Πρόσφατα εμφανίστηκε σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης ο ισχυρισμός πως σε συμφωνία των χωρών που αποτελούν μέλη του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) αναφέρεται ότι οι πολίτες θα συλλαμβάνονται εάν αντιτίθενται στα εμβόλια κατά της γρίπης των πτηνών. Ωστόσο, όπως θα αναλύσουμε παρακάτω, κάτι τέτοιο δεν ισχύει.
Παραδείγματα αναπαραγωγών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης:
Τι ισχύει
Ο ισχυρισμός εμφανίστηκε, αρχικά, σε άρθρο της ιστοσελίδας The People’s Voice στις 6 Ιουνίου 2024, γνωστής για συστηματική διασπορά fake news, παραπληροφόρησης και συνωμοσιολογίας. Θέματα που ξεκίνησαν να διαδίδονται από τη συγκεκριμένη πηγή πρέπει να αντιμετωπίζονται με ιδιαίτερη προσοχή και επιφυλακτικότητα, όπως έχει αποδειχθεί πολλάκις στο παρελθόν (εδώ, εδώ, εδώ, εδώ κι εδώ) και όπως αναλύεται σε άρθρο του mediabiasfactcheck.
Ακολούθως, ο ισχυρισμός γνώρισε ευρεία διάδοση και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Ο συντηρητικός Βρετανός πολιτικός, Jim Ferguson, που συχνά διαδίδει ψευδές περιεχόμενο (εδώ, εδώ, εδώ, εδώ κι εδώ), προχώρησε σε σχετική ανάρτηση στο X η οποία συγκέντρωσε 2,4 εκατομμύρια προβολές. Παρομοίως, δημοσιεύσεις που αναπαρήγαγαν τον ισχυρισμό έτυχαν μεγάλης απήχησης (εδώ κι εδώ).
Alert: 194 WHO Countries Agree to Arrest Citizens Who Oppose Bird Flu Vaccine – Media Blackout
194 World Health Organization (WHO) member states have agreed to begin arresting and prosecuting citizens who speak out against the Bird Flu vaccine, as part of tough new measures… pic.twitter.com/d55zF654gT
– Jim Ferguson (@JimFergusonUK) June 7, 2024
Αφορμή για τον ισχυρισμό φαίνεται πως στάθηκαν οι πρόσφατες αλλαγές στους Διεθνείς Υγειονομικούς Κανονισμούς (ΔΥΚ), μια νομική συμφωνία μεταξύ των κρατών μελών του ΠΟΥ που περιγράφει τις υποχρεώσεις για καταστάσεις έκτακτης ανάγκης δημόσιας υγείας. Ωστόσο, οι τροποποιήσεις των ΔΥΚ που έγιναν την 1η Ιουνίου δεν αναφέρουν σε κανένα σημείο οτιδήποτε που να ανταποκρίνεται στον διαδιδόμενο ισχυρισμό. Οι επικαιροποιημένοι κανονισμοί, δεν αναφέρουν συλλήψεις ή διώξεις σε κανένα πλαίσιο, επομένως οι αναφορές για συλλήψεις πολιτών που αντιτίθενται στο εμβόλιο κατά της γρίπης των πτηνών δεν έχουν καμία πραγματική βάση ή τεκμηρίωση.
Οι ΔΥΚ (IHR) υφίστανται από το 1969 ενώ ενημέρωσή τους είχε γίνει το 2005, μετά την επιδημία SARS που διήρκεσε από το 2002 έως το 2005. Η Παγκόσμια Συνέλευση Υγείας, δηλαδή το όργανο λήψης αποφάσεων του ΠΟΥ που αποτελείται από αντιπροσώπους των κρατών μελών του, συνέστησε τον Μάιο του 2022 μία ομάδα εργασίας με επικεφαλής τα κράτη μέλη για να εξετάσει τροποποιήσεις των κανονισμών υπό το πρίσμα της πανδημίας COVID-19. Η Συνέλευση κάλεσε, έπειτα, τα κράτη μέλη να προτείνουν τροποποιήσεις. Περισσότερα για τους ΔΥΚ μπορείτε να διαβάσετε από τον Εθνικό Οργανισμό Δημόσιας Υγείας (εδώ κι εδώ).
Έπειτα από διαπραγματεύσεις, τα κράτη μέλη συμφώνησαν για τις αλλαγές, στις οποίες, ωστόσο, δεν περιέχεται κάποιος κανονισμός περί σύλληψης πολιτών. Σε κατάρριψη του ίδιου ισχυρισμού από το τμήμα ελέγχου γεγονότων του Reuters, συμπεριλαμβάνεται δήλωση εκπροσώπου του ΠΟΥ που διαψεύδει ρητά τον ισχυρισμό:
«Οι τροποποιημένοι Διεθνείς Υγειονομικοί Κανονισμοί δεν μπορούν και δεν επιτρέπουν τη σύλληψη ή τη δίωξη ατόμων για οποιονδήποτε λόγο».
Οι αλλαγές περιλαμβάνουν τα παρακάτω:
- Την εισαγωγή ενός ορισμού της πανδημικής έκτακτης ανάγκης
- Δέσμευση για αλληλεγγύη και ισότητα
- Τη σύσταση της Επιτροπής Κρατών Μελών για τη διευκόλυνση της αποτελεσματικής εφαρμογής των τροποποιημένων κανονισμών
- Δηµιουργία εθνικών αρχών ∆ΥΚ
Στην ανακοίνωση των τροποποιήσεων των κανονισμών από τον Γενικό Διευθυντή του ΠΟΥ, Tedros Adhanom Ghebreyesus, αναφέρθηκε:
«Οι τροποποιήσεις των Διεθνών Υγειονομικών Κανονισμών θα ενισχύσουν την ικανότητα των χωρών να ανιχνεύουν και να ανταποκρίνονται σε μελλοντικές επιδημίες και πανδημίες ενισχύοντας τις δικές τους εθνικές ικανότητες».
Τέλος, τον ισχυρισμό κατέρριψε και ο οργανισμός ελέγχου γεγονότων Science Feedback.
Συμπέρασμα
Ο ισχυρισμός είναι ψευδής. Οι τροποποιήσεις των ΔΥΚ που ανακοινώθηκαν την 1η Ιουνίου 2024 δεν αναφέρουν ότι οι χώρες του ΠΟΥ θα συλλαμβάνουν και θα διώκουν τους πολίτες που αντιτίθενται στο εμβόλιο κατά της γρίπης των πτηνών. Στο ενημερωμένο έγγραφο των κανονισμών δεν γίνεται καμία αναφορά σε συλλήψεις, ενώ και εκπρόσωπος του ΠΟΥ επιβεβαίωσε με δηλώσεις του πως ο ισχυρισμός είναι αναληθής.
