουαλικές δραστηριότητες έχουν διαστρεβλωθεί σε ιστότοπους και αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Οι παραπλανητικές αναρτήσεις που κυκλοφορούν στο διαδίκτυο, μεταξύ άλλων και στην Ελλάδα, προέρχονται από τον ισχυρισμό μιας αμερικανικής ομάδας κατά των αμβλώσεων ότι οι προτάσεις ισοδυναμούν με «αποποινικοποίηση» του σεξ μεταξύ ενηλίκων και παιδιών. Αυτό είναι ψευδές και η ομάδα άλλαξε αργότερα τον τίτλο ενός άρθρου που προέβαλλε αυτόν τον ισχυρισμό.

Οι προτάσεις της ομάδας κορυφαίων δικαστών και δικηγόρων της Διεθνούς Επιτροπής Νομικών (ICJ) δημοσιεύθηκαν στις 8 Μαρτίου 2023. Σκοπός τους είναι να «αντιμετωπίσουν τις επιζήμιες επιπτώσεις της ποινικοποίησης ορισμένων συμπεριφορών στην υγεία, την ισότητα και άλλα ανθρώπινα δικαιώματα», αναφέρει η ICJ.

Η ομάδα Live Action κατά των αμβλώσεων δημοσίευσε μια δήλωση σχετικά με την έκθεση στις 14 Απριλίου 2023 με τον τίτλο: «Η έκθεση του ΟΗΕ ζητά την αποποινικοποίηση όλων των σεξουαλικών δραστηριοτήτων, μεταξύ άλλων μεταξύ ενηλίκων και παιδιών». Την ίδια ημέρα άλλαξε τον τίτλο σε: «Έκθεση που συνδέεται με τον ΟΗΕ ζητά την αποποινικοποίηση όλων των σεξουαλικών δραστηριοτήτων, λέει ότι τα παιδιά μπορούν να συναινέσουν στο σεξ». Αυτός ο ισχυρισμός εξακολουθεί να είναι παραπλανητικός.

Το ενημερωτικό σημείωμα για το τροποποιημένο άρθρο ανέφερε ότι η έκθεση της ICJ «δεν επιδοκιμάζει ρητά το σεξ μεταξύ ενηλίκων και ανηλίκων». Όμως, η πρώτη εκδοχή της ανάλυσης της Live Action είναι αυτή που κοινοποιήθηκε στο διαδίκτυο, με αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, μεταξύ άλλων και στα ελληνικά.

«Έγινε κι αυτό… Ο ΟΗΕ ζητά την αποποινικοποίηση κάθε σεξουαλικής δραστηριότητας, συμπεριλαμβανομένης της παιδεραστίας!», ήταν ο τίτλος της ελληνικής έκδοσης του άρθρου που δημοσιεύτηκε στο διαδίκτυο στις 19 Απριλίου 2023. Το άρθρο αναπαρήγαγαν και άλλοι διαδικτυακοί ιστότοποι στα ελληνικά, όπως εδώ, εδώ και εδώ.

Αντιδρώντας στη διαδικτυακή διάδοση του άρθρου της Live Action, η ICJ δήλωσε στις 20 Απριλίου 2023 ότι οι προτάσεις της του εγγράφου «Οι Αρχές της 8ης Μαρτίου» είχαν «διαστρεβλωθεί σοβαρά».

«Η έκθεση ‘Οι Αρχές της 8ης Μαρτίου’ δεν ζητά την αποποινικοποίηση του σεξ με παιδιά, ούτε ζητά την κατάργηση της εγχώριας προβλεπόμενης ελάχιστης ηλικίας συναίνεσης στο σεξ. Πράγματι, η ICJ υπογραμμίζει ότι τα κράτη έχουν σαφή υποχρέωση βάσει του διεθνούς δικαίου να προστατεύουν τα παιδιά από κάθε μορφή κακοποίησης, όπως η σεξουαλική κακοποίηση παιδιών, μεταξύ άλλων μέσω της ποινικοποίησης μιας τέτοιας συμπεριφοράς».

Στιγμιότυπο του παραπλανητικού άρθρου (αριστερά) και της παραπλανητικής ανάρτησης στο Facebook (δεξιά). Λήψη εικόνων: 26/04/2023

Δημοσιεύσεις που διαστρεβλώνουν την έκθεση της ICJ κυκλοφόρησαν επίσης στο Facebook και το Twitter. Παρόμοιοι ισχυρισμοί κοινοποιήθηκαν και στα αγγλικά.

Οι ισχυρισμοί βασίζονται σε θεωρίες συνωμοσίας σχετικά με την παιδεραστία, που είναι ιδιαίτερα διαδεδομένες μεταξύ των συντηρητικών στις ΗΠΑ. Η Live Action είναι μια μη κερδοσκοπική οργάνωση κατά των αμβλώσεων που έχει δημοσιεύσει πολυάριθμους ψευδείς και παραπλανητικούς ισχυρισμούς για την υγεία, σύμφωνα με την NewsGuard, έναν οργανισμό που αξιολογεί την αξιοπιστία των ιστότοπων.

Το έγγραφο «Αρχές της 8ης Μαρτίου»

Η ICJ είναι μια μη κυβερνητική οργάνωση (ΜΚΟ) που επικεντρώνεται στην υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Οι Αρχές της 8ης Μαρτίου δημιουργήθηκαν ως απάντηση σε μια συνάντηση του 2018 με όργανα του ΟΗΕ. Εντούτοις, το έγγραφο συντάχθηκε από την ICJ και όχι από τον ΟΗΕ, όπως ισχυρίζονται ορισμένες από τις ψευδείς αναρτήσεις, επιβεβαίωσε το UNAIDS στο AFP.

«Το ποινικό δίκαιο είναι ένα από τα πιο σκληρά εργαλεία που διαθέτει το κράτος για να ασκεί έλεγχο στα άτομα», αναφέρει το έγγραφο, σημειώνοντας ότι «σε παγκόσμιο επίπεδο, τα κράτη έχουν επιδείξει μια αυξανόμενη τάση προς την υπερποινικοποίηση».

Πρόκειται για την αρχή 16, με τίτλο «Συναινετική σεξουαλική συμπεριφορά» (αρχειοθετημένη εδώ), στην οποία επικεντρώνονται οι παραπλανητικές αναρτήσεις.

«Η συναινετική σεξουαλική συμπεριφορά, ανεξαρτήτως του είδους της σεξουαλικής δραστηριότητας, του βιολογικού/κοινωνικού φύλου, του σεξουαλικού προσανατολισμού, της ταυτότητας φύλου ή της έκφρασης φύλου των εμπλεκομένων ή της οικογενειακής τους κατάστασης, δεν μπορεί να ποινικοποιηθεί σε καμία περίπτωση», αναφέρει.

«Όσον αφορά την εφαρμογή του ποινικού δικαίου, κάθε προβλεπόμενο κατώτατο όριο ηλικίας συναίνεσης στο σεξ πρέπει να εφαρμόζεται χωρίς διακρίσεις. Η επιβολή δεν μπορεί να συνδέεται με το βιολογικό/κοινωνικό φύλο των συμμετεχόντων ή την ηλικία συναίνεσης στο γάμο», αναφέρει.

«Επιπλέον, η σεξουαλική συμπεριφορά στην οποία εμπλέκονται άτομα κάτω από την εγχώρια προβλεπόμενη ελάχιστη ηλικία συναίνεσης στο σεξ μπορεί να είναι συναινετική στην πραγματικότητα, αλλά όχι σύμφωνα με τον νόμο. Στο πλαίσιο αυτό, η εφαρμογή του ποινικού δικαίου θα πρέπει να αντικατοπτρίζει τα δικαιώματα και την ικανότητα των ατόμων κάτω των 18 ετών να λαμβάνουν αποφάσεις σχετικά με τη συμμετοχή σε συναινετική σεξουαλική συμπεριφορά και το δικαίωμά τους να ακουστούν σε θέματα που τα αφορούν».

Το κείμενο δίνει έμφαση στη συναίνεση και αναγνωρίζει την ελάχιστη ηλικία συναίνεσης, η οποία διαφέρει από χώρα σε χώρα.

«Κακόβουλη παραπληροφόρηση»

Οι ισχυρισμοί ότι αυτό ισοδυναμεί με την υποστήριξη νόμων που επιτρέπουν σε ενήλικες να κάνουν σεξ με παιδιά είναι «κακόβουλη παραποίηση», δήλωσε ο εκπρόσωπος του ΟΗΕ Στεφάν Ντiζαρίκ κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου στις 18 Απριλίου.

Το συγκεκριμένο τμήμα του εγγραφού έχει να κάνει με τη συναινετική σεξουαλική δραστηριότητα μεταξύ εφήβων παρόμοιων ηλικιών, δήλωσε η Κριστίν Στέγκλινγκ, αναπληρώτρια εκτελεστική διευθύντρια πολιτικής, συνηγορίας και γνώσης στο UNAIDS. Το τμήμα «αναγνωρίζει ότι οι ποινικές κυρώσεις δεν είναι κατάλληλες κατά εφήβων παρόμοιων ηλικιών για συναινετική μη εκμεταλλευτική σεξουαλική δραστηριότητα», είπε η Στέγκλινγκ σε δήλωση της 21ης Απριλίου.

«Έτσι, επίσης, αναγνωρίζεται ότι οι έφηβοι δεν πρέπει να εμποδίζονται από την πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας που τους προστατεύουν. Ο ΟΗΕ είναι αποφασιστικός στην καταπολέμηση της σεξουαλικής εκμετάλλευσης των παιδιών, υποστηρίζει ότι η σεξουαλική εκμετάλλευση και κακοποίηση των παιδιών είναι έγκλημα και υποστηρίζει τις χώρες για την προστασία των παιδιών».

Στη δήλωσή της στις 20 Απριλίου, η ICJ απέρριψε τους ισχυρισμούς που κυκλοφορούν στο διαδίκτυ: «Η δέσμευση των Ηνωμένων Εθνών για την καταπολέμηση της σεξουαλικής εκμετάλλευσης των παιδιών και το περιεχόμενο των Αρχών της 8ης Μαρτίου έχουν στη συνέχεια παραποιηθεί σοβαρά σε διάφορα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και ιστότοπους».

Μια σημαία κυματίζει στον άνεμο στην κύρια είσοδο του κτιρίου που στεγάζει τα γραφεία των Ηνωμένων Εθνών στη Γενεύη, στις 29 Σεπτεμβρίου 2021. – Fabrice COFFRINI / AFP

Στόχος είναι η προστασία των ανηλίκων σύμφωνα με δικηγόρο

Ο καθηγητής του Πανεπιστημίου της Βοστώνης Αζίζα Αχμέντ δήλωσε στο AFP στις 21 Απριλίου ότι η διατύπωση γύρω από την ηλικία συναίνεσης και η εφαρμογή των νόμων χωρίς διακρίσεις αφορά την προστασία των ανηλίκων και όχι τον κίνδυνο για αυτούς.

«Αυτή η έκθεση δεν καλεί για σεξ μεταξύ ενηλίκων και ανηλίκων ή για την αποποινικοποίηση του σεξ με παιδιά», δήλωσε ο Αχμέντ σε ηλεκτρονικό μήνυμα. «Η έκθεση αναφέρει ότι τα κράτη θα πρέπει να διασφαλίσουν ότι οι νέοι δεν θα αντιμετωπίζουν ποινικές κατηγορίες για τη συμμετοχή τους σε συναινετική δραστηριότητα».

Ο Άχμεντ σημείωσε ότι μια χώρα με «σκληρούς νόμους κατά των ΛΟΑΤ» θα μπορούσε, για παράδειγμα, να διώκει νέους ανθρώπους για συναινετικό σεξ, εάν η ηλικία συναίνεσης είναι υψηλή ή οι νόμοι της δεν αποκλείουν τα παιδιά από την ποινική δίκη.

«Τα δικαστήρια, αν ενεργούν με δίκαιο τρόπο και με βάση την παρούσα έκθεση, θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να διασφαλίσουν ότι λαμβάνεται υπόψη η πραγματική ικανότητα των νέων να συναινέσουν και όχι να υποβάλλουν τα παιδιά αυτά σε σκληρές ποινικές κυρώσεις», δήλωσε η ίδια.

Διαφορετική ηλικία συναίνεσης ανά τον κόσμο

Η κάθε χώρα ορίζει τη δική της ηλικία συναίνεσης, η οποία είναι η νόμιμη ηλικία κατά την οποία ένα άτομο θεωρείται ικανό να συναινέσει σε σεξουαλική δραστηριότητα. Τα άτομα που την παραβιάζουν μπορούν να αντιμετωπίσουν ποινική δίωξη. Η ηλικία συναίνεσης ποικίλλει ανά τον κόσμο. Τον Φεβρουάριο του 2023 ήταν 13 στην Ιαπωνία, μία από τις χαμηλότερες στον κόσμο, αν και υπήρχαν σχέδια για την αύξησή της στα 16. Άλλες χώρες, όπως η Ινδονησία, απαγορεύουν κάθε σεξ εκτός γάμου.

Η συναινετική σεξουαλική δραστηριότητα μεταξύ ατόμων του ίδιου φύλου απαγορεύεται σε 67 χώρες σε όλο τον κόσμο, με τη θανατική ποινή να αποτελεί νομική δυνατότητα σε 11 από αυτές, συμπεριλαμβανομένου του Ιράν, της Σαουδικής Αραβίας και της Υεμένης, αναφέρει η Human Dignity Trust, μια διεθνής ομάδα προστασίας των δικαιωμάτων των ΛΟΑΤ.

Στα 15 έτη η ηλικία συναίνεσης στην Ελλάδα

Στην Ελλάδα, η νόμιμη ηλικία συναίνεσης είναι τα 15 έτη, αν και το συναινετικό σεξ μεταξύ ατόμων αυτής της ηλικίας δεν τιμωρείται, εκτός εάν υπάρχει διαφορά ίση ή μεγαλύτερη των τριών ετών στην ηλικία τους.

Στον ελληνικό Ποινικό Κώδικα, στο άρθρο 339, αναφέρεται ότι «όποιος ενεργεί γενετήσια πράξη με πρόσωπο νεότερο των δεκαπέντε ετών ή το παραπλανά με αποτέλεσμα να ενεργήσει ή να υποστεί τέτοια πράξη τιμωρείται, αν δεν υπάρχει περίπτωση να τιμωρηθεί βαρύτερα με τα άρθρα 342 και 351Α, ως εξής: α) αν ο παθών δεν συμπλήρωσε τα δώδεκα (12) έτη, με κάθειρξη τουλάχιστον δέκα (10) ετών, β) αν ο παθών συμπλήρωσε τα δώδεκα (12) έτη, με κάθειρξη».

Επιπλέον, γράφεται ότι σεξουαλικές πράξεις μεταξύ ανηλίκων κάτω των δεκαπέντε ετών «δεν τιμωρούνται, εκτός εάν η διαφορά ηλικίας μεταξύ τους είναι μεγαλύτερη από τρία (3) έτη, οπότε μπορούν να επιβληθούν μόνο αναμορφωτικά ή θεραπευτικά μέτρα».

Το AFP έχει ήδη διαψεύσει παραπληροφόρηση σχετικά με τους νόμους για την ηλικία συναίνεσης στην πολιτεία της Καλιφόρνιας των ΗΠΑ, τον Καναδά και το Μεξικό.

Fact Checker Logo

Έλεγχος γεγονότων

Συγγραφέας: Théophile BLOUDANIS / Bill MCCARTHY / AFP Ηνωμένες Πολιτείες

Αρχικά δημοσιεύτηκε εδώ.