Από τα τέλη Μαΐου 2024 εντοπίζεται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης η ανακύκλωση μιας παλαιότερης φωτογραφίας που απεικονίζει το Άγαλμα της Ελευθερίας αποτελούμενο από συντρίμμια. Σύμφωνα με τον ισχυρισμό, το άγαλμα αυτό αποτελεί έργο ενός Σύριου καλλιτέχνη και κατασκευάστηκε από τα ερείπια του σπιτιού του, ενώ ο ίδιος ο δημιουργός έγραψε τη φράση “αυτή είναι η ελευθερία που μας έφεραν“. Όπως θα δούμε στη συνέχεια, η φωτογραφία πράγματι αποτελεί πόνημα Σύριου καλλιτέχνη, όμως οι πληροφορίες που τη συνοδεύουν είναι αναληθείς. Ας δούμε τι ισχύει.
Παραδείγματα διάδοσης του ισχυρισμού σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης:
Τι ισχύει
Η φωτογραφία που διαμοιράζεται:
Σε δημοσιεύσεις χρηστών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης διαβάζουμε:
Ένας Σύριος καλλιτέχνης το έφτιαξε με τα ερείπια του σπιτιού του.
Με σύνθημα: “Αυτή είναι η Ελευθερία που μας έφεραν”.
Αρχικά, αξίζει να αναφέρουμε πως δεν είναι η πρώτη φορά που κυκλοφορεί η εν λόγω φωτογραφία με τον υπό εξέταση ισχυρισμό, καθώς συναντάμε αναπαραγωγές της από το 2018. Με τη βοήθεια της αντίστροφης αναζήτησης εικόνας εντοπίζουμε άρθρα (εδώ, εδώ) όπου αναφέρεται ότι η φωτογραφία που ερευνούμε χρονολογείται στο 2012 και έχει δημιουργηθεί από τον Σύριο καλλιτέχνη Tammam Azzam. Αφού εντοπίσαμε την προσωπική του σελίδα, επισκεφτήκαμε το προφίλ του στο Facebook, όπου βρήκαμε την αναπαραγόμενη φωτογραφία αναρτημένη από τις 8 Σεπτεμβρίου 2012, επισημαίνοντας ότι είναι ψηφιακά δημιουργημένη.
Επιπλέον, δεν εμφανίζεται πουθενά η φράση “αυτή είναι η Ελευθερία που μας έφεραν”, με την οποία υποτίθεται ότι συνόδευσε τη φωτογραφία.
Ο Tammam Azzam, μιλώντας στο Associated Press διέψευσε εξ ολοκλήρου τον ισχυρισμό ενώ τόνισε πως η φωτογραφία διαμοιράζεται με εσφαλμένη πλαισίωση.
Δημιούργησα την εικόνα χρησιμοποιώντας το Photoshop σαρώνοντας και συναρμολογώντας διάφορα κομμάτια φωτογραφιών από κατεστραμμένα κτίρια στη Συρία. Όσον αφορά την παραποίηση, είναι ατυχές το γεγονός ότι η εικόνα αποδόθηκε λανθασμένα σε μια συγκεκριμένη αφήγηση. Δεν κατασκευάστηκε από τα ερείπια κάποιου σπιτιού, ούτε φέρει το σύνθημα που της αποδίδεται.
Σε άλλη τοποθέτησή του στο Alarabiya News είπε ότι το δημιούργημά του με τίτλο “Το Άγαλμα της Ελευθερίας” έχει παρερμηνευθεί και χρησιμοποιείται λανθασμένα, αφού δεν αποτελεί μέσο επίκρισης της πολιτικής των ΗΠΑ αλλά ελπίδας για την παθούσα Συρία.
Το Άγαλμα της Ελευθερίας στη Νέα Υόρκη δεν αντιπροσωπεύει την πολιτική των ΗΠΑ και το χρησιμοποίησα μόνο ως σύμβολο της ελευθερίας. Το έργο εκείνη την εποχή μετέφερε ένα μήνυμα αισιοδοξίας παρά την καταστροφή στη Συρία. Είμαι καλλιτέχνης, και είμαι απασχολημένος με όλες τις καλλιτεχνικές μου εργασίες, και δεν έχω χρόνο να απαντήσω σε κανέναν, ζωγραφίζω ανθρώπους και τις ανησυχίες τους, και όχι για την πολιτική.
Συμπέρασμα
Με βάση τα παραπάνω καθίσταται σαφές πως ο ισχυρισμός είναι ψευδής. Η φωτογραφία αποτελεί έργο του Tammam Azzam, ενός Σύριου καλλιτέχνη και δημιουργήθηκε το 2012. Όπως επισημαίνει ο ίδιος, αποτελεί ψηφιακό προϊόν, αφού την κατασκεύασε μέσω του προγράμματος Photoshop σαρώνοντας και συναρμολογώντας διάφορα κομμάτια φωτογραφιών από κατεστραμμένα κτίρια στη Συρία. Τέλος, ο καλλιτέχνης δηλώνει πως το έργο του έχει παρερμηνευθεί αφού ουδέποτε χρησιμοποίησε τη φράση που αναφέρει ο ισχυρισμός, ούτε αποσκοπούσε σε επίκριση της πολιτικής των ΗΠΑ αλλά σε μήνυμα ελπίδας για τη Συρία.