Στα τέλη Φεβρουαρίου 2025, εμφανίστηκε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και στον ηλεκτρονικό Τύπο ακόμη ένας ισχυρισμός που στοχοποιεί τον Οργανισμό των Ηνωμένων Πολιτειών για τη Διεθνή Ανάπτυξη (USAID). Αυτή τη φορά οι χρήστες και τα δημοσιεύματα υποστηρίζουν ότι ο USAID πλήρωσε το περιοδικό TIME τέσσερα εκατομμύρια δολάρια για να ανακηρύξει τον Ουκρανό Πρόεδρο, Βολοντιμίρ Ζελένσκι, ως “Πρόσωπο της Χρονιάς” για το έτος 2022. Ωστόσο, όπως θα δούμε στη συνέχεια, κάτι τέτοιο είναι εντελώς αυθαίρετο αφού από τα δεδομένα δεν προκύπτει καμία τέτοια συναλλαγή. Ας δούμε τι ισχύει.
Παραδείγματα διάδοσης του ισχυρισμού σε ιστοσελίδες και ιστολόγια: press-gr.com
Παραδείγματα διάδοσης του ισχυρισμού σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης:
Τι ισχύει
Ο Οργανισμός των Ηνωμένων Πολιτειών για τη Διεθνή Ανάπτυξη, ή αλλιώς USAID, είναι μια ανεξάρτητη ομοσπονδιακή Υπηρεσία που ιδρύθηκε το 1961 με σκοπό τη διαχείριση προγραμμάτων ανθρωπιστικής βοήθειας εκ μέρους των ΗΠΑ. Στα τέλη Ιανουαρίου 2025, ο Ντόναλντ Τραμπ διέταξε την παύση για 90 ημέρες οποιασδήποτε εξωτερικής αναπτυξιακής βοήθειας που παρείχαν οι ΗΠΑ, για την αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας των ενεργειών. Λίγες ημέρες αργότερα, ο 47ος Πρόεδρος των ΗΠΑ ανακοίνωσε την πρόθεση συγχώνευσης του Οργανισμού των Ηνωμένων Πολιτειών για τη Διεθνή Ανάπτυξη (USAID) με το Υπουργείο Εξωτερικών. Από τη στιγμή που ανέλαβε καθήκοντα Προέδρου, ο Τραμπ έχει διακόψει πολλά προγράμματα παροχής βοήθειας και έχει απομακρύνει τη μεγάλη πλειοψηφία του προσωπικού του USAID. Ενδεικτικά, όπως είχε αναφερθεί στην ειδησεογραφία, ο Τραμπ αποσκοπούσε να διατηρήσει λιγότερους από 300 υπαλλήλους, από το σύνολο των δέκα χιλιάδων. Με αυτό τον τρόπο, η κυβέρνηση Τραμπ υποστηρίζει πως στοχεύει στη μείωση του κόστους των ομοσπονδιακών δαπανών και τη συρρίκνωση του ομοσπονδιακού εργατικού δυναμικού. Σε μια πρόσφατη εξέλιξη, το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ, απέρριψε την πρόταση του Αμερικανού Προέδρου να παγώσει κονδύλια ύψους σχεδόν δύο δισεκατομμυρίων δολαρίων προς ξένες οργανώσεις βοήθειας για εργασίες που ήδη έχουν εκπληρώσει για την κυβέρνηση.
Μέσα στο γενικότερο πλαίσιο παραπληροφόρησης κατά του οργανισμού, άρχισε να διαμοιράζεται ο ισχυρισμός πως ο USAID πλήρωσε το περιοδικό TIME τέσσερα εκατομμύρια δολάρια, για ν’ ανακηρύξει τον Ζελένσκι «Πρόσωπο της Χρονιάς» για το 2022.
Όπως βλέπουμε στο εξώφυλλο εκείνης της χρονιάς, ο Ουκρανός Πρόεδρος όντως έλαβε τον εν λόγω τίτλο από το αμερικανικό περιοδικό.
Για να εξετάσουμε αν ο USAID πλήρωσε το περιοδικό, ανατρέξαμε στην πλατφόρμα USAspending, η οποία αποτελεί την επίσημη πηγή ανοικτών δεδομένων για πληροφορίες ομοσπονδιακών δαπανών. Η ανωτέρω πρωτοβουλία υπό τη μορφή ιστοτόπου ξεκίνησε το 2007 και έχει ως στόχο την εποπτεία και διαφάνεια της ομοσπονδιακής χρηματοδότησης, σύμφωνα με τα πρότυπα της ισχύουσας νομοθεσίας. Ερευνώντας στην πλατφόρμα με τα αντίστοιχα φίλτρα για να δούμε αν πραγματοποιήθηκε κάποια δοσοληψία μεταξύ USAID και περιοδικού TIME, παρατηρούμε ότι δεν υπάρχει καταχωρημένη καμία τέτοια συναλλαγή.
Εκπρόσωπος του περιοδικού TIME, μιλώντας στο τμήμα ελέγχου γεγονότων του AFP αρνήθηκε τον ισχυρισμό λέγοντας:
Το TIME δεν πληρώθηκε από τoν USAID ή οποιαδήποτε άλλη οντότητα για να επιλέξει τον Ζελένσκι ως Πρόσωπο της Χρονιάς, το οποίο επιλέγεται αποκλειστικά από τους συντάκτες του TIME.
Τέλος, αξίζει να επισημάνουμε πως δεν είναι η πρώτη φορά που στοχοποιείται ο USAID με ανυπόστατους ισχυρισμούς για κατάχρηση χρήματος ή για αθέμιτη υποστήριξη της Ουκρανίας. Μπορείτε να δείτε παρόμοιους ισχυρισμούς που έχουμε καταρρίψει στο παρελθόν πατώντας εδώ κι εδώ.
Συμπέρασμα
Ο ισχυρισμός είναι ψευδής. Κατόπιν έρευνας στην κυβερνητική πλατφόρμα USAspending, που είναι υπεύθυνη για την εποπτεία και διαφάνεια των ομοσπονδιακών δαπανών, κατέστη σαφές ότι δεν υπάρχει καμία συναλλαγή μεταξύ του USAID και του περιοδικού TIME. Τέλος, τα όσα διαμοιράζονται διέψευσε και εκπρόσωπος του περιοδικού, τονίζοντας πως το “Πρόσωπο της Χρονιάς” επιλέγεται αποκλειστικά από τους συντάκτες.
Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν:
1) https://en.wikipedia.org/wiki/United_States_Agency_for_International_Development#Creation
2) https://www.reuters.com/world/us/trump-pauses-us-foreign-aid-90-days-pending-review-2025-01-21/
3) https://www.bbc.com/news/articles/clyezjwnx5ko
4) https://www.bbc.com/news/articles/c5y071kxwn8o
5) https://www.reuters.com/world/us/trump-administration-keeping-only-294-usaid-staff-out-over-10000-globally-2025-02-06/
6) https://time.com/person-of-the-year-2022-volodymyr-zelensky/
7) https://www.usaspending.gov/
8) https://en.wikipedia.org/wiki/USAspending.gov
9) https://www.usaspending.gov/search/?hash=32ef03c13cbb4f8a915882e95cd7ae42
10) https://factcheck.afp.com/doc.afp.com.36YU36V
