Το διοξείδιο του άνθρακα είναι ο κύριος παράγοντας αύξησης της παγκόσμιας θερμοκρασίας - Featured image

Το διοξείδιο του άνθρακα είναι ο κύριος παράγοντας αύξησης της παγκόσμιας θερμοκρασίας

Η συντριπτική πλειοψηφία των επιστημόνων συμφωνεί ότι οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, συμπεριλαμβανομένου του διοξειδίου του άνθρακα (CO2), που οφείλονται στην ανθρώπινη δραστηριότητα, ευθύνονται για την παγκόσμια άνοδο της θερμοκρασίας στη Γη. Παρόλα αυτά, τον Σεπτέμβριο του 2024 Έλληνες χρήστες κοινοποίησαν και πάλι χιλιάδες φορές ένα παλιό βίντεο που δείχνει μια συνέντευξη με τον καθηγητή Αντώνη Φώσκολο, ο οποίος, μεταξύ άλλων παραπλανητικών ισχυρισμών, υποστήριξε ψευδώς ότι το CO2 έχει ασήμαντο ρόλο στην υπερθέρμανση του πλανήτη. Οι ισχυρισμοί του, ωστόσο, είναι ψευδείς και παραπλανητικοί. Ερευνητές και επιστημονικά δεδομένα από κορυφαίους οργανισμούς προειδοποιούν ότι η κλιματική αλλαγή είναι πραγματική και προκαλείται από τα ανθρωπογενή αέρια του θερμοκηπίου, όπως το CO2.

«ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ, ΑΥΤΑ ΠΟΥ ΔΕΝ ΘΕΛΟΥΝ ΝΑ ΓΝΩΡΙΖΕΤΕ!!!», γράφει η λεζάντα σε ένα βίντεο στο Facebook στις 12 Σεπτεμβρίου 2024, το οποίο από τότε κοινοποιήθηκε πάνω από 4.600 φορές. Το ίδιο βίντεο έχει επίσης κοινοποιηθεί στο Threads εδώ.

Το βίντεο διάρκειας 1:49 δείχνει μια συνέντευξη με έναν άνδρα που ισχυρίζεται, μεταξύ άλλων, ότι «το διοξείδιο του άνθρακα δεν έχει καμία σημασία με την αύξηση της θερμοκρασίας». Τον ακούμε επίσης να λέει: «Επιστημονικά τα τελευταία 50 χρόνια ανέβηκε η περιεκτικότητα του διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα κατα 0,005%. Είναι δυνατόν αυτό το πράγμα να επηρεάζει την αλλαγή του κλίματος?».

Ο άνδρας στο βίντεο είναι ο Αντώνης Φώσκολος, πρώην καθηγητής ορυκτολογίας στο Πανεπιστήμιο Κρήτης. Άλλοι από τους ισχυρισμούς του σχετικά με την υπερθέρμανση του πλανήτη έχουν επαληθευτεί από το AFP. Ο Φώσκολος απεβίωσε στις 15 Σεπτεμβρίου 2024, σε ηλικία 94 ετών, όπως ανακοίνωσαν ελληνικά μέσα ενημέρωσης.

Μάλιστα, η ίδια συνέντευξη με αυτή του βίντεο που κοινοποιήθηκε το 2024 ήταν το αντικείμενο ενός πρώτου άρθρου ελέγχου των γεγονότων από το AFP το 2021.

Οι ισχυρισμοί του Φώσκολου είναι ψευδείς. Κορυφαίοι επιστήμονες και οργανισμοί εξακολουθούν να υποστηρίζουν ότι οι ανθρωπογενείς εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα (CO2) είναι μία από τις κύριες αιτίες της υπερθέρμανσης του πλανήτη.

Στιγμιότυπο της ψευδούς ανάρτησης στο Facebook. Λήψη εικόνων: 17/10/2024

Το CO2 είναι μία από τις κύριες αιτίες της υπερθέρμανσης του πλανήτη

Υπάρχει ευρεία επιστημονική συναίνεση ότι η τρέχουσα κλιματική αλλαγή οφείλεται στην ανθρώπινη δραστηριότητα, και ιδίως στις ανθρωπογενείς εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα (αρχειοθετημένο εδώ).

Η έκτη έκθεση αξιολόγησης (αρχειοθετημένη εδώ) της Διακυβερνητικής Επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC), η οποία δημοσιεύθηκε μεταξύ Αυγούστου 2021 και Απριλίου 2022, αποτελεί την πιο ολοκληρωμένη αξιολόγηση της τρέχουσας επιστημονικής γνώσης σχετικά με την κλιματική αλλαγή.

Σύμφωνα με την εν λόγω έκθεση, το κλίμα έχει θερμανθεί κατά περισσότερο από 1°C από τα τέλη του 19ου αιώνα και ήδη παρατηρούνται οι συνέπειές του, όπως τα συχνότερα ακραία καιρικά φαινόμενα (αρχειοθετημένο εδώ). Αυτή η αύξηση της θερμοκρασίας οφείλεται κυρίως στο CO2, αναφέρεται στην έκθεση.

Το AFP έστειλε τη μεταγραφή των ισχυρισμών του Φώσκολου από το βίντεο στην Καμίλ Ρισί, ερευνήτρια στο Εργαστήριο Δυναμικής Μετεωρολογίας (LMD) του Εθνικού Κέντρου Ερευνών της Γαλλίας (CNRS), ζητώντας ένα σχόλιο. Σε ένα ηλεκτρονικό μήνυμα στις 18 Οκτωβρίου 2024, η Ρισί ανέφερε ότι «επί του παρόντος, η αύξηση του CO2 είναι η κύρια αιτία της παρατηρούμενης αύξησης της θερμοκρασίας κατά τον τελευταίο αιώνα».

«Καθώς το CO2 είναι αέριο του θερμοκηπίου, όταν βρίσκεται στην ατμόσφαιρα, απορροφά την υπέρυθρη ακτινοβολία, η οποία δεν μπορεί πλέον να διαφύγει στο διάστημα, και η Γη διατηρεί την ενέργειά της, όπως ακριβώς όταν τυλιγόμαστε με μια κουβέρτα: όσο υψηλότερη είναι η συγκέντρωση του CO2 στην ατμόσφαιρα, τόσο υψηλότερη είναι η θερμοκρασία της Γης. Αυτό είναι το φαινόμενο του θερμοκηπίου».

Γράφημα που εξηγεί το φαινόμενο του θερμοκηπίου, το οποίο συμβάλλει στην αύξηση της θερμοκρασίας της Γης – Gal ROMA / Sophie RAMIS / AFP

Η Ρισί έγραψε ότι το φαινόμενο του θερμοκηπίου και οι επιπτώσεις του στην υπερθέρμανση του πλανήτη μοντελοποιούνται εύκολα, και τα αποτελέσματα απεικονίζονται σε αυτό το γράφημα διαθέσιμο στην έκθεση της IPCC (αρχειοθετημένο εδώ):

Γράφημα από την έκτη έκθεση αξιολόγησης της IPCC. Λήψη εικόνας: 18/10/2024 – IPCC

«Βλέπουμε ότι η παρατηρούμενη αύξηση της θερμοκρασίας (μαύρο χρώμα) οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην αύξηση του CO2 (ιώδες χρώμα)», είπε.

Για παράδειγμα, το καλοκαίρι του 2024 ήταν η θερμότερη περίοδος που έχει καταγραφεί ποτέ στην Ευρώπη και παγκοσμίως, σύμφωνα με το ευρωπαϊκό πρόγραμμα παρατήρησης της Γης, Copernicus (αρχειοθετημένο εδώ).

Στο βίντεο, ο κ. Φώσκολος ισχυρίζεται επίσης ότι «τα τελευταία 50 χρόνια ανέβηκε η περιεκτικότητα του διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα κατα 0,005%».

Συμβουλευόμενοι τόσο την ιστοσελίδα της NASA σχετικά με τη συγκέντρωση του CO2 στην ατμόσφαιρα όσο και την ιστοσελίδα της Εθνικής Υπηρεσίας Ωκεανών και Ατμόσφαιρας (NOAA), μπορούμε να δούμε ότι τον Σεπτέμβριο του 2024, η συγκέντρωση του CO2 στην ατμόσφαιρα φτάνει τα 422ppm (αρχειοθετημένα εδώ και εδώ).

«Αυτό σημαίνει ότι 422 από κάθε εκατομμύριο σωματίδια του αέρα είναι μόρια CO2 ή 0,0422%», εξηγεί η Καμίλ Ρισί, προσθέτοντας ότι, καθώς το CO2 είναι ένας αποτελεσματικός απορροφητής της υπέρυθρης ακτινοβολίας, αυτό είναι αρκετό για να το καταστήσει ένα ισχυρό αέριο του θερμοκηπίου.

Ο ερευνητής πρόσθεσε ότι πριν από 50 χρόνια, το 1974, η συγκέντρωση CO2 ήταν 330ppm, μια τιμή που είναι ορατή στα γραφήματα της NOAA και της NASA . «Έχει επομένως αυξηθεί κατά 28% σε 50 χρόνια, πολύ περισσότερο από το 0,005% που αναφέρεται», είπε.

Ήταν το κλίμα θερμότερο τον 5ο αιώνα π.Χ.;

Στο πλαίσιο της απόρριψης της κλιματικής αλλαγής στο βίντεο, ο κ. Φώσκολος είπε ότι την εποχή του Περικλή (5ος αιώνας π.Χ.) η θερμοκρασία ήταν 2 (δύο) βαθμούς υψηλότερη από τη σημερινή. «Όλοι ξέρουμε ότι οι αρχαίοι έλληνες φορούσαν μία χλαμύδα. Διότι έκανε ζέστη», λέει.

Η Καμίλ Ρισί εξήγησε ότι τότε ήταν πολύ πιο δροσερά από ό,τι τώρα, καθώς η ανθρώπινη δραστηριότητα έχει θερμάνει το κλίμα.

Η ερευνήτρια εξηγεί ότι η εξέλιξη της θερμοκρασίας κατά τις τελευταίες χιλιετίες μπορεί να ανακατασκευαστεί από διάφορα αρχεία, όπως το πάχος των δακτυλίων των δέντρων ή οι ημερομηνίες συγκομιδής των σταφυλιών. Η σύνθεση αυτών των ανακατασκευών φαίνεται στο παρακάτω γράφημα, το οποίο είναι διαθέσιμο σε αυτό το άρθρο του Climate Lab Book (αρχειοθετημένο εδώ):

Στιγμιότυπο του σχήματος που είναι διαθέσιμο στο άρθρο του Climate Lab Book στο διαδίκτυο. Λήψη εικόνας: 18/10/2024

«Παρατηρούμε αυτό που είναι γνωστό ως το “γράφημα του ραβδιού του Χόκεϊ” (Hockey stick graph): η θερμοκρασία ήταν πολύ σταθερή, με ακρίβεια μερικών δεκάτων του βαθμού, κατά τη διάρκεια των τελευταίων 2 χιλιετιών, και στη συνέχεια αυξήθηκε απότομα μετά τη Βιομηχανική Επανάσταση, φτάνοντας σήμερα πάνω από 1°C υψηλότερα από ό,τι στην προβιομηχανική περίοδο», εξηγεί η Ρισί.

Η ερευνήτρια συνεχίζει να προσθέτει ότι σε κλίμακες δεκάδων χιλιάδων ετών, η θερμοκρασία της Γης μεταβάλλεται φυσικά, σύμφωνα με τους παγετώδεις-διαπαγετώδεις κύκλους. Η εξέλιξη των θερμοκρασιών σε μια περίοδο άνω των 20.000 ετών έχει μελετηθεί από τους επιστήμονες, όπως φαίνεται, για παράδειγμα, από αυτή τη μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nature, το 2021 (αρχειοθετήθηκε εδώ). Το γράφημα από αυτή τη μελέτη, που δείχνει την εξέλιξη της θερμοκρασίας κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου είναι διαθέσιμο εδώ (αρχειοθετημένο εδώ).

«Η τελευταία εποχή των παγετώνων έληξε πριν από περίπου 15.000 χρόνια και έκτοτε οι θερμοκρασίες ήταν απίστευτα σταθερές με ακρίβεια μερικών δεκάτων του βαθμού, όπως δείχνει το γράφημα», σχολίασε η Ρισί.

Στην περίληψη της 6ης έκθεσης αξιολόγησης (αρχειοθετημένη εδώ), η IPCC αναφέρει ότι η ανθρώπινη επιρροή θερμαίνει το κλίμα με πρωτοφανή ρυθμό εδώ και τουλάχιστον 2000 χρόνια, όπως φαίνεται στα παρακάτω γραφήματα:

Στιγμιότυπο από το γράφημα της 6ης έκθεσης αξιολόγησης της IPCC Σύνοψη για τους φορείς. Αριστερά: αύξηση της αύξησης της θερμοκρασίας από το 1850. Δεξιά: η αύξηση της θερμοκρασίας θα ήταν μικρότερη χωρίς τις ανθρωπογενείς εκπομπές. Λήψη εικόνας: 21/10/2024

Το AFP έχει επαληθεύσει άλλους παραπλανητικούς ισχυρισμούς σχετικά με το κλίμα και την κλιματική αλλαγή εδώ.

Fact Checker Logo

Έλεγχος γεγονότων, Περιβάλλον

Συγγραφέας: Théophile BLOUDANIS / AFP Ελλάδα

Αρχικά δημοσιεύτηκε εδώ.