Μία ιστορία με μεγάλη διάδοση τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό κυκλοφορεί στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης με τον ισχυρισμό ότι στο μετρό της Στοκχόλμης υπάρχει ελεύθερη είσοδος για επιβάτες που δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να πληρώσουν εισιτήριο, ενώ ταυτόχρονα οι υπόλοιποι πολίτες, όντες ευσυνείδητοι, δεν το εκμεταλλεύονται και πληρώνουν κανονικά το εισιτήριό τους.
Αναπαραγωγές σε ιστοσελίδες/ιστολόγια: orinadervenoxoria.com
Παραδείγματα αναπαραγωγών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης:
Τι ισχύει
Στις αναπαραγωγές του ισχυρισμού διαβάζουμε την παρακάτω ιστορία:
Ένας Έλληνας τουρίστας μπήκε στο μετρό της Στοκχόλμης. Εκεί παρατήρησε ότι ανάμεσα στα πολλά κανονικά και κοινά περάσματα, υπήρχε ένα από όπου μπορούσες να περάσεις ελεύθερα χωρίς να πληρώσεις εισιτήριο. Ρώτησε τον πωλητή εισιτηρίων: “Γιατί αυτό το πέρασμα είναι ελεύθερο και χωρίς φύλακα ;”. Αυτός του εξήγησε ότι αυτό προορίζεται για άτομα, που για κάποιο λόγο δεν έχουν χρήματα να πληρώσουν το εισιτήριο. Έκπληκτος ο Έλληνας δεν άντεξε να μην του κάνει την ερώτηση, που για τον ίδιο ήταν προφανής :”Και τι γίνεται αν κάποιος έχει λεφτά, αλλά απλά δεν θέλει να πληρώσει ;” Ο πωλητής με ένα χαμόγελο εκπληκτικής αγνότητας του απάντησε: “Και γιατί να το κάνει αυτό ;”
Μην μπορώντας να απαντήσει ο Έλληνας, πλήρωσε το εισιτήριο και προχώρησε ακολουθούμενος από πλήθος, που είχε να πληρώσει εισιτήριο. Η ερώτηση έμεινε αναπάντητη. Η ειλικρίνεια είναι μια από τις πιο απελευθερωτικές αξίες, που μπορεί να έχει ένας λαός. Μια χώρα, που έχει καταφέρει να μετατρέψει αυτή την αξία σε κάτι φυσικό ίσως να είναι αναμφίβολα σε κατάσταση μεγαλύτερης ανάπτυξης. Ίσως, αυτό να είναι και παιδεία και αξίες μιας αναπτυγμένης χώρας.
Χρησιμοποιήσαμε τη μετάφραση της Google για να μεταφράσουμε τη φράση “Ένας Έλληνας τουρίστας μπήκε στο μετρό της Στοκχόλμης”, αλλάζοντας κάθε φορά την εκάστοτε εθνικότητα ανάλογα με τη γλώσσα.
Βρήκαμε πως η ίδια ανάρτηση έχει δημοσιευτεί πολλάκις κατά το παρελθόν σε διάφορες γλώσσες, με τις εθνικότητες κάθε φορά να αλλάζουν. Παραδείγματα αναπαραγωγής της ιστορίας βρίσκουμε από χρήστες στην Ισπανία (από το 2021), στην Πορτογαλία, στο Εκουαδόρ, στη Ρουμανία, στην Κολομβία (2021), στο Μεξικό (2021) ενώ στην Ιταλία ανάλογη δημοσίευση γνώρισε μεγάλη διάδοση, συγκεντρώνοντας 42 χιλιάδες likes και 15 χιλιάδες κοινοποιήσεις μέσα σε λίγες μέρες.
Η παλαιότερη δημοσίευση (από το 2018) και αυτή με τη μεγαλύτερη διάδοση που εντοπίσαμε είναι από την Αργεντινή με 230 χιλιάδες κοινοποιήσεις και 166 χιλιάδες likes όπως βλέπουμε παρακάτω.
Πολλές είναι οι αναπαραγωγές και στα ελληνικά social media με εκατοντάδες δημοσιεύσεις και κοινοποιήσεις, ενώ ανάρτηση στο X από τις 22 Ιανουαρίου 2024 συγκέντρωσε σε μόλις μία ημέρα πάνω από 178 χιλιάδες προβολές.
Ωστόσο, δεν προκύπτει από πουθενά ότι στη Σουηδία επιτρέπεται ελεύθερη είσοδος στο μετρό για τους οικονομικά ασθενέστερους. Σε κατάρριψη του ισπανικού AFP, εκπρόσωπος της εταιρείας δημόσιων μεταφορών της Στοκχόλμης, Storstockholms Lokaltrafik (SL), δήλωσε ότι “αυτά που λέγονται στις viral δημοσιεύσεις δεν αληθεύουν”.
“Πρέπει να έχετε εισιτήριο για να μπείτε στο μετρό. Όλοι οι ταξιδιώτες πρέπει να επιδεικνύουν έγκυρο εισιτήριο στις πύλες πρόσβασης και σε τυχόν ελέγχους που μπορεί να διενεργούνται τακτικά στις εγκαταστάσεις”, δήλωσε εκπρόσωπος της εταιρείας τον Ιανουάριο του 2022, αρνούμενος να δώσει το όνομά του.
Ωστόσο, είναι αλήθεια ότι υπάρχουν ορισμένες περιπτώσεις στις οποίες η πρόσβαση είναι δωρεάν. “Στις μεταφορές SL, τα παιδιά κάτω των 7 ετών ταξιδεύουν δωρεάν και πρέπει να συνοδεύονται από ενήλικα επιβάτη με εισιτήριο. Τα παιδιά κάτω των 12 ετών έχουν επίσης δωρεάν πρόσβαση από τις 12:00 της Παρασκευής και κατά τη διάρκεια των Σαββατοκύριακων και των αργιών. Στις υπόλοιπες περιπτώσεις, η υπηρεσία μας δεν ήταν ποτέ δωρεάν”, εξήγησε η ίδια πηγή. “Το πρόστιμο για τη μετάβαση χωρίς εισιτήριο είναι 1.500 κορώνες [περίπου 145,51 ευρώ ή 166,25 δολάρια από τις 17 Ιανουαρίου 2022]”, πρόσθεσε.
Στην επίσημη ιστοσελίδα της Storstockholms Lokaltrafik, αναφέρεται ρητώς ότι:
Εάν ταξιδέψετε χωρίς έγκυρο εισιτήριο, θα πρέπει να πληρώσετε πρόστιμο επιπλέον του πλήρους ενιαίου ναύλου. Το πρόστιμο ανέρχεται σε 1500 SEK. Επιπλέον, πληρώνετε την τιμή του εισιτηρίου μονής διαδρομής, η οποία για τους ενήλικες είναι 42 SEK και για τους ηλικιωμένους, τους φοιτητές και τους νέους είναι 26 SEK. Εάν δεν πληρώσετε το πρόστιμο (ή δεν ασκήσετε επιτυχώς έφεση) εντός 10 ημερών, θα λάβουμε περαιτέρω μέτρα. Το εισιτήριό σας πρέπει να καλύπτει ολόκληρη τη διαδρομή σας.
Να σημειωθεί ότι στην ιστοσελίδα της εταιρείας υπάρχει ενημέρωση για τις τιμές ταξιδιού χωρίς να γίνεται επισήμανση για προβλεπόμενες εξαιρέσεις για το μετρό, τα τρένα ή το τραμ.
Επιπροσθέτως, σε άρθρο του visitstockholm.com από τις 31 Αυγούστου 2023 αναφέρονται ξεκάθαρα οι τιμές των εισιτηρίων για τις δημόσιες συγκοινωνίες, το ύψος των προστίμων που μπορεί να επιβληθούν για τους μη έχοντες εισιτήριο και τέλος υπογραμμίζεται ότι ένας γονέας με καροτσάκι μπορεί να ταξιδέψει δωρεάν σε οποιοδήποτε λεωφορείο της Στοκχόλμης.
Η αναφερόμενη ιστοσελίδα είναι της εταιρείας Stockholm Business Region και ανήκει εξ ολοκλήρου στην πόλη της Στοκχόλμης. Το έργο και ο σκοπός της είναι η προώθηση και ανάπτυξη της σουηδικής πρωτεύουσας ως βιώσιμου τόπου εγκατάστασης, επενδύσεων και ελκυστικού προορισμού επισκεπτών.
Όπως εντοπίζουμε και στη σουηδική ιστοσελίδα lasuedeenkit.se, το πρόστιμο για κάποιον που ελέγχεται και δεν έχει εισιτήριο στη Σουηδία ανέρχεται στις 1.500 κορώνες. Εκεί διαβάζουμε ότι:
- Τα παιδιά κάτω των 7 ετών ταξιδεύουν δωρεάν με έναν ενήλικα που πληρώνει. Από 7 ετών και άνω, θα πρέπει να αγοράσετε στο παιδί σας εισιτήριο μειωμένου ναύλου.
- Τα παιδιά μεταξύ 7 και 12 ετών ταξιδεύουν δωρεάν με έναν ενήλικα που πληρώνει από τις 12 το βράδυ της Παρασκευής έως την Κυριακή το βράδυ.
- Στα λεωφορεία, ένας ενήλικας με καροτσάκι ταξιδεύει δωρεάν. Επιβιβάζεστε από την πίσω πόρτα (ή τις πίσω πόρτες), ενώ οι υπόλοιποι ενήλικες που συνοδεύουν το λεωφορείο πρέπει να πληρώσουν και να επιβιβαστούν από μπροστά.
Τέλος, στον γνωστό ιστότοπο TripAdvisor, που περιέχει ταξιδιωτικές συμβουλές, παρατίθενται οι τρόποι με τους οποίους μπορεί κανείς να μετακινηθεί με δημόσιες συγκοινωνίες στη Στοκχόλμη, καθώς και οι τρόποι πληρωμής, χωρίς να αναφέρεται πουθενά πως υπάρχει ελεύθερη είσοδος στο μετρό.
Συμπέρασμα
Η ιστορία ενός υποτιθέμενου Έλληνα τουρίστα που είδε επιβάτες του μετρό της Στοκχόλμης να πληρώνουν για το εισιτήριό τους, παρόλο που μπορούσαν να περάσουν δωρεάν, είναι ψευδής. Δεν υπάρχει ελεύθερη πρόσβαση στο μετρό χωρίς εισιτήριο και όσοι επιβαίνουν σε αυτό χωρίς εισιτήριο τιμωρούνται με πρόστιμο, σύμφωνα με την επίσημη ιστοσελίδα της εταιρείας δημόσιων μεταφορών της Στοκχόλμης.
Η εξεταζόμενη ιστορία είναι ευρέως διαδεδομένη και στο εξωτερικό και έχει παραλλαγές σε αρκετές γλώσσες που κυκλοφορούν στα κοινωνικά δίκτυα εδώ και πολλά χρόνια.
