Δημοσιεύσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης καθώς και στον ηλεκτρονικό τύπο αναπαράγουν τον ισχυρισμό ότι ο Διευθύνων Σύμβουλος της Moderna, Stephane Bancel, παραδέχτηκε ότι η εταιρεία παρήγαγε το 2019 100,000 δόσεις εμβολίου κατά της νόσου COVID-19 προτού ξεκινήσει η πανδημία. Ωστόσο, ο ισχυρισμός δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα, με τα λόγια του Bancel να έχουν παρερμηνευθεί.
Παραδείγματα: YgeiaNews, ProNews, Lumi News, Focus.fm, El.gr, Karditsastakra
Παραδείγματα σχετικών αναρτήσεων στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης:
Τι ισχύει
Ο Διευθύνων Σύμβουλος της Moderna, Inc., φαρμακευτικής και βιοτεχνολογικής εταιρείας με έδρα το Κέιμπριτζ της Μασαχουσέτης στις ΗΠΑ, Stephane Bancel, παρευρέθηκε στις 18 Ιανουαρίου 2023 στην συνεδρίαση του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ (WEF) με θέμα «Η κατάσταση της πανδημίας». Η συζήτηση επικεντρώθηκε γύρω από την μετατόπιση της παγκόσμιας στρατηγικής από την αντιμετώπιση της πανδημίας της νόσου COVID-19 στην διαχείριση της ενδημίας και στην ταυτόχρονη κάλυψη των αναγκών υπηρεσιών υγείας.
Ο Bancel, που ήταν μέρος του πάνελ, κλήθηκε να απαντήσει σε ερώτηση της Sasha Vakulina, συντονίστριας της συζήτησης και ανώτατης συντάκτη επιχειρηματικών θεμάτων του Euronews. Η ερώτηση επικεντρωνόταν στον τρόπο ανάπτυξης εμβολίων από το 2022 και ύστερα, με αναφορά σε αυτό της COVID-19, καθώς και στην περαιτέρω ανάπτυξη ενός εμβολίου βάσει των διαφόρων παραλλαγών που δύναται να προκύψουν.
Η απάντηση του Bancel είναι η εξής:
Τα σημαντικά νέα σε σχέση με το 2020, είναι πως τώρα υπάρχει παραγωγική ικανότητα. Όπως γνωρίζει και ο Seth (Διευθύνων Σύμβουλος της Gavi, the Vaccine Alliance) η Moderna παρήγαγε 100.000 δόσεις το 2019 για ολόκληρο το έτος. Θυμάμαι μετά το Davos να περπατάω προς το γραφείο παραγωγής και να λέω «πως θα φτιάξουμε ένα δισεκατομμύριο δόσεις για το επόμενο έτος;» και με κοίταξαν με έναν περίεργο τρόπο και ρώτησαν «Τι;» και απάντησα, «Ναι, θα χρειαστεί να φτιάξουμε ένα δισεκατομμύριο δόσεις εμβολίου για το επόμενο έτος, θα υπάρξει πανδημία.
Από την εν λόγω απάντηση γίνεται αντιληπτό πως ο Bancel αναφερόταν στο σύνολο των εμβολίων που παρήγαγε η αμερικανική φαρμακευτική εταιρεία και όχι συγκεκριμένα στο εμβόλιο της νόσου COVID-19. Τα παραπάνω επιβεβαίωσε και το AFP ύστερα από επικοινωνία με τον Bancel, ο οποίος σημείωσε ότι το εμβόλιο της COVID-19 δεν είχε αναπτυχθεί μέχρι το 2020.
Στην προσπάθειά μας να επιβεβαιώσουμε τα παραπάνω μπορέσαμε να εντοπίσουμε δημοσίευμα από την ιστοσελίδα της Moderna, στο οποίο αναφέρονται οι εν εξελίξει κλινικές μελέτες της εταιρείας με σκοπό την περαιτέρω ανάπτυξη mRNA εμβολίων και θεραπειών. Αναφορικά, μερικά από τα προϊόντα-θεραπείες που ανέπτυσσε ήδη από το 2019 αφορούσαν, μεταξύ άλλων, προληπτικά εμβόλια, εμβόλια κατά συγκεκριμένης μορφής καρκίνου και συστηματικές ενδοκυτταρικές θεραπείες. Είναι, λοιπόν, αντιληπτό πως η εταιρεία ασχολούνταν με την ανάπτυξη και παραγωγή εμβολίων πριν την πανδημία της COVID-19 και άρα επιβεβαιώνονται οι ανωτέρω δηλώσεις του Bancel.
Πολύ συχνά παρατηρούμε σε παρόμοιους ισχυρισμούς να ακολουθείται μια παραπλανητική τακτική, κατά την οποία απλές δηλώσεις παρουσιάζονται ως εκ λάθους αποκαλύψεις που θα σοκάρουν το κοινό. Τα δημοσιεύματα προσπαθούν να στηριχθούν στη δήλωση του Bancel με σκοπό να «αποδείξουν» ότι η πανδημία είχε σχεδιαστεί με σκοπό να μας προμηθεύσουν με εμβόλια, τα οποία είχαν αναπτύξει από πριν. Πληθώρα επιστημονικών δεδομένων έχουν υποστηρίξει την φυσική προέλευση του ιού της COVID-19. Μάλιστα, υποτιθέμενη μελέτη που υποστήριζε ότι εντόπισε αποτύπωμα εργαστηριακής κατασκευής στο γονιδίωμα του κορωνοϊού SARS-CoV-2 διαψεύστηκε από πολυάριθμους ειδικούς διεθνώς. Μπορείτε να διαβάσετε αναλυτικότερα για την αναφερόμενη μελέτη σε προηγούμενο άρθρο των Ελληνικών Hoaxes.
Χρονολογικά στοιχεία
Ακόμη, αν θέλουμε να κατανοήσουμε τα παραπάνω σε ένα ευρύτερο πλαίσιο, μπορούμε να εξετάσουμε τον ισχυρισμό και υπό το πρίσμα ενός χρονολογικού υπόβαθρου. Η COVID-19 εντοπίστηκε για πρώτη φορά σε κρούσμα στην πόλη Γουχάν τον Δεκέμβριο του 2019, με τη νόσο να εξαπλώνεται μετέπειτα με μεγάλη ταχύτητα σε παγκόσμιο επίπεδο. Στις 30 Ιανουαρίου 2020, σύμφωνα με τις συστάσεις της Επιτροπής Έκτακτης Ανάγκης, ο Γενικός Διευθυντής του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) κήρυξε ότι η επιδημία αποτελεί έκτακτη ανάγκη δημόσιας υγείας διεθνούς ενδιαφέροντος (PHEIC). Στις 11 Μαρτίου του 2020 το επιδημικό ξέσπασμα χαρακτηρίστηκε ως πανδημία από τον ΠΟΥ. Η ετήσια συνάντηση του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ στο Νταβός της Ελβετίας το 2020, στην οποία αναφέρεται ο Bancel στην δήλωσή του, έλαβε χώρα από τις 21 έως τις 24 Ιανουαρίου του 2020. Παρότι η επιδημία είχε αρχίσει να προκαλεί ανησυχίες σε παγκόσμιο επίπεδο, και με βάση την ανωτέρω χρονολογική σειρά των γεγονότων, θα ήταν και πάλι αδύνατον το σχόλιο του Bancel για τα εμβόλια που παρήγαγε η Moderna το 2019 να αναφερόταν σε εμβόλια της COVID-19.
Ομοίως, ισχυρισμός που υποστήριζε ότι ο Διευθύνων Σύμβουλος της Moderna, Stephane Bancel, «παραδέχτηκε» πως έφτιαξε το εμβόλιο της COVID-19 προτού η ασθένεια αποκτήσει καν όνομα, στηριζόμενος σε απόσπασμα αμερικανικής τηλεοπτικής ενημερωτικής εκπομπής, καταρρίφθηκε από το Snopes. Τον Ιανουάριο του 2020 είχε γίνει ευρέως γνωστό ότι η αμερικανική κυβέρνηση ξεκίνησε συνεργασία με τη Moderna, με τον τότε διευθυντή του Εθνικού Ινστιτούτου Αλλεργιών και Λοιμωδών Νόσων (NIAID) των ΗΠΑ, Anthony Fauci, να δηλώνει το εξής:
Συνεργαζόμαστε με μια εταιρεία που ονομάζεται Moderna. […] Θα έχουμε πιθανότατα ένα υποψήφιο εμβόλιο σε πρώιμες δοκιμές φάσης Ι για την ασφάλεια, σε περίπου τρεις μήνες. Αυτό δεν σημαίνει ότι θα έχουμε ένα εμβόλιο έτοιμο για χρήση σε τρεις μήνες- ακόμη και σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης, αυτό θα χρειαζόταν ένα έτος ή και περισσότερο. Αλλά ήδη το έχουμε ξεκινήσει.
Ακόμη, σύμφωνα με δημοσίευμα των NYT στις 21 Νοεμβρίου του 2020, αφότου η Moderna έλαβε τη γενετική αλληλουχία του νέου ιού από κινέζους ερευνητές, μπόρεσε να σχεδιάσει το νέο εμβόλιο mRNA έπειτα από δύο ημέρες.
Συμπέρασμα
Με βάση τα ανωτέρω, προκύπτει πως ο ισχυρισμός είναι ψευδής. Τα χρονολογικά γεγονότα που παραθέσαμε δεν δύνανται να υποστηρίξουν λογικώς τον ισχυρισμό, ενώ ταυτόχρονα όλα τα στοιχεία που είχαμε κατά τη διάρκεια της ανάπτυξης των εμβολίων επιβεβαιώνουν όσα έχουν λεχθεί. Τα 100,000 εμβόλια που παρήγαγε η Moderna για το 2019 δεν αφορούσαν τον ιό SARS-CoV-2.
