Τον τελευταίο καιρό διάφορες δημοσιεύσεις διακινούν ένα βίντεο του CNN που απεικονίζει την υποτιθέμενη απελευθέρωση ενός κρατουμένου των συριακών φυλακών, μετά από τρεις μήνες φυλάκισης. Κάτι τέτοιο, ωστόσο, δεν ισχύει, καθώς υπάρχουν σημαντικές αποκλίσεις του παρουσιαστικού του υποτιθέμενου φυλακισμένου σε σύγκριση με τις εικόνες που μεταδίδονται από προηγούμενες απελευθερώσεις, σε άλλες περιπτώσεις κρατουμένων των φυλακών της Συρίας. Επιπλέον, τόσο ο σταθμός, όσο και η δημοσιογράφος που κάλυψε το θέμα, προχώρησαν σε διορθώσεις όταν αποδείχθηκε πως ο φερόμενος ως κρατούμενος ήταν στην πραγματικότητα αξιωματικός της πολεμικής αεροπορίας της χώρας επί καθεστώτος Άσαντ.
Τον ισχυρισμό μετέδωσαν οι ιστοσελίδες Σκαϊ, Rthess, Έθνος, Politic, Oknews και Τα νέα. Οι εν λόγω ιστότοπο δεν έχουν προβεί σε διόρθωση.
Το παραπλανητικό βίντεο αναπαράχθηκε και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Τι ισχύει
Στις 12 Δεκεμβρίου 2024, το CNN δημοσίευσε ρεπορτάζ, στο οποίο ερευνόταν μια μυστική φυλακή της πολεμικής αεροπορίας στη Συρία, για στοιχεία της πιθανής τοποθεσίας του δημοσιογράφου Austin Tice. Εν μέσω των ερευνών, η δημοσιογραφική ομάδα του σταθμού ανακάλυψε ότι υπήρχε ένας άνθρωπος που κρυβόταν κάτω από μια κουβέρτα σε ένα κλειδωμένο κελί. Το συνεργείο κατάφερε να εισέλθει στο κελί και βρήκε κάποιον πολίτη που προφασίζονταν ότι είχε το όνομα “Adel Gharbal” και ότι καταγόταν από την πόλη Χομς. Στην πραγματικότητα, ωστόσο, υπάρχουν πολλές και ισχυρές ενδείξεις ότι δεν πρόκειται για αληθινό φυλακισμένο.
Ανάλυση βίντεο
Κατά την διάρκεια του πεντάλεπτου ρεπορτάζ υπάρχουν πολλά πλάνα με τον υποτιθέμενο φυλακισμένο, τα οποία δεν συνάδουν με την γενικότερη εικόνα που μεταδίδεται από άλλες απελευθερώσεις κρατουμένων στις συριακές φυλακές. Ιδιαίτερη κάλυψη έχουν γνωρίσει ιστορίες ανθρώπων που υπέστησαν βάναυσα βασανιστήρια στις φυλακές της Συρίας, στον απόηχο της πτώσης του καθεστώτος Άσαντ. [Associated Press][BBC][Reuters]
Αναφορικά με τον υποτιθέμενο φυλακισμένο του ρεπορτάζ του CNN, δεν υπάρχουν φυσικές ενδείξεις ότι υπέστη κάποιου είδους κακομεταχείριση. Ο φυλακισμένος αναφέρει ότι βρίσκονταν σε ένα κελί χωρίς παράθυρα για τρεις μήνες, όμως τα μάτια του δεν αντιδρούν ιδιαίτερα όταν αυτός βγαίνει στο φως για πρώτη φορά. Το ανθρώπινο μάτι χρειάζεται κάποιο χρονικό διάστημα για να προσαρμοστεί στις συνθήκες φωτός και, εάν ο απεικονιζόμενος βρίσκονταν πραγματικά σε ένα κελί για τρεις μήνες χωρίς φως, τα μάτια του θα έπρεπε να είναι πολύ πιο ευαίσθητα στην αλλαγή φωτισμού από ό,τι φαίνεται στο βίντεο.
Επιπλέον, ο φερόμενος ως Adel Gharbal αναφέρει ότι υπέστη ξυλοδαρμό, στο πλαίσιο ανάκρισης, όμως ούτε αυτό συνάδει με το παρουσιαστικό του και την εν γένει φυσική του κατάσταση. Συγκεκριμένα, ο ρουχισμός του δε φαίνεται φθαρμένος ή βρώμικος, ούτε υπάρχει κάποια ένδειξη κακομεταχείρισης στα μέρη του σώματος που φαίνονται στο εξεταζόμενο βίντεο, ο ίδιος δεν φαίνεται να είναι αδυνατισμένος ή αφυδατωμένος, ενώ τα γένια του και τα μαλλιά του φαίνονται ασυνήθιστα καθαρά, περιποιημένα και κοντά για άνθρωπο που υποτίθεται πως ήταν κλεισμένος επί τρεις μήνες σε κελί και είχε υποβληθεί σε βασανιστήρια.
Πραγματικά στοιχεία “κρατουμένου”
Στις 15 Δεκεμβρίου 2024, ο συριακός οργανισμός Fact-checking Verify-Sy εξέτασε εκτενώς το εν λόγω βίντεο και κατάφερε να ταυτοποιήσει το πραγματικό όνομα του απεικονιζόμενου “φυλακισμένου”. Συγκεκριμένα, το άρθρο του Verify-Sy αναφέρει πως ο “Adel Gharbal” στην πραγματικότητα ονομάζεται Salama Mohammad Salama και ήταν Υποσμηναγός στις Υπηρεσίες Πληροφοριών της συριακής Πολεμικής Αεροπορίας (καθεστώτος Άσαντ).
Επιπλέον, οι δημοσιογράφοι του Verify-Sy συνομίλησαν με κατοίκους της συνοικίας Al-Bayadah στη Χομς και επιβεβαίωσαν ότι ο Salama Mohammad Salama ήταν υπεύθυνος σε πολλά σημεία ασφαλείας στην περιοχή ενώ λέγεται πως διεξήγαγε εκβιασμούς, κλοπές και εξανάγκαζε πολίτες να γίνουν πληροφοριοδότες.
Οι πλήρεις δηλώσεις των πολιτών βρίσκονται σε δύο βίντεο.[Βίντεο 1][Βίντεο 2]
Τέλος, διέρρευσε φωτογραφία του ανθυπολοχαγού στο γραφείο του με στρατιωτική στολή. Τα διαθέσιμα εργαλεία ανίχνευσης φωτογραφιών τεχνητής νοημοσύνης δεν διαψεύδουν την αυθεντικότητά της. [Ai or not][Truemedia]
Η διόρθωση του CNN
Στις 16 Δεκεμβρίου 2024, το κανάλι CNN προχώρησε σε διορθωτική κίνηση δημοσιεύοντας άρθρο που αναφέρει την πλήρη ιστορία. Επιπλέον, η δημοσιογράφος Clarissa Ward, που ηγήθηκε του πρώτου ρεπορτάζ, ανέφερε σε ανάρτηση στο X την πραγματική ταυτότητα του υποτιθέμενου φυλακισμένου.
Συμπέρασμα
Στο ρεπορτάζ του CNN αξιωματικός της Πολεμικής Αεροπορίας της Συρίας επί καθεστώτος Άσαντ, προσποιήθηκε τον πολίτη. Κάτι για το οποίο ο σταθμός μετέπειτα απολογήθηκε, λέγοντας πως έπεσε θύμα ψευδούς είδησης.
Επιπλέον, τα πραγματικά στοιχεία του φερμόμενου ως κρατούμενου επιβεβαιώνονται από το παρουσιαστικό του εικονιζόμενου που δεν συνάδει όσα προφασιζόταν ενώ παράλληλα δημοσίευμα Fact-checking οργανισμού στη Συρία κατέρριψε τον ισχυρισμό εντοπίζοντας τα πραγματικά στοιχεία του.
Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν:
1.https://verify-sy.com/en/details/10562/Updated:-Did-CNN-Fabricate-the-Story-of–Freeing-a-Syrian-Detainee-from-a-Secret-Prison–
2.https://edition.cnn.com/2024/12/16/middleeast/syria-assad-prisoner-homs-intl-latam/index.html
3.https://x.com/clarissaward/status/1868785858863939982
4.https://www.youtube.com/watch?v=VaglXpWA15c
