Ο οργανισμός Frontex της ΕΕ για τα σύνορα δεν έχει προειδοποιήσει ότι 330.000 μετανάστες θα φτάσουν στην Ευρώπη το 2023, σε αντίθεση με όσα υποστηρίζουν άρθρα και αναρτήσεις στο Facebook που κοινοποιούνται στα ελληνικά. Άλλες αναρτήσεις υποστηρίζουν ότι «330.000 παράνομοι μετανάστες έφτασαν στην ΕΕ το 2022». Και οι δύο ισχυρισμοί φαίνεται να αποτελούν παρερμηνεία ενός εγγράφου που εξέδωσε ο οργανισμός στις 13 Ιανουαρίου, όπου ανέφερε ότι μέτρησε 330.000 παράνομες εισόδους στην ΕΕ κατά τη διάρκεια του έτους. Όπως εξήγησε η Frontex στο AFP, «το ίδιο άτομο μπορεί να περάσει τα σύνορα πολλές φορές» και συνεπώς να καταμετρηθεί πολλές φορές. Ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης (ΔΟΜ) εκτιμά ότι 187.000 άνθρωποι εισήλθαν παράνομα στην Ευρώπη το 2022, αριθμός που αρκετοί ερευνητές θεωρούν πολύ πιο αξιόπιστο.
«Ετοιμαστείτε- FRONTEX: Έρχονται 330.000 Αφγανοί, Αλγερινοί, Μαροκινοί, Σύροι και Τυνήσιοι», γράφει μια φωτογραφία που κοινοποιήθηκε στο Facebook στις 14 Ιανουαρίου 2023.
Η εικόνα είναι στην πραγματικότητα ένα στιγμιότυπο οθόνης από άρθρο στον ιστότοπο Pro News, που δημοσιεύθηκε στο διαδίκτυο την ίδια ημερομηνία, με την προσθήκη δύο λέξεων στα αγγλικά, «Theodoris Team». Το κείμενο συνεχίζει: «Τουλάχιστον 330.000 μετανάστες αναμένεται εισέλθουν παράνομα στην Ευρωπαϊκή Ένωση το 2023, ανακοίνωσε την Παρασκευή (13 Ιανουαρίου, σ.σ.) η Υπηρεσία Προστασίας των Εξωτερικών Συνόρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Frontex)».
Στιγμιότυπα της παραπλανητικής ανάρτησης στο Facebook (αριστερά) και του παραπλανητικού άρθρου της Pro News στο διαδίκτυο (δεξιά). Λήψη εικόνων: 23/01/2023 – AFP
Παρόμοια άρθρα έχουν δημοσιευτεί σε ιστότοπους εδώ, εδώ ή εδώ, καθώς και στο Facebook εδώ και στο Twitter εδώ.
Μια άλλη εκδοχή του ισχυρισμού κυκλοφόρησε επίσης στο Facebook και σε ιστολόγια, υποστηρίζοντας ότι «330.000 άνθρωποι εισήλθαν παράνομα στην ΕΕ το 2022». Η ίδια εκδοχή κοινοποιήθηκε και στα γαλλικά.
Τα στοιχεία αυτά φαίνεται να αποτελούν παρερμηνεία των στατιστικών στοιχείων από δελτίο τύπου που δημοσιεύθηκε στις 13 Ιανουαρίου 2023 από την υπηρεσία ελέγχου των συνόρων της ΕΕ, Frontex.
Ωστόσο, οι ισχυρισμοί σχετικά με την υποτιθέμενη «προειδοποίηση» του οργανισμού για χιλιάδες μετανάστες που θα φτάσουν το 2023 είναι ψευδείς. Το AFP δεν βρήκε καμία σχετική προειδοποίηση στο έγγραφο που δημοσίευσε ο οργανισμός. Επιπλέον, είναι παραπλανητικός ο ισχυρισμός ότι ο Frontex κατέγραψε «330.000 άτομα» που εισήλθαν παράνομα στην ΕΕ το 2022. Το έγγραφο αναφέρεται σε «παράνομες διελεύσεις», που είναι ένας πολύ διαφορετικός όρος σύμφωνα με την Frontex.
Δεν υπάρχουν προβλέψεις στο έγγραφο της Frontex
Το δελτίο τύπου που δημοσιεύθηκε στις 13 Ιανουαρίου 2023 στον επίσημο ιστότοπο του οργανισμού, δεν περιέχει προειδοποιήσεις ή προβλέψεις σχετικά με μια υποτιθέμενη άφιξη μεταναστών στο έδαφος της Ευρωπαϊκής Ένωσης το 2023.
Σε ηλεκτρονικό μήνυμα της 23ης Ιανουαρίου, εκπρόσωπος της Frontex έγραψε στο AFP ότι το δελτίο Τύπου της 13ης Ιανουαρίου παρείχε στατιστικά στοιχεία για τον αριθμό των παράνομων διελεύσεων των συνόρων το 2022, λέγοντας ότι «οι 330.000 παράνομες διελεύσεις των συνόρων αναφέρονται στο περασμένο έτος και βασίζονται σε στοιχεία από τις εθνικές αρχές».
«Δεν έχουμε κάνει καμία πρόβλεψη για το 2023 σχετικά με τον εν λόγω αριθμό παράνομων διελεύσεων συνόρων», έγραψε ακόμη η εκπρόσωπος της Frontex.
Άτομα έναντι διελεύσεων
Η συνοριακή υπηρεσία ανακοίνωσε πράγματι αύξηση 64% στις παράνομες εισόδους σε σύγκριση με το 2021. «Αυτό ήταν το δεύτερο συνεχόμενο έτος με απότομη αύξηση του αριθμού των παράνομων εισόδων», ανέφερε η υπηρεσία στο σημείωμά της.
Ωστόσο, η Frontex δεν μέτρησε 330.000 άτομα, αλλά 330.000 παράνομες διελεύσεις. Ο οργανισμός μετρά μόνο τον αριθμό των παράτυπων εισόδων που εντοπίστηκαν στο ευρωπαϊκό έδαφος και όχι τον αριθμό των ανθρώπων που εισήλθαν παράνομα. Στο τέλος του σημειώματος εξηγείται ότι «το ίδιο άτομο μπορεί να διασχίσει τα σύνορα πολλές φορές, σε διαφορετικές τοποθεσίες στα εξωτερικά σύνορα».
Για να προσμετρηθεί η διέλευση, ο οργανισμός αναφέρει ότι «το άτομο πρέπει να διασχίσει πραγματικά τα εξωτερικά σύνορα και να εισέλθει στην Ευρωπαϊκή Ένωση». Ο οργανισμός λέει ότι προσμετράται τόσο κάθε φορά που ένα άτομο εντοπίζεται από τις αρχές αλλά δεν συλλαμβάνεται, όσο και κάθε περίπτωση που συνοριοφύλακες σταματούν ένα άτομο και το στέλνουν πίσω από τα σύνορα.
Ως εκ τούτου, μπορεί να καταμετρηθούν πολλές είσοδοι για ένα άτομο που έχει προσπαθήσει να διασχίσει τα σύνορα αρκετές φορές. Σύμφωνα με τον ερευνητή και ειδικό στη μετανάστευση Τομά Λακρουά του Εθνικού Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών (CNRS) της Γαλλίας, αυτό δεν είναι καθόλου ασυνήθιστο. «Οι αναφορές μεταναστών που έχουν προσπαθήσει [να διασχίσουν τα σύνορα] πέντε, δέκα, είκοσι φορές είναι εξαιρετικά συχνές», δήλωσε στο AFP στις 18 Ιανουαρίου, αναφερόμενος ειδικότερα στην έρευνα για την κατάσταση στα σύνορα μεταξύ Σερβίας και Κροατίας.
Παρομοίως, ένα άτομο μπορεί να διασχίσει τα σύνορα της ΕΕ πολλές φορές, αλλά σε διαφορετικά σημεία εισόδου. Αυτό συμβαίνει κυρίως με τους μετανάστες που εισέρχονται στην ΕΕ μέσω της Ελλάδας από την Τουρκία και στη συνέχεια εξέρχονται από την ΕΕ μέσω των Βαλκανίων πριν εισέλθουν ξανά μέσω της Κροατίας ή της Ουγγαρίας.
Χάρτης της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του χώρου Σένγκεν μετά την είσοδο της Κροατίας στη ζώνη ελεύθερης κυκλοφορίας την 1η Ιανουαρίου 2023. – AFP
Τα στοιχεία του ΔΟΜ είναι πιο αξιόπιστα όσον αφορά την καταγραφή των πραγματικών παράτυπων αφίξεων
Στατιστικά στοιχεία από άλλες πηγές μπορούν να βοηθήσουν να δοθεί πλαίσιο στα στοιχεία που δημοσιεύει η Frontex, επί παραδείγματι αυτά που παρέχει ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης (ΔΟΜ), ο οργανισμός των Ηνωμένων Εθνών που είναι αρμόδιος για τη μετανάστευση. Ο ΔΟΜ καταμετρά τον αριθμό των παράνομων αφίξεων στο ευρωπαϊκό έδαφος κάθε χρόνο μέσω της πλατφόρμας του Displacement Tracking Matrix.
Σε ένα ηλεκτρονικό μήνυμα προς το AFP στις 18 Ιανουαρίου 2023, ο ΔΟΜ ανέφερε ότι μέτρησε «187.993 μετανάστες και πρόσφυγες που εισήλθαν παράνομα στην Ευρώπη» το 2022. Ο αριθμός αυτός προκύπτει από τα δικά του δεδομένα πεδίου, πληροφορίες από τις εθνικές αρχές και αναφορές των μέσων ενημέρωσης.
Αυτό αντιπροσωπεύει αύξηση 24% σε σύγκριση με το 2021, η οποία είναι μικρότερη από την αύξηση των εντοπισμών που υπολογίζει η Frontex.
«Αυτός ο αριθμός είναι πολύ πιο αξιόπιστος όσον αφορά τις πραγματικές αφίξεις», είπε ο Τομά Λακρουά. Σε αντίθεση με τη Frontex, ο ΔΟΜ, του οποίου τα στοιχεία είναι πιο σταθερά με την πάροδο του χρόνου, προσπαθεί να αποφύγει το πρόβλημα της διπλής καταγραφής. Για παράδειγμα, ο ΔΟΜ δεν υπολογίζει τους ανθρώπους που ταξιδεύουν στα Βαλκάνια.
Ο ΔΟΜ «υποθέτει ότι τα περισσότερα από τα άτομα που ταξιδεύουν κατά μήκος της περιοχής των Δυτικών Βαλκανίων περιλαμβάνονται ήδη στα στοιχεία των αφίξεων είτε για την Ελλάδα, είτε για τη Βουλγαρία, είτε για την Κύπρο», όπως εξήγησε στο AFP. «Καθώς το ίδιο άτομο μπορεί να διασχίσει πολλαπλά χερσαία σύνορα χωρών της ΕΕ και τρίτων χωρών κατά τη μετακίνησή του εντός της περιοχής, δεν υπάρχει τρόπος να αποφευχθεί η διπλή καταμέτρηση», πρόσθεσε.
Ο ΔΟΜ δήλωσε περαιτέρω στο AFP στις 19 Ιανουαρίου ότι η «χαλάρωση των περιορισμών των συνόρων και της μετακίνησης λόγω του κορονοϊού είναι ένα στοιχείο» πίσω από την αύξηση των αριθμών το 2022, αλλά πρόσθεσε ότι «οι παράγοντες πίσω από αυτό είναι πολλοί και πολύπλοκοι». Σημείωσε ότι «οι συνολικοί αριθμοί αφίξεων βρίσκονται στο ίδιο εύρος με το 2017-2019 και πολύ κάτω από τις αφίξεις του 2015-2016», στο αποκορύφωμα της μεταναστευτικής κρίσης.
Πολλές από αυτές τις παράτυπες εισόδους μπορεί επίσης να είναι πρόσφυγες που μπορούν να υποβάλουν νόμιμα αίτηση ασύλου στην Ευρωπαϊκή Ένωση, δήλωσε ο ΔΟΜ.
Τα στοιχεία της Frontex και οι περιορισμοί τους
Δεν είναι η πρώτη φορά που επικρατεί τέτοια σύγχυση γύρω από τα στοιχεία της Frontex. Τον Οκτώβριο του 2022, η γαλλική εφημερίδα Libération είχε ήδη επαληθεύσει ένα άρθρο του γαλλικού ραδιοφωνικού σταθμού Europe 1, στο οποίο ο σταθμός είχε ισχυριστεί ότι «228.000 άνθρωποι [είχαν] διασχίσει παράνομα τα ευρωπαϊκά σύνορα» κατά τους πρώτους εννέα μήνες του έτους. Και πάλι ο αριθμός αυτός αφορούσε τις διελεύσεις και όχι τα άτομα.
Η Désinfox Migrations, μια ένωση που έχει ως στόχο να καταρρίψει τις ψευδείς και παραπλανητικές πληροφορίες σχετικά με το θέμα της μετανάστευσης, είχε επίσης προειδοποιήσει στο Twitter σχετικά με αυτή την παρερμηνεία των στοιχείων της Frontex και είχε ζητήσει να «τοποθετηθούν τα στοιχεία αυτά στη σωστή τους διάσταση».
Γενικότερα, «τα στοιχεία της Frontex πρέπει να λαμβάνονται με προσοχή», δήλωσε στο AFP στις 17 Ιανουαρίου η Τάνια Ρατσό, ερευνήτρια και συνεργάτιδα στο Πανεπιστήμιο Paris-Saclay στο ευρωπαϊκό δίκαιο και σύμβουλος της πρωτοβουλίας Désinfox Migrations. Σύμφωνα με την κ. Ρατσό, τα στοιχεία της Frontex μπορεί να είναι «παραπλανητικά» και «δεν μας επιτρέπουν πραγματικά να γνωρίζουμε πόσοι άνθρωποι έχουν περάσει τα σύνορα».
«Η Frontex είναι δικαστής και ένορκος. Αυτά δεν είναι ανεξάρτητα δεδομένα», δήλωσε στο AFP στις 17 Ιανουαρίου η Βιρζινί Γκιροντόν, διευθύντρια έρευνας στο CNRS και την Sciences Po Paris. «Η Frontex δεν είναι η Eurostat (σ.σ: η υπηρεσία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που είναι υπεύθυνη για τις στατιστικές πληροφορίες σε επίπεδο ΕΕ.)».
Ορισμένοι από τους ειδικούς που ερωτήθηκαν προειδοποίησαν επίσης πως δεν πρέπει να ερμηνεύεται υπερβολικά η αύξηση κατά 64% που ανακοίνωσε η Frontex. «Το να λέμε ότι τα νούμερα αυξήθηκαν απότομα είναι μια βιαστική ερμηνεία που πρέπει να ελεγχθεί», υποστηρίζει ο Τομά Λακρουά. «Η Frontex δημοσιεύει αυτά τα στοιχεία για να δικαιολογήσει την αύξηση του δικού της προϋπολογισμού. Τους είναι χρήσιμα τόσο για να δικαιολογήσουν προηγούμενες αυξήσεις όσο και για να ζητήσουν μελλοντικές».
Ο προϋπολογισμός του οργανισμού, ο οποίος αυξάνεται σχεδόν συνεχώς από την έναρξή του το 2005, έχει φθάσει τα 754 εκατομμύρια ευρώ το 2022, ποσό υπερδιπλάσιο από αυτό του 2020 (364 εκατομμύρια ευρώ).
Στιγμιότυπο από το Statista, που δείχνει την αύξηση του προϋπολογισμού της Frontex. Λήψη εικόνας: 23/01/2023 – AFP
Στην ανακοίνωσή του, η Frontex υπενθυμίζει επίσης τον ρόλο της στην προστασία των ευρωπαϊκών συνόρων, αναφέροντας ότι «ο συνεχώς αυξανόμενος αριθμός παράτυπων διελεύσεων καταδεικνύει την ανάγκη για μια ισχυρή και αποτελεσματική ευρωπαϊκή συνοριοφυλακή και ακτοφυλακή, με τη Frontex ως ισχυρό υποστηρικτή των κρατών μελών».
Αύξηση των δυνατοτήτων ανίχνευσης της Frontex
Τόσο ο Τομά Λακρουά όσο και η Τάνια Ρατσό τόνισαν ότι η αύξηση των εντοπισμών μπορεί επίσης να εξηγηθεί εν μέρει από τη μεγάλη αύξηση των «ανθρώπινων και δημοσιονομικών πόρων», για παράδειγμα με την εκτενέστερη χρήση μη επανδρωμένων αεροσκαφών και καμερών παρακολούθησης.
«Η αύξηση αυτή συσχετίζεται επίσης με την αύξηση των πόρων της Frontex», εξηγεί η Τάνια Ρατσό.
Η Βιρζινί Γκιροντόν, ωστόσο, προσδιορίζει αυτό το σημείο εξηγώντας ότι τα δεδομένα παρέχονται επίσης από τις κυβερνητικές αρχές και δεν προέρχονται αποκλειστικά από την Frontex: «Η αύξηση του προϋπολογισμού της Frontex είναι πολύ σημαντική, αλλά οι συνοριοφύλακες της Frontex είναι μόνο 1.500 άτομα», υπενθυμίζει, εξηγώντας ότι η αύξηση των πόρων μπορεί να εξηγήσει την αύξηση των ανιχνεύσεων μεσοπρόθεσμα, αλλά όχι από έτος σε έτος.
«Αυτό δεν σημαίνει ότι τα στοιχεία αυτά δεν έχουν νόημα και δεν δείχνουν τάσεις», λέει η ίδια, ενώ ζητά, όπως και οι άλλοι ερευνητές που ερωτήθηκαν, τη μέγιστη δυνατή επαγρύπνηση όσον αφορά τα στοιχεία αυτά.
AFP
© AGENCE FRANCE-PRESSE | 2024 | Με επιφύλαξη παντός δικαιώματος. Οποιαδήποτε χρήση του περιεχομένου του AFP σε αυτόν τον ιστότοπο υπόκειται στους όρους χρήσης που διατίθενται στη διεύθυνση CGU. Με την πρόσβαση και/ή τη χρήση οποιουδήποτε περιεχομένου του AFP που διατίθεται σε αυτόν τον ιστότοπο, συμφωνείτε να δεσμεύεστε από τους προαναφερθέντες όρους χρήσης. Οποιαδήποτε χρήση του περιεχομένου του AFP γίνεται με δική σας αποκλειστική και πλήρη ευθύνη.
Αρχικά δημοσιεύτηκε εδώ.
