Το τελευταίο διάστημα, μετά από έντονη παρουσία του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης του εξωτερικού, φαίνεται να κυκλοφόρησε ευρέως και στη χώρα μας ισχυρισμός, ο οποίος αναφέρει αύξηση του πάγου της Ανταρκτικής κατά 17 τοις εκατό από το 1979 μέχρι το 2024. Η πληροφορία παρουσιάζεται ως “απόδειξη” κατάρριψης του “αφηγήματος” της κλιματικής αλλαγής, χωρίς όμως να υποστηρίζεται από επιστημονικά δεδομένα.
Παραδείγματα σχετικών αναρτήσεων που προωθούν τον ισχυρισμό στα social media:
Τι ισχύει
Οι εικόνες που κοινοποιήθηκαν, συνοδεύοντας τον προαναφερθέντα ισχυρισμό, είναι υπαρκτές και προέρχονται από το αρχείο του Εθνικού Κέντρου Δεδομένων Χιονιού και Πάγου του Πανεπιστημίου του Κολοράντο (NSIDC), το οποίο καταγράφει στιγμιότυπα της Αρκτικής και της Ανταρκτικής από το 1978 μέχρι και σήμερα. Το αρχείο, μαζί με ένα εργαλείο αναζήτησης, παρέχεται ελεύθερα στο κοινό μέσω του ιστότοπου του NSIDC, προσφέροντας μας τη δυνατότητα να ελέγξουμε ιδίοις όμμασι την εγκυρότητα του ισχυρισμού – εάν υπήρξε κατά 17 τοις εκατό αύξηση του θαλάσσιου πάγου της Ανταρκτικής (Σχήμα 1) μεταξύ των ετών 1979 και 2024.
Σύμφωνα με το γράφημα “Charctic Interactive Sea Ice Graph”, στην πραγματικότητα η έκταση των θαλάσσιων πάγων της Ανταρκτικής σχεδόν καθ’ όλη τη διάρκεια του 2024 ήταν αισθητά μειωμένη συγκριτικά με το 1979 και μόνο κατά τις δύο τελευταίες εβδομάδες του Δεκεμβρίου του 2024 παρατηρείται αυξημένη σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 1979 (Σχήμα 2). Προφανώς, η περίοδος αυτή δεν αρκεί ώστε να αποτελέσει απόδειξη του ισχυρισμού. Παρατηρούμε, επίσης, ότι το Δεκέμβριο του 1979 η παγοκάλυψη της Ανταρκτικής άγγιζε τα 9,2 εκατομμύρια τετραγωνικά χιλιόμετρα, ενώ τον ίδιο μήνα του 2024 ήταν 9,5 εκατομμύρια τετραγωνικά χιλιόμετρα. Διαπιστώνουμε, λοιπόν, μια ποσοστιαία διαφορά 3,26 τοις εκατό και όχι 17 τοις εκατό, όπως υποστηρίζει ο ισχυρισμός, καταρρίπτοντας τον από μια μόνο χρήση της παραπάνω εφαρμογής (Σχήμα 1).
(Πηγή)
(Πηγή)
Σημαντικό είναι, επίσης, να αναφερθεί ότι η έκταση του θαλάσσιου πάγου της Ανταρκτικής παρουσιάζει έντονη μεταβλητότητα ανά έτος. Σε αντίθεση με το στρώμα πάγου (το στρώμα που καλύπτει την ήπειρο της Ανταρκτικής), το οποίο μειώνεται αισθητά με ρυθμό 137 δισεκατομμυρίων μετρικών τόνων ετησίως από το 2002, δεν υπάρχει αντίστοιχη ακριβής καταγεγραμμένη τάση μείωσης της έκτασης του θαλάσσιου πάγου της Ανταρκτικής εξαιτίας της προαναφερθείσας (ετήσιας) μεταβλητότητας.
Πέραν της ετήσιας μεταβλητότητας στην έκταση του θαλάσσιου ανταρκτικού πάγου, απαντάται παράλληλα και εποχιακή. Πιο συγκεκριμένα ο συνολικός θαλάσσιος πάγος της Ανταρκτικής, αγγίζει το μέγιστο του τον Σεπτέμβριο (στο τέλος του χειμώνα στο νότιο ημισφαίριο) και το ελάχιστο του το Φεβρουάριο. Σύμφωνα με άρθρο που δημοσίευσε η NASA το Μάρτιο του 2024:
Ο θαλάσσιος πάγος της Ανταρκτικής εμφανίζει έντονη μείωση τα τελευταία χρόνια.
Στο άρθρο, ο επιστήμονας του θαλάσσιου πάγου Walt Meier εξηγεί ότι η μεταβολή αυτή έλαβε χώρα το 2016:
Η κάλυψη των πάγων της Ανταρκτικής μειώθηκε και παρέμεινε σε μεγάλο βαθμό χαμηλότερη από το κανονικό. Τα τελευταία επτά χρόνια έχουμε καταγράψει τρία ιστορικά χαμήλα επίπεδα παγοκάλυψης στην περιοχή.
Σε άλλη δημοσίευση, η NASA στις 20 Φεβρουαρίου 2024, εξηγεί ότι ο θαλάσσιος πάγος της Ανταρκτικής φτάνει στην ελάχιστη έκταση του για το έτος, χαρακτηριστικά:
Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου η κάλυψη του πάγου ήταν 30 τοις εκατό χαμηλότερη από τον μέσο όρο στο τέλους του καλοκαιριού από το 1981 έως το 2010 και μειώθηκε σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα για τρίτη συνεχή χρονιά.
Σύμφωνα με επιστήμονες της NASA και του Εθνικού Κέντρου Δεδομένων Χιονιού και Πάγου:
Αυτή η επαναλαμβανόμενη πτώση υποδηλώνει μια μακροπρόθεσμη αλλαγή στις συνθήκες του Νότιου Ωκεανού, πιθανώς λόγω της παγκόσμιας κλιματικής αλλαγής.
Συνολικά, πέραν της (ετήσιας και εποχιακής) μεταβλητότητας στην έκταση του θαλάσσιου πάγου της Ανταρκτικής, ο παγκόσμιος θαλάσσιος πάγος συρρικνώνεται. Η ερευνήτρια και κλιματολόγος της NASA, Claire Parkinson, απέδειξε έπειτα από εξέταση δεδομένων 35 χρόνων για τον θαλάσσιο πάγο ότι:
Οι αυξήσεις γύρω από την Ανταρκτική (που καταγράφηκαν μεταξύ 1979 και 2014) δεν αντισταθμίζουν την επιτάχυνση της απώλειας πάγου της Αρκτικής στις πρόσφατες δεκαετίες.
Σύμφωνα με τις καταγραφές των δορυφόρων, ο θαλάσσιος πάγος υφίσταται γενική πτώση από το 1978. Συγκεκριμένα, από την ανάλυση του άρθρου του Παρατηρητηρίου Γης της NASA:
Η απότομη αυτή πτώση δεν μπορεί να αποδωθεί αποκλειστικά στους κύκλους φυσικής μεταβλητότητας, όπως η ταλάντωση της Αρκτικής, αλλά είναι η άνοδος της παγκόσμιας θερμοκρασίας που συνέβαλε στο λιώσιμο περισσότερων θαλάσσιων πάγων.
Επιπλέον, η έκταση του θαλάσσιου πάγου της Ανταρκτικής παρουσιάζει περιοδικές αυξομειώσεις λόγω φυσικών παραγόντων, όπως οι καιρικές συνθήκες, η διακύμανση των ωκεάνιων ρευμάτων και η επίδραση του Ελ Νίνιο και της Λα Νίνια. Οι τοπικές αυξήσεις του πάγου δεν αντικατοπτρίζουν μια γενική τάση, αλλά πρόκειται για τοπικά φαινόμενα μικρής διάρκειας που επηρεάζονται από μεταβολές στη θερμοκρασία των ωκεανών και στις συνθήκες ανέμου. Παράλληλα, τα ιστορικά χαμηλά επίπεδα έκτασης του πάγου κατά την περίοδο 2023-2024 ενισχύουν την επιστημονική συναίνεση ότι η κλιματική αλλαγή επηρεάζει μακροπρόθεσμα τη δυναμική του θαλάσσιου πάγου.
Συνοψίζοντας, όλα τα παραπάνω επιστημονικά δεδομένα καταδεικνύουν ότι ο ισχυρισμός περί αύξησης του θαλάσσιου πάγου της Ανταρκτικής κατά 17 τοις εκατό είναι αναληθής. Έχει, επίσης, καταρριφθεί από τις fact-checking ιστοσελίδες USA Today Fact Check και Facta News. Οι διακυμάνσεις που παρουσιάζονται, τόσο ετησίως όσο και εποχιακά, δεν αποτελούν απόδειξη κατά της ύπαρξης της κλιματικής αλλαγής. Αντιθέτως, εμφανίζεται τάση μείωσης του θαλάσσιου πάγου, με την κλιματική αλλαγή να παίζει καθοριστικό ρόλο σε αυτή τη μεταβολή.
Συμπέρασμα
Ο ισχυρισμός “αύξηση του πάγου της Ανταρκτικής κατά 17 τοις εκατό” είναι ψευδής. Οι περιοδικές αυξομειώσεις και οι τοπικές μεταβολές του πάγου δεν αναιρούν σε καμία περίπτωση την ευρύτερη και παγκόσμια τάση συρρίκνωσης του. Οι πρόσφατες καταγραφές ιστορικών χαμηλών επιπέδων έκτασης πάγου αναδεικνύουν την κλιματική αλλαγή ως κύριο παράγοντα πρόκλησης αυτής της μεταβολής, με σημαντικές επιπτώσεις στις κλιματικές συνθήκες σε όλο τον πλανήτη.
Πηγές που Χρησιμοποιήθηκαν:
Πάγος-Πηγές:
1.https://en.wikipedia.org/wiki/Fact-checking
2.https://www.usatoday.com/story/news/factcheck/2025/01/06/2024-antarctic-sea-ice-climate-hoax-fact-check/77440285007/
3.https://www.facta.news/antibufale/ghiaccio-antartico-aumento
4.https://nsidc.org/home
5.https://nsidc.org/data/g02135/versions/3
6.https://nsidc.org/data/seaice_index/compare-animate
7.https://nsidc.org/sea-ice-today/sea-ice-tools/charctic-interactive-sea-ice-graph
8.https://marine.copernicus.eu/el/ocean-climate-portal/antarctic-sea-ice-extent
9.https://climate.copernicus.eu/climate-indicators/ice-sheets
10.https://www.nasa.gov/centers-and-facilities/goddard/antarctic-sea-ice-near-historic-lows-arctic-ice-continues-decline/
11.https://science.gsfc.nasa.gov/earth/HBG/bio/48626
12.https://svs.gsfc.nasa.gov/14538/
13.https://www.nasa.gov/earth/arctic-sea-ice-near-historic-low-antarctic-ice-continues-decline/
14.https://science.gsfc.nasa.gov/sci/bio/claire.l.parkinson
15.https://earthobservatory.nasa.gov/world-of-change/sea_ice.php
16.https://www.osservatorioartico.it/oscillazione-artica/
17.https://www.climate.gov/news-features/understanding-climate/understanding-climate-antarctic-sea-ice-extent
18.https://el.wikipedia.org/wiki/ΕλΝίνιο 19.https://el.wikipedia.org/wiki/ΛαΝίνια
