Τηλεοπτικό κανάλι χρησιμοποίησε σκηνές από ταινία σε δελτίο ειδήσεων για τους οπαδούς της Ντιναμό Ζάγκρεμπ - Featured image

Τηλεοπτικό κανάλι χρησιμοποίησε σκηνές από ταινία σε δελτίο ειδήσεων για τους οπαδούς της Ντιναμό Ζάγκρεμπ

Μετά τη δολοφονία ενός Έλληνα οπαδού ποδοσφαίρου σε συμπλοκή στο περιθώριο ενός αγώνα στις 7 Αυγούστου, τα ελληνικά μέσα ενημέρωσης αφιέρωσαν πολλά ρεπορτάζ στους «Bad Blue Boys», τους σκληροπυρηνικούς οπαδούς της Ντιναμό Ζάγκρεμπ που εμπλέκονται στα βίαια επεισόδια. Σε ένα τέτοιο δελτίο ειδήσεων, το ιδιωτικό τηλεοπτικό κανάλι Σκάι χρησιμοποίησε αποσπάσματα από μια κροατική ταινία που έδειχνε οπαδούς της Ντιναμό Ζάγκρεμπ να φωνάζουν ένα φασιστικό σύνθημα και να κάνουν τον ναζιστικό χαιρετισμό. Το ρεπορτάζ δεν διευκρίνισε ότι οι σκηνές αυτές αποτελούσαν μέρος μιας ταινίας και δεν ήταν πραγματικές.

Ένας από τους ηθοποιούς της ταινίας του 2009 καταδίκασε τη χρήση σκηνών από την ταινία σε δελτίο ειδήσεων, κάνοντας λόγο για προσπάθεια «προπαγάνδας, δυσφήμισης και γενίκευσης».

Ένας 29χρονος οπαδός της ΑΕΚ μαχαιρώθηκε θανάσιμα κατά τη διάρκεια επεισοδίων έξω από το γήπεδο της ΠΑΕ ΑΕΚ το βράδυ της 7 Αυγούστου 2023. Μέχρι τις 13 Αυγούστου, 105 άτομα είχαν συλληφθεί και κατηγορηθεί για συμμετοχή στη βία, 102 από αυτούς από την Κροατία.

Μετά από αυτά τα γεγονότα, τα ελληνικά μέσα ενημέρωσης έκαναν εκτενή αναφορά στον ποδοσφαιρικό χουλιγκανισμό και ειδικότερα στους Κροάτες «Bad Blue Boys», για παράδειγμα εδώ και εδώ.

Στο βραδινό δελτίο ειδήσεων της 9ης Αυγούστου, το ιδιωτικό τηλεοπτικό κανάλι Σκάι έκανε θέμα για τους οπαδούς της ομάδας, οι οποίοι έχουν διασυνδέσεις με τον ακροδεξιό εξτρεμισμό. Το κομμάτι περιλαμβάνει κυρίως αληθινά πλάνα από τα μέλη της να χαιρετούν ναζιστικά και να ασκούν βία. Ωστόσο, περιλαμβάνει επίσης εικόνες που δεν είναι πραγματικές των «Bad Blue Boys» αλλά προέρχονται από μια κροατική ταινία.

Πουθενά στη θεματική γραμμή το κανάλι δεν αναφέρει ότι πρόκειται για φανταστικές εικόνες, αφήνοντας την εσφαλμένη εντύπωση ότι οι ηθοποιοί ήταν πραγματικά οπαδοί του ποδοσφαίρου.

Στιγμιότυπα από τα παραπλανητικά σημεία του δελτίου ειδήσεων του Sky, στο Youtube (αριστερά) και σε διαδικτυακό άρθρο (δεξιά). Λήψη εικόνων: 14/8/2023

Οι μυθοπλαστικές σκηνές βρίσκονται μεταξύ 2:35-2:46 και 3:33-31:06 της εκπομπής του Σκάι στο YouTube. Βλέπουμε μια ομάδα ανδρών, ένας από τους οποίους φοράει κασκόλ με το λογότυπο της Ντιναμό Ζάγκρεμπ, να φωνάζει «Za dom spremni!». — που σημαίνει «Για την πατρίδα – έτοιμοι!» — και να χαιρετούν σε ναζιστικό τρόπο.

Το σύνθημα αυτό χρησιμοποιήθηκε από το υπερεθνικιστικό φασιστικό κίνημα Ουστάσα στην Κροατία, το οποίο συνεργάστηκε με τους ναζιστές κατακτητές της Γιουγκοσλαβίας κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.

Την ίδια είδηση δημοσίευσε και ένας ελληνικός διαδικτυακός ιστότοπος, το Sportdog.gr, στις 11 Αυγούστου.

Δεν υπάρχει καμία ένδειξη στα δημοσιεύματα ότι οι σκηνές αυτές δεν είναι υλικό αρχείου ή από πραγματικό αγώνα, αλλά προέρχονται από κροατική ταινία.

Μια ταινία για τον χουλιγκανισμό στην Κροατία

Μια αντίστροφη αναζήτηση βίντεο με βάση τα καρέ-κλειδιά των ακολουθιών των ειδήσεων μας επέτρεψε να βρούμε ένα βίντεο στο YouTube, με τίτλο γραμμένο στα κροατικά: «Metastaze – Za dom spremni». Το βίντεο δείχνει το ίδιο φαλακρό άτομο που φαίνεται στο ρεπορτάζ του Σκάι να φωνάζει και να χαιρετάει ναζιστικά.

Μια προηγμένη αναζήτηση στο διαδίκτυο με τις λέξεις-κλειδιά «Metastaze + Ζάγκρεμπ» μας οδήγησε σε μια σελίδα IMDb για μια ταινία του 2009 με τίτλο «Metastaze». Σύμφωνα με τη σύνοψη της ταινίας στο IMDb, πρόκειται για την ιστορία 4 φίλων στο Ζάγκρεμπ το 1999, που παλεύουν να τα βγάλουν πέρα, καθώς οι σχέσεις τους υπονομεύονται από το αλκοόλ, τα ναρκωτικά, τον χουλιγκανισμό, το έγκλημα και το παρελθόν της χώρας τους.

Μια δεύτερη αναζήτηση στο Youtube μας επέτρεψε να βρούμε ολόκληρη την ταινία εδώ. Οι σκηνές που παρουσιάζονται στην έκθεση είναι μεταξύ 30:43-30:46, 30:50-31:06 και 31:15-31:24 της ταινίας. Πρόκειται για την ίδια ταινία, όπως δείχνει η σύγκριση εικόνων που ακολουθεί:

Στιγμιότυπο του παραπλανητικού βίντεο στο Youtube (αριστερά) και της κροατικής ταινίας (δεξιά). Λήψη εικόνων: 14/8/2023

Ο ηθοποιός καταδικάζει τη χρήση της ταινίας

Ο Κροάτης ηθοποιός Ρενέ Μπιτόραγιατς, ο οποίος πρωταγωνίστησε στην ταινία του 2009, επέκρινε τη χρήση αυτών των σκηνών σε ελληνικό δελτίο ειδήσεων σε ανάρτησή του στο Instagram.

«Πάντα ήθελα να είμαι στο κεντρικό δελτίο ειδήσεων της Ελλάδας!» σχολιάζει ειρωνικά στα κροατικά. Στη συνέχεια, προσθέτει: «Ειλικρινά και βαθιά καταδικάζω τον χουλιγκανισμό καθώς και την υποκίνηση, οπότε ιδού η χρήση σκηνών από μια ταινία μεγάλου μήκους (όχι ντοκιμαντέρ) για σκοπούς προπαγάνδας, δυσφήμισης και γενίκευσης».

«Κάθε άτομο είναι υπεύθυνο για τις πράξεις του, αλλά οι υπηρεσίες επιβολής του νόμου πρέπει να προστατεύουν τους άλλους», λέει.

Η ελληνική αστυνομία επικρίθηκε έντονα για την αδράνειά της κατά τη διάρκεια των γεγονότων, αλλά και για το γεγονός ότι δεν σταμάτησε τους Κροάτες «ultras», αφού είχε προειδοποιηθεί από το Ζάγκρεμπ ότι ήταν καθ’ οδόν.

Στις 13 Αυγούστου, η έρευνα βρίσκεται ακόμη σε εξέλιξη για να προσδιοριστούν οι συνθήκες της δολοφονίας.

Fact Checker Logo

Έλεγχος γεγονότων

Συγγραφέας: Théophile BLOUDANIS / AFP Ελλάδα

Αρχικά δημοσιεύτηκε εδώ.