Σημαντική διάδοση, με χιλιάδες κοινοποιήσεις, γνωρίζει από τα μέσα Απριλίου του 2024 ο ισχυρισμός πως ο ιδρυτής του Facebook, Mark Zuckerberg, είπε πως η ανάρτηση της Κυριακής προσευχής (το «Πάτερ Ημών») παραβιάζει τους κανόνες του κοινωνικού δικτύου. Ταυτόχρονα, οι αναρτήσεις που αναπαράγουν τον εν λόγω ισχυρισμό καλούν τους χρήστες του μέσου να δημοσιεύσουν οι ίδιοι την προσευχή. Ωστόσο, όπως θα δούμε στη συνέχεια, το Facebook ουδέποτε δήλωσε πως η προσευχή παραβιάζει τους κανόνες του ενώ ο ψευδής αυτός ισχυρισμός διαδίδεται στο εξωτερικό εδώ και χρόνια.
Παράδειγμα δημοσίευσης: karditsastakra.com
Παραδείγματα αναρτήσεων στο Facebook:
Στις υπό εξέταση αναρτήσεις διαβάζουμε τα εξής:
Ακούσαμε τον Mark Zuckerberg να λέει ότι η ανάρτηση της προσευχής “Πάτερ ημών” παραβιάζει τις πολιτικές του στο Facebook, καλούμε όλους τους Χριστιανούς να δημοσιεύσουν την προσευχή του “Πατέρα ημών” στα αντίστοιχα Facebook.
Θα δηλώσουμε δημόσια την πίστη μας, ενθυμούμενοι ότι ο Ιησούς είπε: «Όποιος με αρνηθεί εδώ στη γη, θα τον αρνηθώ ενώπιον του Πατέρα μου, που είναι στον ουρανό. ” (Ματθαίος 10:33).
Πάτερ ἡμῶν ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς, ἁγιασθήτω τὸ ὄνομά σου, ἐλθέτω ἡ βασιλεία σου, γενηθήτω τὸ θέλημά σου, ὡς ἐν οὐρανῷ καὶ ἐπὶ τῆς γῆς. Τὸν ἄρτον ἡμῶν τὸν ἐπιούσιον δὸς ἡμῖν σήμερον· καὶ ἄφες ἡμῖν τὰ ὀφειλήματα ἡμῶν, ὡς καὶ ἡμεῖς ἀφίεμεν τοῖς ὀφειλέταις ἡμῶν· καὶ μὴ εἰσενέγκῃς ἡμᾶς εἰς πειρασμόν, ἀλλὰ ῥῦσαι ἡμᾶς ἀπὸ τοῦ πονηροῦ,ὅτι σοῦ ἐστιν ἡ βασιλεία καὶ ἡ δύναμις καὶ ἡ δόξα εἰς τοὺς αἰῶνας
Τι ισχύει
Η γνωστή προσευχή που ξεκινά με την φράση “Πάτερ Ημών” προέρχεται από το Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο, από το κεφ. 6:9-13, σύμφωνα με το οποίο δόθηκε από τον ίδιο τον Ιησού Χριστό στους μαθητές του, ως υπόδειγμα του τρόπου με τον οποίο θα πρέπει να προσεύχονται. Καθώς, σύμφωνα με τα ιερά κείμενα του Χριστιανισμού, η προσευχή αυτή δόθηκε από τον ίδιο τον “Κύριον”, ονομάστηκε “Κυριακή προσευχή”. Αν και ο ισχυρισμός πως η Κυριακή – ή αλλιώς Υποδειγματική – προσευχή παραβιάζει τις πολιτικές του Facebook γνωρίζει σημαντική διάδοση στη χώρα μας τις τελευταίες ημέρες, ο ίδιος ισχυρισμός κυκλοφορεί και διαδίδεται στο κοινωνικό δίκτυο τουλάχιστον από τo 2020.
Στα τέλη Οκτωβρίου του 2020, η ομάδα ελέγχου γεγονότων Verify του τηλεοπτικού δικτύου WUSA9 της Washington DC εξέτασε για πρώτη φορά τον εν λόγω ισχυρισμό μετά από ερώτηση τηλεθεατή, ο οποίος τους ρώτησε αν αληθεύουν αναρτήσεις που ισχυρίζονταν πως το Facebook απαγόρευσε την προσευχή The Lord’s Prayer (όπως ονομάζεται στα αγγλικά η Κυριακή προσευχή) διότι αυτή παραβιάζει τους κανόνες του κοινωνικού δικτύου.
Σύμφωνα με το Verify/WUSA9, σε επικοινωνία τους με εκπρόσωπο του Facebook, αυτός διέψευσε πως η προσευχή παραβιάζει οποιονδήποτε κανόνα:
Μετάφραση:
[…] Ένας τηλεθεατής μας ζήτησε να μάθουμε εάν αυτή η ανάρτηση, η οποία ισχυρίζεται ότι η προσευχή του Κυρίου αντίκειται στις πολιτικές του Facebook, είναι αληθής. Ας επαληθεύσουμε λοιπόν. Το Facebook απαγόρευσε στους χρήστες να δημοσιεύουν την Προσευχή του Κυρίου;
Για να λάβουμε την απάντηση, μπήκαμε κατευθείαν στο Facebook. Σε δήλωσή του μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, ένας εκπρόσωπος (στμ: του Facebook) είπε στους ερευνητές μας πως αυτό είναι ψευδές. Στη συνέχεια, οι ερευνητές μας εξέτασαν τις οδηγίες της κοινότητας του Facebook. Δεν υπάρχει αναφορά σε προσευχή. Για να το τριπλοτσεκάρουμε, οι ερευνητές μας αναζήτησαν την Προσευχή του Κυρίου στο Facebook. Βρήκαμε ομάδες, βίντεο και αναρτήσεις. Μερικά είναι δύο ετών και μερικά δημοσιεύτηκαν μόλις αυτή την εβδομάδα. Έτσι μπορούμε να επαληθεύσουμε πως, όχι, η προσευχή του Κυρίου, μαζί με οποιεσδήποτε άλλες θρησκευτικές προσευχές, δεν παραβιάζουν τις πολιτικές του Facebook. […]
Εξετάζοντας τους Όρους Κοινότητας στο Facebook, όπως αυτοί ισχύουν κατά τη συγγραφή του παρόντος άρθρου, βλέπουμε πως σε αυτούς δε γίνεται καμία αναφορά σε οποιαδήποτε θρησκευτική προσευχή, χριστιανική ή μη.
Σε επιμέρους κατηγορίες των Όρων Κοινότητας η μοναδική απαγόρευση που σχετίζεται, έστω και έμμεσα, με τη θρησκεία συναντάται σε πολύ ειδικό πλαίσιο, συγκεκριμένα στην απαγόρευση της υποστήριξης πράξεων βίας «για την επίτευξη πολιτικού, θρησκευτικού, ή ιδεολογικού στόχου»:
Αντιθέτως, οι Όροι προστατεύουν τους χρήστες, απαγορεύοντας την ανάρτηση εκφράσεων μίσους που, μεταξύ άλλων, βασίζονται στη θρησκεία τους:
Παρά την αρχική διάψευση από εκπρόσωπο του Facebook στο Verify/WUSA9, ο υπό εξέταση ισχυρισμός εξακολουθεί να εμφανίζεται στο κοινωνικό δίκτυο ανά τακτά χρονικά διαστήματα. Ομάδες ελέγχου γεγονότων και Μέσα όπως το Snopes, το Reuters, το Politifact και το FullFact έχουν στο παρελθόν καταρρίψει τον ισχυρισμό, με εκπροσώπους του Facebook να δηλώνουν ρητώς πως η ανάρτηση της προσευχής δεν παραβιάζει τους κανόνες του κοινωνικού δικτύου.
Συμπέρασμα
Ο ισχυρισμός πως το Facebook απαγορεύει την ανάρτηση της Κυριακής προσευχής, επειδή δήθεν αυτή παραβιάζει τους κανόνες της κοινότητας, είναι ψευδής. Ο υπό εξέταση ισχυρισμός διαδίδεται στο Facebook τα τελευταία χρόνια, με εκπροσώπους του κοινωνικού δικτύου να τον έχουν επανειλημμένα διαψεύσει. Επιπροσθέτως, πουθενά δεν εντοπίζεται κάποια δήλωση του Mark Zuckerberg σχετικά με την προσευχή ενώ στους Όρους Κοινότητας του Facebook δεν γίνεται καμία αναφορά σε απαγόρευση οποιασδήποτε χριστιανικής ή γενικώς θρησκευτικής προσευχής.