Ένας νέος ισχυρισμός έκανε την εμφάνισή του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και το διαδίκτυο, σύμφωνα με τον οποίο ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας προειδοποίησε τις εθνικές κυβερνήσεις για πιθανά νέα lockdowns, εξαιτίας νέων κρουσμάτων της γρίπης των πουλερικών. Δεν έχει υπάρξει όμως καμία τέτοια παρέμβαση από τον ΠΟΥ και καμία αναφορά δεν έχει γίνει σε μέτρα περιορισμού του πληθυσμού για λόγους δημόσιας υγείας.
Παραδείγματα αναπαραγωγών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης:
Τι ισχύει
Στα τέλη Μαΐου 2024 η Αυστραλία ανακοίνωσε την πρώτη περίπτωση μόλυνσης ανθρώπου με τη γρίπη των πτηνών στη χώρα, και συγκεκριμένα με το στέλεχος H5N1. Σύμφωνα με τις αναφορές, ο φορέας είναι ένα παιδί που φαίνεται να κόλλησε την ασθένεια στην Ινδία, όμως είχε πια αναρρώσει πλήρως, ενώ οι τοπικές Αρχές δήλωσαν πως δεν έχουν εντοπίσει άλλα κρούσματα και οι πιθανότητες εξάπλωσης είναι μικρές, αφού το συγκεκριμένο στέλεχος δεν μεταδίδεται εύκολα από άνθρωπο σε άνθρωπο.
Παρόμοιες αναφορές υπάρχουν και από τις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου ο ιός αρχικά μεταδόθηκε σε κοτόπουλα και βοοειδή, με ανησυχίες για μεταφορά στους ανθρώπους. Μέχρι και τη στιγμή της συγγραφής του παρόντος, δύο άνθρωποι έχουν επιβεβαιωμένα μολυνθεί πρόσφατα με τον ιό στις ΗΠΑ, με το CDC όμως να επισημαίνει πως το ρίσκο για τον γενικό πληθυσμό παραμένει χαμηλό. Με τα τωρινά τουλάχιστον δεδομένα λοιπόν, φαντάζει απίθανο ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας να προειδοποιεί για lockdowns. Εδώ παρουσιάζεται πιο αναλυτικά το στέλεχος H5N1 του ιού και πως μπορεί να μεταδοθεί σε ανθρώπους.
Στην ιστοσελίδα του ίδιου του ΠΟΥ διαβάζουμε πως, από την 1η Ιανουαρίου 2003 μέχρι και τις 21 Δεκεμβρίου 2023, δηλαδή σε μια χρονική περίοδο σχεδόν είκοσι ενός ετών, σε τέσσερις χώρες του δυτικού Ειρηνικού (Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας, Καμπότζη, Λάος και Βιετνάμ), εκ των οποίων οι δύο είναι ιδιαίτερα πολυπληθείς (Κίνα και Βιετνάμ), καταγράφηκαν 248 κρούσματα μετάδοσης του στελέχους Α(Η5Ν1), εκ των οποίων 139 ήταν θανατηφόρα. Συγκριτικά, τα καταγεγραμμένα κρούσματα από COVID-19 τον Μάρτιο του 2020, όταν κι είχαν επιβληθεί τα πρώτα lockdowns, είχαν ξεκινήσει από 87 χιλιάδες σε μία ημέρα και έφτασαν μέχρι και τις 750 χιλιάδες σε μία ημέρα. Θα πρέπει επίσης να τονιστεί πως ο ιός SARS-CoV-2 ήταν, κατά το ξέσπασμά της πανδημίας τον χειμώνα του 2019-2020, ένας καινοφανής ιός, για την αντιμετώπιση της εξάπλωσης του οποίου δεν υπήρχαν ακόμη διαθέσιμα εμβόλια, ούτε βιβλιογραφία ή γνωστές μέθοδοι και φάρμακα αντιμετώπισης της νόσου COVID-19 που προκαλούσε. Αντιθέτως, υπάρχουν ήδη επί δεκαετίες εμβόλια κατά της γρίπης, εκτενής βιβλιογραφία καθώς και σχετικά ιατρικά πρωτόκολλα για την αντιμετώπιση της νόσου.
Σε σχετική αναζήτηση δεν βρήκαμε κάποια επίσημη αναφορά συζήτησης για την πιθανότητα να επιβληθούν lockdown. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας δεν έχει δημοσιεύσει σχετική ανακοίνωση, ενώ σε σχετικό επεισόδιο podcast από τις 13 Μαΐου 2024, στο οποίο συζητήθηκε ο ιός, δεν γίνεται υπόνοια ή αναφορά σε πιθανά μέτρα καραντίνας. Σε ερώτηση αναφορικά με την προετοιμασία του ΠΟΥ σε πιθανή νέα πανδημία, η καλεσμένη-ειδικός Wenqing Zhang απάντησε:
Ο κίνδυνος πανδημίας γρίπης είναι διαρκής και παρακολουθείται στενά από ένα μακροχρόνιο παγκόσμιο σύστημα που ονομάζεται Παγκόσμιο Σύστημα Επιτήρησης και Αντιμετώπισης της Γρίπης (Global Influenza Surveillance and Response System, GISRS). Το σύστημα αυτό θα ανιχνεύσει ταχέως έναν ιό πανδημίας γρίπης μόλις εισέλθει στον ανθρώπινο πληθυσμό και από εκεί και πέρα θα προκαλέσει μια σειρά αντιδράσεων, συμπεριλαμβανομένης της ανάπτυξης εργαστηριακών διαγνωστικών μεθόδων και εμβολίων. Επιπλέον, ο ΠΟΥ θα κυκλοφορήσει γρήγορα μια σειρά πρακτικών οδηγιών προς τις χώρες προσαρμοσμένων στις συγκεκριμένες ανάγκες αντιμετώπισης της πανδημίας. Γι’ αυτό λοιπόν είναι σημαντικό να παρακολουθούμε τον ιό για να δούμε πώς αλλάζει.
Ακόμη, πρέπει να σημειωθεί πως ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας δεν έχει τη δύναμη να ζητήσει ή να επιβάλει μέτρα καραντίνας από τα κράτη-μέλη του. Στην Πανδημική Συμφωνία, η οποία είναι ακόμη σε στάδιο διαπραγματεύσεων, αναφέρεται ξεκάθαρα πως:
Καμία διάταξη της Πανδημικής Συμφωνίας του ΠΟΥ δεν πρέπει να ερμηνευτεί σαν να παρέχει στη Γραμματεία του ΠΟΥ, συμπεριλαμβανομένου του Γενικού Διευθυντή του ΠΟΥ, οποιαδήποτε εξουσία να κατευθύνει, να διατάσσει, να τροποποιεί ή να προδιαγράφει με άλλο τρόπο την εσωτερική νομοθεσία ή πολιτική οποιουδήποτε συμβαλλόμενου μέρους, ή να δίνει εντολή ή να επιβάλλει με άλλο τρόπο απαιτήσεις από τα συμβαλλόμενα μέρη να λάβουν συγκεκριμένα μέτρα, όπως απαγόρευση ή αποδοχή ταξιδιωτών, επιβολή εντολών εμβολιασμού ή θεραπευτικών ή διαγνωστικών μέτρων ή εφαρμογή lockdowns.
Τέλος, οι αναπαραγωγές του ισχυρισμού φαίνεται να βασίζονται σε δημοσίευμα της ιστοσελίδας ψευδών ειδήσεων The People’s Voice από τις 22 Μαΐου 2024, παρότι αυτό δεν αναφέρεται ξεκάθαρα. Η ιστοσελίδα αυτή επιδίδεται συχνά στην παραγωγή ψευδών ειδήσεων και αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες πηγές παραπληροφόρησης στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αλλά πολλοί την εκλαμβάνουν ως πραγματικό μέσο μαζικής ενημέρωσης. Στο παρελθόν έχουμε καταρρίψει πολλά δημοσιεύματα της ιστοσελίδας, όπως εδώ, εδώ, εδώ και εδώ. Ειδήσεις που προέρχονται από αυτή την ιστοσελίδα χρειάζεται να αντιμετωπίζονται με αυξημένη επιφύλαξη.
Συμπέρασμα
Παρά την πρόσφατη ανακάλυψη μεμονωμένων κρουσμάτων της γρίπης των πτηνών σε ανθρώπους, δεν υπάρχει προς το παρόν κάποια ένδειξη πως πρόκειται το συγκεκριμένο στέλεχος του ιού, που έχει περιορισμένη μεταδοτικότητα στους ανθρώπους, να εξελιχθεί σε πανδημία. Ο ΠΟΥ παρακολουθεί τον ιό, όμως δεν έχει την εξουσία να επιβάλει μέτρα προστασίας της δημόσιας υγείας στα κράτη-μέλη του, καθώς αυτή η εξουσία ανήκει στην εκάστοτε εθνική κυβέρνηση. Η δράση του ΠΟΥ μπορεί να είναι μόνο συμβουλευτική, και βασίζεται κυρίως στο κομμάτι της έρευνας και της ανάπτυξης εμβολίων. Τέλος, η είδηση φαίνεται να ξεκίνησε από γνωστή, αναξιόπιστη ιστοσελίδα διασποράς ψευδών ειδήσεων.
